Το περιεχόμενο του 19ου πακέτου κυρώσεων της ΕΕ κατά της Ρωσίας παραμένει άγνωστο, με διπλωματικές πηγές να επισημαίνουν ότι «όσο περισσότερες κυρώσεις επιβάλλονται, τόσο λιγότερες απομένουν», ενώ η αποτελσματικότητά τους τίθεται εν αμφιβόλω
Παρά την επιβολή πλαφόν στο ρωσικό πετρέλαιο από τη Δύση, αλλά και τις αλλεπάλληλες κυρώσεις, η Ρωσία συνεχίζει να εξάγει ενέργεια αποκτώντας υψηλά έσοδα, ενώ η αποτελεσματικότητα των κυρώσεων τίθεται πλέον σοβαρά υπό αμφισβήτηση.
Την ώρα που ο πρόεδρος Τραμπ προχώρησε σε αύξηση 25% στους δασμούς για τις ινδικές εισαγωγές ως αντίποινα για την αυξημένη αγορά ρωσικού αργού από το Νέο Δελχί, η Ευρωπαϊκή Ένωση ετοιμάζει το 19ο πακέτο κυρώσεων κατά της Μόσχας – παρά το γεγονός ότι, όπως παραδέχονται ευρωπαϊκές πηγές, «δεν έχουν μείνει και πολλά ακόμη να υποστούν κυρώσεις».
Ταυτόχρονα, τα έσοδα της Ρωσίας από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο παραμένουν ισχυρά. Από την έναρξη του κύματος των κυρώσεων, που κατέστησε τη Ρωσία την πιο πληγείσα από δασμούς χώρα στην ιστορία, αναλυτές είχαν προειδοποιήσει πως οι ενέργειες αυτές θα μπορούσαν να έχουν αρνητικά αποτελέσματα για τους ίδιους τους οικονομικά επιτιθέμενους.
Πρώτον, η Μόσχα θα επιδιώξει νέες αγορές εκτός Δύσης.
Δεύτερον, η ζημία από τις κυρώσεις ενδέχεται να πλήξει περισσότερο την Ευρώπη απ’ ό,τι τη Ρωσία.
Το δεύτερο ήδη επαληθεύεται. Παρά τις δυσκολίες, η ρωσική οικονομία παρουσιάζει καλύτερη εικόνα από εκείνη του κυριότερου Ευρωπαίου εισαγωγέα ρωσικού αερίου – της Γερμανίας – αλλά και συνολικά της Ευρωζώνης και του Ηνωμένου Βασιλείου.
Η ρωσική οικονομία αναπτύσσεται
Σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία ΑΕΠ, η ρωσική οικονομία αναπτύχθηκε κατά 1,1% το δεύτερο τρίμηνο του 2025 – χαμηλότερη επίδοση από το 4% την ίδια περίοδο πέρυσι, αλλά σαφώς καλύτερη από τη γερμανική συρρίκνωση (-0,3%) και τη σχεδόν μηδενική ανάπτυξη της Ευρωζώνης (0,1%).
Το Ηνωμένο Βασίλειο, με ανάπτυξη 0,3%, παρουσίασε μια οριακή αλλά θετική έκπληξη.
Μέσα σε αυτό το κλίμα, ΕΕ και Ηνωμένο Βασίλειο κατέληξαν σε συμφωνία για την περαιτέρω μείωση του ανώτατου ορίου τιμής στο ρωσικό πετρέλαιο – ένα μέτρο που αρχικά θεσπίστηκε από την G7 με στόχο να περιορίσει τα έσοδα της Ρωσίας χωρίς να προκαλέσει εκτίναξη τιμών μέσω περιορισμού της προσφοράς.
Το αρχικό πλαφόν είχε οριστεί στο 60% της διεθνούς τιμής, ως «ισορροπία» μεταξύ οικονομικού πλήγματος στη Ρωσία και διατήρησης της ροής πετρελαίου στην αγορά.
Ωστόσο, η επιβολή του αποδείχθηκε δύσκολη. Το μόνο μέσο ελέγχου ήταν η απαγόρευση χρήσης δυτικών ασφαλιστικών εταιρειών για δεξαμενόπλοια που μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο, εφόσον αυτό πωλείται πάνω από το πλαφόν.
Με τις πλάτες της Ινδίας και της Κίνας
Γρήγορα όμως φάνηκε ότι ασφαλιστικές εταιρείες από τη Ρωσία, την Ινδία και την Κίνα είναι πρόθυμες να καλύψουν αυτές τις μεταφορές, καταρρίπτοντας στην πράξη την αποτελεσματικότητα του μέτρου.
Όπως δείχνουν οι υπολογισμοί του Reuters, το ρωσικό πετρέλαιο τύπου Urals έχει πωληθεί πάνω από το πλαφόν για το 75% του χρόνου από τον Δεκέμβριο του 2022 – οπότε και επιβλήθηκε.
Μοναδικές εξαιρέσεις καταγράφηκαν μόνο όταν οι τιμές υποχώρησαν γενικά στις διεθνείς αγορές.
Η αποτυχία αυτή θέτει σοβαρά ερωτήματα για τη στρατηγική της Δύσης απέναντι στη Μόσχα και εντείνει τη συζήτηση για το εάν οι οικονομικές κυρώσεις αποτελούν πλέον εργαλείο αποτροπής ή αντίθετα, μέσο αυτοϋπονόμευσης της ευρωπαϊκής και δυτικής ανταγωνιστικότητας.
Η Δύση αυστηροποιεί το πλαφόν στο ρωσικό πετρέλαιο, αλλά η αποτελεσματικότητα των κυρώσεων παραμένει αμφίβολη
Παρά τα περιορισμένα αποτελέσματα του ανώτατου ορίου τιμής στο ρωσικό πετρέλαιο, η Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ηνωμένο Βασίλειο συμφώνησαν τον Ιούλιο στη μείωσή του κατά 15% κάτω από τις τρέχουσες τιμές αγοράς του πετρελαίου τύπου Urals, που διαμορφώνεται γύρω στα 46,50 δολάρια ανά βαρέλι.
Ωστόσο, η αλλαγή αυτή αναμένεται να έχει αμελητέο αντίκτυπο τόσο στους παραγωγούς όσο και στους αγοραστές του ρωσικού αργού.
Εκείνοι που θα τη νιώσουν περισσότερο είναι οι δυτικές ασφαλιστικές εταιρείες που συνεχίζουν να χάνουν μερίδιο αγοράς από αντίστοιχες ρωσικές, ινδικές και κινεζικές.
Αυτό δεν σημαίνει πως οι κυρώσεις δεν έχουν επηρεάσει καθόλου τη ρωσική οικονομία.
Ο αντίκτυπός τους είναι υπαρκτός – απλώς δεν είναι αυτός που είχε επιδιωχθεί.
Τα έσοδα από τις εξαγωγές ενέργειας έχουν πράγματι μειωθεί, αλλά η πρόσφατη πτώση οφείλεται κυρίως στη γενικότερη καθοδική τάση των διεθνών τιμών πετρελαίου και όχι τόσο σε άμεσες επιπτώσεις των κυρώσεων.
Το περιεχόμενο του 19ου πακέτου κυρώσεων της ΕΕ κατά της Ρωσίας παραμένει άγνωστο, με διπλωματικές πηγές να επισημαίνουν ότι «όσο περισσότερες κυρώσεις επιβάλλονται, τόσο λιγότερες απομένουν».
Η ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο μοιάζουν να εξαντλούν πλέον τα διαθέσιμα μέσα πίεσης, χωρίς απτά στρατηγικά αποτελέσματα. Η συνέχιση των πολεμικών συγκρούσεων στην Ουκρανία ενισχύει την αίσθηση ότι οι κυρώσεις δεν λειτούργησαν αποτρεπτικά όσον αφορά τη στρατιωτική δράση της Ρωσίας.
Την ίδια στιγμή, η Μόσχα ενισχύει την ενεργειακή της στροφή προς την Ανατολή. Πρόσφατα υπέγραψε συμφωνία για την κατασκευή δεύτερου αγωγού φυσικού αερίου προς την Κίνα, εδραιώνοντας τη στρατηγική της απομάκρυνσης από τις δυτικές αγορές και θωρακίζοντας σημαντικό μέρος των μελλοντικών εξαγωγών της από πιθανές μελλοντικές κυρώσεις της Δύσης.
Η εξέλιξη αυτή εντείνει τον προβληματισμό για το κατά πόσο οι ευρωπαϊκές κυρώσεις είναι στρατηγικά στοχευμένες και αποδοτικές ή αν πλέον λειτουργούν περισσότερο ως συμβολικές κινήσεις χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα.
Την ώρα που ο πρόεδρος Τραμπ προχώρησε σε αύξηση 25% στους δασμούς για τις ινδικές εισαγωγές ως αντίποινα για την αυξημένη αγορά ρωσικού αργού από το Νέο Δελχί, η Ευρωπαϊκή Ένωση ετοιμάζει το 19ο πακέτο κυρώσεων κατά της Μόσχας – παρά το γεγονός ότι, όπως παραδέχονται ευρωπαϊκές πηγές, «δεν έχουν μείνει και πολλά ακόμη να υποστούν κυρώσεις».
Ταυτόχρονα, τα έσοδα της Ρωσίας από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο παραμένουν ισχυρά. Από την έναρξη του κύματος των κυρώσεων, που κατέστησε τη Ρωσία την πιο πληγείσα από δασμούς χώρα στην ιστορία, αναλυτές είχαν προειδοποιήσει πως οι ενέργειες αυτές θα μπορούσαν να έχουν αρνητικά αποτελέσματα για τους ίδιους τους οικονομικά επιτιθέμενους.
Πρώτον, η Μόσχα θα επιδιώξει νέες αγορές εκτός Δύσης.
Δεύτερον, η ζημία από τις κυρώσεις ενδέχεται να πλήξει περισσότερο την Ευρώπη απ’ ό,τι τη Ρωσία.
Το δεύτερο ήδη επαληθεύεται. Παρά τις δυσκολίες, η ρωσική οικονομία παρουσιάζει καλύτερη εικόνα από εκείνη του κυριότερου Ευρωπαίου εισαγωγέα ρωσικού αερίου – της Γερμανίας – αλλά και συνολικά της Ευρωζώνης και του Ηνωμένου Βασιλείου.
Η ρωσική οικονομία αναπτύσσεται
Σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία ΑΕΠ, η ρωσική οικονομία αναπτύχθηκε κατά 1,1% το δεύτερο τρίμηνο του 2025 – χαμηλότερη επίδοση από το 4% την ίδια περίοδο πέρυσι, αλλά σαφώς καλύτερη από τη γερμανική συρρίκνωση (-0,3%) και τη σχεδόν μηδενική ανάπτυξη της Ευρωζώνης (0,1%).
Το Ηνωμένο Βασίλειο, με ανάπτυξη 0,3%, παρουσίασε μια οριακή αλλά θετική έκπληξη.
Μέσα σε αυτό το κλίμα, ΕΕ και Ηνωμένο Βασίλειο κατέληξαν σε συμφωνία για την περαιτέρω μείωση του ανώτατου ορίου τιμής στο ρωσικό πετρέλαιο – ένα μέτρο που αρχικά θεσπίστηκε από την G7 με στόχο να περιορίσει τα έσοδα της Ρωσίας χωρίς να προκαλέσει εκτίναξη τιμών μέσω περιορισμού της προσφοράς.
Το αρχικό πλαφόν είχε οριστεί στο 60% της διεθνούς τιμής, ως «ισορροπία» μεταξύ οικονομικού πλήγματος στη Ρωσία και διατήρησης της ροής πετρελαίου στην αγορά.
Ωστόσο, η επιβολή του αποδείχθηκε δύσκολη. Το μόνο μέσο ελέγχου ήταν η απαγόρευση χρήσης δυτικών ασφαλιστικών εταιρειών για δεξαμενόπλοια που μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο, εφόσον αυτό πωλείται πάνω από το πλαφόν.
Με τις πλάτες της Ινδίας και της Κίνας
Γρήγορα όμως φάνηκε ότι ασφαλιστικές εταιρείες από τη Ρωσία, την Ινδία και την Κίνα είναι πρόθυμες να καλύψουν αυτές τις μεταφορές, καταρρίπτοντας στην πράξη την αποτελεσματικότητα του μέτρου.
Όπως δείχνουν οι υπολογισμοί του Reuters, το ρωσικό πετρέλαιο τύπου Urals έχει πωληθεί πάνω από το πλαφόν για το 75% του χρόνου από τον Δεκέμβριο του 2022 – οπότε και επιβλήθηκε.
Μοναδικές εξαιρέσεις καταγράφηκαν μόνο όταν οι τιμές υποχώρησαν γενικά στις διεθνείς αγορές.
Η αποτυχία αυτή θέτει σοβαρά ερωτήματα για τη στρατηγική της Δύσης απέναντι στη Μόσχα και εντείνει τη συζήτηση για το εάν οι οικονομικές κυρώσεις αποτελούν πλέον εργαλείο αποτροπής ή αντίθετα, μέσο αυτοϋπονόμευσης της ευρωπαϊκής και δυτικής ανταγωνιστικότητας.
Η Δύση αυστηροποιεί το πλαφόν στο ρωσικό πετρέλαιο, αλλά η αποτελεσματικότητα των κυρώσεων παραμένει αμφίβολη
Παρά τα περιορισμένα αποτελέσματα του ανώτατου ορίου τιμής στο ρωσικό πετρέλαιο, η Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ηνωμένο Βασίλειο συμφώνησαν τον Ιούλιο στη μείωσή του κατά 15% κάτω από τις τρέχουσες τιμές αγοράς του πετρελαίου τύπου Urals, που διαμορφώνεται γύρω στα 46,50 δολάρια ανά βαρέλι.
Ωστόσο, η αλλαγή αυτή αναμένεται να έχει αμελητέο αντίκτυπο τόσο στους παραγωγούς όσο και στους αγοραστές του ρωσικού αργού.
Εκείνοι που θα τη νιώσουν περισσότερο είναι οι δυτικές ασφαλιστικές εταιρείες που συνεχίζουν να χάνουν μερίδιο αγοράς από αντίστοιχες ρωσικές, ινδικές και κινεζικές.
Αυτό δεν σημαίνει πως οι κυρώσεις δεν έχουν επηρεάσει καθόλου τη ρωσική οικονομία.
Ο αντίκτυπός τους είναι υπαρκτός – απλώς δεν είναι αυτός που είχε επιδιωχθεί.
Τα έσοδα από τις εξαγωγές ενέργειας έχουν πράγματι μειωθεί, αλλά η πρόσφατη πτώση οφείλεται κυρίως στη γενικότερη καθοδική τάση των διεθνών τιμών πετρελαίου και όχι τόσο σε άμεσες επιπτώσεις των κυρώσεων.
Το περιεχόμενο του 19ου πακέτου κυρώσεων της ΕΕ κατά της Ρωσίας παραμένει άγνωστο, με διπλωματικές πηγές να επισημαίνουν ότι «όσο περισσότερες κυρώσεις επιβάλλονται, τόσο λιγότερες απομένουν».
Η ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο μοιάζουν να εξαντλούν πλέον τα διαθέσιμα μέσα πίεσης, χωρίς απτά στρατηγικά αποτελέσματα. Η συνέχιση των πολεμικών συγκρούσεων στην Ουκρανία ενισχύει την αίσθηση ότι οι κυρώσεις δεν λειτούργησαν αποτρεπτικά όσον αφορά τη στρατιωτική δράση της Ρωσίας.
Την ίδια στιγμή, η Μόσχα ενισχύει την ενεργειακή της στροφή προς την Ανατολή. Πρόσφατα υπέγραψε συμφωνία για την κατασκευή δεύτερου αγωγού φυσικού αερίου προς την Κίνα, εδραιώνοντας τη στρατηγική της απομάκρυνσης από τις δυτικές αγορές και θωρακίζοντας σημαντικό μέρος των μελλοντικών εξαγωγών της από πιθανές μελλοντικές κυρώσεις της Δύσης.
Η εξέλιξη αυτή εντείνει τον προβληματισμό για το κατά πόσο οι ευρωπαϊκές κυρώσεις είναι στρατηγικά στοχευμένες και αποδοτικές ή αν πλέον λειτουργούν περισσότερο ως συμβολικές κινήσεις χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα.
www.worldenergynews.gr
