Περικοπές 814 GWh ΑΠΕ στην χώρα μας το δεκάμηνο, το 3,7% της παραγωγής ΑΠΕ!
Η ραγδαία αύξηση των ωρών λειτουργίας του ηλεκτρικού συστήματος της Ευρώπης, με αρνητικές τιμές στην Ενδοημερήσια Αγορά, αλλά και στην Αγορά Επόμενης Ημέρας, λόγω της υπερπροσφοράς από μονάδες ΑΠΕ και της χαμηλής ζήτησης, προβληματίζει έντονα τις ενεργειακές εταιρίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης οι οποίες ζητούν παρέμβαση από την Κομισιόν.
Είναι χαρακτηριστικό ότι μελέτη της Eurelectric που δημοσιοποιήθηκε χθες μιλάει για άνευ προηγουμένου αύξηση των ετήσιων ωρών αρνητικών τιμών στην Ευρώπη.
Συγκεκριμένα η μελέτη αναφέρει ότι οι ώρες αρνητικών τιμών σε όλη την Ευρώπη, από 154 το 2018, αυξήθηκαν σε 352 το 2019, 672 το 2020, 326 το 2021, 249 το 2022, και εκτινάχθηκαν σε 821 το 2023 και 1031 το οκτάμηνο του 2024. Με άλλα λόγια το οκτάμηνο του 2024 επί 42 ολόκληρα 24ωρα οι παραγωγοί ενέργειας της Ευρώπης παρήγαγαν ενέργεια για την οποία έπρεπε να πληρώσουν προκειμένου να απορροφηθεί.
Σύμφωνα με την μελέτη ιστορικά, αρνητικές τιμές παρατηρούνταν στην Ενδοημερήσια Αγορά. Ωστόσο, το 2024 σηματοδότησε την πρώτη εμφάνιση αρνητικών τιμών στην Αγορά Επόμενης Ημέρας σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, της Ισπανίας, της Πορτογαλίας και της Πολωνίας.
Οι αρνητικές τιμές προάγγελος νέων προσαρμογών;
Σε κάθε μια από τις αγορές της Ευρώπης ισχύουν διαφορετικοί κανόνες και κάθε χώρα αντιμετωπίζει με διαφορετικό τρόπο το ζήτημα. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά η μελέτη στην Ελλάδα υπάρχουν αυστηροί κανόνες που μειώνουν τα χρήματα που εισπράττουν οι μονάδες ΑΠΕ με Feed-in Premium (FiP) εάν οι τιμές είναι μηδενικές ή αρνητικές για δύο συνεχόμενες ώρες. Ωστόσο αυτό δεν ισχύει για τις μονάδες με Feed in Tariff, δηλαδή τις παλαιές μονάδες που αμείβονται με πολύ υψηλότερες εγγυημένες ταρίφες. Αυτός είναι και ένας από τους λόγους για τους οποίους στην Ελλάδα δεν παρατηρούνται πολλές ώρες αρνητικών τιμών.
Oι εκπρόσωποι έργων με παλαιές ταρίφες προσφέρουν εξαιρετικά χαμηλές, αλλά όχι μηδενικές ή αρνητικές τιμές. Με τον τρόπο αυτό η DAM διαμορφώνεται σε θετικό έδαφος, έστω και πολύ χαμηλό, με αποτέλεσμα οι παραγωγοί με θερμικές μονάδες να αμείβονται με την τιμή που διαμορφώνεται στην αγορά, ενώ οι παραγωγοί που διαθέτουν μονάδες ΑΠΕ με παλαιές ταρίφες, αμείβονται στη συμβολαιοποιημένη υψηλή τιμή. Αυτός άλλωστε είναι και ένας από τους λόγος για τους οποίους εξετάζεται η επιπλέον φορολόγηση των μονάδων που διαθέτουν παλαιές ταρίφες.
Πάντως στην Ελλάδα είναι σημαντικό το ποσοστό των περικοπών ενέργειας οι οποίες αφορούν κυρίως μεγάλα και νέα έργα. Έτσι τους πρώτους 10 μήνες του έτους περικόπηκαν 814 GWh ΑΠΕ, που αντιστοιχούν στο 3,7% της συνολικής παραγόμενης ενέργειας από ΑΠΕ στο ίδιο χρονικό διάστημα. Την ίδια ώρα που η αγορά διψά στην κυριολεξία, για φθηνή ενέργεια.
Εξάλλου όπως αναφέρει η μελέτη της Eurelectric στην Ελλάδα, οι λιγνιτικές μονάδες, που λειτουργούν μεταξύ Οκτωβρίου και Απριλίου για την παροχή θέρμανσης στη Δυτική Μακεδονία και τη Μεγαλόπολη μπορεί να προκαλέσουν χαμηλές ή αρνητικές τιμές στη DAM σε περιόδους χαμηλής ζήτησης ή υψηλής απόδοσης ΑΠΕ.
Προώθηση του εξηλεκτρισμού
Για την αντιμετώπιση του προβλήματος της αύξησης των αρνητικών τιμών που μπορούν να οδηγήσουν σε αναστολή της επενδυτικής δραστηριότητας η Eurelectric προτείνει καταρχήν να προωθηθεί ο εξηλεκτρισμός με ένα σχέδιο δράσης που ενισχύει τη ζήτηση η οποία μπορεί να εξυπηρετηθεί από την άφθονη παραγωγή των ΑΠΕ.
Κυρίως όμως προτείνει να ενισχυθεί η ευελιξία του συστήματος σημειώνοντας ότι τα προγράμματα υποστήριξης πρέπει να παρέχουν κίνητρα όχι μόνο στην παραγωγή από ΑΠΕ αλλά και σε ευέλικτες μονάδες, στην απόκριση από την πλευρά της ζήτησης και στην αποθήκευση.
Καταλήγοντας η Eurelectric προτείνει τη δημιουργία μιας αγοράς που να ενθαρρύνει τις επενδύσεις στην ευελιξία, ιδίως ενόψει της αυξανόμενης διείσδυσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της διασυνοριακής συμφόρησης.
www.worldenergynews.gr
