Εξήγησε ότι οι ανάγκες σε αέριο στην αγορά της Ανατολικής Ευρώπης το 2030 υπολογίζονται σε 30-35 δισ. κμ ετησίως (16-17 δισ. κμ η υποκατάσταση του ρωσικού αερίου και μια αντίστοιχη ποσότητα από την οργανική ανάπτυξη της αγοράς). Η αγορά φυσικού αερίου στη ΝΑ Ευρώπη, την Ουγγαρία και την Ουκρανία θα διευρυνθεί, το 2030-32, λόγω αύξησης της ζήτησης, διακοπής της ροής του ρωσικού αερίου, αλλά και αναθέρμανσης της οικονομίας μετά τη λήξη του πολέμου στην Ουκρανία.
Η εξαγωγική δυναμικότητα του ελληνικού συστήματος αθροίζει 8,5 δισ. κμ αέριου (5,5 δισ. μέσω του ΙGB και 3,5 δισ. μέσω Σιδηροκάστρου) και θα φτάσει τα 10 δισ. κμ με την ολοκλήρωση του αγωγού Ελλάδας- Βόρειας Μακεδονίας (1,5 δισ. κμ) που κατασκευάζεται ήδη και αργότερα θα φθάσει στη Σερβία. Ας σημειωθεί ότι ο ΔΕΣΦΑ σύντομα πρόκειται να προκηρύξει το διαγωνισμό για το έργο Κομοτηνή-Καρπερή.
Η δυναμικότητα αυτή μπορεί να στηρίξει ένα ακόμη FSRU, όμως αυτό θα πρέπει να είναι ανταγωνιστικό των τερματικών σταθμών της Πολωνίας, της Λιθουανίας και της Κροατίας, χώρες που επίσης προμηθεύουν την Ουκρανία και λόγω μικρότερης απόστασης μπορούν να προσφέρουν χαμηλότερες τιμές.
Για να είναι ανταγωνιστικό ένα δεύτερο ελληνικό FSRU σύμφωνα με τον ίδιο θα πρέπει να μειωθούν οι ταρίφες στις χώρες του Κάθετου Διαδρόμου. Χωρίς διακρατικό συντονισμό και ρυθμιστική σύγκλιση, το πλεονέκτημα της πρόσβασης σε άφθονο LNG εξανεμίζεται από το κόστος διέλευσης.
«Είναι προφανές, από τη διαφορά κόστους των δύο έργων, ότι για να έχεις μία εύλογη απόδοση, ακόμα και την ελάχιστη, πρέπει τα υπόλοιπα κόστη να μειωθούν, δεδομένου και του ανταγωνισμού από τα FSRU των άλλων χωρών της περιοχής, τα οποία αφενός γεωγραφικά βρίσκονται πιο κοντά στον τελικό καταναλωτή και αφετέρου τα περισσότερα έχουν κατασκευαστεί πριν τον πόλεμο στην Ουκρανία, όταν τα κόστη ήταν χαμηλότερα» σημείωσε ο κ. Κοπελούζος.
Όπως σημείωσε καθένας από τους μετόχους της Gastrade έφερε προστιθέμενη αξία και όλοι ενδιαφέρονται για το ΑΣΦΑ Θράκης. «Εμείς γνωρίζουμε ότι το δεύτερο FSRU θα είναι ένα έργο χαμηλής απόδοσης» είπε ο κ. Κοπελούζος και πρόσθεσε: «Όποιος φτιάξει το δεύτερο FSRU θα είναι ευεργέτης για τη χώρα. Αν κάποιος φτιάξει τρίτο θα είναι κατεστραμμένος ευεργέτης».
Παράλληλα ο διευθύνων σύμβουλος της Gastrade Κωστής Σιφναίος επιβεβαίωσε τις επαφές με την enerwave (πρώην elpedison) αλλά και με τους υπόλοιπους 4-5 προμηθευτές που λειτουργούν στην Ελλάδα για τη σύναψη συμβολαίων.
Όσον αφορά το πρώτο FSRU o χώρος που υπάρχει στην παρούσα φάση είναι πολύ περιορισμένος και αναμένεται να αυξηθεί μετά την τριετία οπότε και εκτιμάται στο 40%, καθώς μάλιστα είναι κλεισμένα τα slots της Ρεβυθούσας για αρκετά χρόνια. Εξετάζεται η αύξηση της χωρητικότητας, ενώ ενδεχομένως να υπάρξει και συντήρηση την περίοδο Απριλίου - Ιουνίου της ερχόμενης χρονιάς.
Επενδυτική απόφαση το 2026
Ταυτόχρονα με το έντονο αμερικανικό ενδιαφέρον για την καθιέρωση ενός ακόμη «δρόμου» μεταφοράς φυσικού αερίου στη Νοτιοανατολική Ευρώπη έως την Ουκρανία και την αξιοποίηση της Ελλάδας ως σημείου εισόδου του αμερικάνικου LNG προς αυτό το νέο «δρόμο», υπάρχει μεγάλη ανάγκη δημιουργίας νέων υποδομών για την υποδοχή του αερίου και την ίδια ώρα δεν υπάρχει καμία προοπτική αλλαγής της πολιτικής της ΕΕ να μην χρηματοδοτεί έργα φυσικού αερίου.
Με αυτά τα δεδομένα, επενδύσεις όπως το δεύτερο FSRU της Gastrade στο Θρακικό Πέλαγος, για να είναι αποδοτικό προς τους μετόχους του θα πρέπει να μειωθούν τα τέλη του Κάθετου Διαδρόμου, μεσοπρόθεσμα να αυξηθεί η δυναμικότητα μεταφοράς του δικτύου, να συναφθούν μεγαλύτερης διάρκειας και περισσότερες συμβάσεις δέσμευσης χωρητικότητας, ενώ οι εγγυήσεις που θα συμπεριλαμβάνονται σε αυτές τις συμβάσεις να είναι ανάλογες με την επένδυση.
Σε αυτό το πνεύμα τοποθετήθηκε χθες επικεφαλής του ομίλου Κοπελούζου, Δημήτρης Κοπελούζος, σε συνάντηση με τους δημοσιογράφους, αφήνοντας πάντως να εννοηθεί ότι τόσο ο όμιλος όσο και οι υπόλοιποι μέτοχοι της Gastrade, είναι ένθερμοι υποστηρικτές του δεύτερου FSRU, για το οποίο αναμένεται να ληφθεί τελική επενδυτική απόφαση ετός του 2026 με στόχο ο νέος σταθμός να λειτουργήσει το 2028.
Το ύψος της επένδυσης για τη δημιουργία του δεύτερου FSRU υπολογίζεται σε 650 εκατ. ευρώ, δηλαδή πολύ υψηλότερα από το FSRU της Αλεξανδρούπολης που κόστισε 490 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων μάλιστα τα 226 εκατ. ευρώ προήλθαν από επιδοτήσεις. Το δεύτερο FSRU όμως δεν προβλέπεται να λάβει καμία επιδότηση, αλλά ούτε και φθηνή δανειοδότηση από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, καθώς η ΕΕ δεν επιδοτεί πλέον έργα αερίου και η ΕΤΕπ δεν χορηγεί δάνεια σε έργα αερίου.
Ο ίδιος πάντως ανέφερε ότι δεν θα υπάρξει κανένα πρόβλημα στον τομέα της χρηματοδότησης. Ερωτώμενος αν υπάρχει ενδεχόμενο συνεργασίας με το κρατικό αναπτυξιακό αμερικανικό fund DFC ο κ. Κοπελούζος είπε ότι είναι ανοικτός σε συζητήσεις και αν υπάρξει κάποια συγκεκριμένη πρόταση θα την εξετάσει. Διευκρίνισε πάντως ότι το DFC χορηγεί δάνεια και ότι δανειοδοτικό ενδιαφέρον για το έργο έχει ήδη εκδηλωθεί από ελληνικές και ξένες τράπεζες.
Οι εκτιμήσεις Κοπελούζου για το αέριο
Εκτίμηση του κ. Κοπελούζου είναι ότι η Ευρώπη δεν πρόκειται να επιστρέψει στο ρωσικό αέριο και αυτό για δύο λόγους : ο πρώτος είναι η βεβαιότητα ότι η ΕΕ δεν θα διαφοροποιηθεί ως προς την απόφασή της να βάλει οριστικά τέλος στις ρωσικές ροές αερίου μετά το 2027.
Ο δεύτερος, η εκτίμηση ότι οι τιμές LNG θα υποχωρήσουν σε επίπεδα χαμηλότερα από τις τιμές του ρωσικού αερίου. Ο κ. Κοπελούζος αναμένει δομική πίεση στις τιμές που θα προκύψει από την είσοδο στην αγορά μεγάλων όγκων LNG από το 2026 και μετά. Εκτίμησε ότι η παραγωγή LNG θα αυξηθεί 60% στην 4ετία.
Οπως είπε μέσα στους πρώτους 8μήνες του 2026 το Κατάρ θα ρίξει στην αγορά 48 εκατ. τόνους LNG ενώ η παραγωγή των ΗΠΑ θα συνεχίσει να αυξάνεται. Το LNG δεν αποθηκεύεται θα πρέπει να βρει αγοραστές, πιέζοντας τις τιμές προς τα κάτω. Παρουσίασε μάλιστα στοιχεία που δείχνουν ότι τους τελευταίους μήνες οι τιμές LNG στη spot αγορά αποκλίνουν προς τα πάνω σε σχέση με αυτές του ρωσικού αερίου σε ποσοστό κάτω από 3%. Μάλιστα έγινε η εκτίμηση ότι οι Αμερικανοί μπορούν να πωλούν και με 7 ευρώ, ενώ ο κ. Σιφναίος δεν απέκλεισε να υποχωρήσουν οι τιμές του TTF στα 20 ευρώ/ MWh.
“Για τα επόμενα 20 χρόνια δεν προβλέπω ρωσικό αέριο στην Ευρώπη” τόνισε χαρακτηριστικά αν και δεν απέκλεισε περιορισμένες έμμεσες ροές μέσω Τουρκίας.
