Η ανάπτυξη της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ήταν εντυπωσιακή τα τελευταία πέντε χρόνια. Αλλά πολύ λίγα γίνονται στη θέρμανση, στην ψύξη και στις μεταφορές. Σύμφωνα με την έκθεση Renewables 2020 Global Status Report (GSR) (Παγκόσμια Κατάσταση για τις ΑΠΕ το 2020) του REN21, που κυκλοφόρησε σήμερα, η παγκόσμια όρεξη για ενέργεια συνεχίζει να αυξάνεται και απορροφά αυτήν την ανάπτυξη των ΑΠΕ. Το ταξίδι προς την κλιματική καταστροφή συνεχίζεται, εκτός εάν στραφούμε άμεσα και σε όλους τους τομείς, σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, στον απόηχο της πανδημίας COVID-19.
«Κάθε χρόνο αναφέρουμε τις συνεχείς επιτυχίες στον τομέα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας(ΑΠΕ). Πράγματι, η παραγωγή ηλεκτρισμού από ΑΠΕ έχει σημειώσει εντυπωσιακή πρόοδο. Κερδίζει όλα τα άλλα καύσιμα σε ρυθμό ανάπτυξης και ανταγωνιστικότητα. Πολλοί εθνικοί και παγκόσμιοι οργανισμοί ήδη αναφωνούν, «νενικήκαμεν». Αλλά η έκθεσή μας στέλνει μια σαφή προειδοποίηση: Η πρόοδος στον τομέα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας αφορά μόνο ένα μικρό μέρος της συνολικής εικόνας. Και απορροφάται όσο η παγκόσμια όρεξη για ενέργεια συνεχίζει να αυξάνεται. Εάν δεν αλλάξουμε ολόκληρο το ενεργειακό σύστημα, παραπλανούμαστε », δηλώνει η Rana Adib, Εκτελεστική Διευθύντρια του REN21.
Η έκθεση δείχνει ότι στους τομείς της θέρμανσης, της ψύξης και των μεταφορών, τα εμπόδια παραμένουν σχεδόν τα ίδια με αυτά πριν από 10 χρόνια. «Πρέπει επίσης να σταματήσουμε να θερμαίνουμε τα σπίτια μας και να οδηγούμε τα αυτοκίνητά μας με ορυκτά καύσιμα», προσθέτει η Adib.
Καμία πραγματική αλλαγή κατά την πανδημία COVID-19
Στο πλαίσιο της χωρίς προηγούμενο οικονομικής ύφεσης που οφείλεται στον COVID-19, ο IEA προβλέπει ότι οι εκπομπές CO2 που σχετίζονται με την ενέργεια αναμένεται να μειωθούν έως και 8% το 2020. Αλλά οι εκπομπές του 2019 ήταν υψηλότερες από ποτέ και η όποια μείωση είναι μόνο προσωρινή. Η επίτευξη των στόχων του Παρισιού θα απαιτούσε ετήσια μείωση τουλάχιστον 7,6% για τα επόμενα 10 χρόνια. Η Adib προσθέτει: «Ακόμα κι αν τα lock-down συνεχιζόντουσαν για μια δεκαετία, η μείωση των εκπομπών δεν θα ήταν αρκετή. Με τον τωρινό ρυθμό, με το ισχύον σύστημα και τους σημερινούς κανόνες της αγοράς, δεν θα καταφέρουμε ποτέ να πετύχουμε ένα σύστημα χωρίς άνθρακα.»
«Πολλά πακέτα ανάκαμψης μας εγκλωβίζουν στη βρώμικη οικονομία ορυκτών καυσίμων»
Τα πακέτα ανάκαμψης προσφέρουν μια μοναδική ευκαιρία για να γίνει μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Αλλά σύμφωνα με την Adib υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να χαθεί αυτή η τεράστια ευκαιρία. «Πολλά από αυτά τα πακέτα ανάκαμψης περιλαμβάνουν προτάσεις που θα μας εγκλωβίσουν ακόμη περισσότερο στο βρώμικο σύστημα ορυκτών καυσίμων. Μερικά προωθούν ευθέως το φυσικό αέριο, τον άνθρακα ή το πετρέλαιο. Άλλα, αν και επικαλούνται πρασίνισμα, χτίζουν την οροφή αλλά ξεχνούν τα θεμέλια», λέει. «Πάρτε για παράδειγμα τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα και το υδρογόνο. Αυτές οι τεχνολογίες είναι πράσινες μόνο εάν τροφοδοτούνται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ".
Επιλέγοντας ένα ενεργειακό σύστημα που δημιουργεί θέσεις εργασίας και υποστηρίζει κοινωνική δικαιοσύνη
Η έκθεση επισημαίνει ότι τα «πράσινα» μέτρα ανάκαμψης, όπως επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές και στην αποδοτικότητα των κτιρίων, είναι πιο οικονομικά από τα παραδοσιακά μέτρα τόνωσης και έχουν μεγαλύτερες αποδόσεις. Επίσης, τεκμηριώνει ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας δημιουργούν θέσεις εργασίας, εθνική ενεργειακή κυριαρχία, ταχεία διείσδυση ενέργειας στις αναπτυσσόμενες χώρες, μειωμένες εκπομπές και μειωμένη ατμοσφαιρική ρύπανση.
Αυτό αντιπαρατίθεται με το πραγματικό κόστος των ορυκτών καυσίμων που εκτιμάται σε 5,2 τρισεκατομμύρια δολάρια, εάν συνυπολογιστεί το κόστος των αρνητικών επιπτώσεων όπως η ατμοσφαιρική ρύπανση, οι επιπτώσεις της αλλαγής του κλίματος και η κυκλοφοριακή συμφόρηση.
Τα συστήματα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας υποστηρίζουν την εθνική ενεργειακή κυριαρχία και τη δημοκρατία, ενισχύοντας τους πολίτες και τις κοινότητες, αντί των μεγάλων παραγωγών και καταναλωτών ορυκτών καυσίμων. «Όταν ξοδεύουμε πακέτα ενίσχυσης, πρέπει να αποφασίσουμε: Θέλουμε ένα ενεργειακό σύστημα που εξυπηρετεί τους λίγους ή ένα σύστημα που εξυπηρετεί τους πολλούς», λέει η Adib. «Αλλά δεν είναι μόνο τα πακέτα ενίσχυσης. Πρέπει να τερματίσουμε κάθε είδους υποστήριξη στην οικονομία των ορυκτών, ιδίως όταν πρόκειται για θέρμανση, ψύξη και μεταφορές. Οι κυβερνήσεις πρέπει να αλλάξουν ριζικά τις συνθήκες και τους κανόνες της αγοράς και να επιδείξουν την ίδια ηγετική ικανότητα και βούληση όπως έκαναν με την πανδημία COVID-19».
Σύμφωνα με την έκθεση:
- • Η συνολική τελική ζήτηση ενέργειας συνεχίζει να αυξάνεται (1,4% ετησίως από το 2013 έως το 2018). Παρά τη σημαντική πρόοδο στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, το μερίδιο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στη συνολική τελική ζήτηση ενέργειας μόλις που αυξήθηκε (από 9,6% το 2013 σε 11% το 2018). Σε σύγκριση με τον τομέα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, οι τομείς της θέρμανσης, της ψύξης και των μεταφορών υστερούν πολύ (μερίδιο ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή 26%, στη θέρμανση και ψύξη 10% και στις μεταφορές 3%).
- • Η σημερινή πρόοδος είναι σε μεγάλο βαθμό το αποτέλεσμα πολιτικών και κανονισμών που τέθηκαν σε ισχύ πριν από χρόνια και επικεντρώνονται στον τομέα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Τα μεγάλα εμπόδια που παρατηρούνται στη θέρμανση, την ψύξη και τις μεταφορές εξακολουθούν να είναι σχεδόν τα ίδια επί μια δεκαετία. Απαιτούνται πολιτικές για τη δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών στην αγορά.
- •Ο κλάδος των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας απασχολούσε παγκοσμίως 11 εκατομμύρια εργαζόμενους το 2018
- • Το 2019, ο ιδιωτικός τομέας υπέγραψε συμβάσεις ρεκόρ για την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας (PPA’s) από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, σημειώνοντας άνοδο άνω του 43% το 2019 σε σχέση με το 2018.
- • Οι παγκόσμιες διαμαρτυρίες για το κλίμα έχουν φτάσει σε άνευ προηγουμένου υψηλά επίπεδα με εκατομμύρια ανθρώπους σε 150 χώρες να πιέζουν κυβερνήσεις να επεκτείνουν τις κλιματικές φιλοδοξίες τους. Μέχρι τον Απρίλιο του 2020, 1490 περιοχές, σε 29 χώρες, όπου κατοικούν 822 εκατομμύρια πολίτες - είχαν εκδώσει ανακοινώσεις κατάστασης κλιματικής έκτακτης ανάγκης,, πολλές από τις οποίες περιλαμβάνουν σχέδια και στόχους για περισσότερα ανανεώσιμα ενεργειακά συστήματα.
- • Ενώ ορισμένες χώρες καταργούν σταδιακά τον άνθρακα, άλλες συνέχισαν να επενδύουν σε νέους σταθμούς παραγωγής ενέργειας με καύση άνθρακα. Επιπλέον, η χρηματοδότηση από ιδιωτικές τράπεζες για έργα ορυκτών καυσίμων αυξάνεται κάθε χρόνο από την υπογραφή της Συμφωνίας των Παρισίων, ανερχόμενη συνολικά σε ύψος 2,7 τρισεκατομμυρίων δολαρίων τα τελευταία τρία χρόνια.
«Είναι σαφές ότι η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές αποτελεί πλέον βασική ενεργειακή επιλογή, και αυτό είναι υπέροχο. Όμως, η πρόοδος σε αυτόν τον τομέα δεν πρέπει να μας οδηγήσει να πιστέψουμε ότι είναι εγγυημένη η επιτυχία τους γενικά. Οι κυβερνήσεις πρέπει να αναλάβουν δράση πέρα από τα πακέτα οικονομικής ανάκαμψης. Πρέπει επίσης να δημιουργήσουν τους κανόνες και το περιβάλλον για την στροφή σε ένα αποτελεσματικό ενεργειακό σύστημα με βάση τις ανανεώσιμες πηγές. Παγκοσμίως. Τώρα." καταλήγει ο Αρθούρος Ζέρβος, Πρόεδρος της REN21.
www.worldenergynews.gr
