Για την εξουδετέρωση του Fordow, το Ισραήλ ζήτησε από την Ουάσινγκτον τη χρήση της βόμβας GBU-57 «Massive Ordnance Penetrator», βάρους 13.600 κιλών
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, δήλωσε το Σάββατο ότι η αμερικανική αεροπορία προέβη στον βομβαρδισμό τριών βασικών πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν — Νατάνζ, Ισφαχάν και Φορντόου — που οδήγησε στην καταστροφή των κύριων υποδομών εμπλουτισμού ουρανίου της Τεχεράνης.
Αργότερα, ιρανικά μέσα ενημέρωσης παραδέχθηκαν ότι μέρος του υπόγειου συγκροτήματος στο Φορντόου «δέχθηκε επίθεση από εχθρικές δυνάμεις».
«Όλοι έχουν ακούσει αυτά τα ονόματα επί χρόνια, καθώς το Ιράν έχτιζε την πυρηνική του υποδομή. Ο στόχος μας ήταν η καταστροφή των εγκαταστάσεων εμπλουτισμού», είπε ο Τραμπ το βράδυ του Σαββάτου. «Οι επιθέσεις ήταν μια εντυπωσιακή στρατιωτική επιτυχία».
Η εμπλοκή των ΗΠΑ ήρθε μετά από περισσότερες από επτά ημέρες συστηματικών ισραηλινών πληγμάτων σε βάρος της ιρανικής αεράμυνας, του πυραυλικού τους δυναμικού και βασικών πυρηνικών εγκαταστάσεων.
Γιατί το Fordow ήταν ο βασικός στόχος
Η πυρηνική εγκατάσταση Fordow, που βρίσκεται θαμμένη βαθιά μέσα στα βουνά και προστατεύεται από ισχυρά αντιαεροπορικά συστήματα, θεωρείτο απρόσβλητη από την ισραηλινή πολεμική αεροπορία.
Ωστόσο, το συγκρότημα θεωρείται κρίσιμο για το ιρανικό πρόγραμμα εμπλουτισμού ουρανίου, καθώς, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας (IAEA), το Ιράν έχει φτάσει να εμπλουτίζει ουράνιο έως και 83,7% καθαρότητα – πολύ κοντά στο 90% που απαιτείται για την κατασκευή πυρηνικού όπλου.
Για την εξουδετέρωση του Fordow, το Ισραήλ ζήτησε από την Ουάσινγκτον τη χρήση της βόμβας GBU-57 «Massive Ordnance Penetrator», βάρους 13.600 κιλών.
Η βόμβα αυτή, που μπορεί να διεισδύσει έως και 61 μέτρα κάτω από το έδαφος πριν εκραγεί, μπορεί να μεταφερθεί μόνο από το αμερικανικό βομβαρδιστικό B-2 Stealth, το οποίο δεν διαθέτει καμία άλλη χώρα στον κόσμο.
Σύμφωνα με αξιωματούχο του Πενταγώνου που μίλησε στο Reuters, τα B-2 συμμετείχαν ενεργά στις επιδρομές, ενώ ο Τραμπ δήλωσε στο Fox News ότι έξι GBU-57 ρίχτηκαν στο Fordow και 30 πύραυλοι Tomahawk εκτοξεύτηκαν κατά άλλων στόχων όπως το Νατάνζ.
Αυτή ήταν, σύμφωνα με πληροφορίες, η πρώτη φορά που η GBU-57 χρησιμοποιήθηκε σε πραγματική πολεμική επιχείρηση.
Ωστόσο, λόγω της βαθιάς υπόγειας θωράκισης του Fordow, θα χρειαστούν αρκετές ημέρες έως ότου διαπιστωθεί αν οι βομβαρδισμοί κατάφεραν να θέσουν εκτός λειτουργίας την εγκατάσταση. Κάποιοι Αμερικανοί αξιωματούχοι εξέφρασαν αμφιβολίες ότι ακόμα και ένας συνδυασμός GBU-57 θα μπορούσε να φτάσει αρκετά βαθιά ώστε να καταστρέψει ολοκληρωτικά την υποδομή, υποστηρίζοντας ότι το πιθανότερο σενάριο είναι να καταρρεύσουν οι είσοδοι και να θαφτούν τα τούνελ κάτω από τα ερείπια.
Η ιστορία του Fordow
Πρόκειται για υπόγεια πυρηνική εγκατάσταση εμπλουτισμού ουρανίου, κοντά στην ιερή πόλη Κομ, περίπου 90 χλμ νοτίως της Τεχεράνης.
Είναι κατασκευασμένη μέσα σε βουνό, κάτι που την καθιστά εξαιρετικά δύσκολο στόχο για συμβατικά στρατιωτικά πλήγματα, ενώ τέθηκε σε λειτουργία γύρω στο 2009, όταν αποκαλύφθηκε από δυτικές υπηρεσίες πληροφοριών.
Την ίδια χρονιά το Ιράν αναγκάστηκε να το γνωστοποιήσει στον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας (IAEA).
Η εγκατάσταση σχεδιάστηκε για εμπλουτισμό ουρανίου, δηλαδή τη διαδικασία που αυξάνει τη συγκέντρωση του ισοτόπου U-235, απαραίτητου για την παραγωγή πυρηνικής ενέργειας — ή, σε υψηλές συγκεντρώσεις, για κατασκευή πυρηνικού όπλου.
Σύμφωνα με την IAEA, το Ιράν έχει εμπλουτίσει ουράνιο στο 83,7% καθαρότητας στο Fordow — πολύ κοντά στο 90% που απαιτείται για πυρηνικά όπλα.
Υπό τη συμφωνία του 2015 (JCPOA), η εγκατάσταση του Fordow δεν θα έπρεπε να χρησιμοποιείται για εμπλουτισμό. Μετά την απόσυρση των ΗΠΑ από τη συμφωνία το 2018, το Ιράν επανεκκίνησε τη δραστηριότητα εκεί.
www.worldenergynews.gr
Αργότερα, ιρανικά μέσα ενημέρωσης παραδέχθηκαν ότι μέρος του υπόγειου συγκροτήματος στο Φορντόου «δέχθηκε επίθεση από εχθρικές δυνάμεις».
«Όλοι έχουν ακούσει αυτά τα ονόματα επί χρόνια, καθώς το Ιράν έχτιζε την πυρηνική του υποδομή. Ο στόχος μας ήταν η καταστροφή των εγκαταστάσεων εμπλουτισμού», είπε ο Τραμπ το βράδυ του Σαββάτου. «Οι επιθέσεις ήταν μια εντυπωσιακή στρατιωτική επιτυχία».
Η εμπλοκή των ΗΠΑ ήρθε μετά από περισσότερες από επτά ημέρες συστηματικών ισραηλινών πληγμάτων σε βάρος της ιρανικής αεράμυνας, του πυραυλικού τους δυναμικού και βασικών πυρηνικών εγκαταστάσεων.
Γιατί το Fordow ήταν ο βασικός στόχος
Η πυρηνική εγκατάσταση Fordow, που βρίσκεται θαμμένη βαθιά μέσα στα βουνά και προστατεύεται από ισχυρά αντιαεροπορικά συστήματα, θεωρείτο απρόσβλητη από την ισραηλινή πολεμική αεροπορία.
Ωστόσο, το συγκρότημα θεωρείται κρίσιμο για το ιρανικό πρόγραμμα εμπλουτισμού ουρανίου, καθώς, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας (IAEA), το Ιράν έχει φτάσει να εμπλουτίζει ουράνιο έως και 83,7% καθαρότητα – πολύ κοντά στο 90% που απαιτείται για την κατασκευή πυρηνικού όπλου.
Για την εξουδετέρωση του Fordow, το Ισραήλ ζήτησε από την Ουάσινγκτον τη χρήση της βόμβας GBU-57 «Massive Ordnance Penetrator», βάρους 13.600 κιλών.
Η βόμβα αυτή, που μπορεί να διεισδύσει έως και 61 μέτρα κάτω από το έδαφος πριν εκραγεί, μπορεί να μεταφερθεί μόνο από το αμερικανικό βομβαρδιστικό B-2 Stealth, το οποίο δεν διαθέτει καμία άλλη χώρα στον κόσμο.
Σύμφωνα με αξιωματούχο του Πενταγώνου που μίλησε στο Reuters, τα B-2 συμμετείχαν ενεργά στις επιδρομές, ενώ ο Τραμπ δήλωσε στο Fox News ότι έξι GBU-57 ρίχτηκαν στο Fordow και 30 πύραυλοι Tomahawk εκτοξεύτηκαν κατά άλλων στόχων όπως το Νατάνζ.
Αυτή ήταν, σύμφωνα με πληροφορίες, η πρώτη φορά που η GBU-57 χρησιμοποιήθηκε σε πραγματική πολεμική επιχείρηση.
Ωστόσο, λόγω της βαθιάς υπόγειας θωράκισης του Fordow, θα χρειαστούν αρκετές ημέρες έως ότου διαπιστωθεί αν οι βομβαρδισμοί κατάφεραν να θέσουν εκτός λειτουργίας την εγκατάσταση. Κάποιοι Αμερικανοί αξιωματούχοι εξέφρασαν αμφιβολίες ότι ακόμα και ένας συνδυασμός GBU-57 θα μπορούσε να φτάσει αρκετά βαθιά ώστε να καταστρέψει ολοκληρωτικά την υποδομή, υποστηρίζοντας ότι το πιθανότερο σενάριο είναι να καταρρεύσουν οι είσοδοι και να θαφτούν τα τούνελ κάτω από τα ερείπια.
Η ιστορία του Fordow
Πρόκειται για υπόγεια πυρηνική εγκατάσταση εμπλουτισμού ουρανίου, κοντά στην ιερή πόλη Κομ, περίπου 90 χλμ νοτίως της Τεχεράνης.
Είναι κατασκευασμένη μέσα σε βουνό, κάτι που την καθιστά εξαιρετικά δύσκολο στόχο για συμβατικά στρατιωτικά πλήγματα, ενώ τέθηκε σε λειτουργία γύρω στο 2009, όταν αποκαλύφθηκε από δυτικές υπηρεσίες πληροφοριών.
Την ίδια χρονιά το Ιράν αναγκάστηκε να το γνωστοποιήσει στον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας (IAEA).
Η εγκατάσταση σχεδιάστηκε για εμπλουτισμό ουρανίου, δηλαδή τη διαδικασία που αυξάνει τη συγκέντρωση του ισοτόπου U-235, απαραίτητου για την παραγωγή πυρηνικής ενέργειας — ή, σε υψηλές συγκεντρώσεις, για κατασκευή πυρηνικού όπλου.
Σύμφωνα με την IAEA, το Ιράν έχει εμπλουτίσει ουράνιο στο 83,7% καθαρότητας στο Fordow — πολύ κοντά στο 90% που απαιτείται για πυρηνικά όπλα.
Υπό τη συμφωνία του 2015 (JCPOA), η εγκατάσταση του Fordow δεν θα έπρεπε να χρησιμοποιείται για εμπλουτισμό. Μετά την απόσυρση των ΗΠΑ από τη συμφωνία το 2018, το Ιράν επανεκκίνησε τη δραστηριότητα εκεί.
www.worldenergynews.gr
