Σύμφωνα με το Bloomberg, η σχετική πρωτοβουλία αντανακλά τη διπλή πίεση που αντιμετωπίζει η Ευρώπη: αφενός την αβεβαιότητα γύρω από την αξιοπιστία των Ηνωμένων Πολιτειών ως συμμάχου, και αφετέρου μια Ρωσία που δείχνει όλο και λιγότερο αποτρεπόμενη από τη Δύση
Πίσω από τις αντιπαραθέσεις για το μεταναστευτικό και τις εικόνες από την επίσημη επίσκεψη του Εμανουέλ Μακρόν στο Λονδίνο, κρύφτηκε μια κομβική στιγμή για την ευρωπαϊκή στρατηγική ασφάλεια: η ανακοίνωση συντονισμού των μοναδικών δύο ευρωπαϊκών πυρηνικών οπλοστασίων – της Γαλλίας και του Ηνωμένου Βασιλείου – έναντι κάθε «ακραίας» απειλής κατά της ευρωπαϊκής ασφάλειας.
Σύμφωνα με το Bloomberg, η σχετική πρωτοβουλία αντανακλά τη διπλή πίεση που αντιμετωπίζει η Ευρώπη: αφενός την αβεβαιότητα γύρω από την αξιοπιστία των Ηνωμένων Πολιτειών ως συμμάχου, και αφετέρου μια Ρωσία που δείχνει όλο και λιγότερο αποτρεπόμενη από τη Δύση.
Τέσσερα χρόνια μετά την ταπεινωτική για το Παρίσι ακύρωση του αυστραλιανού υποβρυχιακού συμβολαίου λόγω της συμφωνίας AUKUS, ο Μακρόν δείχνει σήμερα να πετυχαίνει περισσότερα στην οικοδόμηση μιας νέας ευρωπαϊκής αμυντικής ταυτότητας, ιδίως με τη συνεργασία του με τον Κιρ Στάρμερ.
Η λέξη-κλειδί εδώ είναι ο «συντονισμός» – όχι η «κοινή χρήση».
Η πυρηνική αποτροπή παραμένει εθνική υπόθεση, με τον Μακρόν να μην αμφισβητεί τις γκωλικές ρίζες της γαλλικής στρατηγικής αυτονομίας.
Ωστόσο, η συντονισμένη διαχείριση περιουσιακών στοιχείων – όπως η κάλυψη των κενών όταν πυρηνικά υποβρύχια βρίσκονται σε συντήρηση ή εκπαίδευση – και η ανταλλαγή πληροφοριών για δυνάμεις και προθέσεις τρίτων κρατών, μπορεί να ενισχύσει την ευρωπαϊκή αποτρεπτική ισχύ, έστω και σε συμβολικό επίπεδο.
Ακόμη κι αν οι 500+ πυρηνικές κεφαλές Λονδίνου και Παρισιού αντιστοιχούν σε μόλις ένα κλάσμα των οπλοστασίων Ρωσίας και ΗΠΑ, η διεύρυνση της συνεργασίας και στα συμβατικά όπλα – από πυραύλους έως τεχνητή νοημοσύνη – στέλνει μηνύματα προς την Ουάσιγκτον και τη Μόσχα: η Ευρώπη δεν σκοπεύει να σιωπήσει, ακόμη κι αν το ΝΑΤΟ δοκιμάζεται και η αμερικανική εγγύηση αποδυναμώνεται.
Παρά ταύτα, πρόκειται για ένα διστακτικό πρώτο βήμα. Η στρατηγική ασυμμετρία μεταξύ των δύο χωρών είναι εμφανής: η Βρετανία στηρίζεται αποκλειστικά στα υποβρύχια της για την πυρηνική αποτροπή – και αυτά όχι χωρίς προβλήματα αξιοπιστίας – ενώ παραμένει άρρηκτα δεμένη με τις ΗΠΑ στο δόγμα και τα συστήματα της αποτροπής της.
Έστω κι αν η συνεργασία εξελιχθεί σε μια νέα «ευρωπαϊκή πυρηνική ομπρέλα», θα απαιτηθεί μια τεράστια επένδυση.
Το κόστος
Το think tank Bruegel υπολογίζει το κόστος εκσυγχρονισμού μόνο στα 100 δισ. ευρώ. Το ιστορικό ερώτημα του Ντε Γκωλ προς τον Τζον Κένεντι – «Θα ανταλλάζατε τη Νέα Υόρκη για το Παρίσι;» – επανέρχεται σήμερα, αυτή τη φορά ως προβληματισμός για το τι ακριβώς είναι διατεθειμένες να θυσιάσουν μαζί το Λονδίνο και το Παρίσι σε έναν κόσμο όπου η Ουάσιγκτον δεν αποτελεί πλέον σταθερό σημείο αναφοράς.
Καθώς η Γερμανία και η Πολωνία σκέφτονται ανοιχτά το ενδεχόμενο πυρηνικής αυτόνομης πορείας, η Ευρώπη καλείται να επιλέξει: είτε ενίσχυση του συντονισμού εντός μιας ενιαίας αποτροπής είτε άρση των άτυπων πυρηνικών ταμπού.
Η πρώτη επιλογή είναι προτιμότερη από τη διάχυση οπλοστασίων, αλλά απαιτεί υπερβάσεις σε ζητήματα κυριαρχίας, εμπιστοσύνης και στρατηγικής αξιοπιστίας.
Αν οι Μακρόν, Στάρμερ και άλλοι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν κινηθούν γρήγορα και αποφασιστικά, το έδαφος θα παραμείνει πρόσφορο για δημαγωγούς και ευρωσκεπτικιστές όπως η Μαρίν Λεπέν, ο Νάιτζελ Φάρατζ και ο Ματέο Σαλβίνι – πολιτικοί που δεν διστάζουν να υπονομεύσουν ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες προς όφελος πιο φιλορωσικών ή εθνικιστικών αφηγημάτων.
Σύμφωνα με το Bloomberg, η σχετική πρωτοβουλία αντανακλά τη διπλή πίεση που αντιμετωπίζει η Ευρώπη: αφενός την αβεβαιότητα γύρω από την αξιοπιστία των Ηνωμένων Πολιτειών ως συμμάχου, και αφετέρου μια Ρωσία που δείχνει όλο και λιγότερο αποτρεπόμενη από τη Δύση.
Τέσσερα χρόνια μετά την ταπεινωτική για το Παρίσι ακύρωση του αυστραλιανού υποβρυχιακού συμβολαίου λόγω της συμφωνίας AUKUS, ο Μακρόν δείχνει σήμερα να πετυχαίνει περισσότερα στην οικοδόμηση μιας νέας ευρωπαϊκής αμυντικής ταυτότητας, ιδίως με τη συνεργασία του με τον Κιρ Στάρμερ.
Η λέξη-κλειδί εδώ είναι ο «συντονισμός» – όχι η «κοινή χρήση».
Η πυρηνική αποτροπή παραμένει εθνική υπόθεση, με τον Μακρόν να μην αμφισβητεί τις γκωλικές ρίζες της γαλλικής στρατηγικής αυτονομίας.
Ωστόσο, η συντονισμένη διαχείριση περιουσιακών στοιχείων – όπως η κάλυψη των κενών όταν πυρηνικά υποβρύχια βρίσκονται σε συντήρηση ή εκπαίδευση – και η ανταλλαγή πληροφοριών για δυνάμεις και προθέσεις τρίτων κρατών, μπορεί να ενισχύσει την ευρωπαϊκή αποτρεπτική ισχύ, έστω και σε συμβολικό επίπεδο.
Ακόμη κι αν οι 500+ πυρηνικές κεφαλές Λονδίνου και Παρισιού αντιστοιχούν σε μόλις ένα κλάσμα των οπλοστασίων Ρωσίας και ΗΠΑ, η διεύρυνση της συνεργασίας και στα συμβατικά όπλα – από πυραύλους έως τεχνητή νοημοσύνη – στέλνει μηνύματα προς την Ουάσιγκτον και τη Μόσχα: η Ευρώπη δεν σκοπεύει να σιωπήσει, ακόμη κι αν το ΝΑΤΟ δοκιμάζεται και η αμερικανική εγγύηση αποδυναμώνεται.
Παρά ταύτα, πρόκειται για ένα διστακτικό πρώτο βήμα. Η στρατηγική ασυμμετρία μεταξύ των δύο χωρών είναι εμφανής: η Βρετανία στηρίζεται αποκλειστικά στα υποβρύχια της για την πυρηνική αποτροπή – και αυτά όχι χωρίς προβλήματα αξιοπιστίας – ενώ παραμένει άρρηκτα δεμένη με τις ΗΠΑ στο δόγμα και τα συστήματα της αποτροπής της.
Έστω κι αν η συνεργασία εξελιχθεί σε μια νέα «ευρωπαϊκή πυρηνική ομπρέλα», θα απαιτηθεί μια τεράστια επένδυση.
Το κόστος
Το think tank Bruegel υπολογίζει το κόστος εκσυγχρονισμού μόνο στα 100 δισ. ευρώ. Το ιστορικό ερώτημα του Ντε Γκωλ προς τον Τζον Κένεντι – «Θα ανταλλάζατε τη Νέα Υόρκη για το Παρίσι;» – επανέρχεται σήμερα, αυτή τη φορά ως προβληματισμός για το τι ακριβώς είναι διατεθειμένες να θυσιάσουν μαζί το Λονδίνο και το Παρίσι σε έναν κόσμο όπου η Ουάσιγκτον δεν αποτελεί πλέον σταθερό σημείο αναφοράς.
Καθώς η Γερμανία και η Πολωνία σκέφτονται ανοιχτά το ενδεχόμενο πυρηνικής αυτόνομης πορείας, η Ευρώπη καλείται να επιλέξει: είτε ενίσχυση του συντονισμού εντός μιας ενιαίας αποτροπής είτε άρση των άτυπων πυρηνικών ταμπού.
Η πρώτη επιλογή είναι προτιμότερη από τη διάχυση οπλοστασίων, αλλά απαιτεί υπερβάσεις σε ζητήματα κυριαρχίας, εμπιστοσύνης και στρατηγικής αξιοπιστίας.
Αν οι Μακρόν, Στάρμερ και άλλοι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν κινηθούν γρήγορα και αποφασιστικά, το έδαφος θα παραμείνει πρόσφορο για δημαγωγούς και ευρωσκεπτικιστές όπως η Μαρίν Λεπέν, ο Νάιτζελ Φάρατζ και ο Ματέο Σαλβίνι – πολιτικοί που δεν διστάζουν να υπονομεύσουν ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες προς όφελος πιο φιλορωσικών ή εθνικιστικών αφηγημάτων.
www.worldenergynews.gr
