Η εξόρυξη δεν φεύγει ποτέ από το προσκήνιο. Αλλά για κάθε υπόσχεση ευημερίας, υπάρχει μια σκιά: μολυσμένα ποτάμια, διαλυμένες κοινότητες και το επίμονο ερώτημα - μπορεί αυτό ποτέ να χαρακτηριστεί «βιώσιμο»; Πουθενά αυτή η αντίφαση δεν είναι πιο έντονη από ό,τι στις αναπτυσσόμενες χώρες.
Το διπλό πλεονέκτημα της εξόρυξης: ευημερία από πάνω, κρυφό κόστος από κάτω
Οι ειδικοί επαναλαμβάνουν συνεχώς μια σκληρή αλήθεια: «Η εξόρυξη στις αναπτυσσόμενες χώρες δεν αποτελεί επιλογή για βιώσιμη ανάπτυξη». Κι όμως, ένα ορυχείο φαίνεται να αντιτίθεται σε αυτή τη δήλωση. Η εξόρυξη ήταν πάντα ένα στοίχημα. Για τις κυβερνήσεις, σημαίνει ταμειακή ροή. Για τους ντόπιους, σημαίνει θέσεις εργασίας.
Αλλά για τη φύση; Συνήθως, είναι καταστροφή. Τα κρυφά κόστη δεν κρύβονται πραγματικά μόλις κοιτάξετε:
-Μολυσμένα ποτάμια και οικοσυστήματα απογυμνωμένα.
-Οικογένειες που αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τη γη και την παράδοση.
-Οικονομίες αλυσοδεμένες σε έναν μόνο λαμπερό πόρο - το κλασικό «παράδοξο της αφθονίας».
Οι περισσότερες συζητήσεις για την εξόρυξη στον Παγκόσμιο Νότο κλίνουν απαισιόδοξα. Ωστόσο, κάθε κανόνας έχει την εξαίρεση του. Θαμμένοι κάτω από το έδαφος του Κονγκό βρίσκονται 7,2 εκατομμύρια τόνοι αποθεμάτων, και αυτά αφηγούνται μια διαφορετική ιστορία.
Κιμπάλι: το χρυσωρυχείο που ξαναγράφει την ιστορία της εξόρυξης της Αφρικής
Το όνομα αυτού του εξαιρετικού ορυχείου είναι Κιμπάλι. Βρίσκεται στα βορειοανατολικά της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό. Αυτό που το κάνει τόσο ξεχωριστό είναι ακριβώς το γεγονός ότι καταφέρνει να σπάσει μερικά από τα πιο συνηθισμένα στίγματα γύρω από την εξόρυξη στις φτωχές χώρες. Ας δούμε τα σημεία που κάνουν αυτό το ορυχείο να ξεχωρίζει και να προσελκύει τόσο μεγάλη προσοχή:
-Μνημειώδης κλίμακα: 4,6 εκατομμύρια ουγγιές αποδεδειγμένων και πιθανών αποθεμάτων, συν μετρημένοι πόροι που ανέρχονται συνολικά σε πάνω από 7 εκατομμύρια ουγγιές. Είναι το μεγαλύτερο χρυσωρυχείο στην Αφρική.
-Καθαρή ενέργεια: Το 81% της ενέργειας προέρχεται από υδροηλεκτρική ενέργεια. Σύντομα, αυτό το ποσοστό θα αυξηθεί στο 85% με ένα ηλιακό εργοστάσιο 16 MW και συστήματα μπαταριών. Το μισό χρόνο, όλη η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας είναι 100% ανανεώσιμη.
-Άμεσος οικονομικός αντίκτυπος: 4,7 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ έχουν ήδη επενδυθεί στη χώρα σε φόρους, δικαιώματα και τοπικούς προμηθευτές. Μόνο με εταιρείες του Κονγκό, το ορυχείο απέφερε 2,87 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ.
Η μετεγκατάσταση της τοπικής κοινότητας οδήγησε στη δημιουργία της πρότυπης πόλης Kokiza, η οποία διαθέτει υποδομές υγείας και εκπαίδευσης, ακόμη και τη μεγαλύτερη καθολική ενορία της περιοχής (1.500 θέσεις). Ένα επιπλέον πρόγραμμα, το Cahier des Charges, έχει ήδη διαθέσει σχεδόν 9 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ σε διάστημα πέντε ετών σε τοπικές πρωτοβουλίες. Μιλώντας για το περιβάλλον, το ορυχείο χρηματοδοτεί τη διατήρηση των λευκών ρινόκερων στο Εθνικό Πάρκο Garamba - 16 έχουν ήδη μετεγκατασταθεί και αναμένεται να φτάσουν ακόμη 64 (σε αντίθεση με αυτό το ορυχείο μαύρης ενέργειας στην Αμερική).
Το δίλημμα του Kibali: Φωτεινό παράδειγμα ή φευγαλέα ψευδαίσθηση;
Μιλώντας για τα θετικά, τα οποία δείχνουν το ορυχείο ως μοντέλο, μιλούν για την απόδειξη ότι η εξόρυξη μπορεί να ενσωματωθεί με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Δείχνει επίσης ότι τα μεγάλης κλίμακας έργα μπορούν να προσφέρουν απτά οφέλη στις κοινότητες. Τέλος, προσφέρει σημεία αναφοράς στον αυτοματισμό και την υπεύθυνη διαχείριση για άλλες αφρικανικές χώρες. Ωστόσο, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι υπάρχουν κίνδυνοι:
Οικονομική εξάρτηση, η οποία παραμένει πραγματική
Η αναπαραγωγή αυτού του μοτίβου απαιτεί πόρους, διακυβέρνηση και δεσμεύσεις που δεν διαθέτουν πολλές εταιρείες. Ο χρυσός είναι πεπερασμένος, πράγμα που σημαίνει ότι όταν εξαντληθούν τα αποθέματα, τι θα απομείνει για την περιοχή;
Αυτό που προσπαθούμε να πούμε είναι ότι το Κιμπάλι αποτελεί παράδειγμα, αλλά δεν λύνει την ευρύτερη εξίσωση: πώς να συμβιβάσουμε την εξόρυξη και τη βιωσιμότητα σε χώρες που δεν έχουν πολιτική και θεσμική σταθερότητα; Ίσως βρισκόμαστε στα πρόθυρα ενός νέου παραδείγματος για την παγκόσμια εξόρυξη, όπως ακριβώς ήμασταν όταν ανακαλύψαμε τι υπήρχε μέσα σε αυτό το ορυχείο που συγκλόνισε την παγκόσμια δύναμη.
www.worldenergynews.gr
