"Είναι η Γερμανία ακόμα ο πρωταθλητής του κλίματος που παριστάνει ότι είναι;", διερωτάται το EURACTIV’s Green Brief
Στη Γερμανία αρέσει να παρουσιάζεται ως πρωταθλητής της δράσης για το κλίμα, αλλά οι πολιτικές εσωκομματικές διαμάχες εντός του τρικομματικού συνασπισμού στο Βερολίνο απειλούν να εκτροχιάσουν τα υψηλά σχέδια της χώρας, όπως παρατηρεί το EURACTIV’s Green Brief.
Μετά από μήνες διαμάχης για τη νομοθεσία για το κλίμα, συμπεριλαμβανομένης της προτεινόμενης απαγόρευσης των νέων λεβήτων αερίου, τα τρία κυβερνώντα κόμματα προσπάθησαν να γεφυρώσουν τις διαφορές τους.
Η κατ' ιδίαν συνάντηση μεταξύ του σοσιαλιστικού SPD, των Πρασίνων και του φιλελεύθερου FDP οδήγησε σε έναν συμβιβασμό, τον οποίο ορισμένοι έχουν παρομοιάσει με μια δεύτερη συνθήκη συνασπισμού.
Αλλά οι επικριτές λένε ότι προκαλεί επίσης ένα σημαντικό πλήγμα στην ικανότητα της χώρας να επιτύχει τους κλιματικούς στόχους της.
Η πορεία προς την... κατάρρευση
Το 2019, η Γερμανία υιοθέτησε έναν νόμο ορόσημο για την προστασία του κλίματος.
Με ετήσιους στόχους για τομείς όπως οι μεταφορές και τα κτίρια, ο νόμος χαιρετίστηκε ως σημαντικό επίτευγμα από το κίνημα για το κλίμα.
Οι στόχοι έγιναν ακόμη αυστηρότεροι αφού το ανώτατο δικαστήριο της χώρας διαπίστωσε ότι το σύνταγμα επιβάλλει την προστασία του κλίματος προς το συμφέρον των μελλοντικών γενεών.
Για τους ακτιβιστές, όλα αυτά κατέρρευσαν το περασμένο Σαββατοκύριακο.
Μετά σε περισσότερες από 30 ώρες διαπραγματεύσεων σε ανώτατο επίπεδο, η κυβέρνηση συμφώνησε σε έναν συμβιβασμό που θα καταργούσε αυτούς τους τομεακούς στόχους και θα αποδυναμώσει άλλες πρωτοβουλίες – μια κίνηση που καταγγέλθηκε αμέσως από τους αγωνιστές ως κλιματική «καταστροφή».
Μέχρι το 2030, η Γερμανία εξακολουθεί να επιδιώκει να μειώσει τις εκπομπές της κατά 65% σε σχέση με τα επίπεδα του 1990 προτού επιτύχει την κλιματική ουδετερότητα έως το 2045.
Αλλά αυτός ο στόχος μετριάζεται πλέον από την απροθυμία της κυβέρνησης να τηρήσει τους ετήσιους στόχους για μεμονωμένους τομείς.
«Αυτό που βιώνουμε… είναι αβυσσαλέο», είπε η Luisa Neubauer, η επικεφαλής του γερμανικού κινήματος για το κλίμα που ηγείται η νεολαία.
«Τώρα αποφάσισαν να καταργήσουν τις πιο σημαντικές πτυχές του νόμου», πρόσθεσε, απευθυνόμενη σε πλήθος σε μια εκδήλωση με τίτλο: «Κατάργηση στόχων για το κλίμα – πώς τολμάς».
Στη Γερμανία, το 81% των πολιτών πιστεύει ήδη ότι η κυβέρνηση δεν θα επιτύχει τους στόχους της για το κλίμα.
Αποδυνάμωση των κλαδικών στόχων
Πώς θα επηρεάσει λοιπόν η συμφωνία συνασπισμού την ικανότητα της Γερμανίας να εκπληρώσει τους κλιματικούς της στόχους;
Αυτό που ανησυχεί περισσότερο τους ακτιβιστές είναι η αποδυνάμωση των κλαδικών στόχων.
Όπου προηγουμένως, οι χαμένοι τομεακοί στόχοι στις μεταφορές ή τα κτίρια θα προκαλούσαν νομική υποχρέωση αντιμετώπισης του ζητήματος, οι νέοι κανόνες θα επέτρεπαν τη διαπραγμάτευση των περικοπών CO2 σε όλους τους τομείς.
Οι προηγούμενοι κανονισμοί είχαν οδηγήσει σε «μη εφαρμόσιμα αποτελέσματα», προκαλώντας μια «εννοιολογική» μεταρρύθμιση του νόμου για το κλίμα της χώρας, εξήγησε ο φιλελεύθερος υπουργός Οικονομικών Christian Lindner ρ μετά τις συνομιλίες.
Έγγραφα που διέρρευσαν που κυκλοφορούν στα γερμανικά μέσα δείχνουν ότι ο καγκελάριος Olaf Scholz υποστήριξε την κίνηση.
Οι οικονομολόγοι επικρότησαν σε μεγάλο βαθμό την κίνηση, η οποία αναμένεται να ενισχύσει την αποτελεσματικότητα του συστήματος, αλλά...
...για τους ακτιβιστές αυτό σημαίνει καταστροφή.
«Οι επιδιωκόμενοι νέοι κανόνες αυξάνουν τον κίνδυνο να χάσουμε μαζικά τους στόχους μας για το κλίμα, ειδικά στον τομέα των μεταφορών, και ότι αυτό θα καλύπτεται για χρόνια», λέει ο Christoph Bals από τον οργανισμό παρακολούθησης του κλίματος Germanwatch.
1. Οι ακτιβιστές για το κλίμα έχουν ξεχωρίσει την ταχύτερη αδειοδότηση για αυτοκινητόδρομους, η οποία στοχεύει στην εξάλειψη των σημείων συμφόρησης κατασκευάζοντας περίπου 1.000 χιλιόμετρα επιπλέον . δρόμου.
Μετά από μήνες διαμάχης για τη νομοθεσία για το κλίμα, συμπεριλαμβανομένης της προτεινόμενης απαγόρευσης των νέων λεβήτων αερίου, τα τρία κυβερνώντα κόμματα προσπάθησαν να γεφυρώσουν τις διαφορές τους.
Η κατ' ιδίαν συνάντηση μεταξύ του σοσιαλιστικού SPD, των Πρασίνων και του φιλελεύθερου FDP οδήγησε σε έναν συμβιβασμό, τον οποίο ορισμένοι έχουν παρομοιάσει με μια δεύτερη συνθήκη συνασπισμού.
Αλλά οι επικριτές λένε ότι προκαλεί επίσης ένα σημαντικό πλήγμα στην ικανότητα της χώρας να επιτύχει τους κλιματικούς στόχους της.
Η πορεία προς την... κατάρρευση
Το 2019, η Γερμανία υιοθέτησε έναν νόμο ορόσημο για την προστασία του κλίματος.
Με ετήσιους στόχους για τομείς όπως οι μεταφορές και τα κτίρια, ο νόμος χαιρετίστηκε ως σημαντικό επίτευγμα από το κίνημα για το κλίμα.
Οι στόχοι έγιναν ακόμη αυστηρότεροι αφού το ανώτατο δικαστήριο της χώρας διαπίστωσε ότι το σύνταγμα επιβάλλει την προστασία του κλίματος προς το συμφέρον των μελλοντικών γενεών.
Για τους ακτιβιστές, όλα αυτά κατέρρευσαν το περασμένο Σαββατοκύριακο.
Μετά σε περισσότερες από 30 ώρες διαπραγματεύσεων σε ανώτατο επίπεδο, η κυβέρνηση συμφώνησε σε έναν συμβιβασμό που θα καταργούσε αυτούς τους τομεακούς στόχους και θα αποδυναμώσει άλλες πρωτοβουλίες – μια κίνηση που καταγγέλθηκε αμέσως από τους αγωνιστές ως κλιματική «καταστροφή».
Μέχρι το 2030, η Γερμανία εξακολουθεί να επιδιώκει να μειώσει τις εκπομπές της κατά 65% σε σχέση με τα επίπεδα του 1990 προτού επιτύχει την κλιματική ουδετερότητα έως το 2045.
Αλλά αυτός ο στόχος μετριάζεται πλέον από την απροθυμία της κυβέρνησης να τηρήσει τους ετήσιους στόχους για μεμονωμένους τομείς.
«Αυτό που βιώνουμε… είναι αβυσσαλέο», είπε η Luisa Neubauer, η επικεφαλής του γερμανικού κινήματος για το κλίμα που ηγείται η νεολαία.
«Τώρα αποφάσισαν να καταργήσουν τις πιο σημαντικές πτυχές του νόμου», πρόσθεσε, απευθυνόμενη σε πλήθος σε μια εκδήλωση με τίτλο: «Κατάργηση στόχων για το κλίμα – πώς τολμάς».
Στη Γερμανία, το 81% των πολιτών πιστεύει ήδη ότι η κυβέρνηση δεν θα επιτύχει τους στόχους της για το κλίμα.
Αποδυνάμωση των κλαδικών στόχων
Πώς θα επηρεάσει λοιπόν η συμφωνία συνασπισμού την ικανότητα της Γερμανίας να εκπληρώσει τους κλιματικούς της στόχους;
Αυτό που ανησυχεί περισσότερο τους ακτιβιστές είναι η αποδυνάμωση των κλαδικών στόχων.
Όπου προηγουμένως, οι χαμένοι τομεακοί στόχοι στις μεταφορές ή τα κτίρια θα προκαλούσαν νομική υποχρέωση αντιμετώπισης του ζητήματος, οι νέοι κανόνες θα επέτρεπαν τη διαπραγμάτευση των περικοπών CO2 σε όλους τους τομείς.
Οι προηγούμενοι κανονισμοί είχαν οδηγήσει σε «μη εφαρμόσιμα αποτελέσματα», προκαλώντας μια «εννοιολογική» μεταρρύθμιση του νόμου για το κλίμα της χώρας, εξήγησε ο φιλελεύθερος υπουργός Οικονομικών Christian Lindner ρ μετά τις συνομιλίες.
Έγγραφα που διέρρευσαν που κυκλοφορούν στα γερμανικά μέσα δείχνουν ότι ο καγκελάριος Olaf Scholz υποστήριξε την κίνηση.
Οι οικονομολόγοι επικρότησαν σε μεγάλο βαθμό την κίνηση, η οποία αναμένεται να ενισχύσει την αποτελεσματικότητα του συστήματος, αλλά...
...για τους ακτιβιστές αυτό σημαίνει καταστροφή.
«Οι επιδιωκόμενοι νέοι κανόνες αυξάνουν τον κίνδυνο να χάσουμε μαζικά τους στόχους μας για το κλίμα, ειδικά στον τομέα των μεταφορών, και ότι αυτό θα καλύπτεται για χρόνια», λέει ο Christoph Bals από τον οργανισμό παρακολούθησης του κλίματος Germanwatch.
1. Οι ακτιβιστές για το κλίμα έχουν ξεχωρίσει την ταχύτερη αδειοδότηση για αυτοκινητόδρομους, η οποία στοχεύει στην εξάλειψη των σημείων συμφόρησης κατασκευάζοντας περίπου 1.000 χιλιόμετρα επιπλέον . δρόμου.
Αν και το μέτρο δεν είναι δημοφιλές σε ορισμένους πράσινους ψηφοφόρους, οι επιπτώσεις του στο κλίμα είναι πιθανό να είναι περιορισμένες.
Εκτός από την επαγόμενη ζήτηση, ένα φαινόμενο όπου οι μεγαλύτεροι δρόμοι οδηγούν σε επιπλέον κυκλοφορία αυτοκινήτων, η κατασκευή τους ανέρχεται σε 2,6 εκατομμύρια τόνους CO2 κατ' ανώτατο όριο, κάτι που δεν είναι τεράστιο.
Με τη σειρά της, η κυβέρνηση δεσμεύτηκε να επενδύσει 45 δισεκατομμύρια ευρώ στους σιδηροδρόμους μέχρι το 2027.
2. Από αυτά τα χρήματα, περίπου 20 δισεκατομμύρια ευρώ αναμένεται να προέλθουν από ένα νέο και μεγάλο μέτρο: μια τιμή άνθρακα στα διόδια φορτηγών.
Η χρήση του γερμανικού Autobahn κοστίζει χρήματα και τα φορτηγά βάρους άνω των 3,5 τόνων θα υπόκεινται σε επιπλέον χρέωση 200 ευρώ ανά τόνο CO2 που εκπέμπουν.
Αυτό αναμένεται να δώσει ώθηση στη στροφή προς τις οδικές μεταφορές χωρίς άνθρακα, καθιστώντας τα ηλεκτρικά φορτηγά και τα φορτηγά υδρογόνου πιο ανταγωνιστικά.
Ένα άλλο ορατό μέτρο είναι να επιβληθεί στις υπηρεσίες car-sharing να αγοράζουν αποκλειστικά οχήματα με ουδέτερο άνθρακα από το 2026.
3. Μια άλλη αλλαγή που ανησυχεί τους ακτιβιστές, αλλά αναμένεται να δώσει ώθηση στην κατασκευή περιουσιακών στοιχείων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είναι μια απόφαση για χαλάρωση των κανόνων σχετικά με την προστασία της φύσης.
Αντί να αντικαταστήσουν άμεσα τις φυσικές περιοχές που εκτοπίζονται από κατασκευές σε κοντινή απόσταση, οι οποίες μερικές φορές δημιουργούν ανώμαλα μοτίβα πρασίνου, οι προγραμματιστές μπορούν να πληρώσουν σε ένα ταμείο που χρησιμοποιεί τα χρήματα για να δημιουργήσει μεγάλα φυσικά αποθέματα.
Αυτό το «εμπόριο τέρψης», η απαλλαγή από την... «αμαρτία» μέσω πληρωμών, δεν είναι δημοφιλής στους περιβαλλοντολόγους, αλλά θα μπορούσε να ενισχύσει την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας παράλληλα με άλλα κατασκευαστικά έργα.
4. Τελευταίο, αλλά εξίσου σημαντικό, το αμφιλεγόμενο σχέδιο για την απαγόρευση νέων συστημάτων ορυκτών θέρμανσης από το 2024 πέρασε τη διαδικασία συμβιβασμού της κυβέρνησης σε μεγάλο βαθμό αμετάβλητη.
Η Γερμανία, όπου 30 εκατομμύρια νοικοκυριά βασίζονται σε ορυκτά καύσιμα για να θερμανθούν, γνώρισε ένα καλό έτος για τους λέβητες φυσικού αερίου το 2022.
Με περισσότερες από 600.000 νέες μονάδες που πωλήθηκαν πέρυσι, κάτι φαίνεται αδιανόητο, ακόμη και στις τρέχουσες γεωπολιτικές συνθήκες όπου το ρωσικό αέριο βρίσκεται στο Λίγες προμήθειες.
Το μέτρο για τους λέβητες αερίου είναι το κλειδί για την αντιμετώπιση των εκπομπών CO2 του οικοδομικού τομέα, οι οποίες ανέρχονται στο 30% του συνόλου της Γερμανίας.
Μέχρι το 2030, ο νόμος αναμένεται να φέρει περίπου 40 εκατομμύρια τόνους εξοικονόμησης CO2.
Ωστόσο, το σχέδιο νόμου έχει προκαλέσει οργή από το φιλικό προς τις επιχειρήσεις FDP και τους συντηρητικούς, που προσπάθησαν να το σκοτώσουν.
Μια τροποποιημένη έκδοση του νόμου προστατεύει τους ηλικιωμένους και ανοίγει προσεκτικά την πόρτα στη θέρμανση με υδρογόνο, κάτι που οι ειδικοί λένε ότι είναι κακή ιδέα.
Σε περίπτωση που σπάσει, τα άτομα ηλικίας 80+ δεν θα χρειαστεί να αντικαταστήσουν τις θερμάστρες τους με αντλία θερμότητας ή παρόμοια πράσινη λύση.
Αυτή η υποχρέωση θα βαρύνει τους κληρονόμους τους.
Οι κανόνες για τη χρήση λεβήτων υδρογόνου αντί για αντλίες θερμότητας σχεδιάστηκαν επίσης αυστηρά, σύμφωνα με ένα σχέδιο νόμου 155 σελίδων που κυκλοφόρησε τη Δευτέρα.
Οι υποψήφιοι αγοραστές λεβήτων υδρογόνου θα χρειαστούν τον διαχειριστή του δικτύου φυσικού αερίου τους να υποβάλει ένα σχέδιο που να καθορίζει τον τρόπο προμήθειας του υδρογόνου - και να αποδείξει ότι ο καυστήρας τους λειτουργεί με τουλάχιστον 50% υδρογόνο από το 2030.
Και τέλος, ως αποτέλεσμα του συμβιβασμού, αναμένεται τελικά να συμφωνηθεί ο γερμανικός νόμος για την ενεργειακή απόδοση –που κάθεται στο συρτάρι εδώ και μήνες λόγω ανεπίλυτων θεμάτων.
Αυτό θα είναι το όχημα για τη μείωση της χρήσης ενέργειας κατά 11,9% έως το 2030, όπως συμφωνήθηκε από τους νομοθέτες της ΕΕ στα τέλη Μαρτίου.
Ενώ ο μακροπρόθεσμος αντίκτυπος του μειωμένου τομεακού στόχου είναι αδύνατο να προβλεφθεί, συμφωνήθηκαν πολλά καλά με τη σειρά τους.
Τα πρόσθετα τέλη εκπομπών CO2 στα φορτηγά πιθανότατα θα κάνουν πολύ καλό στην απαλλαγή των οδικών μεταφορών, ενώ η διατήρηση της απαγόρευσης των λεβήτων θα αξίζει μια πολιτική κληρονομιά.
www.worldenergynews.gr
Εκτός από την επαγόμενη ζήτηση, ένα φαινόμενο όπου οι μεγαλύτεροι δρόμοι οδηγούν σε επιπλέον κυκλοφορία αυτοκινήτων, η κατασκευή τους ανέρχεται σε 2,6 εκατομμύρια τόνους CO2 κατ' ανώτατο όριο, κάτι που δεν είναι τεράστιο.
Με τη σειρά της, η κυβέρνηση δεσμεύτηκε να επενδύσει 45 δισεκατομμύρια ευρώ στους σιδηροδρόμους μέχρι το 2027.
2. Από αυτά τα χρήματα, περίπου 20 δισεκατομμύρια ευρώ αναμένεται να προέλθουν από ένα νέο και μεγάλο μέτρο: μια τιμή άνθρακα στα διόδια φορτηγών.
Η χρήση του γερμανικού Autobahn κοστίζει χρήματα και τα φορτηγά βάρους άνω των 3,5 τόνων θα υπόκεινται σε επιπλέον χρέωση 200 ευρώ ανά τόνο CO2 που εκπέμπουν.
Αυτό αναμένεται να δώσει ώθηση στη στροφή προς τις οδικές μεταφορές χωρίς άνθρακα, καθιστώντας τα ηλεκτρικά φορτηγά και τα φορτηγά υδρογόνου πιο ανταγωνιστικά.
Ένα άλλο ορατό μέτρο είναι να επιβληθεί στις υπηρεσίες car-sharing να αγοράζουν αποκλειστικά οχήματα με ουδέτερο άνθρακα από το 2026.
3. Μια άλλη αλλαγή που ανησυχεί τους ακτιβιστές, αλλά αναμένεται να δώσει ώθηση στην κατασκευή περιουσιακών στοιχείων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είναι μια απόφαση για χαλάρωση των κανόνων σχετικά με την προστασία της φύσης.
Αντί να αντικαταστήσουν άμεσα τις φυσικές περιοχές που εκτοπίζονται από κατασκευές σε κοντινή απόσταση, οι οποίες μερικές φορές δημιουργούν ανώμαλα μοτίβα πρασίνου, οι προγραμματιστές μπορούν να πληρώσουν σε ένα ταμείο που χρησιμοποιεί τα χρήματα για να δημιουργήσει μεγάλα φυσικά αποθέματα.
Αυτό το «εμπόριο τέρψης», η απαλλαγή από την... «αμαρτία» μέσω πληρωμών, δεν είναι δημοφιλής στους περιβαλλοντολόγους, αλλά θα μπορούσε να ενισχύσει την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας παράλληλα με άλλα κατασκευαστικά έργα.
4. Τελευταίο, αλλά εξίσου σημαντικό, το αμφιλεγόμενο σχέδιο για την απαγόρευση νέων συστημάτων ορυκτών θέρμανσης από το 2024 πέρασε τη διαδικασία συμβιβασμού της κυβέρνησης σε μεγάλο βαθμό αμετάβλητη.
Η Γερμανία, όπου 30 εκατομμύρια νοικοκυριά βασίζονται σε ορυκτά καύσιμα για να θερμανθούν, γνώρισε ένα καλό έτος για τους λέβητες φυσικού αερίου το 2022.
Με περισσότερες από 600.000 νέες μονάδες που πωλήθηκαν πέρυσι, κάτι φαίνεται αδιανόητο, ακόμη και στις τρέχουσες γεωπολιτικές συνθήκες όπου το ρωσικό αέριο βρίσκεται στο Λίγες προμήθειες.
Το μέτρο για τους λέβητες αερίου είναι το κλειδί για την αντιμετώπιση των εκπομπών CO2 του οικοδομικού τομέα, οι οποίες ανέρχονται στο 30% του συνόλου της Γερμανίας.
Μέχρι το 2030, ο νόμος αναμένεται να φέρει περίπου 40 εκατομμύρια τόνους εξοικονόμησης CO2.
Ωστόσο, το σχέδιο νόμου έχει προκαλέσει οργή από το φιλικό προς τις επιχειρήσεις FDP και τους συντηρητικούς, που προσπάθησαν να το σκοτώσουν.
Μια τροποποιημένη έκδοση του νόμου προστατεύει τους ηλικιωμένους και ανοίγει προσεκτικά την πόρτα στη θέρμανση με υδρογόνο, κάτι που οι ειδικοί λένε ότι είναι κακή ιδέα.
Σε περίπτωση που σπάσει, τα άτομα ηλικίας 80+ δεν θα χρειαστεί να αντικαταστήσουν τις θερμάστρες τους με αντλία θερμότητας ή παρόμοια πράσινη λύση.
Αυτή η υποχρέωση θα βαρύνει τους κληρονόμους τους.
Οι κανόνες για τη χρήση λεβήτων υδρογόνου αντί για αντλίες θερμότητας σχεδιάστηκαν επίσης αυστηρά, σύμφωνα με ένα σχέδιο νόμου 155 σελίδων που κυκλοφόρησε τη Δευτέρα.
Οι υποψήφιοι αγοραστές λεβήτων υδρογόνου θα χρειαστούν τον διαχειριστή του δικτύου φυσικού αερίου τους να υποβάλει ένα σχέδιο που να καθορίζει τον τρόπο προμήθειας του υδρογόνου - και να αποδείξει ότι ο καυστήρας τους λειτουργεί με τουλάχιστον 50% υδρογόνο από το 2030.
Και τέλος, ως αποτέλεσμα του συμβιβασμού, αναμένεται τελικά να συμφωνηθεί ο γερμανικός νόμος για την ενεργειακή απόδοση –που κάθεται στο συρτάρι εδώ και μήνες λόγω ανεπίλυτων θεμάτων.
Αυτό θα είναι το όχημα για τη μείωση της χρήσης ενέργειας κατά 11,9% έως το 2030, όπως συμφωνήθηκε από τους νομοθέτες της ΕΕ στα τέλη Μαρτίου.
Ενώ ο μακροπρόθεσμος αντίκτυπος του μειωμένου τομεακού στόχου είναι αδύνατο να προβλεφθεί, συμφωνήθηκαν πολλά καλά με τη σειρά τους.
Τα πρόσθετα τέλη εκπομπών CO2 στα φορτηγά πιθανότατα θα κάνουν πολύ καλό στην απαλλαγή των οδικών μεταφορών, ενώ η διατήρηση της απαγόρευσης των λεβήτων θα αξίζει μια πολιτική κληρονομιά.
www.worldenergynews.gr
