Μικρό καλάθι κρατάνε οι αναλυτές για ουσιαστική πρόοδο
Οι επικείμενες διαπραγματεύσεις μεταξύ του Ρώσου Προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν και του Ουκρανού Προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι, που έχουν προγραμματιστεί για τις 15 Μαΐου στην Κωνσταντινούπολη, αποτελούν μια κρίσιμη καμπή στην προσπάθεια για τερματισμό του πολέμου που διαρκεί πάνω από τρία χρόνια. Η πρωτοβουλία αυτή προέκυψε μετά από πρόταση του Πούτιν για άμεσες συνομιλίες χωρίς προϋποθέσεις, την οποία ο Ζελένσκι αποδέχθηκε, δηλώνοντας ότι θα παρευρεθεί προσωπικά στην Τουρκία, καλώντας τον Πούτιν να κάνει το ίδιο.
Ωστόσο, η Ρωσία δεν έχει αποδεχθεί την πρόταση για 30ήμερη κατάπαυση του πυρός που υποστηρίζεται από την Ουκρανία και τους δυτικούς συμμάχους της, γεγονός που προκαλεί αμφιβολίες για τις πραγματικές προθέσεις της Μόσχας. Ο Ζελένσκι έχει καταστήσει σαφές ότι η Ουκρανία επιθυμεί μια πλήρη και αξιόπιστη κατάπαυση του πυρός ως προϋπόθεση για ουσιαστικές διαπραγματεύσεις.
Η Τουρκία, με τον Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, έχει εκφράσει την ετοιμότητά της να φιλοξενήσει τις συνομιλίες, επιδιώκοντας να διαδραματίσει ρόλο μεσολαβητή. Επιπλέον, ο πρώην Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, έχει δηλώσει ότι εξετάζει το ενδεχόμενο να παραστεί στις συνομιλίες, εφόσον αυτό θεωρηθεί χρήσιμο για την επίτευξη ειρήνης.
Παρά τις προσπάθειες αυτές, οι προοπτικές επιτυχίας των διαπραγματεύσεων παραμένουν αβέβαιες. Η Ρωσία επιμένει σε όρους όπως η ουδετερότητα της Ουκρανίας και η αναγνώριση των εδαφικών κερδών της, που η Ουκρανία θεωρεί απαράδεκτους. Επιπλέον, η συνέχιση των ρωσικών επιθέσεων υπονομεύει την εμπιστοσύνη στις προθέσεις της Μόσχας.
Εν κατακλείδι, ενώ η συνάντηση στην Κωνσταντινούπολη προσφέρει μια ευκαιρία για διπλωματική πρόοδο, η έλλειψη συμφωνίας σε βασικά ζητήματα και η συνεχιζόμενη βία καθιστούν δύσκολη την επίτευξη ουσιαστικής ειρήνης. Η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί με προσοχή, ελπίζοντας ότι οι συνομιλίες θα οδηγήσουν σε ένα θετικό αποτέλεσμα.
Τα κρίσιμα ζητήματα:
1. Κατάπαυση του πυρός και εγγυήσεις ασφαλείας
Η πρώτη και πιο άμεση προτεραιότητα είναι η συμφωνία για μια πλήρη και αξιόπιστη κατάπαυση του πυρός. Η Ουκρανία έχει ζητήσει επανειλημμένα έναν προσωρινό ή και μόνιμο τερματισμό των εχθροπραξιών ως βασική προϋπόθεση για την έναρξη ουσιαστικών συνομιλιών. Από την άλλη, η Ρωσία αποφεύγει να δεσμευτεί χωρίς ανταλλάγματα. Η συμφωνία σε αυτό το επίπεδο απαιτεί αξιόπιστους μηχανισμούς εποπτείας από διεθνείς οργανισμούς (π.χ. ΟΗΕ ή ΟΑΣΕ), καθώς και εγγυήσεις ότι δεν θα υπάρξουν στρατιωτικές προκλήσεις από καμία πλευρά.
2. Το εδαφικό ζήτημα και το μέλλον των κατεχόμενων περιοχών
Ένα από τα πιο ακανθώδη ζητήματα είναι η τύχη των εδαφών που έχει καταλάβει η Ρωσία – κυρίως στην Ανατολική Ουκρανία και την Κριμαία. Η Ρωσία επιδιώκει την αναγνώριση αυτών των περιοχών ως ρωσικές ή ανεξάρτητες οντότητες, ενώ η Ουκρανία επιμένει στην εδαφική της ακεραιότητα. Οποιαδήποτε πρόοδος απαιτεί συμβιβασμούς ή έστω μεταβατικές διευθετήσεις, όπως δημοψηφίσματα υπό διεθνή εποπτεία, κάτι που όμως παραμένει αμφιλεγόμενο.
3. Το καθεστώς ουδετερότητας της Ουκρανίας
Η Ρωσία έχει επανειλημμένα απαιτήσει την αποστρατιωτικοποίηση και την ουδετερότητα της Ουκρανίας, ζητώντας την εγγύηση ότι δεν θα ενταχθεί ποτέ στο ΝΑΤΟ. Η Ουκρανία, ωστόσο, βλέπει αυτές τις απαιτήσεις ως απόπειρα περιορισμού της κυριαρχίας της. Πιθανός συμβιβασμός θα μπορούσε να είναι μια ουδετερότητα με δυτικές εγγυήσεις ασφάλειας – ένα μοντέλο που θα απαιτήσει λεπτομερή και δύσκολη διαπραγμάτευση.
4. Ανθρωπιστικά ζητήματα και ανταλλαγή αιχμαλώτων
Η ανταλλαγή αιχμαλώτων, η επιστροφή εκτοπισμένων πολιτών και η πρόσβαση σε ανθρωπιστική βοήθεια αποτελούν καίρια ζητήματα εμπιστοσύνης. Η συμφωνία σε αυτά τα σημεία θα μπορούσε να χτίσει θετικό έδαφος για ευρύτερες συμφωνίες.
5. Οικονομικές κυρώσεις και αποκατάσταση
Η Ρωσία επιθυμεί τη σταδιακή άρση των δυτικών κυρώσεων, κάτι που εξαρτάται άμεσα από την πρόοδο των συνομιλιών και τον βαθμό στον οποίο η Δύση θα αποδεχτεί τα αποτελέσματά τους. Η Ουκρανία, από την άλλη, ζητά αποζημιώσεις και συμμετοχή της Ρωσίας στην ανοικοδόμηση των υποδομών.
Αξιοσημείωτη η παρέμβαση του Euractiv που στην στήλη του The Brief χαρακτήρισε την Συμμαχία των Προθύμων - Συμμαχία των άβουλων, ανέτοιμων και ανικάνων.
Ειδικός συνεργάτης
Ωστόσο, η Ρωσία δεν έχει αποδεχθεί την πρόταση για 30ήμερη κατάπαυση του πυρός που υποστηρίζεται από την Ουκρανία και τους δυτικούς συμμάχους της, γεγονός που προκαλεί αμφιβολίες για τις πραγματικές προθέσεις της Μόσχας. Ο Ζελένσκι έχει καταστήσει σαφές ότι η Ουκρανία επιθυμεί μια πλήρη και αξιόπιστη κατάπαυση του πυρός ως προϋπόθεση για ουσιαστικές διαπραγματεύσεις.
Η Τουρκία, με τον Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, έχει εκφράσει την ετοιμότητά της να φιλοξενήσει τις συνομιλίες, επιδιώκοντας να διαδραματίσει ρόλο μεσολαβητή. Επιπλέον, ο πρώην Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, έχει δηλώσει ότι εξετάζει το ενδεχόμενο να παραστεί στις συνομιλίες, εφόσον αυτό θεωρηθεί χρήσιμο για την επίτευξη ειρήνης.
Παρά τις προσπάθειες αυτές, οι προοπτικές επιτυχίας των διαπραγματεύσεων παραμένουν αβέβαιες. Η Ρωσία επιμένει σε όρους όπως η ουδετερότητα της Ουκρανίας και η αναγνώριση των εδαφικών κερδών της, που η Ουκρανία θεωρεί απαράδεκτους. Επιπλέον, η συνέχιση των ρωσικών επιθέσεων υπονομεύει την εμπιστοσύνη στις προθέσεις της Μόσχας.
Εν κατακλείδι, ενώ η συνάντηση στην Κωνσταντινούπολη προσφέρει μια ευκαιρία για διπλωματική πρόοδο, η έλλειψη συμφωνίας σε βασικά ζητήματα και η συνεχιζόμενη βία καθιστούν δύσκολη την επίτευξη ουσιαστικής ειρήνης. Η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί με προσοχή, ελπίζοντας ότι οι συνομιλίες θα οδηγήσουν σε ένα θετικό αποτέλεσμα.
Τα κρίσιμα ζητήματα:
1. Κατάπαυση του πυρός και εγγυήσεις ασφαλείας
Η πρώτη και πιο άμεση προτεραιότητα είναι η συμφωνία για μια πλήρη και αξιόπιστη κατάπαυση του πυρός. Η Ουκρανία έχει ζητήσει επανειλημμένα έναν προσωρινό ή και μόνιμο τερματισμό των εχθροπραξιών ως βασική προϋπόθεση για την έναρξη ουσιαστικών συνομιλιών. Από την άλλη, η Ρωσία αποφεύγει να δεσμευτεί χωρίς ανταλλάγματα. Η συμφωνία σε αυτό το επίπεδο απαιτεί αξιόπιστους μηχανισμούς εποπτείας από διεθνείς οργανισμούς (π.χ. ΟΗΕ ή ΟΑΣΕ), καθώς και εγγυήσεις ότι δεν θα υπάρξουν στρατιωτικές προκλήσεις από καμία πλευρά.
2. Το εδαφικό ζήτημα και το μέλλον των κατεχόμενων περιοχών
Ένα από τα πιο ακανθώδη ζητήματα είναι η τύχη των εδαφών που έχει καταλάβει η Ρωσία – κυρίως στην Ανατολική Ουκρανία και την Κριμαία. Η Ρωσία επιδιώκει την αναγνώριση αυτών των περιοχών ως ρωσικές ή ανεξάρτητες οντότητες, ενώ η Ουκρανία επιμένει στην εδαφική της ακεραιότητα. Οποιαδήποτε πρόοδος απαιτεί συμβιβασμούς ή έστω μεταβατικές διευθετήσεις, όπως δημοψηφίσματα υπό διεθνή εποπτεία, κάτι που όμως παραμένει αμφιλεγόμενο.
3. Το καθεστώς ουδετερότητας της Ουκρανίας
Η Ρωσία έχει επανειλημμένα απαιτήσει την αποστρατιωτικοποίηση και την ουδετερότητα της Ουκρανίας, ζητώντας την εγγύηση ότι δεν θα ενταχθεί ποτέ στο ΝΑΤΟ. Η Ουκρανία, ωστόσο, βλέπει αυτές τις απαιτήσεις ως απόπειρα περιορισμού της κυριαρχίας της. Πιθανός συμβιβασμός θα μπορούσε να είναι μια ουδετερότητα με δυτικές εγγυήσεις ασφάλειας – ένα μοντέλο που θα απαιτήσει λεπτομερή και δύσκολη διαπραγμάτευση.
4. Ανθρωπιστικά ζητήματα και ανταλλαγή αιχμαλώτων
Η ανταλλαγή αιχμαλώτων, η επιστροφή εκτοπισμένων πολιτών και η πρόσβαση σε ανθρωπιστική βοήθεια αποτελούν καίρια ζητήματα εμπιστοσύνης. Η συμφωνία σε αυτά τα σημεία θα μπορούσε να χτίσει θετικό έδαφος για ευρύτερες συμφωνίες.
5. Οικονομικές κυρώσεις και αποκατάσταση
Η Ρωσία επιθυμεί τη σταδιακή άρση των δυτικών κυρώσεων, κάτι που εξαρτάται άμεσα από την πρόοδο των συνομιλιών και τον βαθμό στον οποίο η Δύση θα αποδεχτεί τα αποτελέσματά τους. Η Ουκρανία, από την άλλη, ζητά αποζημιώσεις και συμμετοχή της Ρωσίας στην ανοικοδόμηση των υποδομών.
Αξιοσημείωτη η παρέμβαση του Euractiv που στην στήλη του The Brief χαρακτήρισε την Συμμαχία των Προθύμων - Συμμαχία των άβουλων, ανέτοιμων και ανικάνων.
Ειδικός συνεργάτης
www.worldenergynews.gr
