Τα παγκόσμια δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας χρειάζονται μια σημαντική αναβάθμιση για να συμβαδίσουν με τους αυξανόμενους ρυθμούς ηλεκτροκίνησης και τις συνεχώς αυξανόμενες ενεργειακές απαιτήσεις των μεγάλων δεδομένων. Ένα καθαρότερο ενεργειακό τοπίο σημαίνει πολύ μεγαλύτερη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς μεταβαίνουμε από οχήματα και συσκευές που κινούνται με βενζίνη σε νεότερα, καθαρότερα μοντέλα που πρέπει να συνδέονται στο δίκτυο για φόρτιση. Αυτό σημαίνει ότι η επέκταση της χωρητικότητας του δικτύου και η βελτίωση των γερασμένων δικτύων μας με πιο έξυπνο και ευέλικτο τρόπο θα είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της ενεργειακής ασφάλειας για το μέλλον - αλλά η υποδομή του δικτύου παραμένει θλιβερά παραμελημένη και ήδη αρχίζουμε να βλέπουμε μέρος των επιπτώσεων.
Ανάγκη για αύξηση της παγκόσμιας ενέργειας
«Για να επιτευχθούν οι εθνικοί ενεργειακοί και κλιματικοί στόχοι των χωρών, η παγκόσμια χρήση ηλεκτρικής ενέργειας πρέπει να αυξηθεί κατά 20% ταχύτερα την επόμενη δεκαετία από ό,τι την προηγούμενη», αναφέρει έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας του 2023. Ως αποτέλεσμα, τα δίκτυα πρέπει να επεκταθούν με πρωτοφανή ρυθμό. «Η επίτευξη των εθνικών στόχων σημαίνει επίσης την προσθήκη ή την ανακαίνιση συνολικά πάνω από 80 εκατομμυρίων χιλιομέτρων δικτύων έως το 2040, το ισοδύναμο ολόκληρου του υπάρχοντος παγκόσμιου δικτύου», συνεχίζει η έκθεση.
Η μη ιεράρχηση των επενδύσεων στον εκσυγχρονισμό και την επέκταση του δικτύου αποτελεί σημαντική απειλή για τη μετάβαση στην καθαρή ενέργεια και την ενεργειακή ασφάλεια, καθώς τα δίκτυα εξαρτώνται ολοένα και περισσότερο από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Η ηλιακή και η αιολική ενέργεια είναι μεταβλητές, πράγμα που σημαίνει ότι τα επίπεδα παραγωγής τους αυξομειώνονται ανάλογα με παράγοντες που δεν έχουν καμία σχέση με τις τάσεις της ζήτησης. Επιπλέον, η παραγωγή ενέργειας διασπείρεται ολοένα και περισσότερο, ειδικά χάρη στον πολλαπλασιασμό των οικιακών ηλιακών πάνελ. Αυτοί οι παράγοντες εισάγουν ένα επιπλέον επίπεδο πολυπλοκότητας για τα δίκτυα που σχεδιάστηκαν με γνώμονα μόνο μερικές μεγάλες επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας και με μόνο μία κατεύθυνση ροής ενέργειας.
Στήριξη του δικτύου
Όλα αυτά ήδη οδηγούν σε ορισμένα προβλήματα για τη σταθερότητα του δικτύου. Στην Ευρώπη, όπου η επέκταση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και η υιοθέτηση των ηλεκτρικών οχημάτων έχουν εκτοξευθεί στα ύψη, η κρίσιμη συμφόρηση του δικτύου και οι καταστροφικές διακοπές ρεύματος έχουν γίνει ένα αυξανόμενο πρόβλημα. Στα τέλη Απριλίου, οι καταρρακτώδεις βλάβες του δικτύου στην Ισπανία και την Πορτογαλία οδήγησαν στη χειρότερη διακοπή ρεύματος στην ευρωπαϊκή ιστορία και τόνισαν πόσο θλιβερά ανεπαρκείς ήταν οι επενδύσεις στο δίκτυο μέχρι σήμερα. Εκείνη την εποχή, η Eurelectric ανέφερε ότι το «έκτακτο γεγονός» στην Ιβηρία χρησίμευσε ως «μια έντονη υπενθύμιση ότι το δίκτυο είναι η ραχοκοκαλιά της κοινωνίας μας. Καθώς η ηλεκτρική ενέργεια παίζει ολοένα και πιο σημαντικό ρόλο στην κοινωνία μας, πρέπει να δημιουργήσουμε όλες τις προϋποθέσεις για να επιτρέψουμε την ασφαλή παροχή ηλεκτρικής ενέργειας».
Δυστυχώς, πολλές χώρες αντιμετωπίζουν τώρα τις συνέπειες της μη δημιουργίας όλων αυτών των προϋποθέσεων. Στην Ολλανδία, η τεράστια επιτυχία στην εγκατάσταση καθαρής ενέργειας και στην υιοθέτηση ηλεκτρικών οχημάτων χωρίς ανάλογη επέκταση της υποδομής δικτύου έχει οδηγήσει σε έναν νέο κανόνα διακοπών ρεύματος και μέτρων λιτότητας στην κατανάλωση ενέργειας. Και θα χρειαστούν πολλά χρήματα και χρόνος για να διορθωθεί το πρόβλημα.
«Έχουν κρίση δικτύου επειδή δεν έχουν επενδύσει αρκετά στα δίκτυα διανομής τους, στα δίκτυα μεταφοράς τους, επομένως αντιμετωπίζουν σημεία συμφόρησης παντού, και θα χρειαστούν χρόνια και δισεκατομμύρια δολάρια για να λυθεί αυτό», δήλωσε πρόσφατα στο BBC ο Damien Ernst, καθηγητής ηλεκτρολόγων μηχανικών στο Πανεπιστήμιο της Λιέγης του Βελγίου. Το πρόβλημα προκαλεί κυματισμούς σε όλη την ολλανδική οικονομία. Οι νέες κατοικίες, για παράδειγμα, αντιμετωπίζουν πλέον μεγάλες λίστες αναμονής προκειμένου να συνδεθούν με δίκτυα που λειτουργούν ήδη με τη μέγιστη χωρητικότητα.
Χρειάζονται νέες επενδύσεις
Αλλά το ζήτημα δεν περιορίζεται στην Ολλανδία. Μεγάλο μέρος της Ευρώπης έχει παραμελήσει να επενδύσει σωστά σε υποδομές δικτύου ως μέρος του εθνικού σχεδιασμού καθαρής ενέργειας. «Έχουμε εγκαταστήσει έναν τεράστιο αριθμό ηλιακών πάνελ και εγκαθίστανται με ρυθμό που είναι πολύ, πολύ υψηλός για να μπορέσει να διαχειριστεί το δίκτυο», συνέχισε ο Ernst.
www.worldenergynews.gr
