Στο κείμενο των συμπερασμάτων, υπάρχει ρητή αναφορά σε προστασία της κατασκευής Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος και γενικότερα έργων ενεργειακών υποδομών, όπως τα υποθαλάσσια καλώδια, από εμπόδια που θέτουν τρίτες χώρες.
Το "πράσινο" φως για την ανάκτηση από τον ΑΔΜΗΕ των πρώτων δαπανών για την ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης- Κύπρου αναμένεται να δώσει την Πέμπτη η ΡΑΑΕΥ. Η Ολομέλεια της αρμόδιας Αρχής αναμένεται να εγκρίνει ως μέρος της περιουσιακής βάσης του ΑΔΜΗΕ ποσό 7,3 εκατ. ευρώ τα οποία θα ανακτήσει ο Διαχειριστής μέσα στο β εξάμηνο του 2025, αρχής γενομένης από 1ης Ιουλίου, αναπροσαρμόζοντας αντιστοίχως τις χρεώσεις χρήσεις συστήματος.
Οι συνολικές δαπάνες που αναλογούν προς ανάκτηση για το έργο Great Sea Interconnector (GSI) από τους καταναλωτές της Ελλάδας το 2025 ανέρχονται σε 14,6 εκατ. ευρώ. Ωστόσο, η μεθοδολογία που έχει εγκρίνει η ΡΑΑΕΥ προβλέπει το 50% αυτού του ποσού να ανακτηθεί μέσα στο β' εξάμηνο του έτους και το άλλο 50% την αμέσως επόμενη χρονιά. Η απόφαση που αναμένεται να εγκρίνει η Ολομέλεια της Πέμπτης εντάσσεται στο πλαίσιο προηγούμενης κοινής ρυθμιστικής απόφασης με τη ΡΑΕΚ.
Οι δύο Ρυθμιστές τον περασμένο Σεπτέμρβιο ενέκριναν δαπάνες που κατέβαλλε ο Great Sea Interconnector (GSI) ύψους 571,4 εκατ. ευρώ περιόδου 2023-2024 και προυπολογιστικά για το 2025, οι οποίες αναλογούν σε ποσοστό 37% στην Ελλάδα και 63% στην Κύπρου.
Η ανάκτηση των δαπανών είναι ζωτικής σημασίας ζήτημα για τον ΑΔΜΗΕ, όπως προκύπτει και από τις πρόσφατες δηλώσεις του προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου κ. Μάνου Μανουσάκη στο Bloomberg. Ο κ. Μανουσάκης ανέφερε ότι οι επενδύσεις που έχει πραγματοποιήσει μέχρι στιγμής ο Διαχειριστής ανέρχονται σε 250 εκατ. ευρώ, χαρακτηρίζοντας κρίσιμη την ανάκτηση των δαπανών, προκειμένου το έργο να συνεχιστεί απρόσκοπτα.
«Όταν ο ΑΔΜΗΕ πλησιάζει τραπεζικά ιδρύματα για να εξασφαλίσει δανεισμό, οι δανειστές ζητούν έγγραφα που δείχνουν ότι υπάρχει ανάκτηση εσόδου», σχολίασε, προσθέτοντας ότι για να προχωρήσει το έργο, θα πρέπει ο ΑΔΜΗΕ να μπορεί να λάβει δάνειο» είπε ο επικεφαλής του ΑΔΜΗΕ, στέλνοντας ένα μήνυμα προς τις αρμόδιες Αρχές Ελλάδας και Κύπρου.
Προβληματισμός για την κυπριακή στάση
Πηγές της ΡΑΑΕΥ ωστόσο τονίζουν ότι ο ΑΔΜΗΕ μόλις την περασμένη Παρασκευή υπέβαλε αίτημα για την ανάκτηση των δαπανών που αναλογούν στο 2025, ενώ η πλευρά της ΡΑΕΚ υποστηρίζει ότι μέχρι και σήμερα δεν έχει αποστείλει ο ΑΔΜΗΕ τα απαραίτητα στοιχεία πιστοποίησης των προτεινόμενων δαπανών προκειμένου να τα εγκρίνει. Στην Κυπριακή πλευρά είναι έντονος ο προβληματισμός σχετικά με το κατά πόσο ο ΑΔΜΗΕ θα πρέπει να συνεχίσει να δανείζεται για ένα έργο που παραμένει αβέβαιο, μεταφέροντας κόστη στους καταναλωτές.
Η κυπριακή πλευρά κάθε άλλο παρά βέβαιο είναι ότι θα κινητοποιηθεί για να ανακτήσει δαπάνες ο ΑΔΜΗΕ για το 2025, όσο το έργο παραμένει παγωμένο. Είναι ενδεικτική επ αυτού η δήλωση αξιωματούχου της κυπριακής κυβέρνσης: «Για να πληρώνει κάποιος θα πρέπει να υπάρχει έργο εν εξελίξει. Ο Great Sea Interconnector είναι ένα ευρωπαϊκό έργο, που όμως δεν προχωρά».
Το ενδεχόμενο αυτό προβληματίζει την ελληνική πλευρά που θα κληθεί να καλύψει το κενό, αναλαμβάνοντας ένα αυξημένο πολιτικό ρίσκο σε μια συγκυρία που η ακρίβεια και οι υψηλές τιμές ενέργειας βρίσκονται στο επίκεντρο της πολιτικής αντιπαράθεσης με την αντιπολίτευση.
Αισιόδοξα μηνύματα
Και ενώ τα σύννεφα γύρω από το πολύπαθο έργο του 1,9 δισ. ευρώ πυκνώνουν, προσδοκίες για ευρωπαϊκή στήριξη προκάλεσαν τα συμπεράσματα του χθεσινού συμβουλίου υπουργών Ενέργειας που συνεδρίασε στο Λουξεμβούργο με τη συμμετοχή του υπουργού Ενέργειας κ. Σταύρου Παπασταύρου.
Στο κείμενο των συμπερασμάτων, όπως μεταφέρουν πηγές του ΥΠΕΝ, υπάρχει ρητή αναφορά σε προστασία της κατασκευής Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος και γενικότερα έργων ενεργειακών υποδομών, όπως τα υποθαλάσσια καλώδια, από εμπόδια που θέτουν τρίτες χώρες. Επιπροσθέτως, τα συμπεράσματα υπογραμμίζουν τα κατοχυρωμένα κυριαρχικά δικαιώματα των κρατών-μελών να εκμεταλλεύονται τους φυσικούς τους πόρους σύμφωνα με το Ενωσιακό και Διεθνές Δίκαιο, κάνοντας και ειδική αναφορά στην Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας.
Σε κάθε περίπτωση και σύμφωνα με ανθρώπους που εμπλέκονται στο έργο, το τοπίο αναμένεται να ξεκαθαρίσει τον Αύγουστο που λήγει η προκαταβολή που έχει λάβει η Nexans για την παραγωγή του υποβρύχιου καλωδίου.
Για να συνεχίσει την παραγωγή η γαλλική εταιρία θα πρέπει να πληρωθεί που σημαίνει ότι ΑΔΜΗΕ και ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να αποφασίσουν έαν θα συνεχίσουν να βάζουν λεφτά σε ένα αβέβαιο έργο ή θα προβούν σε κινήσεις που θα άρουν το αδιέξοδο και θα το ξαναβάλουν σε ράγες υλοποίησης.
O χρόνος για το εάν θα εκδοθεί Navtex για να συνεχιστούν οι έρευνες βυθού στα διεθνή ύδατα αρχίζει να γίνεται πιεστικός με ότι σημαίνει αυτό για το έργο και για την διαχείριση από πλευράς της Ελλάδα της γεωπολιτικής πτυχής του. Όμως όπως έχει διαβεβαιώσει τόσο ο Έλληνας υπουργός Ενέργειας όσο και η πολιτική ηγεσία στο σύνολο της ο τρόπος για να υλοποιηθεί το μεγάλο έργο θα βρεθεί γαιτί αποτελεί άλλωστε βούληση των ΗΠΑ και ταιριάζει απόλυτα στους γεωπολιτικούς σχεδιασμούς.
www.worldenergynews.gr
