Η έκθεση εντόπισε λειτουργικές αδυναμίες, όπως ελλιπή αυτοματοποίηση ελέγχου τάσης, απαρχαιωμένα μοντέλα δικτύου και ελλείψεις στον συντονισμένο υπολογισμό δυναμικότητας
Η εκτεταμένη διακοπή ρεύματος που σημειώθηκε στη Βόρεια Μακεδονία στις 18 Μαΐου προκλήθηκε από ισχυρή ηλεκτρική υπέρταση — γνωστή ως overvoltage — η οποία απομόνωσε τα δίκτυα μεταφοράς της χώρας, σύμφωνα με προκαταρκτική έκθεση επιτροπής υπό τον ευρωπαϊκό διαχειριστή συστημάτων μεταφοράς Entso-E.
Το περιστατικό, που συνέβη νωρίς το πρωί, είχε ως αποτέλεσμα την απώλεια περίπου 79% του εθνικού φορτίου ηλεκτρικής ενέργειας, πριν ο διαχειριστής Mepso αποκαταστήσει πλήρως το ρεύμα μέσα σε λιγότερο από τρεις ώρες.
Η υπέρταση προκάλεσε την ενεργοποίηση των προστατευτικών συστημάτων σε αρκετούς μετασχηματιστές 400/110 kV, απομονώνοντας το δίκτυο 110 kV, ενώ το δίκτυο υψηλής τάσης των 400 kV παρέμεινε λειτουργικό.
Η γειτονική Βουλγαρία κατέγραψε αυξημένες τάσεις για περίπου οκτώ ώρες, ωστόσο το υπόλοιπο συγχρονισμένο ευρωπαϊκό δίκτυο παρέμεινε σταθερό, σύμφωνα με την έκθεση.
Η επιτροπή χαρακτήρισε το συμβάν «κλίμακας 3», το υψηλότερο επίπεδο σοβαρότητας, εκτιμώντας απώλεια παραγωγής περίπου 313 MW και απώλεια φορτίου γύρω στα 485 MW.
Το σύστημα των 400 kV της Mepso παρουσίαζε ήδη «επίμονες υπερτάσεις», ιδίως κατά τις νυχτερινές ώρες χαμηλού φορτίου την άνοιξη και το φθινόπωρο, όταν η ζήτηση μειώνεται. Τα προληπτικά μέτρα που είχαν ληφθεί — όπως οι ρυθμίσεις στους μετασχηματιστές και οι αποσυνδέσεις γραμμών — αποδείχθηκαν ανεπαρκή τη συγκεκριμένη ημέρα.
Παρά την άμεση ενεργοποίηση του σχεδίου αποκατάστασης, η εισροή άεργης ισχύος από τη Σερβία και το Κόσοβο επιδείνωσε την υπέρταση στο μακεδονικό δίκτυο, αναγκάζοντας τη Mepso να αποσυνδέσει και τους δύο διασυνδέσμους για να σταθεροποιήσει το σύστημα, το οποίο επανήλθε πλήρως μέσα σε τρεις ώρες.
Κατά τη διάρκεια του μπλακ άουτ, σχεδόν όλες οι μονάδες παραγωγής είχαν τεθεί εκτός λειτουργίας, με μοναδική εξαίρεση τη μονάδα 3 του λιγνιτικού σταθμού Bitola, η οποία διατήρησε τη σταθερότητα τάσης μέχρι να επανεκκινήσουν σταδιακά τα υδροηλεκτρικά, φωτοβολταϊκά και αιολικά πάρκα.
Η έκθεση εντόπισε λειτουργικές αδυναμίες, όπως ελλιπή αυτοματοποίηση ελέγχου τάσης, απαρχαιωμένα μοντέλα δικτύου και ελλείψεις στον συντονισμένο υπολογισμό δυναμικότητας.
Σημαντικό πρόβλημα αποτέλεσε και η έλλειψη περιφερειακού συντονισμού: η επικοινωνία με τους γειτονικούς διαχειριστές πραγματοποιήθηκε μέσω κινητών τηλεφώνων, ενώ δεν υπήρξε επαφή με το Περιφερειακό Κέντρο Συντονισμού ούτε με τον παρατηρητή της συγχρονισμένης περιοχής.
Η Entso-E προειδοποίησε ότι επαναλαμβανόμενα περιστατικά υπέρτασης θα μπορούσαν να προκαλέσουν παρόμοια μπλακ άουτ, εάν δεν υιοθετηθούν πιο δυναμικά συστήματα ελέγχου τάσης και δεν ενισχυθεί η διασυνοριακή συνεργασία.
Η τελική έκθεση, που αναμένεται στις αρχές του 2026, θα περιλαμβάνει αναλυτική διερεύνηση των αιτίων και συστάσεις πρόληψης.
Το συμβάν στη Βόρεια Μακεδονία ακολούθησε το μαζικό μπλακ άουτ της Ιβηρικής στις 28 Απριλίου, ενώ αναλυτές της αγοράς ενέργειας τονίζουν ότι τα Δυτικά Βαλκάνια χρειάζονται επειγόντως επενδύσεις στα δίκτυα μεταφοράς για να αποφευχθούν μελλοντικές, ακόμη σοβαρότερες διακοπές.
www.worldenergynews.gr
Το περιστατικό, που συνέβη νωρίς το πρωί, είχε ως αποτέλεσμα την απώλεια περίπου 79% του εθνικού φορτίου ηλεκτρικής ενέργειας, πριν ο διαχειριστής Mepso αποκαταστήσει πλήρως το ρεύμα μέσα σε λιγότερο από τρεις ώρες.
Η υπέρταση προκάλεσε την ενεργοποίηση των προστατευτικών συστημάτων σε αρκετούς μετασχηματιστές 400/110 kV, απομονώνοντας το δίκτυο 110 kV, ενώ το δίκτυο υψηλής τάσης των 400 kV παρέμεινε λειτουργικό.
Η γειτονική Βουλγαρία κατέγραψε αυξημένες τάσεις για περίπου οκτώ ώρες, ωστόσο το υπόλοιπο συγχρονισμένο ευρωπαϊκό δίκτυο παρέμεινε σταθερό, σύμφωνα με την έκθεση.
Η επιτροπή χαρακτήρισε το συμβάν «κλίμακας 3», το υψηλότερο επίπεδο σοβαρότητας, εκτιμώντας απώλεια παραγωγής περίπου 313 MW και απώλεια φορτίου γύρω στα 485 MW.
Το σύστημα των 400 kV της Mepso παρουσίαζε ήδη «επίμονες υπερτάσεις», ιδίως κατά τις νυχτερινές ώρες χαμηλού φορτίου την άνοιξη και το φθινόπωρο, όταν η ζήτηση μειώνεται. Τα προληπτικά μέτρα που είχαν ληφθεί — όπως οι ρυθμίσεις στους μετασχηματιστές και οι αποσυνδέσεις γραμμών — αποδείχθηκαν ανεπαρκή τη συγκεκριμένη ημέρα.
Παρά την άμεση ενεργοποίηση του σχεδίου αποκατάστασης, η εισροή άεργης ισχύος από τη Σερβία και το Κόσοβο επιδείνωσε την υπέρταση στο μακεδονικό δίκτυο, αναγκάζοντας τη Mepso να αποσυνδέσει και τους δύο διασυνδέσμους για να σταθεροποιήσει το σύστημα, το οποίο επανήλθε πλήρως μέσα σε τρεις ώρες.
Κατά τη διάρκεια του μπλακ άουτ, σχεδόν όλες οι μονάδες παραγωγής είχαν τεθεί εκτός λειτουργίας, με μοναδική εξαίρεση τη μονάδα 3 του λιγνιτικού σταθμού Bitola, η οποία διατήρησε τη σταθερότητα τάσης μέχρι να επανεκκινήσουν σταδιακά τα υδροηλεκτρικά, φωτοβολταϊκά και αιολικά πάρκα.
Η έκθεση εντόπισε λειτουργικές αδυναμίες, όπως ελλιπή αυτοματοποίηση ελέγχου τάσης, απαρχαιωμένα μοντέλα δικτύου και ελλείψεις στον συντονισμένο υπολογισμό δυναμικότητας.
Σημαντικό πρόβλημα αποτέλεσε και η έλλειψη περιφερειακού συντονισμού: η επικοινωνία με τους γειτονικούς διαχειριστές πραγματοποιήθηκε μέσω κινητών τηλεφώνων, ενώ δεν υπήρξε επαφή με το Περιφερειακό Κέντρο Συντονισμού ούτε με τον παρατηρητή της συγχρονισμένης περιοχής.
Η Entso-E προειδοποίησε ότι επαναλαμβανόμενα περιστατικά υπέρτασης θα μπορούσαν να προκαλέσουν παρόμοια μπλακ άουτ, εάν δεν υιοθετηθούν πιο δυναμικά συστήματα ελέγχου τάσης και δεν ενισχυθεί η διασυνοριακή συνεργασία.
Η τελική έκθεση, που αναμένεται στις αρχές του 2026, θα περιλαμβάνει αναλυτική διερεύνηση των αιτίων και συστάσεις πρόληψης.
Το συμβάν στη Βόρεια Μακεδονία ακολούθησε το μαζικό μπλακ άουτ της Ιβηρικής στις 28 Απριλίου, ενώ αναλυτές της αγοράς ενέργειας τονίζουν ότι τα Δυτικά Βαλκάνια χρειάζονται επειγόντως επενδύσεις στα δίκτυα μεταφοράς για να αποφευχθούν μελλοντικές, ακόμη σοβαρότερες διακοπές.
www.worldenergynews.gr
