Η παραγωγή και η κατανάλωση ενέργειας παίζουν καθοριστικό ρόλο στην οικονομική και κοινωνική ζωή κάθε χώρας. Αποτελούν επίσης σημαντικό αίτιο της κλιματικής αλλαγής. Ωστόσο, η ανελαστική ανάγκη για ενέργεια καθιστά τον τρόπο παραγωγής της στρατηγικό θέμα που επηρεάζει δραστικά τις αναπτυξιακές δυνατότητες της οικονομίας. Η στροφή προς την πράσινη ενέργεια αποτελεί κεντρικό ζήτημα στην ατζέντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), τόσο για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής όσο και για τη διασφάλιση ενεργειακής ανεξαρτησίας της Ένωσης. Οι πρωτοβουλίες της ΕΕ και των κρατών μελών, επικεντρώνονται στην αύξηση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και στη μείωση της εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα. Αυτές οι δράσεις συνδέονται άμεσα με τον ευρύτερο στόχο της κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050.
Η παραγωγή και η κατανάλωση ενέργειας ευθύνονται για το 75% των συνολικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στην ΕΕ. Η εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, όπως ο άνθρακας, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, έχει ως αποτέλεσμα την απελευθέρωση τεράστιων ποσοτήτων διοξειδίου του άνθρακα (CO₂) στην ατμόσφαιρα, γεγονός που επιδεινώνει την υπερθέρμανση του πλανήτη.
Η κλιματική αλλαγή αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της εποχής μας, με σοβαρές επιπτώσεις σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι ακραίες καιρικές συνθήκες, όπως καύσωνες, πλημμύρες, ξηρασίες και πυρκαγιές, αυξάνονται σε συχνότητα και ένταση. Παράλληλα, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας απειλεί παράκτιες περιοχές, γεγονός ιδιαίτερα απειλητικό για την χώρα μας, η οποία έχει την μεγαλύτερη ακτογραμμή στην Ευρώπη. Οι οικονομικές επιπτώσεις είναι επίσης σημαντικές, καθώς οι φυσικές καταστροφές προκαλούν ζημιές δισεκατομμυρίων ευρώ και επηρεάζουν την αγροτική παραγωγή, τον τουρισμό και τη δημόσια υγεία.
Η μείωση των εκπομπών άνθρακα και η μετάβαση σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι ζωτικής σημασίας για την αντιμετώπιση αυτών των επιπτώσεων.
Η ΕΕ πρέπει να επιμείνει στις ΑΠΕ
Η προώθηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως η ηλιακή, η αιολική και η υδροηλεκτρική, μειώνει τις εκπομπές άνθρακα και ενισχύει την ενεργειακή ανεξαρτησία των κρατών μελών της ΕΕ. Παράλληλα, δημιουργούνται νέες θέσεις εργασίας και επιχειρηματικές ευκαιρίες, συμβάλλοντας στη βιώσιμη ανάπτυξη.
Η ΕΕ εδώ και πάνω από 15 χρόνια εφαρμόζει πολιτικές για την ενεργειακή μετάβαση. Με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (2019) και τη δέσμη μέτρων Fit for 55, η Ένωση στοχεύει στη μείωση των εκπομπών κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030. Η εισβολή στην Ουκρανία επιτάχυνε τη μετάβαση σε καθαρότερες μορφές ενέργειας, καθώς η εξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο θεωρείται παράγοντας ευπάθειας. Το σχέδιο REPowerEU εστιάζει στην ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, στη διαφοροποίηση του εφοδιασμού και στην ενεργειακή εξοικονόμηση.
Οι κύριοι στόχοι της ΕΕ για την ενεργειακή μετάβαση περιλαμβάνουν: α) την μείωση της ενεργειακής εξάρτησης από εισαγόμενα καύσιμα, β) την αύξηση του μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε όλους τους τομείς, γ) την ενίσχυση της ενεργειακής απόδοσης για τη μείωση της συνολικής κατανάλωσης και δ) την βελτίωση των ενεργειακών υποδομών και της διασύνδεσης των κρατών μελών. Οι στόχοι αυτοί συμβάλλουν και στην ενεργειακή αυτονομία της Ευρώπης, ιδιαίτερα κρίσιμο παράγοντα από γεωπολιτική σκοπιά.
Ανάμεσα στα βασικά μέτρα, για την επίτευξη των παραπάνω στόχων, είναι η αύξηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Η αναθεωρημένη οδηγία για τις ΑΠΕ θέτει ως στόχο το 42,5% της ενέργειας που καταναλώνεται στην ΕΕ να προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές έως το 2030, με ενδεχόμενη αύξηση στο 45%. Αυτό πρακτικά συνεπάγεται ότι: α) το 42% των αναγκών των κτιρίων θα καλύπτεται από πράσινη ενέργεια, β) η χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στη βιομηχανία θα αυξάνεται κατά 1,6% ετησίως και γ) τουλάχιστον 29% της ενέργειας στις μεταφορές θα προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές. Επίσης, βασικός πυλώνας για την διασφάλιση της ενεργειακής αυτονομίας είναι η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης
Η εξοικονόμηση ενέργειας μέσω της αύξησης της ενεργειακής απόδοσης χαρακτηρίζεται από την ΕΕ και το Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας ως η νούμερο ένα πηγή ενέργειας του πρώτου μισού του 21ου αιώνα. Η ΕΕ στοχεύει στη μείωση της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας κατά 11,7% έως το 2030. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω ενεργειακά αποδοτικότερων κτιρίων, πιο αποδοτικών βιομηχανικών διεργασιών και μεταφορών με χαμηλότερη κατανάλωση ενέργειας. Σημαντικό ρόλο παίζουν τα μέτρα για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων, δεδομένου ότι σήμερα παράγουν το 36% των εκπομπών της ΕΕ.
Kλειδί για το βιώσιμο μέλλον η πράσινη ενέργεια
Επιπρόσθετα, η βελτίωση των ενεργειακών δικτύων και υποδομών σε συνδυασμό με την προώθηση του υδρογόνου και των χαμηλών ανθρακούχων καυσίμων θα συμβάλουν καθοριστικά στην επίτευξη της ενεργειακής μετάβασης.
Η ΕΕ επενδύει σε διασυνδεδεμένα διευρωπαϊκά ενεργειακά δίκτυα επιτρέποντας έτσι την ομαλή μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ. Ταυτόχρονα η δέσμη μέτρων για το υδρογόνο στοχεύει στη δημιουργία αγοράς υδρογόνου και στη σταδιακή αντικατάσταση των ορυκτών καυσίμων με ανανεώσιμα αέρια.
Η πράσινη ενέργεια είναι το κλειδί για ένα βιώσιμο μέλλον. Η ΕΕ πρωτοστατεί στην πράσινη μετάβαση, η οποία αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση προς ένα καθαρότερο και ενεργειακά ανεξάρτητο μέλλον. Παράλληλα, η ενεργειακή απόδοση και η ανάπτυξη νέων τεχνολογιών θα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση μιας οικονομίας μηδενικών εκπομπών. Ωστόσο μέχρι να καταστεί εφικτή η μαζική παραγωγή εναλλακτικών καυσίμων όπως το υδρογόνο, ο μόνος δρόμος για την ενεργειακή αυτονομία και την κλιματική ουδετερότητα είναι η περαιτέρω ανάπτυξη των ΑΠΕ σε συνδυασμό με την εξοικονόμηση ενέργειας.
www.worldenergynews.gr













