Ο CBAM, που έχει προγραμματιστεί να ξεκινήσει τον Ιανουάριο του 2026, στοχεύει στον περιορισμό των εισαγωγών προϊόντων με υψηλό ανθρακικό αποτύπωμα – συμπεριλαμβανομένης της ηλεκτρικής ενέργειας – από χώρες εκτός ΕΕ, ουσιαστικά λειτουργώντας ως φόρος, αν και οι χώρες της Ενεργειακής Κοινότητας ασκούν έντονη πίεση για εξαίρεση και αναμένεται να συναντηθούν με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή την 1η Ιουλίου
Οι βασικές πολιτικές της ΕΕ για τον μηχανισμό συνοριακής προσαρμογής άνθρακα (CBAM) και τη σύνδεση των ενεργειακών αγορών της Ευρώπης βρίσκονται «σε πορεία πιθανής σύγκρουσης» λόγω της κατάστασης των χωρών εκτός ΕΕ, δήλωσε αξιωματούχος της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας, Acer.
Ενώ και οι δύο στοχεύουν στην ευθυγράμμιση των ενεργειακών συστημάτων με τους στόχους αποανθρακοποίησης, η συνύπαρξή τους στον ίδιο ρυθμιστικό χώρο «μπορεί να δημιουργήσει σοβαρές τριβές», ειδικά με το εμπόριο ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ της ΕΕ και των χωρών της Ενεργειακής Κοινότητας, δήλωσε ο υπεύθυνος πολιτικής Ζόραν Βουγιασινόβιτς στο Athens Electricity Forum αργά την Πέμπτη (5/6).
«Το βασικό ερώτημα είναι: Τι συμβαίνει όταν συγκρουστούν αυτά τα δύο συστήματα;» είπε, αναφερόμενος στην Ενεργειακή Κοινότητα, που περιλαμβάνει τις χώρες υποψήφιες για ένταξη στην ΕΕ Σερβία, Βοσνία και Ερζεγοβίνη, Βόρεια Μακεδονία, Κόσοβο, Αλβανία, Μαυροβούνιο, Μολδαβία, Ουκρανία και Γεωργία.
Χωρίς κατεύθυνση το εμπόριο ενέργειας
Στο πλαίσιο του τρέχοντος σχεδιασμού της αγοράς, το εμπόριο ηλεκτρικής ενέργειας μέσω του ενιαίου μηχανισμού σύνδεσης ημέρας-εμπρός – στον οποίο είχαν ήδη εγγραφεί οι χώρες της ΕΕ – ήταν εκ φύσεως ανώνυμο και χωρίς κατεύθυνση, ανέφερε ο Βουγιασινόβιτς.
«Δεν ξέρεις αν η ηλεκτρική ενέργεια θα εξάγεται προς τη Βοσνία ή την Ουγγαρία. Επιπλέον, δεν θα το ξέρεις ούτε μετά το trade.»
Αυτή η αβεβαιότητα παρουσίαζε σημαντική πρόκληση για τον CBAM, ο οποίος απαιτούσε σαφή δεδομένα για την προέλευση και τον προορισμό της εμπορευόμενης ηλεκτρικής ενέργειας για να εκτιμηθούν οι ενσωματωμένες εκπομπές άνθρακα, πρόσθεσε.
Ο στόχος του μηχανισμού
Ο CBAM, που έχει προγραμματιστεί να ξεκινήσει τον Ιανουάριο του 2026, στοχεύει στον περιορισμό των εισαγωγών προϊόντων με υψηλό ανθρακικό αποτύπωμα – συμπεριλαμβανομένης της ηλεκτρικής ενέργειας – από χώρες εκτός ΕΕ, ουσιαστικά λειτουργώντας ως φόρος, αν και οι χώρες της Ενεργειακής Κοινότητας ασκούν έντονη πίεση για εξαίρεση και αναμένεται να συναντηθούν με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή την 1η Ιουλίου.
Αυτές οι χώρες αναμένεται επίσης να ενταχθούν στον ενιαίο μηχανισμό σύνδεσης ημέρας-εμπρός της ΕΕ έως το 2027 το αργότερο.
Αδύνατο να πραγματοποιηθεί;
Ωστόσο, σύμφωνα με τον Βουγιασινόβιτς, αυτό το είδος εμπορίου θα ήταν αδύνατο να πραγματοποιηθεί.
Χωρίς αξιόπιστη λύση, οι συνέπειες θα μπορούσαν να είναι σοβαρές, είπε, προσθέτοντας ότι ο κίνδυνος δεν είναι μόνο διοικητικός αλλά και δομικός.
«Θα έχουμε αυτή την παράπλευρη επίδραση της διακοπής της ενσωμάτωσης της σύνδεσης της αγοράς ή της διακοπής της ενσωμάτωσης των πλατφορμών εξισορρόπησης», είπε ο Βουγιασινόβιτς.
«Η Ευρώπη χρειάζεται ένα σχέδιο – όχι τρεις μήνες πριν την ενεργοποίηση αλλά τώρα».
Η ευρωπαϊκή ομάδα διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας Entso-E παρότρυνε επίσης την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εξετάσει την καθυστέρηση της μεταβατικής περιόδου του CBAM πέραν του 2026 για να αποφευχθούν στρεβλώσεις της αγοράς που επηρεάζουν τις γειτονικές χώρες εκτός ΕΕ.
www.worldenergynews.gr
Ενώ και οι δύο στοχεύουν στην ευθυγράμμιση των ενεργειακών συστημάτων με τους στόχους αποανθρακοποίησης, η συνύπαρξή τους στον ίδιο ρυθμιστικό χώρο «μπορεί να δημιουργήσει σοβαρές τριβές», ειδικά με το εμπόριο ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ της ΕΕ και των χωρών της Ενεργειακής Κοινότητας, δήλωσε ο υπεύθυνος πολιτικής Ζόραν Βουγιασινόβιτς στο Athens Electricity Forum αργά την Πέμπτη (5/6).
«Το βασικό ερώτημα είναι: Τι συμβαίνει όταν συγκρουστούν αυτά τα δύο συστήματα;» είπε, αναφερόμενος στην Ενεργειακή Κοινότητα, που περιλαμβάνει τις χώρες υποψήφιες για ένταξη στην ΕΕ Σερβία, Βοσνία και Ερζεγοβίνη, Βόρεια Μακεδονία, Κόσοβο, Αλβανία, Μαυροβούνιο, Μολδαβία, Ουκρανία και Γεωργία.
Χωρίς κατεύθυνση το εμπόριο ενέργειας
Στο πλαίσιο του τρέχοντος σχεδιασμού της αγοράς, το εμπόριο ηλεκτρικής ενέργειας μέσω του ενιαίου μηχανισμού σύνδεσης ημέρας-εμπρός – στον οποίο είχαν ήδη εγγραφεί οι χώρες της ΕΕ – ήταν εκ φύσεως ανώνυμο και χωρίς κατεύθυνση, ανέφερε ο Βουγιασινόβιτς.
«Δεν ξέρεις αν η ηλεκτρική ενέργεια θα εξάγεται προς τη Βοσνία ή την Ουγγαρία. Επιπλέον, δεν θα το ξέρεις ούτε μετά το trade.»
Αυτή η αβεβαιότητα παρουσίαζε σημαντική πρόκληση για τον CBAM, ο οποίος απαιτούσε σαφή δεδομένα για την προέλευση και τον προορισμό της εμπορευόμενης ηλεκτρικής ενέργειας για να εκτιμηθούν οι ενσωματωμένες εκπομπές άνθρακα, πρόσθεσε.
Ο στόχος του μηχανισμού
Ο CBAM, που έχει προγραμματιστεί να ξεκινήσει τον Ιανουάριο του 2026, στοχεύει στον περιορισμό των εισαγωγών προϊόντων με υψηλό ανθρακικό αποτύπωμα – συμπεριλαμβανομένης της ηλεκτρικής ενέργειας – από χώρες εκτός ΕΕ, ουσιαστικά λειτουργώντας ως φόρος, αν και οι χώρες της Ενεργειακής Κοινότητας ασκούν έντονη πίεση για εξαίρεση και αναμένεται να συναντηθούν με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή την 1η Ιουλίου.
Αυτές οι χώρες αναμένεται επίσης να ενταχθούν στον ενιαίο μηχανισμό σύνδεσης ημέρας-εμπρός της ΕΕ έως το 2027 το αργότερο.
Αδύνατο να πραγματοποιηθεί;
Ωστόσο, σύμφωνα με τον Βουγιασινόβιτς, αυτό το είδος εμπορίου θα ήταν αδύνατο να πραγματοποιηθεί.
Χωρίς αξιόπιστη λύση, οι συνέπειες θα μπορούσαν να είναι σοβαρές, είπε, προσθέτοντας ότι ο κίνδυνος δεν είναι μόνο διοικητικός αλλά και δομικός.
«Θα έχουμε αυτή την παράπλευρη επίδραση της διακοπής της ενσωμάτωσης της σύνδεσης της αγοράς ή της διακοπής της ενσωμάτωσης των πλατφορμών εξισορρόπησης», είπε ο Βουγιασινόβιτς.
«Η Ευρώπη χρειάζεται ένα σχέδιο – όχι τρεις μήνες πριν την ενεργοποίηση αλλά τώρα».
Η ευρωπαϊκή ομάδα διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας Entso-E παρότρυνε επίσης την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εξετάσει την καθυστέρηση της μεταβατικής περιόδου του CBAM πέραν του 2026 για να αποφευχθούν στρεβλώσεις της αγοράς που επηρεάζουν τις γειτονικές χώρες εκτός ΕΕ.
www.worldenergynews.gr
