Αλέξανδρος Σουμελίδης (ΔΕΗ): Προκλήσεις και λύσεις στον δρόμο για το Net Zero

Αλέξανδρος Σουμελίδης (ΔΕΗ): Προκλήσεις και λύσεις στον δρόμο για το Net Zero
Οι στοχαστικές ΑΠΕ, το ενεργειακά αδηφάγο ΑΙ και η έξυπνη διαχείριση ενέργειας - Γράφει ο Γενικός Διευθυντής Σχεδιασμού και Ανάπτυξης Παραγωγής του Ομίλου ΔΕΗ
Ο παγκόσμιος ενεργειακός χάρτης αναδιαμορφώνεται ραγδαία, καθώς η πίεση για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης καθιστά τον net zero στόχο έως το 2040 όχι απλώς φιλόδοξο, αλλά αναγκαίο. Η ταχεία διείσδυση των ΑΠΕ αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της πράσινης μετάβασης, η στοχαστική τους φύση ωστόσο φέρνει μαζί και σημαντικές προκλήσεις. 

Τα λειτουργικά χαρακτηριστικά του δικτύου έχουν αλλάξει δραματικά, διαμορφώνοντας νέες ανάγκες για παροχή ενεργειακών υπηρεσιών όπως αποθήκευση ενέργειας, ρύθμιση παραμέτρων λειτουργίας (ancillary services), παροχή αδράνειας, fast ramp up/down, με στόχο την ενίσχυση της ανθεκτικότητας του συστήματος και την ασφάλεια εφοδιασμού. Με δεδομένη λοιπόν τη στοχαστικότητα των ΑΠΕ και τη μεταβαλλόμενη ζήτηση ενέργειας, πώς μπορεί να διασφαλιστεί σταθερότητα και ανθεκτικότητα στο ενεργειακό μας σύστημα; 

Η απάντηση δεν είναι απλή 

Η αποκεντρωμένη παραγωγή και κατανάλωση με το μοντέλο των prosumers, καθώς και ο εξηλεκτρισμός της οικονομίας με ηλεκτροκίνηση, αντλίες θερμότητας κ.α., δημιουργεί αχαρτογράφητα νερά. Την ίδια στιγμή, η εκρηκτική άνοδος της τεχνητής νοημοσύνης και των ενεργειακά αδηφάγων data centers αναμένεται να αυξήσουν σημαντικά τις ενεργειακές ανάγκες. 

Μέσα σε αυτό το δυναμικό τοπίο, η ενεργειακή μετάβαση χρειάζεται επενδύσεις σε αποθήκευση ενέργειας και ευέλικτες μονάδες παραγωγής, με στόχο την έξυπνη διαχείριση του φορτίου, καθώς και σύγχρονα, έξυπνα δίκτυα. 

Χρειάζεται όμως και αλλαγή mindset. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι έχουμε να κάνουμε με ένα πολυπαραγοντικό και ευμετάβλητο σύστημα, που απαιτεί ορθολογική και ολιστική διαχείριση. Μόνο τότε θα μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε πλήρως τα πλεονεκτήματα των ΑΠΕ και της τεχνολογικής καινοτομίας, να μετατρέψουμε την πρόκληση σε ευκαιρία και την πράσινη μετάβαση σε απτό όφελος για την κοινωνία.

Η ΔΕΗ στο πλαίσιο υλοποίησης του επιχειρηματικού της πλάνου που αφορά στην απολιγνιτοποίηση και τη διαχείριση των αποσυρόμενων μέσων παραγωγής, αξιοποιεί το σύνολο των ενεργειακών της υποδομών στη βάση των αναγκών της αγοράς, έτσι όπως αυτή διαμορφώνεται και εξελίσσεται, καθώς επίσης και στη βάση των εταιρικών της σκοπών.

Έχοντας πλήρη επίγνωση της ιστορικής της ευθύνης απέναντι στην κοινωνία της Δυτικής Μακεδονίας, σχεδιάζει έργα που μπορούν να συνεισφέρουν με πολλαπλούς τρόπους στην κοινωνική και οικονομική ευημερία της Ελλάδας αλλά και της Δυτικής Μακεδονίας, προσπαθώντας να καλύψει σημαντικό μέρος του παραγωγικού και οικονομικού ισοδύναμου των αλλαγών που προκύπτει από τη διαδικασία της μετάβασης στο νέο παραγωγικό μοντέλο.

Ο Όμιλος ΔΕΗ, έχει σχεδιάσει ένα νέο πρότυπο ευέλικτης πράσινης ανάπτυξης με επίκεντρο τις τεχνολογικές υποδομές, το οποίο υλοποιείται στη Δυτική Μακεδονία.

Ένα ολιστικό πλάνο επενδύσεων ύψους €5,75 δισ., με δεκάδες ενεργειακά και τεχνολογικά έργα στην περιοχή, που θα μεταμορφώσουν την πρώην λιγνιτική λεκάνη σε καινοτόμο ενεργειακό και ψηφιακό κόμβο. Μιλάμε για μία πλήρη αναγέννηση της περιοχής που έδωσε ρεύμα στην Ελλάδα για 70 χρόνια και τώρα, θα δίνει πράσινη ενέργεια, ευελιξία στο σύστημα, τεχνολογία και ευκαιρίες ζωής για τις επόμενες γενιές, αλλάζοντας το παραγωγικό μοντέλο της περιοχής. 

Οι πρώην λιγνιτικές περιοχές αποτελούν ιδανική τοποθεσία για την εγκατάσταση data centers καθώς και τεχνολογιών αποθήκευσης και παροχής ευελιξίας. Πρακτικά η ΔΕΗ αξιοποιεί τα ανενεργά ορυχεία αναπτύσσοντας έργα αντλησιοταμίευσης (αποθήκευση μακράς διαρκείας), αξιοποιεί τις ενεργειακές της υποδομές γη, δίκτυα και διασυνδέσεις, ενώ ταυτόχρονα αναπτύσσει σημαντικό χαρτοφυλάκιο ΑΠΕ, επενδύει σε μονάδες ευέλικτης παραγωγής και σε δίκτυο οπτικών ινών. 

Επιπλέον, αξιοποιεί την εμπειρία και γνώση του έμπειρου τεχνικά ανθρώπινου δυναμικού της περιοχής,  προσελκύει νέο εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό, διασφαλίζοντας στο μέγιστο βαθμό τη βιωσιμότητα των επενδύσεων αλλά και την προστιθέμενη αξία αυτών για το σύνολο της αγοράς και της κοινωνίας.

Πυλώνας του σχεδίου είναι η ανάπτυξη ενός Mega Data Center ισχύος 300 MW με δυνατότητα επέκτασης σε Giga Data Center ισχύος 1.000 MW στις εγκαταστάσεις του ΑΗΣ Αγίου Δημητρίου στη Δ. Μακεδονία, ένα έργο που συνδυάζει τεχνολογική και ενεργειακή υπεροχή, σηματοδοτώντας την ισχυρή ανάπτυξη της ΔΕΗ ως ηγέτιδα PowerTech εταιρεία. Πρόκειται για μια μεγάλη επένδυση σε Ευρωπαϊκό επίπεδο,  ύψους περίπου €2,3 δισ. - για το Mega Data Center – και μπορεί να ολοκληρωθεί σε μόλις δύο χρόνια από τη δέσμευση με έναν hyperscaler.

Η παροχή της ενέργειας στο mega data center θα γίνεται απευθείας από νέες μονάδες παραγωγής (behind-the-meter), όχι το δίκτυο. Με αυτό τον τρόπο οι ανάγκες του δεν θα επιβαρύνουν το εθνικό σύστημα ενέργειας.

Το πλάνο του Ομίλου ΔΕΗ περιλαμβάνει επίσης επενδύσεις €1,2 δισ. για κατασκευή 2.130 MW φωτοβολταϊκών στις περιοχές των ορυχείων, που μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες 715.000 σπιτιών και επιχειρήσεων. 

Κατά την παρουσίαση του επενδυτικού πλάνου ανακοινώσαμε έργα αποθήκευσης ενέργειας ισχύος 860 MW, ύψους €940 εκατ., στα οποία περιλαμβάνονται δύο έργα αντλησιοταμίευσης, στα ορυχεία Καρδιάς και Νοτίου Πεδίου, με δυναμικότητα παραγωγής 320MW για οκτώ ώρες και 240MW για δώδεκα ώρες, αντίστοιχα. Και τα δύο έργα έχουν ήδη λάβει τις απαραίτητες άδειες από τη Ρυθμιστική Αρχή και βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο σχεδιασμού. Οι πρώην εξορυκτικές περιοχές του Ομίλου είναι ιδανικές για αυτή τη χρήση, καθώς οι λίμνες που απαιτούνται είναι σχεδόν έτοιμες - υπάρχουν επιφανειακά ορυχεία με την απαραίτητη διαφορά υψομέτρου, που μπορούν εύκολα να γεμίσουν με νερό.

Στην ίδια περιοχή, κατασκευάζονται επίσης 300MW έργα αποθήκευσης BESS, που αποσκοπούν στην υποστήριξη της λειτουργίας των παρακείμενων φωτοβολταϊκών σταθμών και συμβάλλουν στην ευστάθεια του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας.

Το πλάνο της Δ. Μακεδονίας περιλαμβάνει επίσης επενδύσεις σε νέες καθαρές τεχνολογίες ενέργειας, που στοχεύουν στην απομάκρυνση του άνθρακα από τομείς με υψηλές εκπομπές ρύπων, όπως οι μεταφορές και η βιομηχανική παραγωγή. Μέσω της κοινοπραξίας Hellenic Hydrogen με την Motor Οil, ο Όμιλος ΔΕΗ συμμετέχει στην πρώτη βιομηχανικής κλίμακας μονάδα παραγωγής υδρογόνου από ανανεώσιμες πηγές στο Αμύνταιο.

Το πράσινο υδρογόνο είναι μία υποσχόμενη τεχνολογία με πολλές εφαρμογές, που ενδέχεται να παίξει σημαντικό ρόλο στο μέλλον, για παράδειγμα η μονάδα ΣΗΘΥΑ στην Καρδιά και άλλες μονάδες που κατασκευάζει ο Όμιλος, θα μπορούν να λειτουργούν και με μείγμα φυσικού αερίου και υδρογόνου.

Η Πτολεμαΐδα 5 θα μετατραπεί σε μονάδα φυσικού αερίου συνδυασμένου κύκλου CCGT ισχύος περίπου 550 MW, λειτουργώντας στο πρώτο στάδιο ανάπτυξή της σε ανοιχτό κύκλο OCGT ισχύος περίπου 350  MW. Το φυσικό αέριο επελέγη ως η βέλτιστη λύση, ως απαραίτητη τεχνολογία στο περιφερειακό ενεργειακό σύστημα, η οποία συμπληρώνει το χαρτοφυλάκιο ΑΠΕ που αναπτύσσει ο Όμιλος ΔΕΗ στην περιοχή. Η αποδοτικότητα και η ευελιξία αυτής της μονάδας θα είναι από τις υψηλότερες στην αγορά, προσφέροντας επιπλέον ευελιξία στο χαρτοφυλάκιο παραγωγής, ενώ θα είναι έτοιμη να καταναλώσει και υδρογόνο στο μείγμα καυσίμου της (Hydrogen Ready for).

Σχετικά με τη Μονάδα Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης (ΣΗΘΥΑ), σχεδιάστηκε με στόχο τη διασφάλιση του χαμηλότερου κόστους παραγωγής θερμικής ενέργειας έναντι οποιασδήποτε εναλλακτικής τεχνολογίας ή επένδυσης, συμβάλλοντας ουσιαστικά στη βιωσιμότητα των Δημοτικών Επιχειρήσεων Τηλεθέρμανσης της περιοχής.

Παράλληλα, στον ΑΗΣ Καρδιάς, οι παλαιές γεννήτριες των Μονάδων 3 και 4 του Ομίλου ΔΕΗ θα μετατραπούν σε σύγχρονους πυκνωτές, με την προσθήκη σφονδύλου στον άξονα των γεννητριών για την παροχή αδράνειας στο σύστημα. Έτσι, καθίσταται δυνατή η ρύθμιση της τάσης και της συχνότητας του συστήματος, ενώ η λύση αυτή θεωρείται η βέλτιστη από τεχνοοικονομική άποψη για τη διασφάλιση της αξιοπιστίας και της ασφάλειας των εθνικών δικτύων υπερυψηλής τάσης. 

Το ολιστικό πλάνο του Ομίλου ΔΕΗ περιλαμβάνει επίσης αποκαταστάσεις εδαφών που θα δώσουν νέα πνοή σε χιλιάδες στρέμματα με σκοπό να αξιοποιηθούν από την τοπική κοινωνία, καθώς και μία νέα μονάδα Waste2Energy με υπερσύγχρονη αντιρρυπαντική τεχνολογία για τη θερμική  επεξεργασία απορριμματογενών ενεργειακών πρώτων υλών. 

Από τον λιγνίτη προς το NetZero οι προκλήσεις είναι πολλές. Το ίδιο και οι ευκαιρίες

Μέσα σε αυτό το δυναμικό σκηνικό, με την ολοένα μεγαλύτερη σύγκλιση Ενέργειας και Τεχνολογίας, δεν αρκεί απλώς να ακολουθούμε τις εξελίξεις - πρέπει να τις διαμορφώνουμε. Και για αυτό απαιτείται υψηλή τεχνογνωσία, τολμηρός σχεδιασμός και συνεπής στοχοπροσήλωση σε ένα μέλλον βιώσιμο, για όλους.

www.worldenergynews.gr 

Ρoή Ειδήσεων

Δείτε επίσης