Επισφαλής και εξαρτώμενη από μια σειρά αβεβαιότητες κρίνεται η εξέλιξη του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ τα επόμενα δυο χρόνια, ενώ η μετέπειτα εξέλιξη του θα εξαρτηθεί από τη λήψη επιπλέον μέτρων και σύμφωνα με ορισμένα σενάρια το 2030 το σωρευτικό έλλειμμα μπορεί να εκτοξευθεί σε δυσθεώρητα ύψη.
Αυτά προκύπτουν από τη μελέτη της AFRY Management Consulting που διενεργήθηκε για λογαριασμό της ΡΑΕ και η οποία θεωρεί ότι ο ΕΛΑΠΕ θα είναι οριακά ισοσκελισμένος, αλλά και ενδεχομένως ελλειμματικός το 2022 και το 2023.
Σύμφωνα με τη μελέτη ο ΕΛΠΑΠΕ, παρά τα μέτρα που ελήφθησαν το Φθινόπωρο του 2020, θα είναι οριακά ισοσκελισμένος ως το 2023 παρουσιάζοντας σωρευτικό πλεόνασμα από 60-150 εκατ. ευρώ, αλλά υπό προϋποθέσεις. Όπως αναφέρει η μελέτη οποιαδήποτε καθυστέρηση στην εφαρμογή των μέτρων ή ένα σοκ στην αγορά, όπως για παράδειγμα σημαντική καθυστέρηση στους εμβολιασμούς για τον Covid-19 θα μπορούσε να οδηγήσει σε έλλειμμα.
Εξάλλου αβέβαιη κρίνεται η χρηματοδότηση του ΕΛΑΠΕ από το Ταμείο Ανάκαμψης, αφού δεν έχει επιβεβαιωθεί από τις ευρωπαϊκές αρχές. Εκτιμάται ότι εάν τελικώς δεν διατεθούν τα 200 εκατ. ευρώ που προβλέπονται από το Ταμείο Ανάκαμψης τότε ο Λογαριασμός μπορεί να παρουσιάσει ξανά ελλείμματα την περίοδο 2022-23.
Παράγοντας αβεβαιότητας είναι και τα έσοδα από τις δημοπρασίες ρύπων, καθώς βραχυπρόθεσμα μπορεί να είναι χαμηλότερα απ’ όσα έχουν προϋπολογιστεί, αφού η αυστηροποίηση της πολιτικής της ΕΕ σε σχέση με τις εκπομπές ρύπων μπορεί να οδηγήσει σε μείωση του αριθμού δικαιωμάτων εκπομπής CO2 που αντιστοιχούν στην Ελλάδα.
Από την άλλη πλευρά, αν η Ευρώπη μειώσει τον αριθμό των διαθέσιμων δικαιωμάτων για τις χώρες-μέλη, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της τιμής των ρύπων.
Εάν όμως η αύξηση αυτή δεν φτάσει σε ένα επίπεδο που να αντισταθμίζει τη μείωση του αριθμού των δικαιωμάτων, τότε τα έσοδα του ΕΛΑΠΕ θα μειωθούν.
Τα σενάρια για το αθροιστικό έλλειμμα μέχρι το 2030
Επίσης σε περίπτωση που καθυστερήσει η μεγάλη διασύνδεση Κρήτης- Αττικής, τότε θα χαθούν τα 200 εκατ. ευρώ που σχεδιάζεται να μεταφερθούν από τις ΥΚΩ στον ΕΛΑΠΕ
Στο βασικό σενάριο της μελέτης το ετήσιο (τρέχον) υπόλοιπο του λογαριασμού ΑΠΕ αναμένεται να βελτιωθεί από το 2024 και μετά.
Το ετήσιο έλλειμμα υπολογίζεται για το 2024 στα 164 εκατ. ευρώ έναντι ελλείμματος 339 εκατ. ευρώ που αναμενόταν το προηγούμενο έτος.
Έτσι παρόλο που το ετήσιο έλλειμμα του λογαριασμού ΑΠΕ μειώνεται μακροπρόθεσμα και γυρίζει σε πλεόνασμα το 2030, ο ΕΛΑΠΕ θα είχε ήδη συσσωρεύσει αθροιστικό έλλειμμα περίπου 1,7 δισ. ευρώ μέχρι την χρονιά αυτή, το 2030. Μάλιστα στο «Stress Test» σενάριο, το έλλειμμα που προβλέπεται να σωρευτεί το 2030 είναι 4,2 δισ. ευρώ.
Σε αυτό το σενάριο τα μέτρα οριακά και μόνον καταφέρνουν να ισοσκελίσουν τον Λογαριασμό βραχυπρόθεσμα.
H παράμετρος προσαρμογής των ΑΠΕ στους κανόνες της αγοράς
Ιδιαίτερη αναφορά κάνει η μελέτη στις αλλαγές όσον αφορά στις δημοπρασίες για τις νέες ΑΠΕ, καθώς φαίνεται ότι οι αρχές κινούνται προς την κατεύθυνση μιας μεγαλύτερης έκθεσης του κλάδου στις δυνάμεις της αγοράς.
Το υφιστάμενο μοντέλο των Feed-in-price (FIP) για την αποζημίωση των παραγωγών με ΑΠΕ ήδη σημαίνει έναν βαθμό ενσωμάτωσης των ΑΠΕ στις αγορές (καθώς οι ΑΠΕ που λαμβάνουν FIP πρέπει να συμμετέχουν στις αγορές και έχουν ευθύνη εξισορρόπησης). Στο πλαίσιο αυτό ακόμα και η ανακοίνωση για μία νέα αρχιτεκτονική στις ΑΠΕ οδηγεί στο συμπέρασμα, ότι πρόθεση είναι να γίνει ένα ακόμα βήμα προς ένα μέλλον, στο οποίο οι ΑΠΕ δεν θα λαμβάνουν στήριξη.
Μία ερμηνεία της αλλαγής στην αρχιτεκτονική του καθεστώτος στήριξης των ΑΠΕ είναι ότι στα νέα συμβόλαια για την εγκατάσταση ΑΠΕ θα υπάρχει ένα όριο στο μέγεθος του κάθε project, για το οποίο θα εξασφαλίζεται τιμή μέσω ενός διαγωνισμού για τις νέες ΑΠΕ.
Αυτό θα σήμαινε ότι η ενίσχυση θα αφορά ένα μέρος του έργου ΑΠΕ και όχι το σύνολο του έργου. Έτσι περισσότερα ΜW από ΑΠΕ θα μένουν εκτεθειμένα στις κινήσεις της αγοράς.
Αυτό προφανώς είναι ένας τους τρόπους για την ομαλή μετάβαση των ΑΠΕ από ένα προστατευμένο και με ενισχύσεις περιβάλλον στην οικονομία της αγοράς
Σύμφωνα με τη μελέτη πριν αποφασιστούν τέτοιου τύπου αλλαγές θα πρέπει πρώτα να ενθαρρυνθεί η πλήρης εφαρμογή όλων των κανονισμών για την ευθύνη εξισορρόπησης που έχουν τα έργα ΑΠΕ τα οποία λαμβάνουν FIP, σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές κατευθύνσεις και όπως εφαρμόζεται σε άλλες χώρες της ΕΕ.
www.worldenergynews.gr
