Διασφαλισμένα τα 6,5 GW αποθήκευσης ενέργειας με μπαταρίες έως το 2030 από τα 4,3 GW (αντιστοιχούν σε 11 GWh) που προβλέπει το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργειας και Κλίμα (ΕΣΕΚ). Και όπως δείχνουν τα στοιχεία πιθανώς θα χωρέσουν και άλλες μονάδες με συσσωρευτές στο σύστημα, η χωρετικότητα των οποίων και η βιωσιμότητά τους θα εξαρτηθεί από την ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) τα επόμενα χρόνια.
Ειδικότερα, αυτή τη στιγμή τα δεδομένα δείχνουν ότι δρομολογείται η κατασκευή 6,5 GW (δίχως να υπολογίζονται οι σταθμοί αποθήκευσης behind the meter):
- 3,8 GW στο σύστημα μεταφοράς του ΑΔΜΗΕ (βάσει της Υπουργικής Απόφασης για τις merchant μονάδες αποθήκευσης που θα παίρνουν προτεραιότητα σε όρους σύνδεσης)
- 0,9 GW στο δίκτυο διανομής (βάσει της ίδιας υπουργικής απόφασης)
- 0,15 GW από την ΗΡΩΝ στη Θήβα, η οποία απέκτησε το δικαίωμα όταν απέσυρε τη μονάδα αερίου εκεί, και πλέον μπορεί να τη μετατρέψει σε μπαταρία.
- 0,33 GW από τον όμιλο Καράτζη στη Λάρισα, ο οποίος επίσης είχε μια άδεια για μονάδα φυσικού αερίου την οποία μετέτρεψε σε αποθήκευσης μπαταρίες
- 0,9 GW που αθροίζουν οι επιτυχόντες των τριών διαγωνισμών της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ)
- 0,27 GW που είναι οι επιλαχόντες επιλάχοντες διαγωνισμών των τριών διαγωνισμών για τους οποίους έχει αποφασιστεί ότι θα προχωρήσουν.
- 0,3 GW στο σύστημα μεταφοράς για τα έργα με κοινό σημείο σύνδεσης στη σύστημα ή στο δίκτυο.
Οι μονάδες αυτές, όπως επεσήμανε και ο καθηγητής στο Εργαστήριο Συστημάτων Ηλεκτρικής Ενέργειας Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης κ. Παντελής Μπίσκας, μιλώντας σε ημερίδα της ΡΑΑΕΥ στη ΔΕΘ, πρέπει να μπουν στο σύστημα ώστε να περιοριστούν οι μεγάλες περικοπές στην ηλεκτροπαραγωγή των έργων ΑΠΕ, με δεδομένο ότι, έως το 2030 θα είναι συνδεδεμένα στο διασυνδεδεμένο σύστημα περί τα 25 GW ΑΠΕ.
Μάλιστα, εκτιμήσεις της αγοράς αναφέρουν ότι μπορεί να φτάσουν και τα 30 GW με δεδομένο ότι οι υπολογισμοί τους δείχνουν ότι περί τα 20 GW θα είναι μόνο τα φωτοβολταϊκά. Επιπλέον, όπως επεσήμανε ο καθηγητής, σε λίγα χρόνια θα προστεθεί και η διασύνδεση Αιγύπτου – Ελλάδας και αργότερα της Σαουδικής Αραβίας – Ελλάδας των οποίων η κατασκευή και λειτουργία τους θα οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερη θετική προοπτική για τους σταθμούς αποθήκευσης στην Ελλάδα.
Ανησυχία για κανιβαλισμό της αγοράς
Ωστόσο, παρότι οι προοπτικές για την οικονομική βιωσιμότητα των μονάδων είναι θετικές, ο κ. Μπίσκας επεσήμανε δύο ρίσκα για τους επενδυτές: την πιθανή πτώση των τιμών φυσικού αερίου καθώς και την υπερβολική εισαγωγή σταθμών αποθήκευσης στην Ελλάδα μετά το έτος 2030.
Από την πλευρά του ο καθηγητής του ΕΜΠ κ. Σταύρος Αθ. Παπαθανασίου εξέφρασε τους φόβους του για ενδεχόμενο κανιβαλισμού της αγοράς τα επόμενα χρόνια. Ειδικότερα, σύμφωνα με τον ίδιο, οι συνθήκες για την ανάπτυξη των πρώτων σταθμών αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας είναι εξαιρετικά ευνοϊκές αφενός λόγω του σημαντικού spread των τιμών στη DAM και τον όγκο των περικοπών στις ΑΠΕ και αφετέρου λόγω των περιορισμένων διαθέσιμων πόρων εξισορρόπησης.
Με άλλα λόγια, οι πρώτοι που θα βάζουν τα έργα τους στην… πρίζα θα βγάλουν πολλά κέρδη, για τους επόμενους ωστόσο το μέλλον είναι αβέβαιο. Τα αναμενόμενα έσοδα, σύμφωνα με τον καθηγητή, εμφανίζουν μεγάλη διακύμανση ως προς τις θεωρήσεις που υιοθετούνται (αδυναμία πρόβλεψης, επενδυτικό ρίσκο). Όπως εξήγησε, το αρχικό επίπεδο εσόδων των merchant έργων είναι εξαιρετικά ευνοϊκό λόγω του περιορισμένου όγκου πόρων. Για τους σταθμούς που θα λειτουργήσουν τα επόμενα 2-3 έτη, προβλέπονται υψηλά έσοδα με μεγάλο ποσοστό να προέρχεται από την Αγορά Εξισορρόπησης.
Τα έσοδα όμως, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του, φθίνουν πολύ γρήγορα, ήδη από την πρώτη 5ετία, κυρίως λόγω εισόδου νέων έργων. Μετά τα πρώτα έτη λειτουργίας, τα έσοδα από το arbitrage αναμένεται να αποτελούν τα 2/3 έως 3/4 των ετήσιων εσόδων τους. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, για όγκο αποθήκευσης στα επίπεδα των στόχων ΕΣΕΚ, το τελικό επίπεδο εσόδων δεν επαρκεί για τη βιωσιμότητα των επενδύσεων.
Για τον κ. Παπαθανασίου η λύση μπορεί να δοθεί μέσα από ένα κατάλληλο καθεστώς στήριξης, διαφορετικά υπάρχει κίνδυνος να μην αναπτυχθεί ο απαιτούμενος όγκος έργων για την επίτευξη των στόχων διείσδυσης των ΑΠΕ ενώ οι περικοπές και οι αρνητικές τιμές θα συνεχίζονται.
Ειδικότερα, όπως ανέφερε, η ανάπτυξη merchant σταθμών αποθήκευσης εμπεριέχει υψηλό επενδυτικό ρίσκο, πιθανώς απαγορευτικό όταν αξιολογούνται ως διακριτές επενδύσεις, γεγονός που περιορίζει την χρηματοδοτησιμότητα και την προσδοκία υλοποίησης τέτοιων έργων σε μεγάλη κλίμακα. Τόνισε δε ότι, χωρίς κατάλληλα σχήματα στήριξης, ορατός ο κίνδυνος να μην αναπτυχθεί ο απαιτούμενος όγκος μονάδων αποθήκευσης για την επίτευξη των στόχων διείσδυσης ΑΠΕ και την επαρκή προστασία των έργων ΑΠΕ από περικοπές και αρνητικές τιμές. Ειδικά για την αντλησιοταμίευση, η θέσπιση σχήματος κρατικής ενίσχυσης είναι μονόδρομος, σύμφωνα με τον κ. Παπαθανασίου, για την υλοποίηση οποιασδήποτε τέτοιας επένδυσης.
www.worldenergynews.gr
