Το μεγάλο στοίχημα της Ευρώπης να σπάσει την κυριαρχία της Κίνας στις σπάνιες γαίες και να μειώσει την εξάρτησή της από το Πεκίνο στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης, των ηλεκτρικών αυτοκινήτων, της ενέργειας και πολλών ακόμη, ξεκινάει εκεί που τελειώνουν τα σύνορα της και ξεκινούν της Ρωσίας.
Η παραγωγή μαγνητών σπάνιων γαιών
Στη βιομηχανική πόλη Νάρβα της Εσθονίας, μια πόλη κοντά στα σύνορα με την Ρωσία, δημιουργήθηκε και λειτουργεί από τον Σεπτέμβριο του 2025, από την καναδική εταιρεία Neo Performance Materias, το μεγαλύτερο εργοστάσιο μαγνητών της Ευρώπης. Οι μαγνήτες αποτελούν ένα ισχυρό διαπραγματευτικό χαρτί στη συνεχιζόμενη γεωπολιτική αντιπαλότητα μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας είναι απαραίτητοι για τη λειτουργία της σύγχρονης τεχνολογίας, όπως ηλεκτρικά οχήματα, ανεμογεννήτριες, smartphones, σύγχρονος ιατρικός εξοπλισμός όπλα ακριβείας και φυσικά τεχνητή νοημοσύνη.
Σύμφωνα με τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της Neo, Rahim Suleman, το εργοστάσιο θα παράγει 2.000 μετρικούς τόνους μαγνητών σπάνιων γαιών το 2025, πριν φτάσει σταδιακά πάνω από στους 5.000 τόνους, καθώς επιδιώκει να συμβαδίσει με «μια εξαιρετικά ταχέως αναπτυσσόμενη αγορά».
Μια προσπάθεια για δημιουργία μιας σύγχρονης εφοδιαστικής αλυσίδας
Η προσπάθεια της Ευρώπης να επιτύχει τους στόχους της για την ασφάλεια των πόρων αντιμετωπίζει αρκετά εμπόδια. Οι αναλυτές έχουν επικαλεστεί ζητήματα όπως το έλλειμμα χρηματοδότησης, η περιορισμένη και κατακερματισμένη αλυσίδα εφοδιασμού που κατασκευάζεται στην ΕΕ και το σχετικά υψηλό κόστος παραγωγής. Όλα αυτά εγείρουν ερωτήματα σχετικά με τη βιωσιμότητα των φιλόδοξων στόχων της ΕΕ για την αλυσίδα εφοδιασμού.
«Η Ευρώπη χρειάζεται μια μεγάλη αύξηση στην ικανότητα μαγνητών σπάνιων γαιών για να πλησιάσει έστω και λίγο μια διαφοροποιημένη αλυσίδα εφοδιασμού για τις αυτοκινητοβιομηχανίες της», δήλωσε η Caroline Messecar, αναλύτρια της Fastmarkets, στο CNBC.
Η Ευρώπη, ειδικότερα, έχει βρεθεί στο στόχαστρο των δασμολογικών αναταραχών από την Κίνα αλλά και τις ΗΠΑ. Στις οικονομικές προβλέψεις του φθινοπώρου 2025, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, διαπίστωσε ότι η μείωση των κινεζικών εξαγωγών προκάλεσαν τεράστια προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα σε διάφορους τομείς, όπως η αυτοκινητοβιομηχανία και η πράσινη ενέργεια. Το γεγονός, ότι η ανάπτυξη της Ευρωπαικής βιομηχανίας εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από έναν ισχυρό προμηθευτεί οδήγησε τις Βρυξέλλες στην αναζήτηση εναλλακτικού σχεδίου.
Τα μέτρα για την αντιμετώπιση των δασμών
Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ανακοίνωσε τον Οκτώβριο ότι βρίσκονται σε εξέλιξη σχέδια για την έναρξη ενός λεγόμενου σχεδίου «RESourceEU» στα χνάρια της «REPowerEU», η οποία επεδίωκε να ξεπεράσει τα εμπόδια στον εφοδιασμό για την ενέργεια.
Το έργο Narva προηγείται αυτών των μέτρων, αλλά, με 18,7 εκατομμύρια ευρώ σε χρηματοδότηση από την ΕΕ, αποτελεί παράδειγμα αυτού που ελπίζει να επιτύχει η ΕΕ. Και παρόλο που η παραγωγή του είναι μέτρια σε σύγκριση με τη συνολική ζήτηση, καταδεικνύει πώς η ΕΕ σχεδιάζει να ενισχύσει την ικανότητα παραγωγής μαγνητών στην ΕΕ και να μειώσει την εξάρτηση της από την Κίνα.
Η επιλογή της τοποθεσίας
Η επιλογή της τοποθεσίας από την καναδική εταιρεία, για την δημιουργία ενός σημαντικού εργοστασίου για την Ευρώπη, έχει προκαλέσει αντιδράσεις καθώς βρίσκεται μια ανάσα από τα σύνορα της Ρωσίας. Μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία το 2022, ο Βλαντιμίρ Πούτιν είχε δηλώσει ότι η Εσθονική πόλη Narva είναι ιστορικά μέρος της Ρωσίας και θα πρέπει να της ανήκει.
Αυτό σημαίνει, ότι σε περίπτωση που ο Πούτιν αποφασίσει να χτυπήσει κάποια χώρα μέλος του ΝΑΤΟ το πιθανότερο είναι ότι θα ξεκινήσει από την Νάρβα της Εσθονίας. Ερωτηθείς ο Suleman της Neo γιατί επιλέχθηκε η περιοχή αυτή για την κατασκευή του εργοστασίου, είπε ότι η εταιρεία έχει σημαντική επιχειρηματική παρουσία στην Εσθονία και θεωρήθηκε ως το σωστό μέρος στην Ευρώπη».
www.worldenergynews.gr
