Περιβάλλον

Έκθεση IPCC: Το καθαρό μηδέν πρέπει να επιτευχθεί ως το 2040, όχι αρχές 2050

Έκθεση IPCC: Το καθαρό μηδέν πρέπει να επιτευχθεί ως το 2040, όχι αρχές 2050
Τα  στοιχεία της έκθεσης της IPCC δείχνουν ότι το καθαρό μηδέν πρέπει να επιτευχθεί μέχρι το 2040, όχι στις «αρχές της δεκαετίας του 2050», όπως αναφέρεται.
Η τελευταία έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) AR6 στερείται διευκρίνισης της επείγουσας ανάγκης και ρεαλισμού, όπως μαρτυρούν τα στοιχεία της και παρατηρεί ο Kevin Anderson καθηγητής Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ, σε ανάλυσή του την οποία δημοσιεύει το europost.eu.
Τα ίδια τα στοιχεία της έκθεσης δείχνουν ότι το καθαρό μηδέν πρέπει να επιτευχθεί μέχρι το 2040, όχι στις «αρχές της δεκαετίας του 2050», όπως αναφέρεται.

Το σφάλμα του μοντέλου

Ο Anderson στην ανάλυσή του που ακολουθεί επικρίνει το μοντέλο που χρησιμοποιείται ως πρότυπο, λέγοντας ότι διατυπώνεται από πλούσια έθνη με υψηλές εκπομπές ρύπων, γεγονός που οδηγεί στην υπονόμευση όχι μόνο της απαραίτητης κλίμακας μείωσης των εκπομπών, αλλά και την ισορροπία ευθύνης μεταξύ των αναπτυγμένων χωρών και των υπολοίπων.
Για λόγους ισότητας και καθαρού ρεαλισμού, τα πλούσια έθνη θα πρέπει να πετύχουν καθαρό μηδέν μεταξύ 2030 και 2035, με τον υπόλοιπο κόσμο να ολοκληρώνει το έργο κατά την επόμενη δεκαετία.

Προσθέτει ότι η IPCC και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα πρέπει να σταματήσουν να εξαρτώνται από μη αποδεδειγμένες τεχνολογίες «αρνητικών εκπομπών» και να αναπτύξουν γρήγορα τις αποδεδειγμένες λύσεις (ενέργεια μηδενικού άνθρακα, στέγαση χαμηλών εκπομπών ρύπων, ηλεκτρική κινητικότητα, ηλεκτροκίνηση κ.λπ.)
Και με τις εκπομπές ρύπων των πλουσιότερων 1% σε ποσοστό 1,5 φορές μεγαλύτερο από εκείνο του κατώτερου 50% του παγκόσμιου πληθυσμού, οι γρήγορες μειώσεις στη χρήση ενέργειας και υλικών είναι επίσης απαραίτητες. Αναλυτικότερα, επισημαίνει: 

Τι έχει αλλάξει στην πρόσφατη έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) από την τελευταία του 2014;
Η ατμόσφαιρα έχει επιβαρυνθεί με ένα επιπλέον τρίτο ενός τρισεκατομμυρίου τόνων CO₂, κυρίως από την καύση ορυκτών καυσίμων, ενώ οι παγκόσμιοι ηγέτες υποσχέθηκαν να μειώσουν τις παγκόσμιες εκπομπές και έχουν οδηγήσει σε μια αύξηση 5%.

Έκθεση AR6 της IPCC: θα πρέπει το καθαρό μηδέν να έχει κατακτηθεί το 2040, όχι «αρχές της δεκαετίας του 2050»

Η νέα έκθεση προκαλεί μια ήπια αίσθηση επείγοντος, καλώντας τις κυβερνήσεις να κινητοποιήσουν τη χρηματοδότηση για να επιταχύνουν την υιοθέτηση της πράσινης τεχνολογίας.
Αλλά τα συμπεράσματά του απέχουν πολύ από μια άμεση ερμηνεία των προϋπολογισμών άνθρακα της ίδιας της IPCC (η συνολική ποσότητα CO₂ που εκτιμούν οι επιστήμονες μπορεί να τεθεί στην ατμόσφαιρα για μια δεδομένη αύξηση της θερμοκρασίας).

Η έκθεση υποστηρίζει ότι, για να διατηρηθεί η πιθανότητα θέρμανσης 50:50 που δεν υπερβαίνει τους 1,5°C πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα, οι εκπομπές CO2 πρέπει να μειωθούν στο «καθαρό μηδέν» μέχρι τις «αρχές της δεκαετίας του 2050».
Ωστόσο, η ενημέρωση της εκτίμησης της IPCC για τον προϋπολογισμό άνθρακα 1,5°C, από το 2020 έως το 2023, και στη συνέχεια η χάραξη μιας ευθείας γραμμής από τις σημερινές συνολικές εκπομπές μέχρι το σημείο όπου όλες οι εκπομπές άνθρακα πρέπει να σταματήσουν, και χωρίς να υπερβεί αυτόν τον προϋπολογισμό, δίνει ημερομηνία για μηδενικό CO₂ το 2040.
Καταγραφή_12.PNG
Δεδομένου ότι θα χρειαστούν μερικά χρόνια για να οργανωθούν οι απαραίτητες πολιτικές δομές και η τεχνική ανάπτυξη, η ημερομηνία για την εξάλειψη όλων των εκπομπών CO₂ ώστε να παραμείνουν εντός του 1,5°C από την υπερθέρμανση πλησιάζει, γύρω στα μέσα της δεκαετίας του 2030.
Αυτό είναι ένα εντυπωσιακά διαφορετικό επίπεδο επείγοντος από αυτό στις «αρχές της δεκαετίας του 2050» της IPCC.
Παρόμοιες πλάνες κρύβονται πίσω από το χρονοδιάγραμμα των «αρχών της δεκαετίας του 2070» που η IPCC παραπέμπει στον περιορισμό της παγκόσμιας θέρμανσης στους 2°C.

Η επιστήμη της IPCC ενσωματώνει αποικιακές συμπεριφορές

Για περισσότερες από δύο δεκαετίες, το έργο της IPCC για τη μείωση των εκπομπών (αυτό που οι ειδικοί αποκαλούν «μετρίαση») κυριαρχείται από μια συγκεκριμένη ομάδα φορέων που χρησιμοποιούν τεράστια μοντέλα υπολογιστών για να προσομοιώσουν τι μπορεί να συμβεί με τις εκπομπές υπό διαφορετικές υποθέσεις, που σχετίζονται κυρίως με την τιμή και την τεχνολογία.
Αυτό το επίλεκτο μοντέλο, που βασίζεται σχεδόν εξ ολοκλήρου σε πλούσιες χώρες με υψηλές εκπομπές, έχει υπονομεύσει την απαραίτητη κλίμακα μειώσεων εκπομπών.

Η έκθεση μετριασμού της IPCC το 2022 περιελάμβανε ένα κεφάλαιο για τη «ζήτηση, τις υπηρεσίες και τις κοινωνικές πτυχές» ως αποθήκη για εναλλακτικές φωνές, αλλά αυτές περιορίστηκαν σε έναν άφωνο ψίθυρο στην επιδραστική περίληψη της τελευταίας έκθεσης για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής.

Μοντελοποίηση Ολοκληρωμένης Αξιολόγησης (IAM)

Οι εξειδικευμένες ομάδες μοντελοποίησης (που αναφέρονται ως Integrated Assessment Modelling, ή IAMs) έχουν παραγκωνίσει με επιτυχία τις ανταγωνιστικές φωνές, περιορίζοντας το έργο του μετριασμού σε αλλαγές στην τεχνολογία που προκαλούνται από τις τιμές – μερικές από τις πιο σημαντικές από τις οποίες, όπως οι λεγόμενες «τεχνολογίες αρνητικών εκπομπών», είναι μόλις έξω από το εργαστήριο.
Η IPCC προσφέρει πολλά «σενάρια» μελλοντικών ενεργειακών συστημάτων χαμηλών εκπομπών άνθρακα και πώς θα μπορούσαμε να φτάσουμε εκεί από εδώ.

Όμως, όπως έχει καταστήσει σαφές το έργο του ακαδημαϊκού Tejal Kanitkar και άλλων, όχι μόνο αυτά τα σενάρια προτιμούν την κερδοσκοπική τεχνολογία αύριο από τις πολύ δύσκολες πολιτικές σήμερα (ουσιαστικά μια πράσινη επιχείρηση-ως συνήθως), αλλά επίσης ενσωματώνουν συστηματικά αποικιακές στάσεις απέναντι στα «αναπτυσσόμενα έθνη».
Με ελάχιστες έως καθόλου εξαιρέσεις, διατηρούν τα σημερινά επίπεδα ανισότητας μεταξύ των αναπτυγμένων και των αναπτυσσόμενων χωρών, με πολλά σενάρια να αυξάνουν πραγματικά τα επίπεδα ανισότητας. Ομολογουμένως, πολλοί μοντελιστές του IAM προσπαθούν να εργαστούν αντικειμενικά, αλλά το κάνουν μέσα σε βαθιά υποκειμενικά όρια που έχουν καθοριστεί και διατηρηθεί από εκείνους που ηγούνται τέτοιων ομάδων.

Η ισότητα σημαίνει ότι τα ανεπτυγμένα έθνη πρέπει πρώτα να μηδενίσουν ρύπους, έως το 2030-2035

Εάν βγούμε έξω από τη σπάνια σφαίρα των σεναρίων IAM που ο κορυφαίος επιστήμονας του κλίματος Johan Rockström περιγράφει ως «ακαδημαϊκή άσκηση που δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα», είναι σαφές ότι η υπέρβαση των 1,5°C ή 2°C θα απαιτήσει θεμελιώδεις αλλαγές στις περισσότερες πτυχές της μοντέρνας ζωής.
Ξεκινώντας από τώρα, για να μην υπερβούμε τους 1,5°C της θέρμανσης απαιτούνται 11% ετήσιες μειώσεις των εκπομπών, που πέφτουν στο 5% για τους 2°C.

Ωστόσο, αυτοί οι παγκόσμιοι μέσοι όροι αγνοούν τη βασική έννοια της ισότητας, κεντρικής σημασίας για όλες τις διαπραγματεύσεις του ΟΗΕ για το κλίμα, η οποία δίνει στα «συμβαλλόμενα μέρη των αναπτυσσόμενων χωρών» λίγο περισσότερο χρόνο για την απαλλαγή από τον άνθρακα.
Η συμπερίληψη της ισότητας σημαίνει ότι, οι περισσότερες «ανεπτυγμένες» χώρες πρέπει να φτάσουν τις μηδενικές εκπομπές CO₂ μεταξύ 2030 και 2035, με τις αναπτυσσόμενες χώρες να ακολουθούν το παράδειγμά τους έως και μια δεκαετία αργότερα.

Οποιαδήποτε καθυστέρηση θα συρρικνώσει ακόμη περισσότερο αυτά τα χρονοδιαγράμματα.
Τα περισσότερα μοντέλα IAM αγνοούν και συχνά ακόμη και επιδεινώνουν την άσεμνη ανισότητα στη χρήση ενέργειας και τις εκπομπές, τόσο εντός των εθνών όσο και μεταξύ ατόμων.
Όπως ανέφερε πρόσφατα ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας, το κορυφαίο 10% των εκπομπών αντιπροσώπευε σχεδόν το ήμισυ των παγκόσμιων εκπομπών CO₂ από τη χρήση ενέργειας το 2021, σε σύγκριση με 0,2% για το χαμηλότερο 10%.
Το πιο ανησυχητικό είναι ότι οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου του κορυφαίου 1% είναι 1,5 φορές περισσότερες από αυτές του κατώτερου μισού του παγκόσμιου πληθυσμού.

Ταχεία ανάπτυξη δοκιμασμένων τεχνολογιών

Πού μας αφήνει λοιπόν αυτό;
Στα πλουσιότερα έθνη, οποιαδήποτε ελπίδα να σταματήσει η παγκόσμια θέρμανση στους 1,5 ή 2°C απαιτεί μια τεχνική επανάσταση στην κλίμακα του μεταπολεμικού σχεδίου Μάρσαλ.
Αντί να βασίζονται σε τεχνολογίες όπως η απευθείας δέσμευση CO₂ από τον αέρα για να ωριμάσουν στο εγγύς μέλλον, χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο πρέπει να αναπτύξουν γρήγορα δοκιμασμένες και δοκιμασμένες τεχνολογίες.

Εκσυγχρονισμός κατοικιών, μετάβαση από τη μαζική ιδιοκτησία αυτοκινήτων με κινητήρα εσωτερικής καύσης σε διευρυμένες δημόσιες συγκοινωνίες μηδενικών εκπομπών άνθρακα, ηλεκτροδότηση βιομηχανιών, κατασκευή νέων κατοικιών σύμφωνα με το πρότυπο Passivhaus, ανάπτυξη ενεργειακού εφοδιασμού μηδενικών εκπομπών άνθρακα και, κυρίως, σταδιακή κατάργηση της παραγωγής ορυκτών καυσίμων.

…και ταχεία μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και υλικών

Τρεις δεκαετίες εφησυχασμού σημαίνουν ότι η τεχνολογία από μόνη της δεν μπορεί πλέον να μειώσει τις εκπομπές αρκετά γρήγορα. Μια δεύτερη, συνοδευτική φάση, πρέπει να είναι η ταχεία μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και υλικών.

Δεδομένων των βαθιών ανισοτήτων, αυτό και η ανάπτυξη υποδομών μηδενικών εκπομπών άνθρακα είναι εφικτό μόνο με την ανακατανομή της παραγωγικής ικανότητας της κοινωνίας μακριά από την ιδιωτική πολυτέλεια των λίγων και τη λιτότητα για όλους τους άλλους και προς την ευρύτερη δημόσια ευημερία και την ιδιωτική επάρκεια.

Πολλαπλά οφέλη

Για τους περισσότερους ανθρώπους, η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής θα αποφέρει πολλαπλά οφέλη, από οικονομικά προσιτή στέγαση έως ασφαλή απασχόληση.
Αλλά για εκείνους τους λίγους από εμάς που έχουμε επωφεληθεί δυσανάλογα από το status quo, σημαίνει μια βαθιά μείωση της ποσότητας ενέργειας που χρησιμοποιούμε και των πραγμάτων που συσσωρεύουμε.

Το ερώτημα τώρα είναι, θα κάνουμε εμείς λίγοι που καταναλώνουν μεγάλη ποσότητα (εθελοντικά ή με τη βία) τις θεμελιώδεις αλλαγές που απαιτούνται για την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές έγκαιρα και οργανωμένα;
Ή θα αγωνιστούμε για να διατηρήσουμε τα προνόμιά μας και θα αφήσουμε το ταχέως μεταβαλλόμενο κλίμα να το κάνει, χαοτικά και βάναυσα, για εμάς;

www.worldenergynews.gr

Ρoή Ειδήσεων

Δείτε επίσης