Εταιρείες όπως η BP και η αυστραλιανή Origin Energy έχουν αναστείλει ή ακυρώσει σειρά έργων, επιλέγοντας να εστιάσουν ξανά στις βασικές τους δραστηριότητες και σε επενδύσεις με πιο προβλέψιμες αποδόσεις, συχνά επικαλούμενες την ανάγκη περικοπών κόστους και εξορθολογισμού κεφαλαίων
Αυξανόμενες ακυρώσεις και καθυστερήσεις καταγράφονται στον παγκόσμιο χάρτη έργων καθαρού υδρογόνου, καθώς οι αρχικές φιλοδοξίες του κλάδου συγκρούονται πλέον με την επιχειρηματική πραγματικότητα και τις οικονομικές πιέσεις.
Η κύρια αιτία αυτής της τάσης είναι η στρατηγική αναδίπλωση των εταιρειών, η οποία ευθύνεται για το 48% της ακυρωθείσας δυναμικότητας, δηλαδή περίπου 6 εκατ. τόνους υδρογόνου ετησίως.
Εταιρείες όπως η BP και η αυστραλιανή Origin Energy έχουν αναστείλει ή ακυρώσει σειρά έργων, επιλέγοντας να εστιάσουν ξανά στις βασικές τους δραστηριότητες και σε επενδύσεις με πιο προβλέψιμες αποδόσεις, συχνά επικαλούμενες την ανάγκη περικοπών κόστους και εξορθολογισμού κεφαλαίων.
Η αποχώρηση από επενδυτικά πλάνα του πρώτου, υπεραισιόδοξου κύματος ανάπτυξης καθαρού υδρογόνου θεωρείται αναμενόμενη, καθώς η τεχνολογία βρίσκεται ακόμη σε πρώιμο στάδιο και χαρακτηρίζεται από τεχνικές, κανονιστικές και χρηματοδοτικές προκλήσεις.
Πολλοί στόχοι αποδείχθηκαν πρόωροι, συγκρινόμενοι με τα σημερινά επιχειρησιακά και μεταβατικά μοντέλα.
Η έλλειψη σαφών σημάτων ζήτησης αποτελεί επίσης σημαντικό λόγο ακυρώσεων, ευθυνόμενη για το 13% των περιπτώσεων.
Παρά τις φιλόδοξες προβλέψεις, ιδίως στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η πραγματική ανάπτυξη της αγοράς παραμένει συγκρατημένη λόγω της χαμηλής προθυμίας πληρωμής, της αστάθειας στη ρύθμιση και της απουσίας δεσμευτικών συμβολαίων αγοραπωλησίας (offtake agreements).
Αυτό έχει οδηγήσει αρκετούς προγραμματιστές έργων – κυρίως σε εξαγωγικές αγορές όπως η Αυστραλία και η Μέση Ανατολή – να κατευθύνουν τους πόρους τους αλλού.
Το υψηλό κόστος παραγωγής καθαρού υδρογόνου λειτουργεί τόσο έμμεσα όσο και άμεσα ως τροχοπέδη, ακόμη και όταν υπάρχουν συμφωνημένα offtakes.
Οι πληθωριστικές πιέσεις έχουν ανατρέψει προηγούμενους υπολογισμούς κόστους, ενώ σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Rystad Energy, το ονομαστικό κόστος υδρογόνου σε πολλές περιοχές δύσκολα θα μειωθεί άμεσα.
Σε έναν ανώριμο κλάδο όπως αυτός, όπου οι σταθερές αναφοράς είναι ακόμη περιορισμένες, τέτοιες «διορθώσεις» θεωρούνται αναπόφευκτες.
Η κρατική στήριξη εξακολουθεί να αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για την επιβίωση και ανάπτυξη των έργων, ιδιαίτερα για τους «πρωτοπόρους» που αντιμετωπίζουν σημαντικά κόστη εκκίνησης.
Ωστόσο, όταν οι επιδοτήσεις δεν εξασφαλίζονται – είτε λόγω αποτυχίας σε δημοπρασίες είτε λόγω καθυστερήσεων χρηματοδότησης – τα έργα συχνά απομακρύνονται από τον σχεδιασμό.
Παρότι υπάρχουν διεθνώς διαθέσιμα εργαλεία χρηματοδότησης, δεν επαρκούν για την υλοποίηση του συνόλου των εξαγγελθέντων έργων σε σύντομο χρονικό ορίζοντα.
Παράλληλα, η κανονιστική σαφήνεια αποτελεί εξίσου σημαντικό στοιχείο ενίσχυσης.
Η εφαρμογή κανονισμών όπως το REDIII στην ΕΕ, με σαφείς κυρώσεις για μη συμμόρφωση, επιτρέπει στους επενδυτές να διαμορφώσουν βιώσιμα επιχειρηματικά πλάνα.
Αυτό αποτυπώνεται ήδη στις πρώτες τελικές επενδυτικές αποφάσεις (FID) για έργα πράσινου υδρογόνου σε διυλιστήρια, που αποτελούν από τους πρώτους σταθερούς χρήστες της νέας τεχνολογίας.
Οι ακυρώσεις έργων καθαρού υδρογόνου αυξάνονται λόγω εμποδίων στις αδειοδοτήσεις
Καθώς τα έργα καθαρού υδρογόνου εισέρχονται σε πιο προχωρημένα στάδια ανάπτυξης, αυξάνεται ο κίνδυνος ακύρωσης εξαιτίας σύνθετων εμποδίων που σχετίζονται με τις διαδικασίες αδειοδότησης και τις απαιτήσεις υποδομής.
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, περίπου 20 έργα έχουν ακυρωθεί λόγω ζητημάτων που αφορούν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, τη χρήση γης, την παροχή νερού ή τις απαιτήσεις αφαλάτωσης.
Αυτά τα εμπόδια πλήττουν κυρίως λιγότερο έμπειρους επενδυτές που συχνά υποτιμούν τη δυσκολία αυτών των διαδικασιών κατά τον αρχικό σχεδιασμό.
Αν και οι σχετικές προκλήσεις δεν είναι αποκλειστικές στον τομέα του υδρογόνου, η κλίμακα των απαιτούμενων υποδομών για μεγάλα έργα κάνει το ρίσκο ακόμη πιο έντονο.
Ειδικά στην περίπτωση του ηλεκτρολυτικού υδρογόνου, η εξασφάλιση καθαρής ή ανανεώσιμης ενέργειας από το δίκτυο αποτελεί πρόσθετο εμπόδιο.
Οι μεγάλης κλίμακας ηλεκτρολύτες ασκούν σημαντική πίεση στο ηλεκτρικό δίκτυο, ενώ συχνά προκύπτει ασυμφωνία μεταξύ των όρων των συμφωνιών αγοράς ενέργειας (PPA) και αυτών των τελικών συμβολαίων πώλησης υδρογόνου (offtakes).
Η αρχική ευφορία γύρω από την καθαρή υδρογονοενέργεια δίνει πλέον τη θέση της σε μια πιο ρεαλιστική προσέγγιση, καθώς ο κλάδος έρχεται αντιμέτωπος με τις πρακτικές και τεχνικές δυσκολίες. Πολλές από τις ακυρώσεις και καθυστερήσεις που εμφανίζονται σήμερα θεωρούνται, εκ των υστέρων, αναμενόμενες για έναν τομέα σε τόσο πρώιμο στάδιο. Παρά τις προκλήσεις, η παρούσα μεταβατική περίοδος κρίνεται αναγκαία για τη συσσώρευση εμπειρίας και την επικέντρωση σε εμπορικά βιώσιμα έργα.
Τα τελευταία τριμηνιαία δεδομένα δείχνουν ότι, παρότι αρκετά έργα ακυρώνονται ή καθυστερούν, συνεχίζουν να ανακοινώνονται νέα σε διάφορες περιοχές, με χώρες όπως η Ινδία και η Κίνα να παραμένουν δραστήριες στον τομέα. Ωστόσο, η μακροπρόθεσμη πρόοδος του κλάδου θα εξαρτηθεί από τη συνέχιση της κρατικής στήριξης, την ύπαρξη καθαρών μηνυμάτων από την αγορά και τη διασφάλιση επενδυτικής διαφάνειας, ώστε να γεφυρωθεί το συνεχώς διευρυνόμενο χάσμα μεταξύ πολιτικών στόχων και επιχειρηματικής βιωσιμότητας.
Η κύρια αιτία αυτής της τάσης είναι η στρατηγική αναδίπλωση των εταιρειών, η οποία ευθύνεται για το 48% της ακυρωθείσας δυναμικότητας, δηλαδή περίπου 6 εκατ. τόνους υδρογόνου ετησίως.
Εταιρείες όπως η BP και η αυστραλιανή Origin Energy έχουν αναστείλει ή ακυρώσει σειρά έργων, επιλέγοντας να εστιάσουν ξανά στις βασικές τους δραστηριότητες και σε επενδύσεις με πιο προβλέψιμες αποδόσεις, συχνά επικαλούμενες την ανάγκη περικοπών κόστους και εξορθολογισμού κεφαλαίων.
Η αποχώρηση από επενδυτικά πλάνα του πρώτου, υπεραισιόδοξου κύματος ανάπτυξης καθαρού υδρογόνου θεωρείται αναμενόμενη, καθώς η τεχνολογία βρίσκεται ακόμη σε πρώιμο στάδιο και χαρακτηρίζεται από τεχνικές, κανονιστικές και χρηματοδοτικές προκλήσεις.
Πολλοί στόχοι αποδείχθηκαν πρόωροι, συγκρινόμενοι με τα σημερινά επιχειρησιακά και μεταβατικά μοντέλα.
Η έλλειψη σαφών σημάτων ζήτησης αποτελεί επίσης σημαντικό λόγο ακυρώσεων, ευθυνόμενη για το 13% των περιπτώσεων.
Παρά τις φιλόδοξες προβλέψεις, ιδίως στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η πραγματική ανάπτυξη της αγοράς παραμένει συγκρατημένη λόγω της χαμηλής προθυμίας πληρωμής, της αστάθειας στη ρύθμιση και της απουσίας δεσμευτικών συμβολαίων αγοραπωλησίας (offtake agreements).
Αυτό έχει οδηγήσει αρκετούς προγραμματιστές έργων – κυρίως σε εξαγωγικές αγορές όπως η Αυστραλία και η Μέση Ανατολή – να κατευθύνουν τους πόρους τους αλλού.
Το υψηλό κόστος παραγωγής καθαρού υδρογόνου λειτουργεί τόσο έμμεσα όσο και άμεσα ως τροχοπέδη, ακόμη και όταν υπάρχουν συμφωνημένα offtakes.
Οι πληθωριστικές πιέσεις έχουν ανατρέψει προηγούμενους υπολογισμούς κόστους, ενώ σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Rystad Energy, το ονομαστικό κόστος υδρογόνου σε πολλές περιοχές δύσκολα θα μειωθεί άμεσα.
Σε έναν ανώριμο κλάδο όπως αυτός, όπου οι σταθερές αναφοράς είναι ακόμη περιορισμένες, τέτοιες «διορθώσεις» θεωρούνται αναπόφευκτες.
Η κρατική στήριξη εξακολουθεί να αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για την επιβίωση και ανάπτυξη των έργων, ιδιαίτερα για τους «πρωτοπόρους» που αντιμετωπίζουν σημαντικά κόστη εκκίνησης.
Ωστόσο, όταν οι επιδοτήσεις δεν εξασφαλίζονται – είτε λόγω αποτυχίας σε δημοπρασίες είτε λόγω καθυστερήσεων χρηματοδότησης – τα έργα συχνά απομακρύνονται από τον σχεδιασμό.
Παρότι υπάρχουν διεθνώς διαθέσιμα εργαλεία χρηματοδότησης, δεν επαρκούν για την υλοποίηση του συνόλου των εξαγγελθέντων έργων σε σύντομο χρονικό ορίζοντα.
Παράλληλα, η κανονιστική σαφήνεια αποτελεί εξίσου σημαντικό στοιχείο ενίσχυσης.
Η εφαρμογή κανονισμών όπως το REDIII στην ΕΕ, με σαφείς κυρώσεις για μη συμμόρφωση, επιτρέπει στους επενδυτές να διαμορφώσουν βιώσιμα επιχειρηματικά πλάνα.
Αυτό αποτυπώνεται ήδη στις πρώτες τελικές επενδυτικές αποφάσεις (FID) για έργα πράσινου υδρογόνου σε διυλιστήρια, που αποτελούν από τους πρώτους σταθερούς χρήστες της νέας τεχνολογίας.
Οι ακυρώσεις έργων καθαρού υδρογόνου αυξάνονται λόγω εμποδίων στις αδειοδοτήσεις
Καθώς τα έργα καθαρού υδρογόνου εισέρχονται σε πιο προχωρημένα στάδια ανάπτυξης, αυξάνεται ο κίνδυνος ακύρωσης εξαιτίας σύνθετων εμποδίων που σχετίζονται με τις διαδικασίες αδειοδότησης και τις απαιτήσεις υποδομής.
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, περίπου 20 έργα έχουν ακυρωθεί λόγω ζητημάτων που αφορούν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, τη χρήση γης, την παροχή νερού ή τις απαιτήσεις αφαλάτωσης.
Αυτά τα εμπόδια πλήττουν κυρίως λιγότερο έμπειρους επενδυτές που συχνά υποτιμούν τη δυσκολία αυτών των διαδικασιών κατά τον αρχικό σχεδιασμό.
Αν και οι σχετικές προκλήσεις δεν είναι αποκλειστικές στον τομέα του υδρογόνου, η κλίμακα των απαιτούμενων υποδομών για μεγάλα έργα κάνει το ρίσκο ακόμη πιο έντονο.
Ειδικά στην περίπτωση του ηλεκτρολυτικού υδρογόνου, η εξασφάλιση καθαρής ή ανανεώσιμης ενέργειας από το δίκτυο αποτελεί πρόσθετο εμπόδιο.
Οι μεγάλης κλίμακας ηλεκτρολύτες ασκούν σημαντική πίεση στο ηλεκτρικό δίκτυο, ενώ συχνά προκύπτει ασυμφωνία μεταξύ των όρων των συμφωνιών αγοράς ενέργειας (PPA) και αυτών των τελικών συμβολαίων πώλησης υδρογόνου (offtakes).
Η αρχική ευφορία γύρω από την καθαρή υδρογονοενέργεια δίνει πλέον τη θέση της σε μια πιο ρεαλιστική προσέγγιση, καθώς ο κλάδος έρχεται αντιμέτωπος με τις πρακτικές και τεχνικές δυσκολίες. Πολλές από τις ακυρώσεις και καθυστερήσεις που εμφανίζονται σήμερα θεωρούνται, εκ των υστέρων, αναμενόμενες για έναν τομέα σε τόσο πρώιμο στάδιο. Παρά τις προκλήσεις, η παρούσα μεταβατική περίοδος κρίνεται αναγκαία για τη συσσώρευση εμπειρίας και την επικέντρωση σε εμπορικά βιώσιμα έργα.
Τα τελευταία τριμηνιαία δεδομένα δείχνουν ότι, παρότι αρκετά έργα ακυρώνονται ή καθυστερούν, συνεχίζουν να ανακοινώνονται νέα σε διάφορες περιοχές, με χώρες όπως η Ινδία και η Κίνα να παραμένουν δραστήριες στον τομέα. Ωστόσο, η μακροπρόθεσμη πρόοδος του κλάδου θα εξαρτηθεί από τη συνέχιση της κρατικής στήριξης, την ύπαρξη καθαρών μηνυμάτων από την αγορά και τη διασφάλιση επενδυτικής διαφάνειας, ώστε να γεφυρωθεί το συνεχώς διευρυνόμενο χάσμα μεταξύ πολιτικών στόχων και επιχειρηματικής βιωσιμότητας.
www.worldenergynews.gr
