Για να παραχθούν αρκετά «κρίσιμα μέταλλα» όπως ο χαλκός, το λίθιο και το νικέλιο για να υποστηρίξουν τη μετάβαση στην πράσινη ενέργεια, η μεταλλευτική βιομηχανία πρέπει να ενισχύσει τις δραστηριότητές της από δύο έως πέντε φορές παγκοσμίως έως το 2050. Οι γεωπολιτικές εντάσεις, οι περιβαλλοντικές ζημιές και οι κοινωνικές συγκρούσεις θα περιορίσουν αυτήν την ανάπτυξη. Αλλά μια άλλη απειλή χρειάζεται πολύ μεγαλύτερη προσοχή: η κλιματική αλλαγή.
Μια βασική απειλή: Η Κλιματική Αλλαγή
Η εξόρυξη των ίδιων των μετάλλων που απαιτούνται για την αντιμετώπιση της υπερθέρμανσης του πλανήτη θα παρεμποδίζεται ολοένα και περισσότερο από τα ακραία καιρικά φαινόμενα που συνοδεύουν την κλιματική αλλαγή.
Χιλιάδες ορυχεία κρίσιμων ορυκτών βρίσκονται σε ευαίσθητα περιβάλλοντα, συμπεριλαμβανομένων των ερήμων στην Αφρική, των ορεινών περιοχών στις Άνδεις και των ακτών σε όλη την Ασία-Ειρηνικό. Οι περιοχές εξόρυξης είναι ήδη τακτικά εκτεθειμένες σε κινδύνους. Μόνο το 2023, οι πυρκαγιές ανάγκασαν τα καναδικά ορυχεία να αναστείλουν τις δραστηριότητές τους, οι ακραίες βροχοπτώσεις πλημμύρισαν ορυχεία και απέκοψαν δρόμους πρόσβασης στην Αυστραλία, και η συνεχιζόμενη ξηρασία στη Χιλή απείλησε τα περιφερειακά αποθέματα νερού, τις μεταλλευτικές δραστηριότητες και τις τοπικές κοινότητες3.
H βιασύνη για κρίσιμα ορυκτά παραμελεί τις ανθρώπινες ανάγκες
Το κόστος τέτοιων ζημιών αυξάνεται καθώς ο πλανήτης θερμαίνεται. Για παράδειγμα, την τελευταία δεκαετία, οι υπερβολικές βροχοπτώσεις έχουν οδηγήσει σε απώλειες περίπου 3 δισεκατομμυρίων δολαρίων Αυστραλίας (2 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ) για τα αυστραλιανά ορυχεία χαλκού (βλ. Συμπληρωματικές πληροφορίες). Στο πλαίσιο της παραγωγής «ως συνήθως», χωρίς τη λήψη μέτρων προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, η βιομηχανία κινδυνεύει να χάσει 7,5 δισεκατομμύρια δολάρια Αυστραλίας μόνο ως αποτέλεσμα των έντονων βροχοπτώσεων από τώρα έως το 2050, που ισοδυναμεί με 50.000 τόνους χαλκού που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τεχνολογίες ενεργειακής μετάβασης.
Τα κόστη στο προσκήνιο
Οι συνέπειες των διακοπών στην εξόρυξη θα εξαπλωθούν σε όλη την παγκόσμια οικονομία. Οι περιορισμένες προμήθειες θα σημαίνουν ότι η ενεργειακή μετάβαση θα είναι πιο αργή από την προβλεπόμενη. Οι κοινότητες και τα οικοσυστήματα εξόρυξης θα υποστούν αυξανόμενη πίεση3. Μια ενεργειακή μετάβαση που αγνοεί αυτές τις απειλές θα διακινδυνεύσει να εμβαθύνει τα κοινωνικά χάσματα, να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη της κοινότητας και να θέσει σε κίνδυνο τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα.
Καθώς η σύνοδος κορυφής των Ηνωμένων Εθνών για το κλίμα COP30 ξεκινά στο Μπελέμ της Βραζιλίας, ζητούμε περισσότερες επενδύσεις και σχεδιασμό για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των αλυσίδων εφοδιασμού κρίσιμων ορυκτών. Τα βήματα περιλαμβάνουν συστηματικές ανασκοπήσεις της έκθεσης σε κλιματικούς κινδύνους, πρόβλεψη μελλοντικών κινδύνων και βελτιωμένη διαχείριση των χώρων εξόρυξης και του περιβάλλοντός τους. Προς το σκοπό αυτό, περιγράφουμε τέσσερις βασικές στρατηγικές.
Κάλυψη κενών δεδομένων
Πρέπει να κατανοήσουμε τα ίδια τα ορυχεία
Για να μετρήσουν τους κινδύνους, οι ερευνητές πρέπει πρώτα να κατανοήσουν τα ίδια τα ορυχεία: πού βρίσκονται, την κλίμακα και τα τοπία τους, καθώς και τους ρυθμούς παραγωγής και τις φυσικές εισροές και εκροές.
Πρέπει να αξιολογηθούν οι ευπάθειες των δικτύων υποδομών στους κλιματικούς κινδύνους. Τα ορυχεία βασίζονται σε νερό, καύσιμα, ηλεκτρική ενέργεια, σιδηροδρόμους, χυτήρια, εγκαταστάσεις επεξεργασίας και λιμάνια. Στη Χιλή, για παράδειγμα, η παραγωγή χαλκού ανταγωνίζεται τις ανάγκες των κοινοτήτων και του περιβάλλοντος όσον αφορά την παροχή νερού6. Για τη χαρτογράφηση του περιβάλλοντος, πρέπει να συλλεχθούν βασικές πληροφορίες σχετικά με τη βιοποικιλότητα, την υδρολογία της λεκάνης απορροής και τις μακροπρόθεσμες τάσεις στην ποιότητα του νερού. Αλλά και πάλι, τέτοια δεδομένα και μοντελοποίηση είναι σπάνια.
Η ανθεκτικότητα των μεταλλευτικών κοινοτήτων σε ακραία καιρικά φαινόμενα ή ρήξεις φραγμάτων, για παράδειγμα, πρέπει να αξιολογηθεί και να αναπτυχθούν σχέδια προσαρμογής ανάλογα. Η ετοιμότητα, τα δυνατά σημεία και οι πολιτισμικές πρακτικές των ανθρώπων επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζονται τους κινδύνους. Τα συστήματα διακυβέρνησης και οικονομίας, συμπεριλαμβανομένης της διαδικασίας έγκρισης για την εξόρυξη, της περιβαλλοντικής παρακολούθησης και των προτύπων υγείας και ασφάλειας, καθορίζουν τον βαθμό στον οποίο μπορούν να προβλεφθούν και να αντιμετωπιστούν οι κίνδυνοι. Οι δημόσιες υποδομές, ο σχεδιασμός για καταστροφές και η εκπαίδευση μπορούν να βοηθήσουν τους ανθρώπους να αντιμετωπίσουν καταστάσεις έκτακτης ανάγκης.
Οι φορείς εκμετάλλευσης και οι ερευνητές πρέπει επίσης να εξετάσουν πώς το κλίμα διαμορφώνει και επιδεινώνει τους κινδύνους για τα ορυχεία. Τα ιστορικά αρχεία θερμοκρασίας, βροχοπτώσεων, καταιγίδων και ξηρασιών μπορούν να αποκαλύψουν πώς οι κίνδυνοι έχουν ήδη διαμορφώσει τις λειτουργίες. Η ανταλλαγή διδαγμάτων από προηγούμενες δράσεις προσαρμογής σε ολόκληρο τον κλάδο μπορεί να βοηθήσει τις εγκαταστάσεις εξόρυξης να προετοιμαστούν για μελλοντικούς κινδύνους.
Προκλήσεις που απειλούν τις αλυσίδες εφοδιασμού
Η συλλογή όλης αυτής της γνώσης, η οποία μπορεί να είναι δύσκολη ακόμη και για ένα μόνο ορυχείο, απαιτεί περισσότερα από σύνολα δεδομένων ανοιχτής πρόσβασης. Οι πληροφορίες είναι κατακερματισμένες σε κυβερνήσεις, εταιρείες, κοινότητες και ερευνητές και εκτείνονται σε επιστημονικούς κλάδους που κυμαίνονται από την επιστήμη και τη μηχανική του κλίματος έως την εφοδιαστική και τις κοινωνικές επιστήμες.
Η λύση βρίσκεται στην ενσωμάτωση: επικοινωνία σε όλη την επιστήμη του κλίματος και των κινδύνων, τη μηχανική και τις λειτουργίες, τη διακυβέρνηση, τις κοινότητες και τα περιβαλλοντικά συστήματα. Ανεξάρτητοι επιστήμονες πρέπει να ενσωματωθούν στις δραστηριότητες των μεταλλευτικών εταιρειών για να διασφαλιστεί ότι τα κλιματικά δεδομένα κοινοποιούνται αποτελεσματικά. Οι φορείς εκμετάλλευσης των ορυχείων πρέπει επίσης να συνδεθούν με τις κοινότητες για τον σχεδιασμό προσαρμογής.
Πρέπει να δημιουργηθούν κοινές πλατφόρμες, να αναπτυχθούν κοινοί δείκτες και να διασφαλιστεί η ισότιμη πρόσβαση στην εμπειρογνωμοσύνη. Αυτό θα απαιτήσει περισσότερη χρηματοδότηση για τους επιστήμονες του κλίματος στη βιομηχανία και για τις εταιρείες εξόρυξης ώστε να ενσωματώσουν την ανθεκτικότητα της κοινότητας στις πρακτικές βιωσιμότητας που εφαρμόζουν. Το πρώτο βήμα είναι οι ερευνητές και η μεταλλευτική βιομηχανία να αναλάβουν από κοινού ανάλυση κλιματικού κινδύνου ανά τοποθεσία.
Αντιμετώπιση γνωστών κινδύνων
Παρόλο που τα ζητήματα σχετικά με τις εταιρικές αναφορές περιορίζουν τον βαθμό στον οποίο οι ερευνητές μπορούν να αξιολογήσουν ολόκληρο τον τομέα των κρίσιμων ορυκτών, οι πληροφορίες που είναι ήδη διαθέσιμες υποδεικνύουν ανησυχητικά πρότυπα που απαιτούν δράση. Είναι σαφές ότι πρέπει να τεθεί σε εφαρμογή η χρηματοδότηση για να βοηθηθεί ο μεταλλευτικός τομέας να προσαρμοστεί στις απειλές από την κλιματική αλλαγή.
Η θερμότητα είναι ένα πρόβλημα. Μέχρι το 2050, το 90% των εγκαταστάσεων εξόρυξης προβλέπεται να αντιμετωπίσει αυξανόμενες θερμοκρασίες. Ο αριθμός των ημερών ανά έτος που θεωρούνται επικίνδυνες για την ανθρώπινη υγεία (με θερμοκρασίες που υπερβαίνουν τους 35 °C) θα αυξηθεί, ιδιαίτερα σε περιοχές που ήδη αντιμετωπίζουν ακραία ζέστη, όπως η αυστραλιανή ενδοχώρα, η Αφρική και η λεκάνη του Αμαζονίου.
Οι καταιγίδες και οι ακραίες βροχοπτώσεις προβλέπεται επίσης να αυξηθούν συνολικά. Μέχρι το 2050, τα ετήσια επίπεδα βροχόπτωσης αναμένεται να αυξηθούν σε τρεις στις πέντε (62%) από τις τοποθεσίες που εξετάσαμε, ιδίως τα ορυχεία στις κεντρικές Άνδεις στο Περού, τη Βολιβία και τη βόρεια Αργεντινή, συμπεριλαμβανομένων περιοχών που ιστορικά θεωρούνταν ότι είχαν λειψυδρία.
Οι ξαφνικές πλημμύρες ενδέχεται επίσης να περιορίσουν τις εξορυκτικές δραστηριότητες (βλ. «Έκθεση σε πλημμύρες»). Σχεδόν όλες (94%) από τις τοποθεσίες που εξετάσαμε θα δουν αύξηση της μέγιστης βροχόπτωσης μίας ημέρας. Τα ορυχεία βαναδίου στην Κίνα είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένα, αντιμετωπίζοντας, κατά μέσο όρο, αύξηση 16% της μέγιστης βροχόπτωσης μίας ημέρας. Περίπου το 70% του παγκόσμιου βαναδίου, που χρησιμοποιείται σε μπαταρίες αποθήκευσης ενέργειας σε δίκτυα και χάλυβα υψηλής αντοχής, παρέχεται από την Κίνα, με μεγάλο μέρος του να προέρχεται από τα περίχωρα μιας πόλης, της Panzhihua.
Σχέδια προσαρμογής
Χρειάζεται πιο λεπτομερής έρευνα για να διαμορφωθεί η βάση των σχεδίων προσαρμογής. Οι κλιματικοί κίνδυνοι είναι δύσκολο να προβλεφθούν τοπικά και τα κλιματικά μοντέλα πρέπει να ενημερώνονται συνεχώς με τα πιο πρόσφατα δεδομένα, κατάλληλα κλιμακωμένα ώστε να λαμβάνουν υπόψη την τοπογραφία και το έδαφος. με εξειδικευμένες γνώσεις για την τοποθεσία, ώστε να παράγονται οι πιο ακριβείς δυνατές προβλέψεις για κάθε τοποθεσία7. Το βάθος της απαιτούμενης γνώσης απαιτεί ισχυρότερους δεσμούς μεταξύ ερευνητών και εταιρειών εξόρυξης. Η διατήρηση αυτού του βάθους σε ολόκληρο τον τομέα θα απαιτήσει διεθνή χρηματοδότηση και συνεργασία για την έρευνα, καθώς και οικοδόμηση συνεργασιών με ομάδες της κοινότητας.
Διατίθεται άφθονη χρηματοδότηση: ένα ορυχείο μπορεί να προσελκύσει δισεκατομμύρια δολάρια σε επενδύσεις πριν αποφέρει απόδοση. Εάν η έρευνα προσαρμογής λάβει χρηματοδότηση που αντιστοιχεί σε ένα μέτριο ποσοστό των προβλεπόμενων απωλειών του κλάδου λόγω της κλιματικής αλλαγής, αυτό θα μπορούσε να μειώσει το κόστος των ζημιών και του χρόνου διακοπής λειτουργίας για τις εταιρείες εξόρυξης και να προστατεύσει την ενεργειακή μετάβαση.
www.worldenergynews.gr
