Τι θα γίνει με τις συμβάσεις εταιρειών με την Gazprom
Σε μια περίοδο γεωπολιτικής αβεβαιότητας και μεταβαλλόμενων ενεργειακών ισορροπιών, η Ευρωπαϊκή Ένωση ετοιμάζεται να ανακοινώσει τον οδικό χάρτη για την πλήρη απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο, σταδιακά έως το 2027.
Το σχέδιο, γεννά έντονους προβληματισμούς – ιδιαίτερα στην Ελλάδα, όπου το ρωσικό αέριο εξακολουθεί να διαδραματίζει κομβικό ρόλο στην ενεργειακή της ασφάλεια και διασφαλίζει ανταγωνιστικές τιμές φυσικού αερίου και ρεύματος για νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του ΔΕΣΦΑ, το πρώτο τρίμηνο του 2025, το 38,8% των συνολικών εισαγωγών φυσικού αερίου προήλθε από τη Ρωσία, ενώ το 2024 το ποσοστό αυτό ξεπέρασε το 50%. Το ρωσικό αέριο διοχετεύεται στη χώρα κυρίως μέσω του αγωγού Turkstream, ο οποίος αποτελεί τον μοναδικό ενεργό αγωγό για μεταφορά ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη μετά την ενεργειακή απομόνωση της Μόσχας. Ο αγωγός ξεκινά από τη Ρωσία, περνά από τη Μαύρη Θάλασσα, διασχίζει την Τουρκία και φτάνει στην Ελλάδα μέσω του βουλγαρικού δικτύου.
H ΔΕΠΑ, η Metlen και η ΔΕΗ διατηρούν μακροχρόνιες συμβάσεις με τη ρωσική Gazprom. Οι συμβάσεις αυτές εξασφαλίζουν την προμήθεια περίπου 4,4 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου ετησίως, ποσότητα κρίσιμη για την ενεργειακή κάλυψη της χώρας.
Αν και οι υπάρχουσες συμφωνίες δεν αναμένεται να παραβιαστούν άμεσα –λόγω πιθανής νομικής πρόβλεψης για «ανωτέρα βία» που εξετάζει η ΕΕ– η απουσία ανανέωσης θα δημιουργήσει μακροπρόθεσμη ανάγκη αντικατάστασης με το ακριβότερο LNG. Εκπρόσωποι της ελληνικής αγοράς προεξοφλούν αύξηση των τιμών φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας, δεδομένου ότι το φυσικό αέριο συμμετέχει με μεγάλο ποσοστό στην ηλεκτροπαραγωγής και αναμένουν μια διαφοροποίηση της ελληνικής κυβέρνησης από το σχέδιο της Κομισιόν.
Η εξάρτηση από τις ΗΠΑ
Η λύση που προτείνεται, με έμφαση στο αμερικανικό LNG, προσκρούει σε νέους γεωπολιτικούς κινδύνους. Αν και οι ΗΠΑ έχουν αναδειχθεί σε βασικό προμηθευτή υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Ευρώπη μετά το 2022, αυτό που ανησυχεί εταιρίες και κράτη- μέλη είναι η υπερβολική ενεργειακή εξάρτηση από την Ουάσιγκτον. Πολύ περισσότερο δε που ο Τραμπ έχει κλονίσει τις σχέσεις του με την Ευρώπη και κραδαίνει την ενέργεια ως διαπραγματευτικό χαρτί στις εμπορικές διαπραγματεύσεις. Σύμφωνα με τα στοιχεία παρακολούθησης σκαφών της Kpler, οι ευρωπαϊκές εισαγωγές ρωσικού LNG μειώθηκαν κατά σχεδόν 6% σε ετήσια βάση το πρώτο τρίμηνο του 2025, στα 6 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα.
Αντιπροσώπευαν το 14,5% των συνολικών εισαγωγών στην Ευρώπη, οι οποίες ανήλθαν σε 41,4 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα, χαμηλότερα από μερίδιο 18,5% το πρώτο τρίμηνο του περασμένου έτους, αν και οι συνολικές εισαγωγές από όλες τις προελεύσεις ήταν επίσης χαμηλότερες στα 34,5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα. Ηδη χώρες όπως η Ουγγαρία και η Σλοβακία έχουν προειδοποιήσει για βέτο στο σχέδιο της Κομισιόν.
Η ελληνική κυβέρνηση καλείται να ισορροπήσει ανάμεσα στη συλλογική ευρωπαϊκή στρατηγική και τις εθνικές ανάγκες. Το ερώτημα είναι αν θα ζητήσει διαφοροποιήσεις ή εξαιρέσεις από την εφαρμογή του σχεδίου, ώστε να αποφευχθούν οδυνηρές συνέπειες για την ελληνική κοινωνία και οικονομία.
www.worldenergynews.gr
