Η Επιτροπή θα αξιολογήσει την προτεινόμενη στήριξη βάσει των κανόνων της ΕΕ. Η δημόσια ενίσχυση είναι απαραίτητη για το έργο, όπως συμβαίνει και σε άλλες χώρες ή για άλλες μορφές χαμηλών εκπομπών άνθρακα
Η Τσεχία έλαβε την έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το σχέδιο χρηματοδότησης μιας νέας μονάδας στον Πυρηνικό Σταθμό Dukovany και πλέον υπέβαλε επίσημα αίτημα για παρόμοια κρατική ενίσχυση και για δεύτερη μονάδα, στο πλαίσιο των επεκταμένων πυρηνικών της σχεδίων.
Το Υπουργείο Βιομηχανίας και Εμπορίου της Τσεχίας δήλωσε πως η χώρα είχε προηγουμένως εξασφαλίσει την έγκριση της Επιτροπής για κρατική ενίσχυση για μία μονάδα, αλλά μετά την απόφαση για κατασκευή δύο μονάδων, πρέπει να ζητήσει επέκταση της έγκρισης για την έκτη μονάδα, που θα προστεθεί στις τέσσερις ήδη υπάρχουσες του σταθμού Dukovany.
Η Επιτροπή θα αξιολογήσει την προτεινόμενη στήριξη βάσει των κανόνων της ΕΕ. Η δημόσια ενίσχυση είναι απαραίτητη για το έργο, όπως συμβαίνει και σε άλλες χώρες ή για άλλες μορφές χαμηλών εκπομπών άνθρακα.
Ο Υπουργός Βιομηχανίας και Εμπορίου Λούκας Βλτσέκ δήλωσε ότι η αίτηση ακολούθησε «εβδομάδες εντατικών διαπραγματεύσεων και προετοιμασιών» με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Πρόσθεσε πως έχουν ήδη ξεπεραστεί πολλά εμπόδια, αλλά απομένουν ακόμα πολλά, και η απόκτηση αυτής της κοινοποίησης είναι καθοριστική για την επιτυχή συνέχιση του έργου.
Ο ίδιος συζήτησε το θέμα αυτήν την εβδομάδα με την Αντιπρόεδρο της Επιτροπής Τερέζα Ριμπέρα στις Βρυξέλλες, εκφράζοντας την προσδοκία ότι η τελική έγκριση από την Επιτροπή θα δοθεί έως τα τέλη του 2026.
Η Τσεχική Δημοκρατία αντλεί σήμερα περίπου το ένα τρίτο της ηλεκτρικής της ενέργειας από τις τέσσερις μονάδες VVER-440 στον σταθμό Dukovany, που τέθηκαν σε λειτουργία μεταξύ 1985 και 1987, και τις δύο μονάδες VVER-1000 στον σταθμό Temelín, που ξεκίνησαν τη λειτουργία τους το 2000 και 2002.
Τον Οκτώβριο του 2023, οι εταιρείες Westinghouse, EDF και Korea Hydro & Nuclear Power (KHNP) υπέβαλαν δεσμευτικές προσφορές για μία πέμπτη μονάδα στο Dukovany και μη δεσμευτικές προσφορές για έως τρεις επιπλέον μονάδες – μία στο Dukovany και δύο στο Temelín.
Η Westinghouse πρότεινε τον αντιδραστήρα AP1000, η EDF τον EPR1200 και η KHNP τον APR1000.
Ωστόσο, τον Φεβρουάριο του 2024, η τσεχική κυβέρνηση ανακοίνωσε τη μετάβαση σε δεσμευτικές προσφορές για τέσσερις νέες μονάδες, αποκλείοντας τη Westinghouse επειδή «δεν πληρούσε τις απαραίτητες προϋποθέσεις».
Ο Πρωθυπουργός Πετρ Φιάλα εξήγησε ότι η απόφαση για δεσμευτικές προσφορές για και τις τέσσερις μονάδες βασίστηκε στο συμπέρασμα του αρχικού διαγωνισμού, σύμφωνα με το οποίο η σύναψη ενιαίας σύμβασης για τέσσερις μονάδες θα μπορούσε να αποφέρει έως και 25% οικονομικό όφελος.
Τον Ιούλιο του 2024, ανακοίνωσε την KHNP ως προτιμώμενο ανάδοχο, σημειώνοντας ότι η νικήτρια προσφορά προσέφερε καλύτερους όρους στους περισσότερους τομείς αξιολόγησης, περιλαμβανομένης της τιμής.
Η προσφορά της KHNP ήταν περίπου 200 δισεκατομμύρια κορώνες Τσεχίας (8,6 δισ. δολάρια ΗΠΑ) ανά μονάδα, σε περίπτωση κατασκευής δύο μονάδων.
Η σύμβαση για δύο νέες μονάδες υπογράφηκε τον Ιούνιο, μετά από νομικές ενστάσεις της EDF, η οποία υποστήριξε ότι η προσφορά της KHNP και η εγγύηση κατά καθυστερήσεων ή αυξήσεων κόστους ήταν «ανέφικτες χωρίς παράνομη κρατική ενίσχυση, δεδομένων των τιμών στη βιομηχανία πυρηνικής ενέργειας».
Η EDF υποστήριξε ότι η κρατική ενίσχυση για τον ανταγωνιστή της θα παραβίαζε τους κανόνες της ΕΕ.
Η απάντηση ΚΗΝΡ
Η KHNP απάντησε απορρίπτοντας τις αιτιάσεις, δηλώνοντας πως δεν έχει λάβει καμία επιδότηση που να στρεβλώνει ή να βλάπτει τον θεμιτό ανταγωνισμό στο συγκεκριμένο έργο.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε το πακέτο δημόσιας στήριξης της Τσεχίας για τη νέα μονάδα στο Dukovany τον Απρίλιο του 2024, έπειτα από τροποποιήσεις που έγιναν κατά τη διάρκεια έρευνας που ξεκίνησε τον Ιούνιο του 2022.
Η Τσεχία σκοπεύει να προσφέρει άμεση στήριξη τιμής μέσω σύμβασης αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας με κρατικό φορέα, εξασφαλίζοντας σταθερά έσοδα για τη νέα μονάδα του Dukovany για 40 χρόνια.
Θα χορηγηθεί επίσης κρατικό δάνειο με ευνοϊκούς όρους για την κάλυψη των περισσότερων κατασκευαστικών εξόδων, καθώς και ένας μηχανισμός προστασίας από απρόβλεπτες εξελίξεις ή αλλαγές πολιτικής.
Στην ανακοίνωσή της, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανέφερε ότι, για να διασφαλιστεί πως η ενίσχυση είναι αναλογική και δεν στρεβλώνει αδικαιολόγητα την αγορά ηλεκτρισμού, η χώρα εισήγαγε μηχανισμό αποζημίωσης παρόμοιο με σύμβαση διπλής κατεύθυνσης (two-way contract-for-difference), προσφέροντας σταθερότητα εσόδων και περιορισμό υπεραποζημιώσεων μέσω ετήσιων εκκαθαρίσεων.
Αυτό σημαίνει ότι, αν οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας πέσουν κάτω από ένα συμφωνημένο επίπεδο, το έργο θα λαμβάνει κρατική επιδότηση για να καλύψει τη διαφορά, ενώ αν οι τιμές ξεπεράσουν το επίπεδο αυτό, τότε θα αποδίδεται επιστροφή στο κράτος.
Η Επιτροπή σημείωσε επίσης ότι η περίοδος άμεσης στήριξης μειώθηκε από 60 σε 40 χρόνια και η τιμή αναφοράς θα καθορίζεται βάσει μοντέλου προεξοφλημένων ταμειακών ροών, ώστε η συνολική ενίσχυση, μαζί με το επιδοτούμενο δάνειο, να περιορίζεται στο αποδεδειγμένο χρηματοδοτικό κενό του έργου.
Οι μέτοχοι της EDU II θα λαμβάνουν απόδοση αντίστοιχη με τις αποδόσεις που αναμένονται στην αγορά για παρόμοιες επενδύσεις.
Επιπλέον, θα ισχύει μηχανισμός επιστροφής υπερκερδών σε όλη τη διάρκεια ζωής του σταθμού, ώστε τα επιπλέον κέρδη να κατανέμονται με το κράτος.
Για να αποφευχθεί η συγκέντρωση της αγοράς και να διασφαλιστεί ότι δεν ευνοούνται συγκεκριμένοι καταναλωτές, η Τσεχία δεσμεύεται να διαθέτει τουλάχιστον το 70% της παραγόμενης ενέργειας μέσω του ανοιχτού χρηματιστηρίου ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ το υπόλοιπο θα πωλείται μέσω αντικειμενικών, διαφανών και αδιάβλητων δημοπρασιών.
www.worldenergynews.gr
Το Υπουργείο Βιομηχανίας και Εμπορίου της Τσεχίας δήλωσε πως η χώρα είχε προηγουμένως εξασφαλίσει την έγκριση της Επιτροπής για κρατική ενίσχυση για μία μονάδα, αλλά μετά την απόφαση για κατασκευή δύο μονάδων, πρέπει να ζητήσει επέκταση της έγκρισης για την έκτη μονάδα, που θα προστεθεί στις τέσσερις ήδη υπάρχουσες του σταθμού Dukovany.
Η Επιτροπή θα αξιολογήσει την προτεινόμενη στήριξη βάσει των κανόνων της ΕΕ. Η δημόσια ενίσχυση είναι απαραίτητη για το έργο, όπως συμβαίνει και σε άλλες χώρες ή για άλλες μορφές χαμηλών εκπομπών άνθρακα.
Ο Υπουργός Βιομηχανίας και Εμπορίου Λούκας Βλτσέκ δήλωσε ότι η αίτηση ακολούθησε «εβδομάδες εντατικών διαπραγματεύσεων και προετοιμασιών» με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Πρόσθεσε πως έχουν ήδη ξεπεραστεί πολλά εμπόδια, αλλά απομένουν ακόμα πολλά, και η απόκτηση αυτής της κοινοποίησης είναι καθοριστική για την επιτυχή συνέχιση του έργου.
Ο ίδιος συζήτησε το θέμα αυτήν την εβδομάδα με την Αντιπρόεδρο της Επιτροπής Τερέζα Ριμπέρα στις Βρυξέλλες, εκφράζοντας την προσδοκία ότι η τελική έγκριση από την Επιτροπή θα δοθεί έως τα τέλη του 2026.
Η Τσεχική Δημοκρατία αντλεί σήμερα περίπου το ένα τρίτο της ηλεκτρικής της ενέργειας από τις τέσσερις μονάδες VVER-440 στον σταθμό Dukovany, που τέθηκαν σε λειτουργία μεταξύ 1985 και 1987, και τις δύο μονάδες VVER-1000 στον σταθμό Temelín, που ξεκίνησαν τη λειτουργία τους το 2000 και 2002.
Τον Οκτώβριο του 2023, οι εταιρείες Westinghouse, EDF και Korea Hydro & Nuclear Power (KHNP) υπέβαλαν δεσμευτικές προσφορές για μία πέμπτη μονάδα στο Dukovany και μη δεσμευτικές προσφορές για έως τρεις επιπλέον μονάδες – μία στο Dukovany και δύο στο Temelín.
Η Westinghouse πρότεινε τον αντιδραστήρα AP1000, η EDF τον EPR1200 και η KHNP τον APR1000.
Ωστόσο, τον Φεβρουάριο του 2024, η τσεχική κυβέρνηση ανακοίνωσε τη μετάβαση σε δεσμευτικές προσφορές για τέσσερις νέες μονάδες, αποκλείοντας τη Westinghouse επειδή «δεν πληρούσε τις απαραίτητες προϋποθέσεις».
Ο Πρωθυπουργός Πετρ Φιάλα εξήγησε ότι η απόφαση για δεσμευτικές προσφορές για και τις τέσσερις μονάδες βασίστηκε στο συμπέρασμα του αρχικού διαγωνισμού, σύμφωνα με το οποίο η σύναψη ενιαίας σύμβασης για τέσσερις μονάδες θα μπορούσε να αποφέρει έως και 25% οικονομικό όφελος.
Τον Ιούλιο του 2024, ανακοίνωσε την KHNP ως προτιμώμενο ανάδοχο, σημειώνοντας ότι η νικήτρια προσφορά προσέφερε καλύτερους όρους στους περισσότερους τομείς αξιολόγησης, περιλαμβανομένης της τιμής.
Η προσφορά της KHNP ήταν περίπου 200 δισεκατομμύρια κορώνες Τσεχίας (8,6 δισ. δολάρια ΗΠΑ) ανά μονάδα, σε περίπτωση κατασκευής δύο μονάδων.
Η σύμβαση για δύο νέες μονάδες υπογράφηκε τον Ιούνιο, μετά από νομικές ενστάσεις της EDF, η οποία υποστήριξε ότι η προσφορά της KHNP και η εγγύηση κατά καθυστερήσεων ή αυξήσεων κόστους ήταν «ανέφικτες χωρίς παράνομη κρατική ενίσχυση, δεδομένων των τιμών στη βιομηχανία πυρηνικής ενέργειας».
Η EDF υποστήριξε ότι η κρατική ενίσχυση για τον ανταγωνιστή της θα παραβίαζε τους κανόνες της ΕΕ.
Η απάντηση ΚΗΝΡ
Η KHNP απάντησε απορρίπτοντας τις αιτιάσεις, δηλώνοντας πως δεν έχει λάβει καμία επιδότηση που να στρεβλώνει ή να βλάπτει τον θεμιτό ανταγωνισμό στο συγκεκριμένο έργο.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε το πακέτο δημόσιας στήριξης της Τσεχίας για τη νέα μονάδα στο Dukovany τον Απρίλιο του 2024, έπειτα από τροποποιήσεις που έγιναν κατά τη διάρκεια έρευνας που ξεκίνησε τον Ιούνιο του 2022.
Η Τσεχία σκοπεύει να προσφέρει άμεση στήριξη τιμής μέσω σύμβασης αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας με κρατικό φορέα, εξασφαλίζοντας σταθερά έσοδα για τη νέα μονάδα του Dukovany για 40 χρόνια.
Θα χορηγηθεί επίσης κρατικό δάνειο με ευνοϊκούς όρους για την κάλυψη των περισσότερων κατασκευαστικών εξόδων, καθώς και ένας μηχανισμός προστασίας από απρόβλεπτες εξελίξεις ή αλλαγές πολιτικής.
Στην ανακοίνωσή της, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανέφερε ότι, για να διασφαλιστεί πως η ενίσχυση είναι αναλογική και δεν στρεβλώνει αδικαιολόγητα την αγορά ηλεκτρισμού, η χώρα εισήγαγε μηχανισμό αποζημίωσης παρόμοιο με σύμβαση διπλής κατεύθυνσης (two-way contract-for-difference), προσφέροντας σταθερότητα εσόδων και περιορισμό υπεραποζημιώσεων μέσω ετήσιων εκκαθαρίσεων.
Αυτό σημαίνει ότι, αν οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας πέσουν κάτω από ένα συμφωνημένο επίπεδο, το έργο θα λαμβάνει κρατική επιδότηση για να καλύψει τη διαφορά, ενώ αν οι τιμές ξεπεράσουν το επίπεδο αυτό, τότε θα αποδίδεται επιστροφή στο κράτος.
Η Επιτροπή σημείωσε επίσης ότι η περίοδος άμεσης στήριξης μειώθηκε από 60 σε 40 χρόνια και η τιμή αναφοράς θα καθορίζεται βάσει μοντέλου προεξοφλημένων ταμειακών ροών, ώστε η συνολική ενίσχυση, μαζί με το επιδοτούμενο δάνειο, να περιορίζεται στο αποδεδειγμένο χρηματοδοτικό κενό του έργου.
Οι μέτοχοι της EDU II θα λαμβάνουν απόδοση αντίστοιχη με τις αποδόσεις που αναμένονται στην αγορά για παρόμοιες επενδύσεις.
Επιπλέον, θα ισχύει μηχανισμός επιστροφής υπερκερδών σε όλη τη διάρκεια ζωής του σταθμού, ώστε τα επιπλέον κέρδη να κατανέμονται με το κράτος.
Για να αποφευχθεί η συγκέντρωση της αγοράς και να διασφαλιστεί ότι δεν ευνοούνται συγκεκριμένοι καταναλωτές, η Τσεχία δεσμεύεται να διαθέτει τουλάχιστον το 70% της παραγόμενης ενέργειας μέσω του ανοιχτού χρηματιστηρίου ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ το υπόλοιπο θα πωλείται μέσω αντικειμενικών, διαφανών και αδιάβλητων δημοπρασιών.
www.worldenergynews.gr
