Σύμφωνα με το Politico, η απόφαση της Ουάσιγκτον να συμπεριλάβει τους δύο ενεργειακούς κολοσσούς στη μαύρη λίστα έχει προκαλέσει αναστάτωση σε ευρωπαϊκές χώρες όπου δραστηριοποιούνται οι ρωσικές εταιρείες, καθώς οι κυβερνήσεις τους αναζητούν επειγόντως τρόπους να διασφαλίσουν την ενεργειακή τροφοδοσία πριν από την 21η Νοεμβρίου, ημερομηνία έναρξης των κυρώσεων
Η Ρουμανία και η Βουλγαρία προσπαθούν απεγνωσμένα να αποτρέψουν το κλείσιμο των στρατηγικών τους διυλιστηρίων πριν τεθούν σε ισχύ, στα τέλη του μήνα, οι αμερικανικές κυρώσεις κατά των ρωσικών εταιρειών Lukoil και Rosneft.
Σύμφωνα με το Politico, η απόφαση της Ουάσιγκτον να συμπεριλάβει τους δύο ενεργειακούς κολοσσούς στη μαύρη λίστα έχει προκαλέσει αναστάτωση σε ευρωπαϊκές χώρες όπου δραστηριοποιούνται οι ρωσικές εταιρείες, καθώς οι κυβερνήσεις τους αναζητούν επειγόντως τρόπους να διασφαλίσουν την ενεργειακή τροφοδοσία πριν από την 21η Νοεμβρίου, ημερομηνία έναρξης των κυρώσεων.
Την Παρασκευή, το κοινοβούλιο της Βουλγαρίας ενέκρινε νομοσχέδιο που επιτρέπει στην κυβέρνηση να ορίζει διαχειριστή στο διυλιστήριο Burgas, το μεγαλύτερο της χώρας και ιδιοκτησίας Lukoil, δίνοντάς του ευρείες εξουσίες για τη λειτουργία, την πώληση ή ακόμη και την κρατικοποίηση της εγκατάστασης, εφόσον χρειαστεί. Παράλληλα, η Σόφια εξετάζει το ενδεχόμενο να ζητήσει εξαίρεση από τις κυρώσεις.
Η Ρουμανία, όπου βρίσκεται το διυλιστήριο Petrotel της Lukoil, δεν έχει ακόμη λάβει επίσημη απόφαση, αλλά η κυβέρνηση του Βουκουρεστίου εξετάζει αίτημα παράτασης στην εφαρμογή των μέτρων, σύμφωνα με κυβερνητική πηγή. Η εθνικοποίηση, ωστόσο, θεωρείται «έσχατη λύση». Ο υπουργός Ενέργειας Μπογκντάν-Γκρουία Ιβάν δήλωσε στο POLITICO πως η χώρα είναι «επιχειρησιακά έτοιμη για κάθε σενάριο», τονίζοντας ότι στόχος της κυβέρνησης είναι «η διατήρηση της οικονομικής δραστηριότητας, χωρίς να συνεχιστεί η χρηματοδότηση της Ρωσικής Ομοσπονδίας».
Το αμερικανικό Υπουργείο Οικονομικών και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αρνήθηκαν να σχολιάσουν, ενώ οι διαπραγματεύσεις για νέους αγοραστές περιπλέχθηκαν ακόμη περισσότερο μετά την απόσυρση της ελβετικής εταιρείας Gunvor από τη διαδικασία εξαγοράς των διεθνών περιουσιακών στοιχείων της Lukoil, έπειτα από αυστηρή προειδοποίηση της Ουάσιγκτον.
Οι κυρώσεις επηρεάζουν και άλλες χώρες της ΕΕ: η Γερμανία εξασφάλισε εξάμηνη εξαίρεση για το διυλιστήριο Schwedt της Rosneft, ενώ ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν ταξίδεψε την Παρασκευή στις ΗΠΑ για να ζητήσει απαλλαγή για τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου μέσω αγωγών για την Ουγγαρία και τη Σλοβακία.
Η κίνηση των ΗΠΑ έρχεται καθώς ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ εμφανίζεται όλο και πιο δυσαρεστημένος με τη στασιμότητα στις προσπάθειες για κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία, ενώ και η ΕΕ έχει εντείνει την εκστρατεία της για τον τερματισμό της ενεργειακής εξάρτησης από τη Μόσχα.
Αγώνας για τον χρόνο και πολιτικά ρίσκα
Αν και τεχνικά η τοποθέτηση κρατικού διαχειριστή ή η παροχή εξαίρεσης θεωρούνται εφικτές λύσεις, το ενδεχόμενο πλήρους διακοπής λειτουργίας των διυλιστηρίων θα είχε εντελώς διαφορετικές συνέπειες για τις δύο χώρες.
Στη Βουλγαρία, το ρωσικής ιδιοκτησίας διυλιστήριο καλύπτει έως και το 80% των εγχώριων αναγκών σε καύσιμα, γεγονός που θα μπορούσε να αφήσει τη χώρα χωρίς προμήθειες «μέχρι το τέλος του έτους», όπως προειδοποίησε ο αναλυτής Μάρτιν Βλαντιμίροφ από το Center for the Study of Democracy.
Στη Ρουμανία, το διυλιστήριο Petrotel αντιπροσωπεύει περίπου το 20% της αγοράς καυσίμων. Η αναλύτρια Άνα Οτιλία Νούτσου του Expert Forum δήλωσε πως ένα πιθανό κλείσιμο θα οδηγούσε σε «ήπιες αυξήσεις τιμών για λίγους μήνες», μέχρι να εξευρεθούν νέες εισαγωγές.
Ωστόσο, τόνισε πως η εξέλιξη αυτή θα μπορούσε να πλήξει και τις εξαγωγές καυσίμων προς τη Μολδαβία — ένα πλήγμα που «η Ρωσία θα αξιοποιούσε επικοινωνιακά».
Η Μολδαβία, από την πλευρά της, πρότεινε την Παρασκευή να αγοράσει τα περιουσιακά στοιχεία της Lukoil στη χώρα και ζήτησε από την Ουάσιγκτον αναβολή της εφαρμογής των κυρώσεων.
Δύσκολη πώληση και νομικοί κίνδυνοι
Το κύριο εμπόδιο, σύμφωνα με αναλυτές, δεν είναι η προσωρινή λειτουργία των εγκαταστάσεων, αλλά η εύρεση νέου αγοραστή. Αν και και τα δύο διυλιστήρια θεωρούνται «καλοσυντηρημένα», όπως ανέφερε πρώην στέλεχος της Lukoil, η ανάληψη ενός τόσο ριψοκίνδυνου περιουσιακού στοιχείου με νομικά, ασφαλιστικά και επενδυτικά βάρη θεωρείται «εξαιρετικά δύσκολη».
Ο Βλαντιμίροφ αποτιμά το βουλγαρικό διυλιστήριο στα 1,5 δισ. δολάρια, ενώ το ρουμανικό Petrotel θεωρείται λιγότερο ελκυστικό, καθώς το 2023 είχε κύκλο εργασιών κάτω των 40 εκατ. ευρώ και αντιμετωπίζει σημαντικά χρέη και ανάγκες εκσυγχρονισμού.
Η Lukoil δεν απάντησε σε αίτημα σχολιασμού, ενώ η βιασύνη της βουλγαρικής κυβέρνησης προκαλεί ανησυχίες για νομικές επιπτώσεις. Ο βουλευτής της αντιπολίτευσης Ιβάιλο Μίρτσεφ κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι ενέκρινε το νομοσχέδιο «μέσα σε 30 δευτερόλεπτα», προειδοποιώντας πως μια λανθασμένη προσέγγιση «θα οδηγήσει σε αγωγή κατά της Βουλγαρίας — και τα χρήματα θα καταλήξουν στη Ρωσία».
Αναλυτές, όπως η Νούτσου, ζητούν οι αποφάσεις για την πώληση ή κρατικοποίηση των διυλιστηρίων να ληφθούν «σε ευρωπαϊκό επίπεδο», ώστε να αποφευχθούν παραθυράκια που θα επέτρεπαν στη Lukoil να παρακάμψει τις αμερικανικές κυρώσεις.
Ο Λιθουανός υπουργός Ενέργειας Ζιγκίμαντας Βαϊτσιούνας συμφώνησε, σημειώνοντας πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δικαίωμα εποπτείας και πρέπει «να εξετάσει όλες τις πιθανότητες» πριν από οποιαδήποτε μεταβίβαση ιδιοκτησίας.
www.worldenergynews.gr
Σύμφωνα με το Politico, η απόφαση της Ουάσιγκτον να συμπεριλάβει τους δύο ενεργειακούς κολοσσούς στη μαύρη λίστα έχει προκαλέσει αναστάτωση σε ευρωπαϊκές χώρες όπου δραστηριοποιούνται οι ρωσικές εταιρείες, καθώς οι κυβερνήσεις τους αναζητούν επειγόντως τρόπους να διασφαλίσουν την ενεργειακή τροφοδοσία πριν από την 21η Νοεμβρίου, ημερομηνία έναρξης των κυρώσεων.
Την Παρασκευή, το κοινοβούλιο της Βουλγαρίας ενέκρινε νομοσχέδιο που επιτρέπει στην κυβέρνηση να ορίζει διαχειριστή στο διυλιστήριο Burgas, το μεγαλύτερο της χώρας και ιδιοκτησίας Lukoil, δίνοντάς του ευρείες εξουσίες για τη λειτουργία, την πώληση ή ακόμη και την κρατικοποίηση της εγκατάστασης, εφόσον χρειαστεί. Παράλληλα, η Σόφια εξετάζει το ενδεχόμενο να ζητήσει εξαίρεση από τις κυρώσεις.
Η Ρουμανία, όπου βρίσκεται το διυλιστήριο Petrotel της Lukoil, δεν έχει ακόμη λάβει επίσημη απόφαση, αλλά η κυβέρνηση του Βουκουρεστίου εξετάζει αίτημα παράτασης στην εφαρμογή των μέτρων, σύμφωνα με κυβερνητική πηγή. Η εθνικοποίηση, ωστόσο, θεωρείται «έσχατη λύση». Ο υπουργός Ενέργειας Μπογκντάν-Γκρουία Ιβάν δήλωσε στο POLITICO πως η χώρα είναι «επιχειρησιακά έτοιμη για κάθε σενάριο», τονίζοντας ότι στόχος της κυβέρνησης είναι «η διατήρηση της οικονομικής δραστηριότητας, χωρίς να συνεχιστεί η χρηματοδότηση της Ρωσικής Ομοσπονδίας».
Το αμερικανικό Υπουργείο Οικονομικών και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αρνήθηκαν να σχολιάσουν, ενώ οι διαπραγματεύσεις για νέους αγοραστές περιπλέχθηκαν ακόμη περισσότερο μετά την απόσυρση της ελβετικής εταιρείας Gunvor από τη διαδικασία εξαγοράς των διεθνών περιουσιακών στοιχείων της Lukoil, έπειτα από αυστηρή προειδοποίηση της Ουάσιγκτον.
Οι κυρώσεις επηρεάζουν και άλλες χώρες της ΕΕ: η Γερμανία εξασφάλισε εξάμηνη εξαίρεση για το διυλιστήριο Schwedt της Rosneft, ενώ ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν ταξίδεψε την Παρασκευή στις ΗΠΑ για να ζητήσει απαλλαγή για τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου μέσω αγωγών για την Ουγγαρία και τη Σλοβακία.
Η κίνηση των ΗΠΑ έρχεται καθώς ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ εμφανίζεται όλο και πιο δυσαρεστημένος με τη στασιμότητα στις προσπάθειες για κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία, ενώ και η ΕΕ έχει εντείνει την εκστρατεία της για τον τερματισμό της ενεργειακής εξάρτησης από τη Μόσχα.
Αγώνας για τον χρόνο και πολιτικά ρίσκα
Αν και τεχνικά η τοποθέτηση κρατικού διαχειριστή ή η παροχή εξαίρεσης θεωρούνται εφικτές λύσεις, το ενδεχόμενο πλήρους διακοπής λειτουργίας των διυλιστηρίων θα είχε εντελώς διαφορετικές συνέπειες για τις δύο χώρες.
Στη Βουλγαρία, το ρωσικής ιδιοκτησίας διυλιστήριο καλύπτει έως και το 80% των εγχώριων αναγκών σε καύσιμα, γεγονός που θα μπορούσε να αφήσει τη χώρα χωρίς προμήθειες «μέχρι το τέλος του έτους», όπως προειδοποίησε ο αναλυτής Μάρτιν Βλαντιμίροφ από το Center for the Study of Democracy.
Στη Ρουμανία, το διυλιστήριο Petrotel αντιπροσωπεύει περίπου το 20% της αγοράς καυσίμων. Η αναλύτρια Άνα Οτιλία Νούτσου του Expert Forum δήλωσε πως ένα πιθανό κλείσιμο θα οδηγούσε σε «ήπιες αυξήσεις τιμών για λίγους μήνες», μέχρι να εξευρεθούν νέες εισαγωγές.
Ωστόσο, τόνισε πως η εξέλιξη αυτή θα μπορούσε να πλήξει και τις εξαγωγές καυσίμων προς τη Μολδαβία — ένα πλήγμα που «η Ρωσία θα αξιοποιούσε επικοινωνιακά».
Η Μολδαβία, από την πλευρά της, πρότεινε την Παρασκευή να αγοράσει τα περιουσιακά στοιχεία της Lukoil στη χώρα και ζήτησε από την Ουάσιγκτον αναβολή της εφαρμογής των κυρώσεων.
Δύσκολη πώληση και νομικοί κίνδυνοι
Το κύριο εμπόδιο, σύμφωνα με αναλυτές, δεν είναι η προσωρινή λειτουργία των εγκαταστάσεων, αλλά η εύρεση νέου αγοραστή. Αν και και τα δύο διυλιστήρια θεωρούνται «καλοσυντηρημένα», όπως ανέφερε πρώην στέλεχος της Lukoil, η ανάληψη ενός τόσο ριψοκίνδυνου περιουσιακού στοιχείου με νομικά, ασφαλιστικά και επενδυτικά βάρη θεωρείται «εξαιρετικά δύσκολη».
Ο Βλαντιμίροφ αποτιμά το βουλγαρικό διυλιστήριο στα 1,5 δισ. δολάρια, ενώ το ρουμανικό Petrotel θεωρείται λιγότερο ελκυστικό, καθώς το 2023 είχε κύκλο εργασιών κάτω των 40 εκατ. ευρώ και αντιμετωπίζει σημαντικά χρέη και ανάγκες εκσυγχρονισμού.
Η Lukoil δεν απάντησε σε αίτημα σχολιασμού, ενώ η βιασύνη της βουλγαρικής κυβέρνησης προκαλεί ανησυχίες για νομικές επιπτώσεις. Ο βουλευτής της αντιπολίτευσης Ιβάιλο Μίρτσεφ κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι ενέκρινε το νομοσχέδιο «μέσα σε 30 δευτερόλεπτα», προειδοποιώντας πως μια λανθασμένη προσέγγιση «θα οδηγήσει σε αγωγή κατά της Βουλγαρίας — και τα χρήματα θα καταλήξουν στη Ρωσία».
Αναλυτές, όπως η Νούτσου, ζητούν οι αποφάσεις για την πώληση ή κρατικοποίηση των διυλιστηρίων να ληφθούν «σε ευρωπαϊκό επίπεδο», ώστε να αποφευχθούν παραθυράκια που θα επέτρεπαν στη Lukoil να παρακάμψει τις αμερικανικές κυρώσεις.
Ο Λιθουανός υπουργός Ενέργειας Ζιγκίμαντας Βαϊτσιούνας συμφώνησε, σημειώνοντας πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δικαίωμα εποπτείας και πρέπει «να εξετάσει όλες τις πιθανότητες» πριν από οποιαδήποτε μεταβίβαση ιδιοκτησίας.
www.worldenergynews.gr
