Τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ψήφισαν υπέρ της υιοθέτησης συστάσεων για την Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την Ανθεκτικότητα στο Νερό, η οποία θέτει το νερό στο επίκεντρο του πενταετούς σχεδίου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την περίοδο 2024-2029.
Υιοθέτηση μιας προσέγγισης κυκλικής οικονομίας για το νερό
Η ανθεκτικότητα στο νερό τέθηκε στο επίκεντρο της στρατηγικής από την πρόεδρο της ΕΕ, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, μετά από σχέδιο έκθεσης που εκπόνησε ο εισηγητής Τόμας Μπαγιάντα εκ μέρους της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Κλίματος και Ασφάλειας των Τροφίμων.
Μετά από ψηφοφορία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η νέα στρατηγική εγκρίθηκε με 470 ψήφους υπέρ έναντι 81 ψήφων κατά
Επιλέγοντας να υιοθετήσουν τη στρατηγική, οι MEPs αναγνώρισαν ότι το νερό είναι απαραίτητο για τη ζωή και την υγεία των ανθρώπων, αλλά και ότι είναι κεντρικό στοιχείο της οικονομίας, της ανταγωνιστικότητας και των προσπαθειών προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή της Ευρώπης.
Η νέα στρατηγική της ΕΕ
Η στρατηγική υποβάλλει μια σειρά από προτάσεις, συμπεριλαμβανομένης της εισαγωγής στόχων για την αποδοτικότητα του νερού για διαφορετικούς τομείς και βιομηχανίες με βάση αξιολογήσεις σε επίπεδο λεκάνης.
Η στρατηγική που υιοθετείται βασίζεται στο σχέδιο συστάσεων που προτάθηκε από την έκθεση του Bajada, η οποία βασίστηκε σε έξι βασικούς πυλώνες: Αποδοτικότητα νερού· μετριασμός της ρύπανσης· προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή· χρηματοδότηση· ψηφιοποίηση και καινοτομία· και διασυνοριακή συνεργασία.
Υιοθετώντας τη στρατηγική, οι ευρωβουλευτές καθιστούν σαφές ότι το νερό αποτελεί διασυνοριακή πρόκληση που απαιτεί ισχυρή διεθνή και περιφερειακή συνεργασία. Όπως εξήγησε η έκθεση του Bajada, η στρατηγική απαιτεί: «Απομακρυνόμαστε από την ξεπερασμένη αντίληψη του νερού ως άπειρου πόρου και αναγνωρίζουμε την εγγενή του αξία ως απαραίτητη για την αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών, κοινωνικών και οικονομικών προκλήσεων που αντιμετωπίζει η Ευρώπη σήμερα και στο εγγύς μέλλον».
Ετοιμότητα και έλεγχοι για το νερό
Ένας άλλος βασικός στόχος της στρατηγικής είναι η θέσπιση προτύπων και ελέγχων σε επίπεδο ΕΕ για τη ρύπανση των υδάτων από φαρμακευτικά προϊόντα, χημικά φυτοφάρμακα και λιπάσματα, βακτήρια ανθεκτικά στα αντιβιοτικά, μικροπλαστικά και χημικά, καθώς και υπερφθοροαλκυλικές και πολυφθοροαλκυλικές ουσίες.
Ο Bajada πρόσθεσε: «Ζητούμε μια ισχυρή αντίδραση στη ρύπανση σε επίπεδο ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της πλήρους σταδιακής κατάργησης των PFAS όπου υπάρχουν ασφαλείς εναλλακτικές λύσεις. Επειδή αυτές οι «χημικές ουσίες για πάντα» δεν έχουν θέση σε ένα βιώσιμο μέλλον».
Μετά την υιοθέτηση, η βιωσιμότητα και η ανθεκτικότητα των υδάτων θα αποτελέσουν τον ακρογωνιαίο λίθο όλων των πολιτικών της ΕΕ, διασφαλίζοντας ότι κάθε μελλοντική πολιτική αξιολογείται για τον αντίκτυπό της στην ποιότητα, την ποσότητα και την προσβασιμότητα του νερού.
Στροφή προς την «έξυπνη» ανθεκτικότητα
Μια άλλη βασική πτυχή της υιοθέτησης της στρατηγικής ανθεκτικότητας της Ευρώπης θα είναι οι επενδύσεις σε ψηφιακά εργαλεία για τη βελτίωση της αποδοτικότητας των υδάτων. Για παράδειγμα, η επένδυση σε λύσεις Τεχνητής Νοημοσύνης για ανίχνευση διαρροών σε πραγματικό χρόνο και έξυπνη άρδευση, για τη βελτίωση της συλλογής δεδομένων, της παρακολούθησης και των συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης, καθώς και η βελτίωση της κυβερνοασφάλειας κρίσιμων υποδομών ύδρευσης.
Οι ευρωβουλευτές θέλουν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διαθέσει ειδική χρηματοδότηση για την ανθεκτικότητα των υδάτων ως μέρος της στρατηγικής, υποστηριζόμενη από συγκεκριμένους μηχανισμούς εντός των υφιστάμενων κονδυλίων, για τον εκσυγχρονισμό των υποδομών ύδρευσης, τη βιώσιμη διαχείριση των υδάτων, τις λύσεις που βασίζονται στη φύση και τις καινοτόμες τεχνολογίες αποδοτικής χρήσης του νερού.
Στο σχέδιο έκθεσης του Bajada, αναγνωρίστηκε ότι το τρέχον πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ) περιλαμβάνει έναν φιλόδοξο αλλά μη δεσμευτικό στόχο να αφιερωθεί τουλάχιστον το 7,5% των ετήσιων δαπανών της ΕΕ σε στόχους βιοποικιλότητας το 2024 και το 10% τόσο το 2026 όσο και το 2027.
Η ευρεία υποστήριξη από τον τομέα των υδάτων
Η στρατηγική έχει λάβει ευρεία έγκριση από τον τομέα των υδάτων. Η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Εθνικών Ενώσεων Υδάτινων, είχε χαιρετίσει τα σχέδια προτάσεων, δηλώνοντας τότε: «Το κείμενο του εισηγητή Bajada ορθώς αναγνωρίζει ότι η ανθεκτικότητα των υδάτων πρέπει να γίνει μέρος του τρόπου λειτουργίας κάθε οικονομικού τομέα, μεταξύ άλλων μέσω δεσμευτικών στόχων για την αποδοτικότητα των υδάτων που ορίζονται σε επίπεδο λεκάνης απορροής, καθώς και μέσω καλύτερης επιβολής των ορίων ρύπανσης».
Επίσης, χαιρέτισε την έκκληση των ευρωβουλευτών προς την Επιτροπή να «διαθέσει χρηματοδότηση για την ανθεκτικότητα των υδάτων για τον εκσυγχρονισμό των υποδομών ύδρευσης, τη βιώσιμη διαχείριση των υδάτων, τις λύσεις που βασίζονται στη φύση και τις καινοτόμες τεχνολογίες αποδοτικότητας των υδάτων», και να τηρήσει την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» για την αντιμετώπιση της ανάγκης για επιχειρήσεις καθαρισμού για τα PFAS και άλλους ρύπους.
Το κόστος της εφαρμογής
Μια πραγματικά ανθεκτική και ανταγωνιστική Ευρώπη απαιτεί μια οικονομία έξυπνη ως προς το νερό, μια οικονομία που εκτιμά το νερό όχι μόνο ως πόρο αλλά και ως κινητήρια δύναμη καινοτομίας, ισότητας και βιωσιμότητας.
Η καθηγήτρια Fiona Regan, διευθύντρια του Ινστιτούτου Υδάτων DCU στην Ιρλανδία, διερεύνησε τόσο το κόστος της αδράνειας όσο και τα οφέλη-κόστη της εφαρμογής της στρατηγικής. Η Ρίγκαν επεσήμανε ότι το 38% του πληθυσμού της ΕΕ πλήττεται ήδη από τη λειψυδρία και κρίσιμες βιομηχανίες, αξίας 192 δισεκατομμυρίων ευρώ, βρίσκονται σε κίνδυνο, με τη ζήτηση νερού να προβλέπεται να τριπλασιαστεί έως το 2030.
Η Ρίγκαν εξήγησε ότι η εφαρμογή της στρατηγικής θα απαιτούσε επενδύσεις τουλάχιστον 255 δισεκατομμυρίων ευρώ, αλλά πρόσθεσε ότι θα μπορούσε να αποφέρει ετήσια εξοικονόμηση 3 δισεκατομμυρίων ευρώ και να δημιουργήσει 13.000 νέες θέσεις εργασίας, απελευθερώνοντας τις δυνατότητες των τεχνολογιών έξυπνης ως προς το νερό.
Καταλήγει δηλώνοντας: «Με τη δημιουργία ειδικών Ταμείων Μετάβασης στο Νερό και την προώθηση ενός Νόμου για την Έξυπνη Κυκλική Οικονομία στο Νερό, μπορούμε να απελευθερώσουμε στρατηγικές επενδύσεις σε υποδομές, να επιτρέψουμε την επαναχρησιμοποίηση λυμάτων και να προωθήσουμε νέα επιχειρηματικά μοντέλα που μετατρέπουν την αποδοτικότητα του νερού σε οικονομική ευκαιρία».
Η ανάγκη για βελτιώσεις
Η EurEau σημείωσε ότι η τελική ψηφοφορία ανέδειξε τις διαιρέσεις εντός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου όσον αφορά την επιβολή μιας «άμεσης και εκτεταμένης» απαγόρευσης των PFAS.
Σημείωσε επίσης ότι υπήρξε έκκληση για επανεκτίμηση του αντίκτυπου των συστημάτων Διευρυμένης Ευθύνης του Παραγωγού (EPR) στην Οδηγία για την Επεξεργασία Αστικών Λυμάτων (UWWTD) στη φαρμακευτική βιομηχανία, κάτι που η ομοσπονδία πιστεύει ότι αντιβαίνει σε ένα από τα δομικά στοιχεία της ανθεκτικότητας στο νερό - την τεταρτοταγή επεξεργασία για την απομάκρυνση μικρορύπων από τα λύματα.
www.worldenergynews.gr
