Το 326 μ.Χ. η Αγία Ελένη πήγε στην Ιερουσαλήμ για να προσκυνήσει τους Αγίους Τόπους και να ευχαριστήσει το Θεό για τους θριάμβους του γιου της Μεγάλου Κωνσταντίνου. Ο Θείος ζήλος όμως, έκανε την Άγια Ελένη να αρχίσει έρευνες για την ανεύρεση του Τιμίου Σταυρού.
Η Ύψωση Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού εορτάζεται 14 Σεπτεμβρίου
Το 326 μ.Χ. η Αγία Ελένη πήγε στην Ιερουσαλήμ για να προσκυνήσει τους Αγίους Τόπους και να ευχαριστήσει το Θεό για τους θριάμβους του γιου της Μεγάλου Κωνσταντίνου. Ο Θείος ζήλος όμως, έκανε την Άγια Ελένη να αρχίσει έρευνες για την ανεύρεση του Τιμίου Σταυρού.
Επάνω στο Γολγοθά υπήρχε ειδωλολατρικός ναός της θεάς Αφροδίτης, τον οποίο γκρέμισε και άρχισε τις ανασκαφές. Σε κάποιο σημείο, βρέθηκαν τρεις σταυροί. Η συγκίνηση υπήρξε μεγάλη, αλλά ποιος από τους τρεις ήταν του Κυρίου; Τότε ο επίσκοπος Ιεροσολύμων Μακάριος με αρκετούς Ιερείς, αφού έκανε δέηση, άγγιξε στους σταυρούς το σώμα μιας ευσεβέστατης κυρίας που είχε πεθάνει. Όταν ήλθε η σειρά και άγγιξε τον τρίτο σταυρό, που ήταν πραγματικά του Κυρίου, η γυναίκα αμέσως αναστήθηκε.
Η είδηση διαδόθηκε σαν αστραπή σε όλα τα μέρη της Ιερουσαλήμ. Πλήθη πιστών άρχισαν να συρρέουν για να αγγίξουν το τίμιο ξύλο. Επειδή, όμως, συνέβησαν πολλά δυστυχήματα από το συνωστισμό, ύψωσαν τον Τίμιο Σταυρό μέσα στο ναό σε μέρος υψηλό, για να μπορέσουν να τον δουν και να τον προσκυνήσουν όλοι.
Αυτή, λοιπόν, την Ύψωση του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού καθιέρωσαν οι άγιοι Πατέρες, να γιορτάζουμε στις 14 Σεπτεμβρίου, για να μπορέσουμε κι εμείς να υψώσουμε μέσα στις ψυχές μας το Σταυρό του Κυρίου μας, που αποτελείτο κατ’ εξοχήν «όπλον κατά του διαβόλου».
Ορισμένοι Συναξαριστές, αυτή την ημέρα, αναφέρουν και την Ύψωση του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού στην Κωνσταντινούπολη το 628 μ.Χ. από τον βασιλιά Ηράκλειο, πού είχε νικήσει και ξαναπήρε τον Τίμιο Σταυρό από τους Αβάρους, οι οποίοι τον είχαν αρπάξει από τους Αγίους Τόπους.
Ἀπολυτίκιον Ἦχος α’. Ύψωση Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού
Σῶσον Κύριε τὸν λαόν σου καὶ εὐλόγησον τὴν κληρονομίαν σου, νίκας τοῖς Βασιλεῦσι κατὰ βαρβάρων δωρούμενος καὶ τὸ σὸν φυλάττων διὰ τοῦ Σταυροῦ σου πολίτευμα.
«Χαίροις ὁ ζωηφόρος Σταυρός, τῆς εὐσεβείας τὸ ἀήττητον τρόπαιον, ἡ θύρα τοῦ Παραδείσου, ὁ τῶν πιστῶν στηριγμός, τὸ τῆς Ἐκκλησίας περιτείχισμα
Ο Σταυρός είναι το σύμβολο της χριστιανικής θρησκείας, γιατί φανερώνει την άπειρη αγάπη του Θεού για τους ανθρώπους και την θυσία του για αυτούς. Ο Θεός έγινε άνθρωπος και πέθανε επάνω στο Σταυρό από αγάπη προς το πλάσμα του και μετά από τρεις ημέρες αναστήθηκε για να χαρίσει την ανάσταση σε όλο το ανθρώπινο γένος. Αυτά τα ανεπανάληπτα και κοσμοσωτήρια γεγονότα, δηλώνονται συνοπτικά με το σύμβολο του Σταυρού.
Ιστορικές Καταβολές
Η εορτή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού έχει ιστορικές καταβολές. Όταν το 326 η αγία Ελένη, μητέρα του Μεγάλου Κωνσταντίνου, πήγε στους αγίους τόπους, βρήκε τον Σταυρό του Χριστού και τον ύψωσε για να τον δει ο κόσμος. Τρεις αιώνες αργότερα, το 630, ο αυτοκράτορας Ηράκλειος νίκησε τους Πέρσες, οι οποίοι πριν από 14 χρόνια είχαν καταλάβει την Παλαιστίνη και μαζί με άλλα λάφυρα είχαν πάρει και τον Σταυρό του Κυρίου και πήρε πίσω τον Τίμιο Σταυρό. Ο Ηράκλειος παρέδωσε τον Σταυρό στον Πατριάρχη Ζαχαρία, ο οποίος τον ύψωσε για να τον δει ο κόσμος και να λάβει την ευλογία του.
Πέρα από την ανάμνηση των δύο αυτών περιστατικών της ύψωσης του Σταυρού, το θεολογικό μήνυμα της εορτής του Σταυρού είναι ζωτικής σημασίας για την πνευματική ζωή του χριστιανού. Για το λόγο αυτό ο πιστός λαός αγάπησε ιδιαίτερα αυτή την εορτή, που θυμίζει την Μεγάλη Παρασκευή και την τιμάει με αυστηρή νηστεία. Ας δούμε λοιπόν κάποια πράγματα που αναφέρονται στο σημερινό Ευαγγέλιο, σχετικά με την Σταύρωση του Κυρίου, που δεν είναι εύκολο να σχολιαστούν την Μεγάλη Εβδομάδα, λόγω του πλήθους των εορταζομένων γεγονότων των ημερών εκείνων.
«Σταυρός ο φύλαξ πάσης της Οικουμένης, σταυρός η Ωραιότης της Εκκλησίας, σταυρός βασιλέων το κραταίωμα, σταυρός πιστών το στήριγμα, σταυρός αγγέλων η δόξα, και των δαιμόνων […]
Σήμερα ο Σταυρός ανυψώνεται και ολόκληρη η κτίση ελευθερώνεται από τη φθορά. Το 326 μ.Χ. η Ισαπόστολος Αγία Ελένη πήγε στους Αγίους Τόπους να προσκυνήσει και να ευχαριστήσει τον Κύριο για τους θριάμβους του γιου της, Μεγάλου Κωνσταντίνου, ο οποίος είχε συνείδηση ότι η νίκη επήλθε ένεκα της φανέρωσης του σημείου του Τιμίου Σταυρού, τον οποίο είδε στον ουρανό. Φθάνοντας στο Γολγοθά, διέταξε να σκάψουν σε μέρος, στο οποίο ανασύρθηκαν τρεις σταυροί.
Μη γνωρίζοντας ποιος είναι ο Τίμιος Σταυρός, ο επίσκοπος Ιεροσολύμων Μακάριος ακούμπησε το σώμα μιας ευσεβέστατης νεκρής γυναίκας διαδοχικά στους τρεις σταυρούς. Μόλις το νεκρό σώμα της γυναίκας ακούμπησε τον Τίμιο Σταυρό, αναστήθηκε.
Τότε, η Αγία Ελένη, με μεγάλη ευλάβεια και πίστη, προσκύνησε το Ζωοποιό Σταυρό. Ακολούθησε η Σύγκλητος των Αρχόντων. Στη συνέχεια ο επίσκοπος Ιεροσολύμων Μακάριος ανέβηκε στον άμβωνα και σήκωσε με τα δυο του χέρια τον Τίμιο Σταυρό, φανερώνοντάς τον σε όλους τους χριστιανούς, οι οποίοι μ’ ένα στόμα φώναξαν το «Κύριε ελέησον». Από τότε, οι άγιοι Πατέρες όρισαν να γιορτάζεται η Παγκόσμια Ύψωση του Τιμίου Σταυρού, για να δοξάζεται ο Χριστός που σταυρώθηκε σ’ αυτόν.
Σήμερα επιτελείται επίσης ανάμνηση και του γεγονότος που συνέβη στις 14 Σεπτεμβρίου το 628 μ.Χ., όταν ο αυτοκράτορας Ηράκλειτος παρέδωσε τον Τίμιο Σταυρό στο ναό της Αναστάσεως, μετά από λιτανεία στην οποία έλαβε μέρος ανυπόδητος και ντυμένος ταπεινά. Τον Τίμιο Σταυρό παρέλαβε ο Πατριάρχης Ζαχαρίας και όλοι μαζί έψαλλαν το τροπάριο «Σῶσον, Κύριε, τον λαόν σου και ευλόγησον την κληρονομίαν σου…».
Η τιμή των δύο ιστορικών γεγονότων εξαπλώθηκε από τα Ιεροσόλυμα, στην Κωνσταντινούπολη και την Κύπρο, καθώς και σε ολόκληρη την Εκκλησία, Ανατολή και Δύση.
Ο Σταυρός του Κυρίου από όργανο καταδίκης, κατάρας και ντροπής έγινε, με το θάνατο του Χριστού, σύμβολο αναστάσεως, δόξας, θριάμβου και τιμής.
«Χαίροις ὁ ζωηφόρος Σταυρός, τῆς εὐσεβείας τὸ ἀήττητον τρόπαιον, ἡ θύρα τοῦ Παραδείσου, ὁ τῶν πιστῶν στηριγμός, τὸ τῆς Ἐκκλησίας περιτείχισμα· δι᾿ οὗ ἐξηφάνισται, ἡ φθορὰ καὶ κατήργηται, καὶ κατεπόθη, τοῦ θανάτου ἡ δύναμις, καὶ ὑψώθημεν, ἀπὸ γῆς πρὸς οὐράνια. Ὅπλον ἀκαταμάχητον, δαιμόνων ἀντίπαλε, δόξα Μαρτύρων Ὁσίων, ὡς ἀληθῶς ἐγκαλλώπισμα, λιμὴν σωτηρίας, ὁ δωρούμενος τῷ κόσμῳ τὸ μέγα ἔλεος»(Εἰς τὸν Στίχον, Στιχηρὰ τοῦ Σταυροῦ. Ἦχος πλ. α’, Χαίροις ἀσκητικῶν ἀληθῶς).
Ο Σταύρος του Κυρίου παραμένει μέτρο και της δικής μας αγάπης, θυσίας και υπομονής, τόσο στα σπουδαία και μεγάλα όσο και στα μικρά και ασήμαντα της καθημερινής ζωής.
Με πηγές από Proseuxi.gr και EKKΛΗCIA ON LINE
www.worldenergynews.gr
