Τα τρία κράτη της Βαλτικής, Εσθονία, Λετονία και Λιθουανία ολοκλήρωσαν με επιτυχία τη μετάβαση τους από το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας της Ρωσίας στο σύστημα της ΕΕ, διακόπτοντας οριστικά τους δεσμούς τους με τη Ρωσία εν μέσω αυξημένων μέτρων ασφαλείας μετά την δολιοφθορά πολλών υποθαλάσσιων καλωδίων και αγωγών.
Οι τρεις χώρες, πρώην μέλη της Σοβιετικής Ένωσης που είναι πλέον μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ, ανησυχούσαν ότι η Ρωσία θα τις εκβίαζε χρησιμοποιώντας την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας και για το λόγο αυτό προωθούν την σύνδεση τους με το δίκτυο της ΕΕ ήδη από το 2014 όταν έγινε η προσάρτηση της Κριμαίας, ενώ οι εργασίες εντάθηκαν μετά την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία το 2022.
Κατά τη διάρκεια ειδικής εκδήλωσης που πραγματοποιήθηκε στο Βίλνιους η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, μίλησε για ιστορική στιγμή κατά την οποία τα κράτη της Βαλτικής ενεργοποιούν την ενεργειακή τους ανεξαρτησία και πρόσθεσε: «Αυτό είναι ελευθερία. Ελευθερία από απειλές και εκβιασμούς».
Ναουσέντα: Απαιτείται «ουσιαστική δράση σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης»
Από την πλευρά του ο πρόεδρος της Λιθουανίας Γκιτάνας Ναουσέντα ζήτησε «ουσιαστική δράση σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης» για τη βελτίωση της ανθεκτικότητας των υποδομών ζωτικής σημασίας των χωρών της Βαλτικής και τόνισε: «Τώρα είναι η ώρα να εξασφαλίσουμε τα επιτεύγματά μας. Ο πόλεμος της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας έχει αλλάξει ριζικά την αντίληψη των απειλών για τις κρίσιμες υποδομές στην Ευρώπη. Τα πρόσφατα περιστατικά που αφορούν υποθαλάσσιες υποδομές στη Βαλτική Θάλασσα προκαλούν μεγάλη ανησυχία. Και οδηγούν σε έκκληση για αποφασιστική δράση».
Οι χώρες της Βαλτικής ενσωματώθηκαν στο ευρωπαϊκό δίκτυο μέσω της Πολωνίας. Πρόκειται για τα τελευταία δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη που εξακολουθούσαν να συνδέονται με τη Ρωσία.
Η νέα σύνδεση επιτρέπει στα κράτη της Βαλτικής να λειτουργούν τα ενεργειακά τους συστήματα σύμφωνα με κοινούς ευρωπαϊκούς κανόνες. Ο συγχρονισμός της Βαλτικής συμβάλλει στην ασφάλεια του εφοδιασμού ολόκληρης της Ένωσης, αλλά θα υποστηρίξει επίσης την ενσωμάτωση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο σύστημα, επιτρέποντας τελικά στους καταναλωτές να επωφεληθούν από το χαμηλότερο ενεργειακό κόστος.
Επένδυση 1,6 δισ
Ο συγχρονισμός της Βαλτικής στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ έχει υποστηριχθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τεχνικά αλλά και οικονομικά τα τελευταία 15 χρόνια. Το συνολικό κόστος του έργου ανήλθε σε 1,6 δις. ευρώ εκ των οποίων 1,23 δις ευρώ προήλθαν από επιχορηγήσεις μέσω της πρωτοβουλίας «Συνδέοντας την Ευρώπη» της ΕΕ, που καλύπτει το 75% του επενδυτικού κόστους. Επίσης τα έργα χρηματοδοτήθηκαν από τους Μηχανισμούς Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Λετονίας και της Λιθουανίας.
Στην εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο Βίλνιους πέραν της Ούρσουλα φον ντερ Λαίεν παρέστησαν οι Επίτροποι Ενέργειας και Στέγασης, Dan Jørgensen, και ο Επίτροπος Άμυνας και Διαστήματος, Andrius Kubilius, όπως και οι πολιτικοί ηγέτες των τριών χωρών της Βαλτικής και της Πολωνίας.
Τα κράτη της Βαλτικής ήταν τα τρία τελευταία κράτη μέλη της ΕΕ των οποίων τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας εξακολουθούσαν να λειτουργούν πλήρως εντός του συστήματος της Ρωσίας και της Λευκορωσίας, όπου η συχνότητα ηλεκτρικής ενέργειας ελέγχεται κεντρικά από τη Ρωσία, αφήνοντάς τα ευάλωτα στις επιλογές της. Ο συγχρονισμός των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας με αυτά των κρατών μελών της ΕΕ και αρκετών γειτονικών χωρών επιτρέπει στα κράτη της Βαλτικής να απομακρυνθούν από την ενεργειακή εξάρτηση από τη Ρωσία. Αποκτούν τον πλήρη έλεγχο των δικτύων τους και ενισχύουν την ενεργειακή ασφάλεια της περιοχής της Ανατολικής Βαλτικής Θάλασσας και της ΕΕ συνολικά.
Το έργο που συντονίστηκε από το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Συστημάτων Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας ENTSO-E ολοκληρώθηκε 10 μήνες νωρίτερα από το χρονοδιάγραμμα.
Πρέπει να σημειωθεί ότι η Ευρωπαία Συντονίστρια για τα έργα Συγχρονισμού της Βαλτικής Catharina Sikow-Magny θα συνεχίσει να συνεργάζεται στενά με τα κράτη μέλη της ΕΕ στην περιοχή της Βαλτικής για την υλοποίηση των υπόλοιπων πτυχών αυτού του έργου, που είναι ζωτικής σημασίας για την ολοκλήρωση της Ενεργειακής Ένωσης.
Οι περαιτέρω εργασίες περιλαμβάνουν την κατασκευή του 700 MW Harmony Link Interconnector μεταξύ Λιθουανίας και Πολωνίας, η οποία έχει προγραμματιστεί να ολοκληρωθεί το 2030.
www.worldenergynews.gr
