Όταν προβλέπεται ποια χώρα θα είναι η επόμενη που θα ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η έξυπνη επιλογή φαίνεται να είναι το Μαυροβούνιο, δεδομένου ότι διαπραγματεύεται εδώ και χρόνια και έχει προχωρήσει περισσότερο από όλες τις υποψήφιες χώρες. Άλλοι επισημαίνουν την Αλβανία, η οποία αυτή τη στιγμή κάνει μεγάλα βήματα προς τις Βρυξέλλες ως το επόμενο μέλος. Αλλά η σωστή απάντηση μπορεί στην πραγματικότητα να είναι η Ισλανδία.
Αρχίζει ένας νέος γύρος;
Η σημερινή ισλανδική κυβέρνηση, η οποία ανέλαβε την εξουσία πέρυσι, ανακοίνωσε ότι θα διεξαχθεί δημοψήφισμα πριν από το 2027 για την επανέναρξη των ενταξιακών συνομιλιών με τις Βρυξέλλες. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η πλειοψηφία θα υποστήριζε την επανέναρξη των συνομιλιών.
Η χώρα έχει ξαναβρεθεί σε αυτό το σημείο. Επλήγη σοβαρά από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, όταν κατέρρευσαν τρεις από τις μεγάλες τράπεζές της. Η ένταξη στην ΕΕ - και ιδιαίτερα η ένταξη στην ευρωζώνη - θεωρήθηκε ως διέξοδος από την κρίση και οι διαπραγματεύσεις με το μπλοκ ξεκίνησαν το 2010.
Οι συνομιλίες ανεστάλησαν τρία χρόνια αργότερα από μια νεοεκλεγείσα δεξιά κυβέρνηση. Μέχρι τότε, η ευρωζώνη είχε βυθιστεί στην ίδια χρηματοπιστωτική κρίση, επομένως η ένταξη στην ομάδα και η υιοθέτηση του προβληματικού κοινού νομίσματός της δεν θεωρούνταν πλέον πανάκεια. Σε αυτά τα τρία χρόνια των ενταξιακών συνομιλιών, το Ρέικιαβικ άνοιξε τα περισσότερα από τα 33 κεφάλαια ένταξης και έκλεισε 11.
«Μια κυρίαρχη απόφαση»
Δεν είναι τυχαίο που οι αξιωματούχοι της ΕΕ πιστεύουν ότι η Ισλανδία θα μπορούσε να ολοκληρώσει τη διαδικασία σε μερικά χρόνια εάν επρόκειτο να επαναλάβει την αίτησή της - η οποία, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εξακολουθεί να ισχύει.
Βοηθάει, φυσικά, το γεγονός ότι η χώρα αποτελεί μέρος του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ), πράγμα που σημαίνει ότι - μαζί με άλλα μέλη του ΕΟΧ, τη Νορβηγία και το Λιχτενστάιν - εφαρμόζει ήδη τους κανόνες εσωτερικής αγοράς της ΕΕ.
Όταν η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν επισκέφθηκε το νησί την περασμένη εβδομάδα, έσπευσε να επισημάνει ότι το ζήτημα της μελλοντικής ένταξης στην ΕΕ είναι «μια κυρίαρχη απόφαση που λαμβάνει ο λαός εδώ. Επομένως, δεν είναι θέμα για να σχολιάσω».
Ωστόσο, πρόσθεσε, «η Ισλανδία είναι εξοικειωμένη και ενσωματωμένη στην ενιαία αγορά, μοιραζόμαστε αξίες, γνωριζόμαστε πολύ καλά, έχουμε κοινές απόψεις - όλα αυτά είναι ένα πλεονέκτημα».
Μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας, ένας Ευρωπαίος διπλωμάτης που γνωρίζει το θέμα ήταν ακόμη πιο ειλικρινής.
Η πλευρά του ΝΑΤΟ
Η ενσωμάτωση θα αποδεικνυόταν απρόσκοπτη, δεδομένου ότι η Ισλανδία είναι πλουσιότερη από τον μέσο όρο της ΕΕ και - με πληθυσμό 300.000 - θα ήταν το μικρότερο κράτος μέλος εάν εντασσόταν.
Ενώ οι Βρυξέλλες προσπαθούν επίσημα να μείνουν έξω από τη συζήτηση της Ισλανδίας για την ένταξη, κάνουν σιωπηλά τα πάντα για να την προσεγγίσουν.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν επίσης αναστατώσει πρόσφατα τη χώρα με συζητήσεις για την κατάληψη της Γροιλανδίας, πυροδοτώντας συζήτηση εκεί για την επανένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση μετά την αποχώρηση από τις Ευρωπαϊκές Κοινότητες - πρόδρομο της σημερινής ΕΕ - το 1985.
Ενώ η Ουάσιγκτον δεν έχει διατυπώσει παρόμοιους ισχυρισμούς για την Ισλανδία, υπάρχει μια κάποια νευρικότητα, καθώς οι ΗΠΑ παρέχουν την άμυνα της χώρας εκ μέρους του ΝΑΤΟ μέσω διμερούς συμφωνίας που υπογράφηκε το 1951.
Μέχρι σήμερα, η Ισλανδία είναι το μόνο μέλος του ΝΑΤΟ χωρίς δικό της στρατό και δεν υπάρχουν άμεσα σχέδια για τη δημιουργία ενός.
Εμπορική ένταση
Αλλά είναι η διατλαντική εμπορική ένταση που πραγματικά κάνει την Ισλανδία να ανησυχεί. Το Ρέικιαβικ θέλει οι Βρυξέλλες να τις συμβουλευτούν για τις εμπορικές συνομιλίες ΕΕ-ΗΠΑ, αλλά αυτό δεν είναι κάτι που μπορούν να υποσχεθούν οι αξιωματούχοι της ΕΕ χωρίς πλήρη ένταξη.
Και το εμπόριο γενικά είναι αυτό που θα μπορούσε να πυροδοτήσει συγκρούσεις κατά τη διάρκεια των τελικών διαπραγματεύσεων για την ένταξη, ειδικά στη γεωργία και την αλιεία, που αποτελούν βασικές βιομηχανίες στο νησί, καθώς υπάρχει ο φόβος ότι η κοινή γεωργική πολιτική της ΕΕ θα καταστρέψει τη γεωργία στο νησί κατακλύζοντάς το με φθηνά τρόφιμα από άλλα κράτη μέλη της ΕΕ.
Η αλιεία είναι ακόμη πιο ευαίσθητη. Το Ρέικιαβικ ισχυρίζεται με υπερηφάνεια ότι η διαχείριση των αλιευτικών αποθεμάτων είναι ανώτερη από τις Βρυξέλλες. Και θα ήταν πολύ απρόθυμο να παραχωρήσει τα αποκλειστικά δικαιώματά του στην αλιεία εντός της οικονομικής ζώνης των 200 μιλίων σε δανικούς, ολλανδικούς, ιρλανδικούς, ισπανικούς ή γαλλικούς στόλους.
Έπειτα, υπάρχει η εμπορική φαλαινοθηρία, η οποία εξακολουθεί να επιτρέπεται στα ισλανδικά ύδατα παρά την πίεση της ΕΕ για ένα παγκόσμιο μορατόριουμ.
Οι δυσκολίες ένταξης
Το γεγονός παραμένει ότι τα περισσότερα πολιτικά κόμματα στο ισλανδικό κοινοβούλιο είναι κατά της ένταξης στην ΕΕ. Και ενώ οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο πληθυσμός είναι πρόθυμος να επανεκκινήσει τις συνομιλίες με τις Βρυξέλλες, είναι λιγότερο σίγουροι ότι θέλουν πραγματικά να γίνουν μέλη.
www.worldenergynews.gr
