Τα ποσά που δαπανά ετησίως η ΕΕ για αγορές ενέργειας είναι κατά πολύ μικρότερα - Το 2024 οι συνολικές εισαγωγές ενέργειας της ΕΕ από τις ΗΠΑ δεν ξεπερνούσαν τα 80 δις δολ., ενώ και οι αμερικανικές εξαγωγές ήταν λίγο πάνω από 330 δις. δολ.
Σοβαρές επιφυλάξεις εκφράζει σχεδόν το σύνολο των διεθνών αναλυτών, για το κατά πόσο είναι εφικτή στην υλοποίηση της, αλλά και συμφέρουσα για τις χώρες της Ευρώπης, η συμφωνία που επετεύχθη μεταξύ της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ στη Σκωτία.
Η κριτική και τα ερωτηματικά εντοπίζονται κυρίως στο ενεργειακό τμήμα της συμφωνίας που προβλέπει ότι εντός μιας τριετίας η ΕΕ θα αγοράσει φυσικό αέριο και άλλα ενεργειακά προϊόντα από τις ΗΠΑ αξίας 750 δις δολαρίων.
Σύμφωνα με το Bloomberg, συμφωνία προβλέπει ετήσιες αγορές φυσικού αερίου, πετρελαίου και προϊόντων πυρηνικής τεχνολογίας ύψους 250 δισ δολαρίων, συμπεριλαμβανομένων των μικρών αρθρωτών αντιδραστήρων. Όμως όλα τα στοιχεία δείχνουν ότι τα ποσά που δαπανά ετησίως η ΕΕ για αγορές ενέργειας είναι κατά πολύ μικρότερα ενώ διατυπώνονται ερωτηματικά ακόμη και για τη διαδικασία που θα ακολουθηθεί αφού οι αγορές ενέργειας γίνονται από traders μετά από ελεύθερες διαπραγματεύσεις.
"Προσιτό και καλύτερο" το αμερικανικό LNG
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι οι εκτιμήσεις για την αξία των εισαγωγών ενέργειας από τις ΗΠΑ βασίστηκαν στο υπάρχον σχέδιο για την κατάργηση της προμήθειας ορυκτών καυσίμων από τη Ρωσία και την αγορά αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), το οποίο μάλιστα χαρακτηρίστηκε ως «πιο προσιτό και καλύτερο»
Ωστόσο το 2024 οι συνολικές εισαγωγές ενέργειας της ΕΕ από τις ΗΠΑ δεν ξεπερνούσαν τα 80 δις δολάρια, ενώ και οι αμερικανικές εξαγωγές ενέργειας την ίδια χρονιά ήταν ελάχιστα υψηλότερες από 330 δις δολάρια
Το τεράστιο ποσό, των 250 δις δολαρίων ετησίως για εισαγωγές ενέργειας από τις ΗΠΑ «είναι άνευ νοήματος, καθώς είναι ανέφικτο όχι μόνο επειδή η ζήτηση της ΕΕ δεν μπορεί να αυξηθεί τόσο πολύ, αλλά και επειδή ούτε οι Αμερικανοί εξαγωγείς δεν μπορούν να προμηθεύσουν τόσο πολύ!», δήλωσε ο Davide Oneglia, οικονομολόγος στην TS Lombard.
Η ΕΕ δεν έχει ακόμη παράσχει ανάλυση των αριθμών και παραμένει ασαφές πώς μπορούν να πειστούν οι ιδιωτικές εταιρίες να αγοράσουν ή να πουλήσουν αμερικανικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Υπάρχει επίσης αβεβαιότητα σχετικά με το πώς οι ευρωπαϊκές επενδύσεις στον ενεργειακό τομέα των ΗΠΑ θα μπορούσαν να συνυπολογιστούν στην υπόσχεση της ΕΕ.
Εξάλλου το γεγονός ότι η συμφωνία δεν συνοδεύεται με λεπτομέρειες δείχνει ότι είναι μη ρεαλιστική, πολιτική συμφωνία και όχι νομικά δεσμευτική συμφωνία.
Η «πυρηνική αναγέννηση» της Ευρώπης
Οι συμφωνίες για την πυρηνική ενέργεια, ιδίως για τους λεγόμενους μικρούς αρθρωτούς αντιδραστήρες, μπορεί να είναι ένας τρόπος με τον οποίο η ΕΕ βλέπει να επιτυγχάνονται τα νούμερα της συμφωνίας, ωστόσο πρόκειται για έργα που χρειάζονται αρκετό χρόνο τόσο στο στάδιο της διαπραγμάτευσης όσο και της υλοποίησης. Μάλιστα, η ενθάρρυνση τέτοιων επενδύσεων μπορεί επίσης να θεωρηθεί αντίθετη με την προσπάθεια προώθησης της ευρωπαϊκής πυρηνικής βιομηχανίας.
«Πιστεύουμε ότι αυτοί οι αριθμοί είναι εφικτοί», δήλωσε ο Μάρος Σέφκοβιτς, Επίτροπος Εμπορίου της ΕΕ, σε συνέντευξη τύπου στις Βρυξέλλες, όπου τόνισε επίσης την «πυρηνική αναγέννηση» που συμβαίνει στην Ευρώπη.
Οποιαδήποτε περαιτέρω αύξηση των αγορών πετρελαίου από τις ΗΠΑ θα μπορούσε να αποδειχθεί προβληματική για τα διυλιστήρια της Ευρώπης, τα οποία χρειάζονται ένα μείγμα προμηθειών αργού για να παράγουν βενζίνη και ντίζελ.
Το πρώτο εξάμηνο του 2025, οι χώρες της ΕΕ εισήγαγαν περίπου 1,53 εκατ. βαρέλια πετρελαίου την ημέρα από τις ΗΠΑ, εκ των οποίων το 86% ήταν με τη μορφή αργού πετρελαίου, σύμφωνα με στοιχεία της εταιρίας ανάλυσης Kpler. Οι εισαγωγές αυτές ανέρχονταν σε περίπου 19 δις δολάρια, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 14% της συνολικής κατανάλωσης πετρελαίου στην ΕΕ, η οποία το 2024 ήταν κατά μέσο όρο 10,66 εκατ. βαρέλια την ημέρα.
Προμήθειες LNG
Πάντως οι αξιωματούχοι της ΕΕ θεωρούν τις αγορές ενέργειας ως έναν τρόπο για να κερδίσουν την εύνοια της κυβέρνησης Τράμπ, και δεν είναι η πρώτη φορά που η ΕΕ και οι ΗΠΑ έχουν αναλάβει μια τέτοια δέσμευση. Κατά τη διάρκεια της κορύφωσης της ενεργειακής κρίσης το 2022 μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η πρόεδρος της Κομισιόν συμφώνησε με τον πρώην πρόεδρο Τζο Μπάιντεν να ενισχύσει τις βραχυπρόθεσμες προμήθειες LNG.
Εξάλλου η πολιτική της ΕΕ για το Κλίμα δείχνει ότι η ζήτηση φυσικού αερίου θα αποδυναμώνεται όσο επιταχύνεται η μετάβαση σε μια πιο πράσινη οικονομία ως το τέλος της δεκαετίας.
Όσο δε για την κοινή πλατφόρμα αγορών φυσικού αερίου, που σχεδιάστηκε να για συγκεντρώνει τη ζήτηση της ΕΕ και να αντιστοιχίζει αγοραστές με πωλητές, έχει περιορισμένη αποδοχή και οι λεπτομέρειες σχετικά με τις συγκεκριμένες συμφωνίες που έχουν συναφθεί ως αποτέλεσμα δεν έχουν γίνει γνωστές, παρά ελάχιστα.
«Δυσκολεύομαι να το δω τη συμφωνία αυτή ως νίκη για την ΕΕ», δήλωσε ο Jean-Christian Heintz, ανεξάρτητος σύμβουλος στην Wideangle LNG.
www.worldenergynews.gr
