Σοβαρές οικονομικές προκλήσεις θέτουν εν αμφιβόλω το μέλλον της πυρηνικής ενέργειας στην γηραιά ήπειρο
Οι χώρες της ΕΕ επανεξετάζουν την πυρηνική ενέργεια για την εξασφάλιση σταθερής ηλεκτροπαραγωγής, όμως μια τέτοια «αναγέννηση» σκοντάφτει σε τεράστιες οικονομικές προκλήσεις, ενώ αμφισβητείται κατά πόσο χρειάζονται νέες μονάδες σε περίοδο υποτονικής ζήτησης, αναφέρουν αναλυτές στο Montel.
«Χρειάζεται σήμερα να επενδύσουμε σε νέα παραγωγή ηλεκτρισμού; Η απάντηση είναι ξεκάθαρα όχι», δήλωσε ο Έμερικ ντε Βιγκάν, επικεφαλής της συμβουλευτικής 42 Advisors, αναφερόμενος στο γαλλικό σχέδιο για τουλάχιστον έξι νέους αντιδραστήρες EPR. Προτεραιότητα, είπε, είναι η παράταση ζωής του υφιστάμενου στόλου των 40 ετών.
Η τοποθέτησή του έρχεται με φόντο το φιάσκο του Flamanville 3 (1,6 GW), του πρώτου νέου γαλλικού EPR, που τέθηκε σε λειτουργία τον Δεκέμβριο του 2024 με καθυστέρηση 12 ετών και τετραπλάσιο κόστος από τον αρχικό προϋπολογισμό, αγγίζοντας τα 13,2 δισ. ευρώ.
Ο ντε Βιγκάν αμφιβάλλει και για την προβλεπόμενη άνοδο της ζήτησης από την έκρηξη της Τεχνητής Νοημοσύνης τη δεκαετία του 2030, κάτι που θα μπορούσε να υπονομεύσει τη λογική δαπανηρών νέων αντιδραστήρων. Τα data centers, είπε, μπορεί να είναι «της μόδας», αλλά δεν έχουν ακόμη χτιστεί.
Την ίδια στιγμή, η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη έχει μείνει πίσω από την εποχή της πανδημίας, ενώ η οικονομική επιβράδυνση επιδεινώνει την εικόνα. Ο γαλλικός διαχειριστής RTE ετοιμάζεται μάλιστα να υποβαθμίσει την προβλεπόμενη κατανάλωση για το 2035 κατά 60 TWh – ισοδύναμο με την παραγωγή έξι αντιδραστήρων.
Η ενεργειακή μετάβαση απειλεί επίσης τη βιωσιμότητα νέων πυρηνικών επενδύσεων, με την άνοδο της ηλιακής ενέργειας και των μπαταριών αποθήκευσης να θεωρείται καθοριστική. «Ο συνδυασμός αυτός θα “ροκανίσει” γρήγορα το μερίδιο των νέων πυρηνικών», προειδοποιεί ο Αντρέας Ρούντινγκερ του IDDRI.
Παράλληλα, οι τεράστιες δαπάνες παραμένουν ο βασικός ανασταλτικός παράγοντας. Το σουηδικό κοινοβούλιο ενέκρινε πρόσφατα επιδότηση για 5 GW νέας πυρηνικής ισχύος, βασισμένη στην υπόθεση κόστους 100 ευρώ/MWh – πολύ πάνω από την πενταετή μέση τιμή στη Σουηδία των 58 ευρώ/MWh. Ανάλυση του Εμπορικού Επιμελητηρίου Στοκχόλμης ανεβάζει το κόστος εγκατάστασης στα 9.000 δολάρια/kW.
Στη Βρετανία, το «πυρηνικό comeback» έχει βρεθεί αντιμέτωπο με εκτροχιασμένα χρονοδιαγράμματα και προϋπολογισμούς. Τα περισσότερα λειτουργικά εργοστάσια κλείνουν μέχρι το 2030 και η χώρα βασίζεται σε δύο μεγάλα έργα – Hinkley Point C και Sizewell C (αμφότερα 3,2 GW). Το Hinkley Point έχει εκτοξευθεί στα 46 δισ. λίρες και μετατοπιστεί για τα μέσα της δεκαετίας του 2030.
Έκθεση της Nuclear Regulatory Taskforce έκρινε ότι η Βρετανία είναι πλέον «το πιο ακριβό μέρος στον κόσμο» για την κατασκευή πυρηνικών εγκαταστάσεων, λόγω αλληλοεπικαλυπτόμενων κανονισμών. Το κόστος περιλαμβάνει ακόμα και ένα «fish disco» – ένα ακουστικό σύστημα που απομακρύνει ψάρια από τις εισαγωγές νερού – με συνολική δαπάνη άνω των 700 εκατ. λιρών για να σωθούν λιγότερο από 0,1 ψάρια ετησίως.
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, η Βρετανία προωθεί τα πρώτα μικρά αρθρωτά πυρηνικά (SMRs) στο Wylfa, με έναρξη κατασκευής το 2025 και ισχύ στο δίκτυο στα μέσα της δεκαετίας του 2030 — ένα χρονοδιάγραμμα που κλάδος χαρακτηρίζει «παράλογο».
Στην Πολωνία, η επερχόμενη πυρηνική στροφή θεωρείται κρίσιμη δοκιμασία. Η χώρα, χωρίς λειτουργικούς πυρηνικούς σταθμούς σήμερα, στοχεύει σε 6-9 GW ως το 2050 για να αντικαταστήσει τους 24 GW λιγνιτικής ισχύος. Η πρώτη μονάδα, το Choczewo (3,8 GW), προγραμματίζεται για το 2036–38 με τεχνολογία AP1000 της Westinghouse. Η χρήση δοκιμασμένης αμερικανικής τεχνολογίας περιορίζει τους κινδύνους, λένε αναλυτές.
www.worldenergynews.gr
