Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Recharge, το πλάνο της Κομισιόν που δημοσιοποίησε η Ursula von der Leyen θα περιλαμβάνει δύο πρώτους πυλώνες:
Πρώτος πυλώνας είναι η διασφάλιση της πρόσβασης σε αναγκαίες πρώτες ύλες, μέταλλα και σπάνιες γαίες που είναι κλειδί για τις τεχνολογίες των ΑΠΕ.
Δεύτερος πυλώνας η επιτάχυνση της χρηματοδότησης επενδύσεων για τεχνολογίες καθαρής ενέργειας, ώστε να αποφευχθεί η φυγή πράσινων βιομηχανιών σε άλλες ανταγωνιστικές οικονομίες, όπως οι ΗΠΑ, που ενισχύουν την βιομηχανία με φορολογικές απαλλαγές μέσω του IRA.
H Von der Leyen καλοσώρισε το IRA σαν πολιτική επί της αρχής για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και προσβλέπει σε ισότιμους όρους ανταγωνισμού σε διεθνές επίπεδο, όπως και στην εσωτερική αγορά.
Αναλυτικά:
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε σήμερα το Green Deal Industrial Plan που στοχεύει στην επιτάχυνση της επέκτασης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και των πράσινων τεχνολογιών. Στοχεύει την διασφάλιση του ευρωπαϊκού ανταγωνισμού έναντι των ΗΠΑ και στη μείωση της εξάρτησης από την Κίνα.
Η Ursula von der Leyen ανακοίνωσε χαλάρωση των κανόνων της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις, επαναχρησιμοποίηση των υφιστάμενων κονδυλίων της ΕΕ, ταχύτερη έγκριση πράσινων έργων και κινήσεις για την ενίσχυση των δεξιοτήτων και τη σφράγιση εμπορικών συμφωνιών για την εξασφάλιση προμηθειών κρίσιμων πρώτων υλών.
«Είμαστε ανταγωνιστικοί. Αυτό που θέλουμε είναι να έχουμε ισότιμο παγκόσμιο πεδίο ανταγωνισμού», είπε η πρόεδρος της Κομισιόν.
Πολλοί Ευρωπαίοι ηγέτες ανησυχούν ότι οι απαιτήσεις του Inflation Reduction Act θα ενθαρρύνουν τις αμερικανικές επιχειρήσεις να μετεγκατασταθούν εκεί, καθιστώντας τις ΗΠΑ έναν ηγέτη στην πράσινη τεχνολογία, σε βάρος της Ευρώπης.
Και αυτό, την ώρα που η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας υπολογίζει ότι η παγκόσμια αγορά για καθαρή ενέργεια μαζικής παραγωγής θα τριπλασιαστεί, περίπου στα 650 δισ. δολάρια τον χρόνο, έως το 2030, με τις σχετικές θέσεις εργασίας στη μεταποίηση να υπερδιπλασιάζονται. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θέλει να εξασφαλίσει ένα κομμάτι αυτής της αγοράς.
Οι προτάσεις
Η Κομισιόν προτείνει τη χαλάρωση των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις για τις επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ή στην απανθρακοποίηση της βιομηχανίας, σε προσωρινή βάση, έως το τέλος του 2025. Αναγνωρίζει, βέβαια, ότι δεν θα μπορέσουν όλες οι χώρες να προσφέρουν επιδοτήσεις στον ίδιο βαθμό με τη Γαλλία ή την Γερμανία.
Σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, οι ευρωπαϊκές χώρες θα μπορούσαν, για παράδειγμα, να χρησιμοποιήσουν κάποια από τα 225 δισ. ευρώ των δανείων που έχουν απομείνει στο ύψους 800 δισ. ευρώ Ταμείο Ανάκαμψης για τον κορωνοϊό.
Μακροπρόθεσμα, η Κομισιόν προτείνει τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού sovereignty fund, που θα επενδύει σε αναδυόμενες τεχνολογίες.
Τους επόμενους μήνες, η Κομισιόν θα προτείνει το Net-Zero Industry Act, που θα διευθετήσει τις διαδικασίες αδειοδότησης και θα εναρμονίζει τα στάνταρ στην Ε.Ε.. Το Critical Raw Materials Act θα προωθεί την εξόρυξη, επεξεργασία και ανακύκλωση σε τοπικό επίπεδο.
Για να ξεκλειδώσει τις δυνατότητες χρηματοδότησης για τον πράσινο μετασχηματισμό, η Κομισισόν σχεδιάζει να διευκολύνει τις κρατικές εγγυήσεις και να παράσχει συμβουλές στο πλαίσιο " Προσωρινής κρατικής βοήθειας για την κρίση και την Μετάβαση", επανεξετάζοντας παράλληλα τις εξαιρέσεις των ρυθμιστών για την κρατική βοήθεια.
Οι νέες προβλέψεις που θα ισχύσουν ως το τέλος του 2025 , σύμφωνα με την πρόταση της Von der Leyen, θα είναι στοχευμένες και περιορισμένης χρονικής διάρκειας.
Στα κράτη μέλη θα ζητηθεί να χαλαρώσουν ην κρατική βοήθεια, ώστε να απελευθερωθούν πόροι για λιγότερο ώριμες τεχνολογίες στις ΑΠΕ όπως στο υδρογόνο.
Χωρίς ανταγωνιστικούς όρους, με στόχο την εντατικοποίηση επενδύσεων που θα οδηγούν σε σημαντική μείωση των εκπομπών ρύπων.
Τα μέτρα με τις αναγκαίες διασφαλίσεις θα περιλαβάνουν υψηλότερα όρια βοήθειας και απλοποιημένες διαδικασίες για την βοήθεια.
Η Κομισιόν επίσης προτείνει να απελευθερωθούν κρατικές εγγυήσεις για την υποστήριξη της κατασκευής μπαταριών, φ/β πάνελς, ανεμογεννητριών, αποθήκευσης για δέσμευση άνθρακα, αντλίες θερμότητας, ηλεκτρολύτες που χρησιμοποιούνται για παραγωγή υδρογόνου.
Παράλληλα η Επίτροπος στοχεύει στην δημιουργία Ευρωπαϊκού Ταμείου μέχρι το καλοκαίρι για να ενισχυθούν οι επενδύσεις αυτές στις λογότερο ισχυρές χώρες του Νότου.
Η Ευρώπη δεν πρέπει να περιμένει πολλούς χειμώνες ακόμα για τις πράσινες μεταρρυθμίσεις, ανέφεραν οι Βρυξέλλες.
Η Επίτροπος πρότεινε να επαναχρηματοδοτηθούν 250 δισ ευρώ από τα ήδη υπάρχοντα πακέτα σε ένα νέο ταμείο, που θα λέγεται "Φένουμε τις λύσεις" (Bringing solutions) μέχρι να βρεθούν νέα εργαλεία.
Δηλαδή θα δοθεί leverege - δάνεια πάνω στις δυνατότητες που προσφέρουν τα REPowerEU, by Invest EU και Innovaytion Fund..
Η Eurometaux
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπό την πίεση μεγάλων βιομηχανικών συνδέσμων της Ευρώπης όπως η Eurometaux, που ανησυχούν για τη μείωση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας έναντι της αμερικανικής, θα παρουσιάσει σήμερα τις βασικές αρχές ενός σχεδίου που αναμένεται να λάβει πιο συγκεκριμένη μορφή εν όψει της Συνόδου Κορυφής των ηγετών της ΕΕ τον Μάρτιο. Πάντως το κατ΄αρχήν σχέδιο αναμένεται να συζητηθεί από τους ηγέτες της ΕΕ κατά τη συνάντησή τους στις Βρυξέλλες στις 9 και 10 Φεβρουαρίου.
Ενδεικτική της ανησυχίας που επικρατεί στην ευρωπαϊκή βιομηχανία είναι επιστολή του προέδρου της Eurometaux Ευάγγελου Μυτιληναίου, προς την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν με την οποία καλείται η Επιτροπή να ακολουθήσει το παράδειγμα του Λευκού Οίκου και να στηρίξει οικονομικά τα κράτη – μέλη για να διατηρήσουν τον έλεγχο των πρώτων υλών που είναι απαραίτητες για τη μετάβαση στην πράσινη ενέργεια.
Σύμφωνα με το Bloomberg, η Eurometaux στην επιστολή της σημειώνει ότι «η αμερικανική Πράξη Μείωσης του Πληθωρισμού, αν και περιέχει διακρίσεις, έδειξε πώς θα μπορούσε να υπάρξει μια ενεργητική πολιτική για τη βιομηχανία καθαρής τεχνολογίας. Εμείς στην Ευρώπη θα πρέπει να εμπνευστούμε από αυτό το παράδειγμα και να προσφέρουμε στις βιομηχανίες μας περισσότερο καρότο και λιγότερο μαστίγιο, ειδικά στη σημερινή ενεργειακή κρίση».
Το σχέδιο ανακοίνωσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που έχει στη διάθεση του το WEN προβλέπει μεταξύ άλλων συγκεκριμένους στόχους για τη βιομηχανική παραγωγή, λιγότερα ρυθμιστικά βάρη για την εξάπλωση νέων τεχνολογιών, περισσότερες εθνικές επιδοτήσεις και φορολογικές ελαφρύνσεις για τις καθαρές τεχνολογίες.
Οι τέσσερις πυλώνες του ευρωπαϊκού σχεδίου είναι οι εξής:
• Προβλέψιμο και απλό ρυθμιστικό περιβάλλον
• Ταχύτερη πρόσβαση σε επαρκή χρηματοδότηση
• Βελτίωση των δεξιοτήτων των εργαζομένων
• Ανοιχτό εμπόριο για ανθεκτικές αλυσίδες εφοδιασμού
Ρυθμιστικό πλαίσιο - Net Zero Industry Act
Ως μέρος του «Green Deal Industrial Plan» η Επιτροπή προτείνει την υιοθέτηση ενός Net-Zero Industry Act για τη στήριξη της βιομηχανικής παραγωγής βασικών τεχνολογιών.
Η Πράξη θα παρέχει ένα απλουστευμένο ρυθμιστικό πλαίσιο για την παραγωγή προϊόντων που είναι βασικά για την επίτευξη των στόχων της κλιματικής ουδετερότητας, θα θέτει στόχους έως το 2030, θα ενισχύει την προβλεψιμότητα των διαδικασιών αδειοδότησης, ορίζοντας συγκεκριμένα χρονικά όρια για διαφορετικά στάδια αδειοδότησης και θα προβλέπει καθιέρωση «one-stop-shop» για τους επενδυτές καθ' όλη τη διάρκεια της διοικητικής διαδικασίας.
Επιπλέον, η Πράξη θα «επιτρέψει στην Επιτροπή να δημιουργήσει ευρωπαϊκά πρότυπα» που θα βοηθήσουν στην εξάπλωση των νέων τεχνολογιών. Όπως αναφέρει η Επιτροπή «Για τις νέες βιομηχανικές αλυσίδες αξίας, η πρόβλεψη και η ανάπτυξη ευρωπαϊκών προτύπων υψηλής ποιότητας θα μπορούσε να προσφέρει στις βιομηχανίες της ΕΕ σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα – μεταξύ άλλων και σε παγκόσμιο επίπεδο».
Επίσης η Επιτροπή θέλει να χαλαρώσει ακόμη περισσότερο τους κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις, εισάγοντας ένα «προσωρινό πλαίσιο κρίσης και μετάβασης». Οι αναμορφωμένοι κανόνες θα επιτρέψουν την παράταση των προθεσμιών για την ολοκλήρωση των έργων ΑΠΕ, ενώ θα απλοποιηθούν περαιτέρω οι κανόνες για την απαλλαγή των βιομηχανιών από τον άνθρακα, μέσω περισσότερο ευέλικτων ανώτατων ορίων ενίσχυσης ανά δικαιούχο.
Επιπλέον, θα επιτρέπει στα κράτη μέλη να παρέχουν φορολογικές ελαφρύνσεις για την προσέλκυση νέων επενδύσεων σε εγκαταστάσεις παραγωγής σε «στρατηγικούς τομείς καθαρού μηδενικού αποτυπώματος».
Η Επιτροπή θέλει να «αυξήσει σημαντικά» τα όρια για την κοινοποίηση των κρατικών ενισχύσεων διευκολύνοντας τα κράτη μέλη να θέσουν σε εφαρμογή νέες επιδοτήσεις.
Η Επιτροπή θέλει επίσης να εξαλείψει την ανάγκη για ανοικτούς διαγωνισμούς για λιγότερο ώριμες τεχνολογίες. Το σχέδιο αναφέρει ότι «οι διαγωνισμοί μπορεί να λειτουργούν λιγότερο καλά» για τις λιγότερο ώριμες τεχνολογίες.
Η Επιτροπή υποστηρίζει ότι δεν υπάρχει αρκετό ειδικευμένο εργατικό δυναμικό για το έργο της οικολογικοποίησης της οικονομίας, γι’ αυτό και τάσσεται υπέρ περισσότερων προσπαθειών για την κατάρτιση των εργαζομένων για θέσεις εργασίας σε μια πιο πράσινη βιομηχανία, καθώς και για την ευκολότερη διασυνοριακή αναγνώριση των προσόντων. Η έλλειψη αμοιβαίας αναγνώρισης συχνά παρεμποδίζει την κυκλοφορία των εργαζομένων σε ολόκληρη την ΕΕ.
Αυξημένη Χρηματοδότηση - Ευρωπαϊκό Ταμείο Κυριαρχίας
Η Επιτροπή αναγνωρίζει τον κίνδυνο ότι μια αντίδραση του ΙRΑ που βασίζεται μόνο στις επιδοτήσεις των κρατών μελών θα μπορούσε να οδηγήσει σε κατακερματισμό της ενιαίας αγοράς, δεδομένου ότι θα ωφελούσε κυρίως τις χώρες με τη μεγαλύτερη δημοσιονομική δύναμη πυρός. Αυτός ο κίνδυνος, καθώς και το γεγονός ότι απαιτούνται πολύ περισσότερες επενδύσεις για την υλοποίηση της πράσινης μετάβασης, οδήγησε το σχέδιο ανακοίνωσης να υποστηρίζει ότι «πρέπει να αυξήσουμε τη χρηματοδότηση της ΕΕ».
Ωστόσο, το έγγραφο παραμένει ασαφές όσον αφορά τη νέα χρηματοδότηση της ΕΕ και βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην επαναχρησιμοποίηση των υφιστάμενων κονδυλίων της ΕΕ.
Για παράδειγμα, ανακοινώνει νέα καθοδήγηση σχετικά με τα εθνικά σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας που πρέπει να καταρτίσουν τα κράτη μέλη προκειμένου να έχουν πρόσβαση στα κονδύλια του ταμείου ανάκαμψης από την πανδημία. Η καθοδήγηση θα συστήσει στα κράτη μέλη να αναπροσαρμόσουν τα εθνικά τους σχέδια στο σημερινό πλαίσιο.
Όσον αφορά τα νέα κονδύλια της ΕΕ, η Επιτροπή υποστηρίζει ότι το πρόγραμμα InvestEU θα πρέπει να ενισχυθεί με πρόσθετη χρηματοδότηση, ιδίως για την περίοδο μεταξύ 2024 και 2027. Το πλεονέκτημα του InvestEU είναι ότι το μεγαλύτερο μέρος του δημόσιου χρήματος χορηγείται με τη μορφή εγγυήσεων μέσω της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων (ΕΤΕ), τα οποία, μπορούν να κινητοποιήσουν πολλές ιδιωτικές επενδύσεις.
Η ανακοίνωση επαναλαμβάνει ότι «η Επιτροπή προτίθεται να δώσει μια διαρθρωτική απάντηση στις επενδυτικές ανάγκες προτείνοντας ένα Ευρωπαϊκό Ταμείο Κυριαρχίας».
Θέλει να προτείνει το ταμείο αυτό στο πλαίσιο της αναθεώρησης του μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της ΕΕ «πριν από το καλοκαίρι του 2023» – όταν πρόκειται να πραγματοποιηθεί η αναθεώρηση αυτή. Ωστόσο, η ανακοίνωση παραμένει ασαφής όσον αφορά το μέγεθος του ταμείου και από πού θα πρέπει να προέλθουν τα χρήματα.
Η ανακοίνωση επαναλαμβάνει επίσης την πρόθεση της Επιτροπής της ΕΕ «να κάνει πλήρη χρήση των μέσων εμπορικής άμυνας», για παράδειγμα τον κανονισμό για τις ξένες επιδοτήσεις που τέθηκε σε ισχύ στις αρχές του μήνα.
www.worldenergynews.gr
