Η ενεργειακή μετάβαση προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αποτελεί τον τελικό στόχο για την ελληνική και ευρωπαϊκή αγορά ηλεκτρισμού. Ωστόσο, όπως επεσήμανε ο Γενικός Διευθυντής Λειτουργίας, Υποδομών και Αγοράς του ΑΔΜΗΕ, κ. Δημήτρης Μίχος, μιλώντας στο πρόσφατο συνέδριο Green Deal Greece 2025 του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ), η πλήρης αντικατάσταση των συμβατικών μονάδων με ΑΠΕ δεν είναι άμεσα εφικτή.
Όπως είπε χαρακτηριστικά «θα χρειαστούμε μονάδες φυσικού αερίου για πολλά χρόνια ακόμη», θέση που συμπίπτει και με τις συμφωνίες που υπεγράφησαν στο πλαίσιο της 6ης Συνόδου Διατλαντικής Συνεργασίας για την Ενέργεια, P-TEC που πραγματοποιήθηκε την προηγούμενη εβδομάδα στο Ζάππειο.
Ο λόγος είναι η στοχαστικότητα της παραγωγής από φωτοβολταϊκά και αιολικά, που καθιστά απαραίτητη τη διατήρηση ευέλικτων συμβατικών μονάδων για τη διασφάλιση της επάρκειας και της ανθεκτικότητας του συστήματος. Όπως εξήγησε, σήμερα η χώρα διαθέτει περίπου 7.000 μεγαβάτ (MW) μονάδων φυσικού αερίου και γύρω στα 1.500 μεγαβάτ λιγνιτικών μονάδων, εκ των οποίων οι τελευταίες θα αποσυρθούν έως τον ερχόμενο Μάιο ενώ εντός του ίδιου έτους αναμένεται η λιγνιτική «Πτολεμαΐδας 5 να μετατραπεί σε φυσικού αερίου. ¨
Μόλις 200 γιγαβάτωρες διαθέσιμες για το 2024 από τα νερά
Συνολικά, οι συμβατικές μονάδες, όπως επεσήμανε, φτάνουν περίπου τα 8.000 μεγαβάτ. Παράλληλα, η χώρα διαθέτει μεν δυναμικότητα περίπου 3.000 μεγαβάτ από υδροηλεκτρικά, τα οποία είναι εξαιρετικά ευέλικτα συστήματα, αλλά δυστυχώς εξαρτώνται από τη στάθμη των νερών στους ταμιευτήρες. Φέτος, λόγω της παρατεταμένης ανομβρίας, τα νερά βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα 20ετίας, με μόλις 200 γιγαβάτωρες διαθέσιμες, έναντι 1.440 γιγαβατώρων πέρυσι.
Ο κ. Μίχος μάλιστα εξήγησε το πόσο μεγάλη είναι η απώλεια των υδροηλεκτρικών για το ηλεκτρικό σύστημα. Η σημασία τους έγκειται στην ικανότητά τους να καλύπτουν πολύ γρήγορα τη διαφορά μεταξύ παραγωγής και ζήτησης, ιδιαίτερα μετά το δειλινό φεύγουν τα φωτοβολταϊκά και συμπέσει να έχει άπνοια οπότε μειώνεται και η αιολική παραγωγή. Σε περιπτώσεις άπνοιας και παράλληλης συννεφιάς, η ανάγκη για ενεργοποίηση μονάδων φυσικού αερίου που επίσης είναι ευέλικτες ή ακόμα και λιγνιτικών καθώς και υδροηλεκτρικών γίνεται επιτακτική, ώστε να διασφαλιστεί η σταθερότητα και η επάρκεια του συστήματος.
Έδωσε μάλιστα και ένα πρόσφατο παραδείγματα, της 28ης Οκτωβρίου. Αν συγκριθεί η παραγωγή ΑΠΕ εκείνης της μέρας, με την παραγωγή της 4ης Νοεμβρίου η διαφορά είναι στα 4.000 μεγαβάτ λόγω ακραίων καιρικών συνθηκών. Γι΄ αυτό έπρεπε να επιστρατευτούν συμβατικές μονάδες. Αναφέρθηκε επίσης και στη Γερμανία, όπου τον Νοέμβριο του 2024 αντίστοιχες συνθήκες άπνοιας και συννεφιάς οδήγησαν τις τιμές ρεύματος στα ύψη φτάνοντας τα 1.000 ευρώ ανά μεγαβατώρα, με την χώρα να μετατρέπεται σε καθαρό εισαγωγέα ενέργειας, επηρεάζοντας έτσι ολόκληρη την ευρωπαϊκή αγορά.
Η αποθήκευση ΑΠΕ χρειάζεται χρόνο
Παρά τις σημαντικές προόδους στις ανανεώσιμες πηγές, οι συμβατικές μονάδες σύμφωνα με τον κ. Μίχο, παραμένουν κρίσιμες. Ακόμη και με την ανάπτυξη συστημάτων αποθήκευσης, όπως οι μπαταρίες, η διαθεσιμότητα τους είναι περιορισμένη. Για παράδειγμα, όπως είπε το στέλεχος του ΑΔΜΗΕ, τον επόμενο χρόνο αναμένονται περίπου 600 μεγαβάτ μπαταριών, ενώ το νέο φορτίο από την Κρήτη θα φτάσει τα 600 μεγαβάτ, λόγω της διασύνδεσης.
Στην πράξη, η ενέργεια των μπαταριών θα χρησιμοποιηθεί για τη διασύνδεση με το νησί, περιορίζοντας τη δυνατότητα στήριξης του κεντρικού συστήματος. «Εν κατακλείδι, οι μονάδες φυσικού αερίου είναι ένας πυλώνας σταθερότητας και στήριξης της επάρκειας και αποδοτικότητας του συστήματος, οι οποίες θα πρέπει να διατηρηθεί για πολλά χρόνια τουλάχιστον μέχρι να αναπτυχθούν σε μεγαλύτερο βαθμό οι μπαταρίες ή αντηλσιοταμιευς κλπ.», επεσήμανε ο κ. Μίχος.
Συμπερασματικά, οι μονάδες φυσικού αερίου λειτουργούν ως πυλώνας σταθερότητας, υποστηρίζοντας την ευστάθεια, την επάρκεια και την οικονομία του συστήματος ηλεκτρισμού. Και θα χρειαστούν πολλά χρόνια, μέχρι να αναπτυχθούν ευρέως οι τεχνολογίες αποθήκευσης και άλλες μορφές ευέλικτης ενέργειας, όπως οι αντλησιοταμιευτικοί σταθμοί.
www.worldenergynews.gr
