Ενέργεια & Αγορές

Ποιος έχει το πάνω χέρι στην ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου; (Montel)

Ποιος έχει το πάνω χέρι στην ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου; (Montel)
Η Ευρώπη δεν έχει πολλά περιθώρια να είναι επιλεκτική, όταν τα επίπεδα αποθήκευσης φυσικού αερίου βρίσκονται σε χαμηλό σχεδόν τριών ετών
Λίγο καιρό αφότου η Ρωσία εξαπέλυσε την εισβολή της στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, οι Ευρωπαίοι ηγέτες συμφώνησαν ότι το μπλοκ χρειαζόταν μια εναλλακτική λύση έναντι του φθηνού ρωσικού φυσικού αερίου.

Τρία χρόνια αργότερα, μόνο μια μικρή ποσότητα ρωσικού φυσικού αερίου ρέει στην ΕΕ μέσω του TurkStream.

Τα δεδομένα μπορεί να υποδηλώνουν ένα success story, αν και η τρέχουσα γεωπολιτική έχει εκνευρίσει την ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου.

Η επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ στις 20 Ιανουαρίου ανέτρεψε την πολιτική που εφαρμοζόταν κατά την προηγούμενη κυβέρνηση υπό τον Τζο Μπάιντεν για την Ουκρανία και τη θεώρηση της Ρωσίας ως επιτιθέμενης, αφήνοντας έτσι πολλούς Ευρωπαίους να αμφισβητούν την υποστήριξη της Ουάσιγκτον στη γηραιά ήπειρο για την ασφάλειά της.

«Δεν είσαι σε θέση να υπαγορεύεις. Δεν έχεις τα χαρτιά αυτή τη στιγμή», τόνισε ο Τραμπ στον απογοητευμένο Ζελένσκι στις 28 Φεβρουαρίου, όταν ο Ουκρανός ηγέτης επισκέφθηκε τον Λευκό Οίκο.

Το δημόσιο κατσάδιασμα του Ουκρανού από τον Αμερικανό ομόλογό του και τον αντιπρόεδρό του, Βανς, άφησε το Κίεβο με άδεια χέρια από τις αμερικανικές εγγυήσεις ασφαλείας.

Μια εβδομάδα αργότερα, αναφερόμενος στην προοπτική οριστικής διευθέτησης του ζητήματος στην Ουκρανία, ο Τραμπ είπε: «Μπορεί να είναι ευκολότερο να διαπραγματευτούμε με τη Ρωσία, πράγμα που προκαλεί έκπληξη, διότι έχει όλα τα χαρτιά». Από την έναρξη του πολέμου, περίπου το 30% του ουκρανικού εδάφους βρίσκεται πλέον στα χέρια της Ρωσίας.

Η διακοπή των σχέσεων μεταξύ Κιέβου και Ουάσιγκτον έχει βαθιές επιπλοκές στην ασφάλεια σε ολόκληρη την Ευρώπη, όχι μόνο καθώς ο Τραμπ πιέζει να βελτιώσει τους δεσμούς με τον Ρώσο ομόλογό του, Βλαντίμιρ Πούτιν, για να εξασφαλίσει μια ειρηνευτική συμφωνία στην Ουκρανία.

Αλλά με ποιο κόστος, δεδομένης της προτίμησης του Τραμπ για επιχειρηματικές συμφωνίες και συναλλακτικές σχέσεις;

Το αμερικανικό LNG

Ενώ η Ουκρανία εξαρτάται από την αμερικανική στρατιωτική βοήθεια, η Ευρώπη έχει εξάρτηση από το αμερικανικό LNG.

Το ψυχρό καύσιμο από τις ΗΠΑ αντιπροσωπεύει πάνω από το 40% των συνολικών εισαγωγών υγροποιημένου φυσικού αερίου της ΕΕ και είναι αναπόσπαστο στοιχείο για την ευρωπαϊκή απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο από το μείγμα εφοδιασμού της περιοχής και συμβάλλει στη γεφύρωση του χάσματος από τα βρώμικα ορυκτά καύσιμα στην πράσινη ενέργεια.

Οι αναλυτές εκτιμούν ότι η αλλαγή στην πολιτική των ΗΠΑ έναντι της Ευρώπης - από την Ουκρανία έως τους νέους εισαγωγικούς δασμούς - θα μπορούσε να σηματοδοτήσει μια αλλαγή στην όρεξη της περιοχής για αμερικανικό LNG.

Προς το παρόν, ωστόσο, η Ευρώπη δεν έχει πολλά περιθώρια να είναι επιλεκτική, όταν τα επίπεδα αποθήκευσης φυσικού αερίου βρίσκονται σε χαμηλό σχεδόν τριών ετών.

«Σίγουρα πιστεύω ότι τα γεγονότα αυξάνουν την απροθυμία της ΕΕ να συνάψει νέες συμφωνίες για το αμερικανικό LNG», λέει ο Henning Gloystein, διευθυντής στο τμήμα ενέργειας, κλίματος και πόρων στην Eurasia Group, σημειώνοντας ωστόσο ότι τα χέρια της Ευρώπης είναι δεμένα με ενεργές συμφωνίες.

«Αν δεν υπάρξει ουσιαστική αλλαγή στις εμπορικές σχέσεις - όπως οι δασμοί - οι επιχειρήσεις της ΕΕ δεν μπορούν απλώς να εγκαταλείψουν τις υπάρχουσες συμφωνίες».

Επείγουσα ανάγκη για ενέργεια και ασφάλεια

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, φον ντερ Λάιεν, δήλωσε το περασμένο Σαββατοκύριακο ότι το μπλοκ των 27 χωρών της ΕΕ πρέπει να στραφεί σε μια «νοοτροπία ετοιμότητας» για να βελτιώσει την ασφάλειά του σε έναν κόσμο όπου «όλα έχουν γίνει συναλλακτικά».

«Πριν από τέσσερα χρόνια, είδαμε ότι η ρωσική Gazprom δεν γέμιζε τις αποθήκες φυσικού αερίου όπως θα έπρεπε, αλλά δεν βγάλαμε τα σωστά συμπεράσματα», δήλωσε η Γερμανίδα.

Αυτό είχε αποδειχθεί ότι ήταν «μια υβριδική επίθεση» κατά της ενεργειακής ασφάλειας της ΕΕ «προκειμένου να μας αναγκάσουν να μην υποστηρίξουμε την Ουκρανία» στον πόλεμο, δήλωσε στους δημοσιογράφους στις Βρυξέλλες.

Ένας αξιωματούχος του ΝΑΤΟ δήλωσε στο Montel την περασμένη εβδομάδα ότι το μπλοκ πρέπει να το γυρίσει σε μια «πολεμική» νοοτροπία και να δαπανήσει περισσότερα χρήματα και προσπάθειες για την προστασία των κρίσιμων ενεργειακών υποδομών του.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επανεξετάζει τους κανόνες της ΕΕ για την ενεργειακή ασφάλεια και σχεδιάζει να δημοσιεύσει τις αρχικές της θέσεις έως τον Ιούλιο.

Η ΕΕ απαγορεύει ήδη την εισαγωγή ρωσικού άνθρακα και αργού πετρελαίου και προϊόντων διύλισης πετρελαίου.

Το γκρουπ έχει επίσης μειώσει τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου από περίπου 45% πριν από το 2022 σε περίπου 18% πέρυσι.

Η Νορβηγία είναι πλέον ο κύριος προμηθευτής φυσικού αερίου της Ευρώπης με μερίδιο 30% επί του συνόλου.

Οι ρωσικές ροές αερίου από αγωγούς αντικαταστάθηκαν κυρίως από εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου από τις ΗΠΑ.

Η ΕΕ δεν μείωσε τις εισαγωγές ρωσικού LNG, με τη χώρα να αντιπροσωπεύει το 20% του συνολικού όγκου που εισήχθη πέρυσι.

Ωστόσο, στις 26 Μαρτίου θα τεθούν σε ισχύ οι νέοι κανονισμοί της ΕΕ, οι οποίοι θα απαγορεύουν στα ρωσικά πλοία LNG να σταματούν σε ευρωπαϊκούς τερματικούς σταθμούς για να πραγματοποιούν μεταφορές από πλοίο σε πλοίο, μεταφορές από πλοίο σε ξηρά ή εργασίες επαναφόρτωσης, με σκοπό την περαιτέρω αποστολή σε προορισμούς εκτός ΕΕ.

Το τιμωρητικό μέτρο στοχεύει στους Ρώσους εξαγωγείς για να πλήξει τα έσοδά τους, αν και η ΕΕ δεν προχώρησε σε πλήρη απαγόρευση του ρωσικού υγροποιημένου φυσικού αερίου, προς το παρόν τουλάχιστον.

«Η απαγόρευση της ΕΕ για τη μεταφόρτωση υγροποιημένου φυσικού αερίου είναι ένα κρίσιμο βήμα για την αυστηροποίηση των κυρώσεων στις εξαγωγές ορυκτών καυσίμων της Ρωσίας, αλλά πρέπει να αποτελέσει την αρχή -και όχι το τέλος- μιας αποφασιστικής δράσης», λέει ο Oleh Savytskyi, στρατηγικός σύμβουλος της ουκρανικής ομάδας εκστρατείας για την ειρήνη και το κλίμα, Razom We Stand.

Είπε ότι το νέο μέτρο θα διαταράξει τη δυνατότητα της Ρωσίας να χρησιμοποιεί τα ευρωπαϊκά λιμάνια ως πύλη για την επανεξαγωγή υγροποιημένου φυσικού αερίου στις παγκόσμιες αγορές, «κόβοντας ένα σημαντικό παραθυράκι που επέτρεψε στην πολεμική οικονομία του Πούτιν να συνεχίσει να κερδίζει από τις πωλήσεις ενέργειας».

Ωστόσο, το ρωσικό LNG εξακολουθεί να ρέει ελεύθερα στην ΕΕ, με χώρες όπως η Ισπανία, το Βέλγιο και η Γαλλία να παραμένουν κορυφαίοι αγοραστές, ξοδεύοντας δισεκατομμύρια για το αέριο του Κρεμλίνου, ενώ ισχυρίζονται ότι υποστηρίζουν την Ουκρανία, προσθέτει.

Κρατώντας το ατού

Καθώς η εκτελεστική εξουσία της ΕΕ συνεχίζει να εκφράζει τη δέσμευσή της να σταματήσει σταδιακά όλες τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου έως το 2027, οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι μοιάζουν απρόθυμοι να παραιτηθούν από την προμήθεια αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου παρά τις γεωπολιτικές διαφορές με την κυβέρνηση Τραμπ, σύμφωνα με τους αναλυτές.

«Παρ' όλες τις αναταράξεις... δεν βλέπω την ήπειρο να είναι σε θέση να παραιτηθεί από το αμερικανικό LNG», λέει ο αναλυτής της Rystad Energy, Christoph Halser. «Και αναμένω ότι οι εντάσεις θα είναι μάλλον βραχυπρόθεσμου χαρακτήρα», προσθέτει, σημειώνοντας ότι οι ΗΠΑ θα συνεισφέρουν το μεγαλύτερο μέρος της νέας δυναμικότητας υγροποιημένου φυσικού αερίου τα επόμενα χρόνια, ιδίως το 2026-2027.

«Δεδομένου ότι μεγάλο μέρος της ευρωπαϊκής ενεργειακής μετάβασης εξακολουθεί να απαιτεί φυσικό αέριο, η επιχειρηματική λογική θα επικρατήσει εδώ κατά τη γνώμη μου», συμπλήρωσε.

Ο Yuriy Onyshkiv, ανώτερος αναλυτής φυσικού αερίου της LSEG, με έδρα το Κίεβο, αναφέρει επίσης ότι είναι απίθανο να υπάρξει μείωση της ζήτησης της Ευρώπης για αμερικανικό LNG.

«Η Ευρώπη θα χρειαστεί πρόσθετο LNG αυτό το καλοκαίρι για να αναπληρώσει τα αποθέματά της πριν από τον επόμενο χειμώνα και κάποιο πλεόνασμα είναι πιθανό να προέλθει από τις ΗΠΑ, ιδίως λαμβάνοντας υπόψη την πρόσφατη αύξηση της δυναμικότητας», λέει.

Εν ολίγοις, λένε οι αναλυτές, η εξάρτηση από το αμερικανικό LNG είναι στην πραγματικότητα το μικρότερο κακό σε σχέση με την εξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο, ιδίως καθώς η ΕΕ υποστηρίζει τώρα επενδύσεις σε παγκόσμια έργα φυσικού αερίου στο πλαίσιο της φιλοδοξίας της να καταστήσει τη βιομηχανία της πιο ανταγωνιστική.

«Αυτό ευνοεί τις συμφωνίες για το αμερικανικό LNG», λέει ο James Waddell, επικεφαλής του ευρωπαϊκού φυσικού αερίου και του παγκόσμιου LNG στη συμβουλευτική εταιρεία Energy Aspects, επισημαίνοντας τα πρόσφατα σχόλια της προέδρου της Κομισιόν για την αγορά περισσότερου αμερικανικού LNG σε αντικατάσταση του ρωσικού αερίου και τη φιλοδοξία του Trump να μειώσει το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ.

www.worldenergynews.gr

Ρoή Ειδήσεων

Δείτε επίσης