Ενέργεια & Αγορές

Statistical Review of World Energy: Σε ιστορικό υψηλό η παγκόσμια κατανάλωση πετρελαίου το 2024

Statistical Review of World Energy: Σε ιστορικό υψηλό η παγκόσμια κατανάλωση πετρελαίου το 2024
Η παγκόσμια κατανάλωση πετρελαίου – εξαιρουμένων των βιοκαυσίμων αλλά περιλαμβανομένων παραγώγων άνθρακα και φυσικού αερίου – έφτασε τα 101,8 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα το 2024, σημειώνοντας νέο ιστορικό ρεκόρ και ξεπερνώντας ελαφρώς το επίπεδο του 2023 κατά 0,7%
Η ετήσια έκθεση Statistical Review of World Energy, που εκδίδεται πλέον από το Energy Institute σε συνεργασία με την KPMG και την Kearney, παρουσιάζει τις βασικές τάσεις στην παγκόσμια ενεργειακή αγορά. 

Η έκδοση του 2025, με στοιχεία για ολόκληρο το 2024, αποτυπώνει σχετική σταθερότητα στην παραγωγή και κατανάλωση πετρελαίου, ωστόσο αναδεικνύει σημαντικές διαρθρωτικές αλλαγές που σχετίζονται με τις γεωπολιτικές εξελίξεις, τις διαφορετικές πορείες ανάκαμψης και τη μακροπρόθεσμη πορεία προς την απανθρακοποίηση.

Η παγκόσμια κατανάλωση πετρελαίου – εξαιρουμένων των βιοκαυσίμων αλλά περιλαμβανομένων παραγώγων άνθρακα και φυσικού αερίου – έφτασε τα 101,8 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα το 2024, σημειώνοντας νέο ιστορικό ρεκόρ και ξεπερνώντας ελαφρώς το επίπεδο του 2023 κατά 0,7%. 

Η ζήτηση πετρελαίου αυξάνεται κατά μέσο όρο 1% ετησίως την τελευταία δεκαετία, με την αύξηση να προέρχεται σχεδόν αποκλειστικά από χώρες εκτός του ΟΟΣΑ.

Οι ΗΠΑ παραμένουν ο μεγαλύτερος καταναλωτής πετρελαίου παγκοσμίως, με μερίδιο 18,7% της παγκόσμιας ζήτησης, αν και η ημερήσια κατανάλωση μειώθηκε ελαφρώς σε σχέση με το 2023. 

Σε ετήσια βάση όμως, την τελευταία δεκαετία η ζήτηση αυξάνεται κατά 0,5%. 

Η Κίνα ακολουθεί με 16,1% της παγκόσμιας κατανάλωσης, καταγράφοντας πτώση 1,2% στα 16,4 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα το 2024 – μια καθοδική απόκλιση από την προηγούμενη δεκαετία, όπου η αύξηση ήταν σταθερά γύρω στο 4% ετησίως. 


Global-Oil-2025-1024x744.png


Οι «πρωταθλητές» της ζήτησης


Η επιβράδυνση της οικονομίας και η εντατική στροφή προς την ηλεκτροκίνηση καθιστούν πιθανό το ενδεχόμενο η Κίνα να πλησιάζει την κορύφωση της πετρελαϊκής της ζήτησης.

Αντίθετα, η Ινδία κατέγραψε αύξηση 3,1% σε ετήσια βάση, φτάνοντας τα 5,6 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως, χάρη στην ταχύτατη οικονομική ανάπτυξη και τη διευρυνόμενη μεσαία τάξη. 

Η συνεχιζόμενη άνοδος φέρνει τη χώρα ένα βήμα πιο κοντά στο να γίνει ο τρίτος μεγαλύτερος καταναλωτής πετρελαίου παγκοσμίως μέσα στα επόμενα χρόνια.

Οι χώρες του ΟΟΣΑ παρουσίασαν οριακή αύξηση ζήτησης (+0,1%), ενώ οι χώρες εκτός ΟΟΣΑ σημείωσαν αύξηση 1,2%.

Από πλευράς παραγωγής, η παγκόσμια παραγωγή πετρελαίου – περιλαμβανομένων υγρών φυσικού αερίου και λοιπών παραγώγων – διαμορφώθηκε σε επίπεδο ρεκόρ, φτάνοντας τα 96,9 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα. 

Το επίπεδο αυτό είναι αυξημένο κατά 1,8 εκατομμύρια βαρέλια από την προ πανδημίας κορύφωση και 9% υψηλότερο σε σχέση με τα χαμηλά της περιόδου COVID-19.

Για τις ΗΠΑ

Οι ΗΠΑ συνεχίζουν να ηγούνται της παγκόσμιας παραγωγής, με συνολική παραγωγή 20,1 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως, αν και σημαντικό μέρος αυτής αφορά υγρά φυσικού αερίου, όπως αιθάνιο και προπάνιο, που δεν χρησιμοποιούνται απευθείας ως καύσιμα. 

Αν αφαιρεθούν αυτά, η καθαρή παραγωγή αργού και συμπυκνωμάτων φτάνει τα 13,2 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως – επίσης ρεκόρ, αλλά με αύξηση μόλις 2% από το 2023, κάτω από τον μέσο ρυθμό 4,2% της προηγούμενης δεκαετίας, κάτι που ίσως υποδηλώνει κορεσμό.

Η Ρωσία κατατάσσεται δεύτερη με 10,2 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως, παρουσιάζοντας μείωση 3,1%, αποτέλεσμα των δυτικών κυρώσεων και των περιορισμών στις μεταφορές. 

Ωστόσο, οι εξαγωγές προς Κίνα και Ινδία παρέμειναν ισχυρές, διατηρώντας τη ρωσική παρουσία στην παγκόσμια αγορά.

Η Σαουδική Αραβία σημείωσε πτώση παραγωγής κατά 4,2%, περιοριζόμενη στα 9,2 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως – το χαμηλότερο επίπεδο από το 2011. 

Η μείωση αποδίδεται τόσο σε εθελοντικές περικοπές για στήριξη των τιμών, όσο και σε επενδύσεις στη διύλιση και στα πετροχημικά που μειώνουν την εξαγώγιμη ποσότητα.

Όσον αφορά τα αποδεδειγμένα αποθέματα, τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία αφορούν το τέλος του 2020 και δείχνουν συνολικό παγκόσμιο απόθεμα 1,7 τρισεκατομμυρίων βαρελιών, ικανό να καλύψει την τρέχουσα παραγωγή για περίπου 53,5 χρόνια. Ωστόσο, η κατανομή τους είναι άνιση. 

Η Βενεζουέλα διαθέτει τα μεγαλύτερα αποθέματα με 304 δισεκατομμύρια βαρέλια, αν και πρόκειται κυρίως για βαριά πετρέλαια δύσκολα στην εξόρυξη. 

Η Σαουδική Αραβία ακολουθεί με 298 δισ. βαρέλια και το Ιράν με 158 δισ., ενώ οι ΗΠΑ διαθέτουν αποθέματα 69 δισ. βαρελιών, αντανακλώντας τόσο την ωριμότητα της παραγωγής όσο και μια συντηρητική μεθοδολογία υπολογισμού.

Ασυνήθιστες εξελίξεις και αναδυόμενες τάσεις 

Τα φετινά στοιχεία της παγκόσμιας ενεργειακής έκθεσης ανέδειξαν ορισμένες αξιοσημείωτες τάσεις που αποκαλύπτουν βαθύτερες μετατοπίσεις στη δυναμική της πετρελαϊκής αγοράς. 

Η σημαντική μείωση της παραγωγής στη Σαουδική Αραβία – η χαμηλότερη των τελευταίων δώδεκα ετών – δεν αποτελεί απλώς ένδειξη περιορισμών, αλλά υποδηλώνει μια στρατηγική αναδιάρθρωση με στόχο την εξισορρόπηση ανάμεσα στη σταθερότητα των τιμών και τη διατήρηση μεριδίου αγοράς.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η κυριαρχία στην παραγωγή ενισχύεται από την αυξημένη συμβολή των υγρών φυσικού αερίου (NGLs), τα οποία όμως δεν χρησιμοποιούνται ευρέως ως καύσιμα και απαιτούν εξειδικευμένες υποδομές διύλισης. 

Η διαφοροποίηση αυτή της παραγωγικής βάσης έχει σημαντικές επιπτώσεις για τις επενδυτικές και διυλιστηριακές στρατηγικές της χώρας.

Παράλληλα, η στασιμότητα στην αύξηση των παγκόσμιων αποθεμάτων, παρά την αυξημένη κατανάλωση, αντανακλά μια γενικευμένη επενδυτική επιφυλακτικότητα. 

Εάν η ζήτηση παραμείνει υψηλή και δεν υπάρξει αντίστοιχη ενίσχυση των αποθεμάτων, ενδέχεται να ανακύψουν προκλήσεις για την ασφάλεια εφοδιασμού σε βάθος χρόνου.

Η Ινδία εξελίσσεται ταχύτατα σε κρίσιμο καταναλωτικό κόμβο, με υψηλή ζήτηση και περιορισμένη εσωτερική παραγωγή, γεγονός που την καθιστά στρατηγικά σημαντική για την παγκόσμια αγορά. 

Οι αποφάσεις της για αποθήκευση, διύλιση και στροφή στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα επηρεάσουν έντονα τις μελλοντικές εξελίξεις στη ζήτηση.

Αίσθηση προκαλεί και η ραγδαία άνοδος της Γουιάνας, η οποία από μηδενική παραγωγή πριν πέντε χρόνια ξεπέρασε το φράγμα των 600.000 βαρελιών ημερησίως. 

Με εκτιμώμενα αποθέματα 11 δισ. βαρελιών, η χώρα αναμένεται σύντομα να αγγίξει το 1 εκατομμύριο βαρέλια την ημέρα και να βρεθεί, πιθανώς μέσα στην επόμενη δεκαετία, ανάμεσα στους πέντε μεγαλύτερους παραγωγούς παγκοσμίως.

Προοπτικές: Σταθερότητα ή πίεση;

Η πετρελαϊκή αγορά του 2024 χαρακτηρίστηκε από μια εύθραυστη ισορροπία. Η παραγωγή και η κατανάλωση διατηρήθηκαν σχεδόν σε απόλυτη αντιστοιχία, ενώ οι διακυμάνσεις των τιμών ήταν σχετικά περιορισμένες. 

Ωστόσο, οι παράγοντες που διατηρούν αυτή την ισορροπία – όπως η συνεργασία εντός του OPEC+, η αντοχή της αμερικανικής σχιστολιθικής παραγωγής και η συγκρατημένη αύξηση της παγκόσμιας ζήτησης – είναι όλοι ευάλωτοι σε ανατροπές.

Το μέλλον της αγοράς εξαρτάται από κρίσιμα ερωτήματα που ξεπερνούν τα όρια της οικονομίας και αγγίζουν τις γεωπολιτικές και στρατηγικές ισορροπίες:

– Θα αρχίσει η ζήτηση πετρελαίου στην Κίνα να μειώνεται σε απόλυτα μεγέθη;
– Μπορεί η αμερικανική παραγωγή από σχιστόλιθο να διατηρηθεί χωρίς μεγάλες επενδύσεις επανεκκίνησης;
– Θα διαταράξουν οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι στη Μέση Ανατολή, στη Ρωσία ή αλλού την εύθραυστη ισορροπία προσφοράς και ζήτησης;

Τα ερωτήματα αυτά δεν αφορούν μόνο τις αγορές αλλά συνδέονται άμεσα με τη σταθερότητα των τιμών, το διεθνές εμπόριο και την ενεργειακή ασφάλεια σε παγκόσμιο επίπεδο.

Το πετρέλαιο παραμένει στον πυρήνα της παγκόσμιας οικονομίας

Η Στατιστική Επισκόπηση Ενέργειας 2025 επιβεβαιώνει ότι, παρά τη διεθνή στροφή προς την ενεργειακή μετάβαση, το πετρέλαιο εξακολουθεί να κατέχει κεντρικό ρόλο στην παγκόσμια οικονομία. 

Η ζήτηση συνεχίζει να αυξάνεται στον αναπτυσσόμενο κόσμο, η παραγωγή παραμένει συγκεντρωμένη σε περιορισμένο αριθμό βασικών παικτών και οι ευπάθειες στην προσφορά εξακολουθούν να απειλούν τη σταθερότητα του συστήματος.

Τις επόμενες εβδομάδες θα ακολουθήσει αναλυτική παρουσίαση των βασικών ευρημάτων της έκθεσης σε τομείς όπως το φυσικό αέριο, ο άνθρακας, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και η πυρηνική ενέργεια. 

Ωστόσο, το μήνυμα από τα φετινά δεδομένα για το πετρέλαιο είναι σαφές: σε έναν κόσμο που επικεντρώνεται ολοένα περισσότερο στην απανθρακοποίηση, η οικονομική και γεωπολιτική σημασία του πετρελαίου όχι μόνο δεν έχει μειωθεί, αλλά παραμένει καθοριστική.

www.worldenergynews.gr

Ρoή Ειδήσεων

Δείτε επίσης