Τι σημαίνει η εγκατάλειψη του Nord Stream 2 αν υπάρξει στρατιωτική εμπλοκή στην Ουκρανία

Η προμήθεια φυσικού αερίου της Γερμανίας έχει τεθεί στο επίκεντρο καθώς οι υψηλές ευρωπαϊκές τιμές, επιδεινώθηκαν από τις ανησυχίες για τον νέο αγωγό Nord Stream 2 που είναι τεχνικά έτοιμος αλλά χρειάζεται ρυθμιστική έγκριση, και ενδέχεται να καθυστερήσει ή να καταργηθεί.

Η γερμανική κυβέρνηση έχει δηλώσει ότι θα εξετάσει το ενδεχόμενο κυρώσεων για τον αγωγό - ο οποίος προορίζεται να μεταφέρει φυσικό αέριο από τη Ρωσία στη Γερμανία - εάν η Ρωσία εισβάλει στην Ουκρανία.

Η αναστολή του έργου, σύμφωνα με το Reuters, θα σήμαινε ότι ένα μέρος των αναμενόμενων μελλοντικών εισαγωγών φυσικού αερίου της Γερμανίας δεν θα φτάσει, εκτός εάν η Ρωσία ενισχύσει τις εξαγωγές της μέσω του αγωγού που εκτείνεται από το Yamal στη Ρωσία προς την Πολωνία ή την Ουκρανία, κάτι που μπορεί να είναι απίθανο σε περίπτωση στρατιωτικής σύγκρουσης.

Το φυσικό αέριο της Γερμανίας

Η Γερμανία τον Ιανουάριο-Οκτώβριο του 2021 εισήγαγε 119 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm), σύμφωνα με την στατιστική υπηρεσία εξωτερικού εμπορίου BAFA, η οποία δεν προσδιορίζει την προέλευση του φυσικού αερίου. Η οικιακή χρήση φυσικού αερίου ήταν 100 bcm το 2021, σύμφωνα με τον βιομηχανικό σύνδεσμο BDEW.
Η Γερμανία διαθέτει 24 bcm υπόγειων σπηλαίων αποθήκευσης αερίου. Το ένα πέμπτο κατέχει η Rehden, μια μονάδα που ανήκει στην εταιρεία αποθήκευσης Astora, η οποία ανήκει στη ρωσική εταιρεία Gazprom.
Ως εκ τούτου, η συνολική χωρητικότητα αποθήκευσης θα μπορούσε να καλύψει το ένα τέταρτο της ετήσιας χρήσης αερίου της Γερμανίας. Ωστόσο, τα σπήλαια αποθήκευσης της Γερμανίας βρίσκονται επί του παρόντος σε πληρότητα 45%, μειωμένα κατά 9 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με ένα χρόνο πριν, σύμφωνα με στοιχεία του βιομηχανικού ομίλου Gas Infrastructure Europe.

Η Γερμανία εισάγει το μεγαλύτερο μέρος του φυσικού αερίου που καταναλώνει, με την εγχώρια παραγωγή φυσικού αερίου να κορυφώνεται τη δεκαετία του 1990 και πλέον καλύπτει μόνο το 5% της ετήσιας κατανάλωσης. Ο διευθύνων σύμβουλος της γερμανικής εταιρείας κοινής ωφελείας Uniper αυτή την εβδομάδα δέσμευσε το μερίδιο της Ρωσίας στην προμήθεια φυσικού αερίου της Γερμανίας στο μισό, αν και αυτό μπορεί να κυμαίνεται από μήνα σε μήνα.
Τα δεδομένα ανάλυσης ICIS για τη γερμανική προμήθεια έδειξαν ότι τον Δεκέμβριο του 2021 το ρωσικό αέριο αγωγών αντιπροσώπευε το 32%, το νορβηγικο το 20%, το ολλανδικό το 12%, η αποθήκευση το 22% και το υπόλοιπο από άλλες μικρότερες πηγές συμπεριλαμβανομένης της εγχώριας παραγωγής

Η καύση φυσικού αερίου αντιπροσώπευε το 15,3% της γερμανικής παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας πέρυσι, σύμφωνα με την BDEW. Η απώλεια ενός μεγάλου μέρους των εισαγωγών φυσικού αερίου - από οποιαδήποτε πηγή - θα μπορούσε να απαιτήσει βραχυπρόθεσμη αύξηση της παραγωγής με καύση άνθρακα ή εισαγωγές ενέργειας από γείτονες για να καλυφθεί το κενό.
Η κατάσταση είναι πιο οξεία στη θέρμανση των σπιτιών όπου το φυσικό αέριο χρησιμοποιείται από 41,5 εκατομμύρια νοικοκυριά της Γερμανίας και από μεταποιητικές βιομηχανίες όπου κλάδοι όπως τα κεραμικά δεν μπορούν να παράγουν χωρίς καύσιμο.

Η σχέση με την Ρωσία

Η Γερμανία και η Ρωσία έχουν μια ισχυρή εταιρική σχέση προμήθειας ενέργειας εδώ και δεκαετίες. Η εταιρική σχέση επετεύχθη κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου και παρέμεινε ισχυρή παρά τα σκαμπανεβάσματα στις διμερείς σχέσεις. Η Γερμανία δεν χρειάζεται μόνο αέριο από τη Ρωσία. Η BAFA έδειξε ότι το 34% του γερμανικού αργού πετρελαίου προερχόταν από τη Ρωσία τον Ιανουάριο-Οκτώβριο. 2021 και σύμφωνα με τον όμιλο άνθρακα VDKi το 53% του λιθάνθρακα που έλαβαν οι γερμανικές ηλεκτροπαραγωγικές εταιρείες και χαλυβουργίες προήλθε από τη Ρωσία πέρυσι.

Η ζήτηση αερίου

Η θέρμανση με φυσικό αέριο θα καταργηθεί μακροπρόθεσμα υπέρ των αντλιών θερμότητας και άλλων εναλλακτικών λύσεων. Ωστόσο, στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, η χρήση φυσικού αερίου αναμένεται να αυξηθεί για μια μεταβατική περίοδο στο πλαίσιο των σχεδίων για σταδιακή κατάργηση του άνθρακα και της πυρηνικής ενέργειας. Η μελλοντική κατανάλωση θα εξαρτηθεί από την ταχύτητα της ανάπτυξης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στη Γερμανία και από το εάν το υδρογόνο χαμηλών εκπομπών που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές όπως η αιολική και η ηλιακή ενέργεια μπορεί να αξιοποιηθεί για να αντικαταστήσει το ορυκτό αέριο.

Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας εκτιμά ότι οι δεσμεύσεις των χωρών για το κλίμα θα μειώσουν την ευρωπαϊκή ζήτηση φυσικού αερίου στα 504 bcm το 2030 από 596 bcm το 2020, αν και, σύμφωνα με τις «δηλωμένες πολιτικές» των κυβερνήσεων, θα μειωθεί οριακά στα 587 bcm.

LNG από τις ΗΠΑ η εναλλακτική λύση

Οι Ηνωμένες Πολιτείες, που πρόκειται να ξεπεράσουν το Κατάρ και την Αυστραλία ως κορυφαίοι εξαγωγείς υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) φέτος, προσφέρθηκαν να στείλουν περισσότερο αέριο στη Γερμανία εάν εγκαταλειφθεί ο Nord Stream 2. Ωστόσο, αυτό θα σήμαινε ενίσχυση της υποδομής LNG και θα είχε ως αποτέλεσμα πιο ασταθή προσφορά και τιμές φυσικού αερίου.
Στην Ευρώπη, το LNG παραλαμβάνεται στη Βρετανία, κατά μήκος της βορειοδυτικής ευρωπαϊκής ακτής και στη Μεσόγειο, μια ακόμη νέα και αναπτυσσόμενη βιομηχανία. Ο τερματικός σταθμός Dutch Gate με χωρητικότητα 12 bcm προμηθεύει τους γερμανούς πελάτες χωρίς την λειτουργία εγκατάστασης, την οποία οι επενδυτές απέφευγαν όταν το φυσικό αέριο ήταν άφθονο αλλά περιβαλλοντικά μη δημοφιλές.

Εν τω μεταξύ, η Ευρώπη ανταγωνίζεται τους Ασιάτες αγοραστές για να εξασφαλίσει φορτία στις παγκόσμιες αγορές LNG. Όσον αφορά το φυσικό αέριο αγωγών, οι ευρωπαϊκές εταιρείες κοινής ωφέλειας έχουν κυλιόμενες συμφωνίες αγοράς με τη Ρωσία για έως και 30 χρόνια με επιλογές take-or-pay και συνδεδεμένες με συμφωνημένα σημεία αναφοράς όπως το πετρέλαιο ή οι τιμές spot σε εικονικούς ευρωπαϊκούς κόμβους εμπορίας φυσικού αερίου. Το πότε ανανεώνονται οι συμβάσεις και με ποιους όρους εναπόκειται στους αντισυμβαλλομένους να δημοσιεύσουν στοιχεία και η διαφάνεια μπορεί να είναι περιορισμένη.

www.worldenergynews.gr