Η νέα Task Force που συγκρότησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με στόχο την αντιμετώπιση των στρεβλώσεων στην αγορά ενέργειας της ΕΕ, έχει ήδη ξεκινήσει εντατικά τη δράση της. Ενόψει της πρώτης συνάντησης της περιφερειακής ομάδας για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη — περιοχή στην οποία ανήκει και η Ελλάδα και η οποία παρουσιάζει ιδιαίτερη ευαλωτότητα σε απότομες αυξήσεις των χονδρεμπορικών τιμών — η ομάδα εργασίας έχει «πιάσει δουλειά».
Ως πρώτο βήμα, οι χώρες της περιοχής έχουν ξεκινήσει τη συλλογή και ανταλλαγή στοιχείων που αφορούν τα προγράμματα συντήρησης των συμβατικών μονάδων παραγωγής ενέργειας, αλλά και τα αποθέματα και τις εφεδρείες τους (όπως π.χ. τα επίπεδα νερού στους ταμιευτήρες των υδροηλεκτρικών μονάδων). Ελλάδα, Βουλγαρία, Ρουμανία, Ουγγαρία και άλλες χώρες συντονίζονται στενά, προκειμένου να υπάρχει συνολική εικόνα της ανθεκτικότητας των ηλεκτρικών τους συστημάτων, ειδικά καθώς πλησιάζει η καρδιά του καλοκαιριού.
Η εμπειρία του περσινού παρατεταμένου καύσωνα, ο οποίος επιδείνωσε την ενεργειακή κρίση λόγω ταυτόχρονων συντηρήσεων μεγάλων μονάδων, λειτούργησε φέτος ως «καμπανάκι». Όπως σημειώνουν πηγές, φέτος παρατηρείται σημαντική βελτίωση στη διακρατική συνεργασία, με χώρες όπως η Ρουμανία να μεταφέρουν χρονικά νωρίτερα τη συντήρηση πυρηνικών μονάδων, ενώ η Αυστρία έχει ήδη ολοκληρώσει την προγραμματισμένη συντήρηση των διασυνδετικών καλωδίων της.
Προβλήματα στις ροές των διασυνδέσεων
Όπως χαρακτηριστικά τονίζει υψηλόβαθμο στέλεχος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ), έχει γίνει πλέον σαφές ότι αποφάσεις που μέχρι πρότινος λαμβάνονταν σε εθνικό επίπεδο — όπως ο χρονισμός των συντηρήσεων — έχουν διασυνοριακές επιπτώσεις. Ο συντονισμός λοιπόν δεν είναι απλώς επιθυμητός, αλλά απολύτως αναγκαίος.
Ωστόσο, πέρα από τον συντονισμό και την ανταλλαγή δεδομένων, το βασικό ζητούμενο για την Task Force, όπως επεσήμανε και ο Υφυπουργός ΠΕΝ Νίκος Τσάφος σε πρόσφατη ανάρτησή του, είναι η αποτελεσματικότερη αξιοποίηση των υπαρχουσών διασυνδέσεων μεταφοράς ενέργειας μεταξύ Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Παρά την τεχνική δυνατότητα, τα στοιχεία δείχνουν ότι ιδιαίτερα κατά τις απογευματινές ώρες — όταν υποχωρεί η ηλιακή παραγωγή και ενισχύεται η χρήση συμβατικών μονάδων — δεν υπάρχει επαρκής ροή φθηνότερης ενέργειας από τις χώρες του Βορρά προς εκείνες του Νότου. Οι διασυνδέσεις, όπως μεταξύ Αυστρίας και Ουγγαρίας ή Σλοβενίας, παραμένουν υποαξιοποιημένες, κάτι που συντηρεί τις μεγάλες αποκλίσεις τιμών και καθιστά ευάλωτες τις χώρες του άξονα Ελλάδας-Βουλγαρίας-Ρουμανίας-Ουγγαρίας.
Διερευνάται ο αλγόριθμος
Η Ελλάδα και άλλες χώρες εργάζονται εντατικά για να συγκεντρώσουν και να παρουσιάσουν στοιχεία, που τεκμηριώνουν τα προβλήματα στον τρόπο λειτουργίας του αλγόριθμου που ρυθμίζει τις ροές ηλεκτρικής ενέργειας στην ευρωπαϊκή αγορά (Target Model). Ο ίδιος ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, μιλώντας στο Energy Transition Summit, υπογράμμισε πως το πρόβλημα εντοπίζεται συχνά σε λεπτομέρειες στον σχεδιασμό του συστήματος, που οδηγούν σε συστηματικά υψηλότερες τιμές για τις χώρες της Ανατολικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
«Το σύστημα υποτίθεται πως έχει σχεδιαστεί για να φέρνει φθηνότερη ενέργεια σε όλους, όμως στην πράξη αυτό δεν συμβαίνει, παρόλο που υπάρχει τεχνική δυνατότητα ροής και εξισορρόπησης τιμών», σημείωσε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας πως «δεν μπορεί να είναι αποδεκτό αυτό το χάσμα τιμών». Ο ίδιος χαιρέτισε τη δημιουργία της Task Force ως ένα θετικό βήμα, υπογραμμίζοντας όμως και την ανάγκη για απτά αποτελέσματα και ουσιαστική βελτίωση, τόσο στο σκέλος του συντονισμού όσο και – κυρίως – στην αποτελεσματική αξιοποίηση των υφιστάμενων διασυνδέσεων.
www.worldenergynews.gr
