Άρθρο της Χρύσας Λιάγγου στην Καθημερινή της Κυριακής 29/6
Στα τρία έχει χωριστεί η Ευρώπη των 27 κρατών- μελών ως προς την πρόταση της Επιτροπής για τερματισμό των εισαγωγών ρωσικού αερίου το 2027, με την Ελλάδα να αναμένει μέσω των διαπραγματεύσεων που βρίσκονται σε εξέλιξη “μια ρεαλιστική προσέγγιση” εκφράζοντας τις ανησυχίες της τόσο για της επιπτώσεις στην ασφάλεια εφοδιασμού της χώρας, όσο και στις τιμές ηλεκτρικού ρεύματος.
Οι ρωσικές εισαγωγές φυσικού αερίου αντιπροσωπεύουν σήμερα σχεδόν το 19% των συνολικών εισαγωγών της Ευρώπης, ποσοστό όμως που είναι πολλαπλάσιο σε χώρες της Νοτιο Ανατολικής Ευρώπης και την Ελλάδα , όπου το φυσικό αέριο εξακολουθεί να συμμετέχει με υψηλό ποσοστό το ενεργειακό μίγμα της χώρας. Αντιπροσωπεύει σχεδόν το 40% του μίγματος ηλεκτροπαραγωγής , με το ρωσικό αέριο να καλύπτει πάνω από το 50% των συνολικών εισαγωγών αερίου της χώρας το 2024 και το 40,3% στο πρώτο πεντάμηνο του έτους.
Κανονισμός της ΕΕ
Με άλλα λόγια η ασφάλεια της τροφοδοσίας της χώρας και σε ηλεκτρική ενέργεια συναρτάται με την ασφάλεια τροφοδοσίας σε φυσικό αέριο, η οποία διακυβεύεται από τον προτεινόμενο Κανονισμό της ΕΕ και είναι ενδεικτική των ανησυχιών η τοποθέτηση του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Σταύρου Παπασταύρου για το θέμα στο πρόσφατο συνέδριο Energy Transition Summit που συνδιοργάνωσαν η FT και η Καθημερινή.
« Η συντριπτική πλειοψηφία των χωρών συμφωνούν με το στόχο. Αλλά ας βρούμε ένα τρόπο που να είναι ρεαλιστικός. Ας το κάνουμε με τρόπο που θα διασφαλίσει ότι την επόμενη μέρα δεν θα αυξηθούν οι τιμές. Ας το κάνουμε με τρόπο που να είναι τεχνικά ορθός, που σημαίνει ότι δεν θα εισέρχεται ρωσικό φυσικό αέριο στην Ε.Ε. μέσω της Τουρκίας. Και ας το κάνουμε με τρόπο που να είναι νομικά άρτιος, ώστε να μην καταλήξουμε με προβλήματα σε μια σειρά συμβάσεων για το φυσικό αέριο σε διάφορες χώρες» είπε ο υπουργός.
Την ίδια θέση εξέφρασε ο κ. Παπασταύρου και στο Συβούλιο Υπουργών Ενέργειας που συνεδρίασε δύο ημέρες νωρίτερα στο Λουξεμβούργο, όπου διαπιστώθηκε ότι ο τερματισμός των ρωσικών ροών αέριου έχει δημιουργήσει στο εσωτερικό της Ευρώπης τρία μπλοκ χωρών.
Από τη μια η Ουγγαρία και η Σλοβακία που εξακολουθούν να εξαρτώνται σημαντικά από το ρωσικό αέριο και επιδιώκουν στενές πολιτικές σχέσεις με τη Μόσχα. Οι δύο χώρες , έχουν ασκήσει βέτο στην επιβολή κυρώσεων κατά της Ρωσίας που είναι σύμφωνα με αναλυτές και νομικούς κύκλους η μοναδική ισχυρή νομική βάση για την απαγόρευση του ρωσικού αερίου, αλλά προϋποθέτουν την ομόφωνη έγκριση των κρατών μελών.
Στο άλλο άκρο, οι χώρες της Βαλτικής που κυρίως για πολιτικούς λόγους επιδιώκουν το τέλος κάθε δεσμού με τη Ρωσία. Ενδιάμεσα, το τρίτο μπλοκ από χώρες, όπως η Γαλλία, η Ισπανία, το Βέλγιο και η Ολλανδία με το οποίο συντάσσεται και η Ελλάδα δεν διαφωνεί επί τις αρχής αλλά θεωρεί ότι θα πρέπει να συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις για να βρεθεί ένας ¨ρεαλιστικός¨ τρόπος εφαρμογής .
Έντονη μεταβλητότητα
Θα πρέπει, σύμφωνα με αυτό το μπλοκ χωρών, να βρεθεί τρόπος, ώστε να αποτραπεί η άνοδος των τιμών ειδικά σε μια συγκυρία έντονης μεταβλητότητας και γεωπολιτικής αστάθειας , ο κίνδυνος να μπαίνει στην Ευρώπη αναβαπτισμένο το ρωσικό αέριο μέσω Τουρκίας και ο κίνδυνος νομικών διεκδικήσεων από πλευράς της Gazprom έναντι ευρωπαϊκών εταιριών με μακροχρόνια συμβόλαια προμήθειας.
Η τελευταία αυτή ανησυχία συνδέεται με την νομική οδό στην οποία κατέφυγε η Επιτροπή για την έγκριση του Κανονισμού πλήρους απαγόρευσης των ρωσικών εισαγωγών αερίου, προκειμένου να αποφύγει το βέτο της Σλοβακίας και της Ουγγαρίας. Ο Κανονισμός που προτείνει η Επιτροπή στηρίζεται στην εμπορική νομοθεσία της ΕΕ που μπορεί να εγκριθεί με ενισχυμένη πλειοψηφία, αντί της ομόφωνης απόφασης που απαιτούν οι κυρώσεις. Η ενισχυμένη πλειοψηφία διασφαλίζεται από την έγκριση τουλάχιστον 15 από τις 27 χώρες μέλη της ΕΕ, οι οποίες αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 65% του πληθυσμού της Ευρώπης. Τη νομική αυτή βάση έγκρισης του Κανονισμού αμφισβητούν και αναλυτές και νομικοί κύκλοι κάνοντας μάλιστα λόγω για ¨νομικό τέχνασμα που ανοίγει την κερκόπορτα καταστρατήγησης κατά περίσταση, της προβλεπόμενης ομοφωνίας από τη Συνθήκη της ΕΕ".
Η πρόταση της Επιτροπής , δεν λαμβάνει υπόψη την ενεργειακή πραγματικότητα στις χώρες της Νοτιο Ανατολικής Ευρώπης, δηλώνουν στην ¨Κ¨¨ παράγοντες της αγοράς, επισημαίνοντας το χάσμα που τις χωρίζει στο θέμα των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας με την υπόλοιπη Ευρώπη, το οποίο, όπως τονίζουν, αναμένεται να διευρυνθεί λόγω της δυσανάλογης εξάρτησής τους από το ρωσικό αέριο.
www.worldenergynews.gr
