Έντονες διεργασίες στις Βρυξέλλες για συμπληρωματικά μέτρα στον Φόρο Άνθρακα

Σχετικά Άρθρα

Gentiloni (Κομισιόν): Πώς ο μηχανισμός CBAM θα υποκαταστήσει τα δικαιώματα ρύπων - Πρωτοβουλία Σπυράκη για αξιόπιστη λύση
10/12/2021 - 19:42

Αναβρασμός μεταξύ των επηρεαζόμενων κλάδων της βιομηχανίας και εκτεταμένο lobbying βρίσκεται σε εξέλιξη στις Βρυξέλλες σχετικά με τον Συνοριακό Μηχανισμό Προσαρμογής Άνθρακα ,Carbon Border Adjustment Mechanism ή CBAM, όπως επικράτησε να ονομάζεται ο Συνοριακός Φόρος Άνθρακα, Carbon Border Tax.
Το νέο καθεστώς φιλοδοξεί να λειτουργήσει αφενός ως κίνητρο για τη μείωση της εκπομπής CO2 παγκοσμίως και τη λήψη περιβαλλοντικών μέτρων, όπως το εμπόριο ρύπων σε τρίτες χώρες και αφετέρου να προστατεύσει τις βιομηχανίες της ΕΕ από τον ανταγωνισμό φθηνότερων εισαγωγών, από τρίτες χώρες χαμηλότερου περιβαλλοντικού κόστους, αποτρέποντας ταυτόχρονα τη μετεγκατάσταση των ευρωπαϊκών βιομηχανιών εκτός ΕΕ, για τους ίδιους λόγους.

Πως θα λειτουργήσει το μέτρο

Τον Ιούλιο του 2021 η Επιτροπή παρουσίασε την αναλυτική πρόταση της η οποία, όπως δήλωσε πρόσφατα ο Επίτροπος Οικονομίας της ΕΕ, Paolo Gentiloni, απαντώντας σε ερώτηση Ευρωβουλευτών μεταξύ των οποίων και η Μαρία Σπυράκη, προβλέπει ότι «σταδιακά στη διάρκεια μιας δεκαετίας αρχής γενομένης από το 2026, ο Μηχανισμός Συνοριακής Προσαρμογής Άνθρακα Carbon Border Adjustment Mechanism-CBAM θα υποκαταστήσει τη δωρεάν κατανομή δικαιωμάτων στο πλαίσιο του συστήματος εμπορίας ρύπων ETS.
Ο CBAM αφορά τους κλάδους τσιμέντου, αλουμινίου, χάλυβα, λιπασμάτων και ηλεκτρικής ενέργειας. Το μέτρο θα αρχίσει να εφαρμόζεται πλήρως από το 2026, ενώ η περίοδος 2023-2026 θα είναι μεταβατική και θα προβλέπει μόνο reporting.
Συγκεκριμένα η πρόταση της Επιτροπής προβλέπει ότι τα δωρεάν δικαιώματα ρύπων θα συνεχίσουν να διατίθενται σε ποσοστό 100% έως 31 Δεκεμβρίου του 2025. Το 2026 θα διατεθεί το 90% των δικαιωμάτων, και από το 2027 τα δωρεάν δικαιώματα θα μειώνονται κάθε έτος κατά 10% ώστε να μηδενιστούν το 2035.

Αβεβαιότητα για την αποτελεσματική υποκατάσταση των δικαιωμάτων ρύπων και την αντιστάθμιση

Πρέπει να σημειωθεί ότι η Γαλλία, που θα αναλάβει την προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ για το πρώτο εξάμηνο του 2022, επιθυμεί να σημειώσει αρκετή πρόοδο ώστε να είναι σε θέση να ξεκινήσει τριμερείς συζητήσεις μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της Επιτροπής και του Συμβουλίου της ΕΕ από τον Ιούλιο με στόχο να ολοκληρωθούν οι συζητήσεις έως το τέλος του 2022.
Η πρόταση για την υιοθέτηση του CBAM θεωρείται κατά κύριο λόγο γαλλικής έμπνευσης και στηρίζεται από την ισχυρή γαλλική τσιμεντοβιομηχανία η οποία μέσω αυτής εκτιμά ότι θα περιορίσει τον αθέμιτο ανταγωνισμό από τρίτες χώρες.
Ωστόσο άλλοι κλάδοι όπως για παράδειγμα το αλουμίνιο και ο χάλυβας οι οποίοι σήμερα λαμβάνουν δωρεάν δικαιώματα ρύπων που σταδιακά θα καταργηθούν, αλλά και αντιστάθμιση ρύπων στο κόστος της ενέργειας, που επί του παρόντος είναι ασαφές αν θα συνεχιστεί, ανησυχούν ότι θα πληγούν καίρια. Ζητούν λοιπόν ο CBAM να συνοδευτεί τουλάχιστον από ένα καθεστώς επιστροφών κατά τις εξαγωγές, που θα βοηθήσει τα πράσινα προϊόντα της ΕΕ να ανταγωνιστούν στις παγκόσμιες αγορές.
Βεβαίως θα προτιμούσαν να συνεχιστεί το καθεστώς της διάθεσης δωρεάν δικαιωμάτων εκπομπής CO2, που καλύπτουν το σύνολο της παραγωγής τους, κάτι όμως που δεν φαίνεται εφικτό όπως προκύπτει και από τη δήλωση Τζεντιλόνι.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η ανησυχία για τις επιπτώσεις του CBAM έχει επεκταθεί και σε άλλους κλάδους όπως αυτός της διύλισης που δεν έχει συμπεριληφθεί στην πρώτη φάση εφαρμογής του μηχανισμού καθώς το ETS βασίζεται στο επίπεδο της δραστηριότητας των εγκαταστάσεων και όχι στα προϊόντα. Προοπτικά η συμπερίληψη και του κλάδου της διύλισης στο CBAM απαιτεί την ανάπτυξη μεθοδολογίας υπολογισμού για τα προϊόντα διύλισης και όπως φαίνεται στο ζήτημα θα εμπλακεί και η FuelsEurope.

www.worldenergynews,gr