Έντονες ανησυχίες επικρατούν στην αγορά ηλεκτρισμού, ότι ο νέος τρόπος λειτουργίας της που τέθηκε σε ισχύ από την 1η Ιουλίου εμπεριέχει κινδύνους σε ότι αφορά τον ανταγωνισμό, ενώ θα προκαλέσει αναταραχή χωρίς να επιτύχει το στόχο της συγκράτησης των τιμών.
Πολύ δε περισσότερο που η εφαρμογή του νέου μηχανισμού ενεργοποιείται σε μια περίοδο μεγάλης όξυνσης της ενεργειακής κρίσης με ορατό τον κίνδυνο διακοπής της τροφοδοσίας από τη Ρωσία προς την Κεντρική Ευρώπη και τις τιμές του φυσικού αερίου να κάνουν νέο ράλι ανόδου, συμπαρασύροντας ακόμη υψηλότερα τις τιμές ηλεκτρισμού.
Μέσα σε αυτό το ζοφερό περιβάλλον από την Παρασκευή 1η Ιουλίου τέθηκε σε εφαρμογή ο νέος μηχανισμός λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας μέσω του οποίου τίθεται πλαφόν στα έσοδα των ηλεκτροπαραγωγών, ανάλογα με την τεχνολογία. Κρίσιμη θεωρείται η στάση της ΔΕΗ η οποία είναι και ο μεγαλύτερος προμηθευτής με ποσοστό άνω του 60%
Τι πάει στο ΤΕΜ ανά τεχνολογία
Σύμφωνα με τη σχετική υπουργική απόφαση για τον πρώτο μήνα εφαρμογής του νέου μηχανισμού (Ιούλιος 2022) το πλαφόν για τις μονάδες φυσικού αερίου είναι τα 253,98511 ευρώ/MWh, για τις μονάδες καύσης λιγνίτη τα 206,71544 ευρώ/MWh, για τα μεγάλα υδροηλεκτρικά της ΔΕΗ στα 112 ευρώ/MWh και για τις μονάδες ΑΠΕ τα 85 ευρώ/MWh.
Η διαφορά μεταξύ του πλαφόν και της τιμής που διαμορφώνεται στο Χρηματιστήριο Ενέργειας, στην οποία θα εξακολουθήσουν να αγοράζουν οι προμηθευτές, θα μεταφέρεται στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης για να χρηματοδοτεί τις επιδοτήσεις στο κόστος της ενέργειας.
Έτσι με βάση τη σημερινή (4/7) μέση τιμή χονδρικής όπως διαμορφώθηκε στο Χρηματιστήριο Ενέργειας που είναι 296,62 ευρώ/MWh, η ενέργεια από ΑΠΕ θα αμειφθεί με 85 ευρώ/MWh και η διαφορά των 211,62 ευρώ/MWh που θα έχουν καταβάλει οι προμηθευτές θα κατευθυνθεί στο Ταμείο Ενεργειακή Μετάβασης. Αντιστοίχως η ενέργεια από υδροηλεκτρικά θα αμειφθεί με 112 ευρώ/MWh και η διαφορά των 184,62 ευρώ/MWh θα πάει στο ΤΕΜ. Η ενέργεια από λιγνίτη θα αμειφθεί με 206,71544 ευρώ/MWh και περίπου 89,90 ευρώ/MWh θα πάνε στο ΤΕΜ, ενώ τέλος η ενέργεια από φυσικό αέριο θα αμειφθεί με 253,98511 ευρώ/MWh και περίπου 42,64 ευρώ/MWh.
Οι ΑΠΕ κερδίζουν έδαφος στο μίγμα παραγωγής
Πρέπει να σημειωθεί ότι το μίγμα παραγωγής όπως έχει διαμορφωθεί για σήμερα Δευτέρα 4/7 καλύπτεται κατά 41,32% από ΑΠΕ, 33,75% από φυσικό αέριο, 12,70% από λιγνίτη και 4,91% από μεγάλα υδροηλεκτρικά. Η ελληνική τιμή χονδρικής για σήμερα είναι από τις χαμηλότερες στην Ευρώπη λόγω της μεγάλης συμμετοχής των ΑΠΕ που περιορίζουν τη χρήση του φυσικού αερίου. Ενδεικτικά στη Βουλγαρία η τιμή διαμορφώθηκε στα 382,11 ευρώ/MWh, στη Ρουμανία στα 384,77 ευρώ/MWh στη Σερβία στα 328,77 ευρώ/MWh, στην Ιταλία στα 390,6 ευρώ/MWh, στη Γαλλία στα 369,46 ευρώ/MWh, στη Γερμανία στα 293,89 ευρώ/MWh, στην Πολωνία στα 291,72 ευρώ/MWh και στην Ισπανία και την Πορτογαλία που εφαρμόζουν νέο μηχανισμό χονδρεμπορικής στα 159,92 ευρώ/MWh.
Πέραν της αλλαγής στην χονδρεμπορική αγορά, με βάση το νέο καθεστώς από την 1η Αυγούστου αναστέλλεται η εφαρμογή της ρήτρας αναπροσαρμογής στα κυμαινόμενα τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας. Οι τιμές που θα ισχύσουν από την 1η Αυγούστου θα ανακοινωθούν από τους προμηθευτές έως την ερχόμενη Κυριακή 10 Ιουλίου ενώ στο τέλος κάθε μήνα θα ανακοινώνονται οι τιμές του μεθεπόμενου. Έτσι έως το τέλος Ιουλίου θα πρέπει να ανακοινώσουν τις τιμές του Σεπτεμβρίου.
Με βάση αυτά τα δεδομένα οι νέες ονομαστικές τιμές για τους τελικούς καταναλωτές θα είναι σημαντικά αυξημένες, αφού θα ενσωματώνουν πλήρως το κόστος της χονδρεμπορικής αγοράς που όπως προαναφέρθηκε θα καταβάλουν οι προμηθευτές, οι οποίοι δεν θα παρέχουν πλέον εκπτώσεις στους καταναλωτές. Ωστόσο η Πολιτεία θα παρεμβαίνει μέσω του ΤΕΜ και θα κατανέμει τις επιδοτήσεις με στόχο την απορρόφηση πάνω από το 70% της αύξησης επαναφέροντας την τιμή της κιλοβατώρας κοντά στο επίπεδο του περασμένου φθινοπώρου.
Ο στόχος των 0,20 ευρώ/KWh
Στόχος της Πολιτείας είναι η διαμόρφωση της τελικής τιμής στο επίπεδο 20 λεπτών/KWh (μαζί με ΦΠΑ και λοιπές μη ανταγωνιστικές χρεώσεις). Έτσι εάν οι τιμές που θα ανακοινωθούν από τους προμηθευτές εντός της εβδομάδας είναι στα 45-50 λεπτά /KWh θα απαιτηθούν επιδοτήσεις της τάξης των 25-30 λεπτών/KWh, δηλαδή άνω των 450 εκατ. ευρώ το μήνα.
Το συνολικό κονδύλι για την επιδότηση των λογαριασμών ρεύματος και φυσικού αερίου το 2022 μπορεί να ξεπεράσει τα 6 δισ. ευρώ από τα οποία 2,4 δισ. ευρώ δόθηκαν στο πρώτο εξάμηνο και 3,6 δισ. ευρώ προϋπολογίζονται για το δεύτερο εξάμηνο του έτους.
Πηγές της αγοράς θεωρούν ότι η εκρηκτική άνοδος των τιμών του φυσικού αερίου θα αυξήσει σημαντικά τις ανάγκες επιδότησης και ως εκ τούτου θα καταστήσει αναγκαία την παρέμβαση του κρατικού προϋπολογισμού για την ενίσχυση του ΤΕΜ. Οι προμηθευτές υποστηρίζουν επίσης ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο να γίνει ορθή πρόβλεψη των τιμών της χονδρικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, και μάλιστα για διάστημα ενός μηνός, τουλάχιστον ένα μήνα πριν την έναρξη της περιόδου, με αποτέλεσμα η εφαρμογή της προτεινόμενης τροποποίησης να αυξάνει κατακόρυφα τις επισφάλειες που αναλαμβάνουν οι προμηθευτές και να απειλεί την ομαλή λειτουργία της αγοράς.
Τέλος οι προμηθευτές θέτουν ζητήματα πρακτικής εφαρμογής σε σχέση, με το δικαίωμα των καταναλωτών που θεσπίζεται, να αλλάζουν προμηθευτή χωρίς "πέναλτι" και προειδοποίηση και την δυνατότητα του ΔΕΔΔΗΕ να ανταποκριθεί σε ενδεχόμενη μαζική μετακίνηση καταναλωτών.
www.worldenergynews.gr
