Μια σειρά από μεγάλες προκλήσεις αντιμετωπίζει η αγορά ενέργειας, προκειμένου σε ένα περιβάλλον που αλλάζουν πολλά στην προσφορά και τη ζήτηση να διατηρηθεί η ευστάθεια του συστήματος αλλά και χαμηλές τιμές.
Πηγές από την αγορά αναφέρουν, ότι ο στόχος οι τιμές ενέργειας να είναι στην περιοχή των 70 ευρώ/μεγαβατώρα, είναι κάτι που μπορεί να επιτευχθεί αν υλοποιηθούν οι αλλαγές που είναι σε εξέλιξη.
Στην ελληνική αγορά ενέργειας αναμένεται την επόμενη διετία να προστεθούν πολλές μονάδες ευελιξίας, όπως θερμικές μονάδες και μονάδες αποθήκευσης εξισορροπώντας τη μεγάλη αύξηση των ΑΠΕ. Από την άλλη αναμένεται μεγάλη αύξηση της ζήτησης από τον ηλεκτρικό διάδρομο που οδηγεί στην Ουκρανία, καθώς η Ουκρανία θα πρέπει να καλύπτει τις ανάγκες της για ενέργεια.
Στο περιβάλλον αυτό δημιουργούνται ευκαιρίες για τους παραγωγούς ενέργειας, που μπορούν να επωφεληθούν από τις διαφορετικές τιμές ενέργειας στις διαφορετικές αγορές της Ν.Α Ευρώπης. Ταυτόχρονα είναι απαραίτητη αύξηση των διασυνδέσεων προκειμένου να διευκολυνθούν οι ανταλλαγές ενέργειας ενώ οι μεγάλης διάρκειας μπαταρίες είναι απαραίτητες για να μειώνονται οι χρόνοι που η ζήτηση ενέργειας είναι μεγαλύτερη από την προσφορά και να μην έχουμε συχνά υψηλές τιμές ενέργειας.
Η Ελλάδα έχει ξεκινήσει την υλοποίηση νέων διασυνδέσεων με Κύπρο, Ισραήλ και Ιταλία, που όταν ολοκληρωθούν θα δημιουργήσουν ένα νέο ευνοϊκότερο περιβάλλον για τις τιμές ενέργειας.
Σημειώνεται, ότι οι υψηλές τιμές στην ΝΑ Ευρώπη εμφανίζονται κυρίως λόγω της έλλειψης διασυνδέσεων της περιοχής αυτής με την υπόλοιπη ΕΕ και της αυξημένης ζήτησης που προκύπτει από την κατάσταση στην Ουκρανία.
Στοίχημα η ευστάθεια του συστήματος και η μείωση των περικοπών
Η αυξανόμενη διείσδυση ΑΠΕ (και κυρίως φ/β) μεταβάλλει ριζικά το προφίλ ζήτησης. Εξαιτίας της στοχαστικότητας των ΑΠΕ το σύστημα καλείται να καλύψει φορτία μέσω άμεσης ενεργοποίησης ευέλικτων μονάδων, κυρίως ΦΑ, ώστε να διασφαλιστεί η επάρκεια και η σταθερότητα του δικτύου απέναντι στις έντονες διακυμάνσεις που προκαλούν οι ΑΠΕ.
Μελλοντικά, οι τεχνολογίες αποθήκευσης (μπαταρίες διάρκειας 2h/4h) θα υποστηρίξουν την ευστάθεια του συστήματος και τη μείωση των περικοπών ΑΠΕ ενώ όταν οι τεχνολογίες Long-Duration Storage ή/και η παραγωγή υδρογόνου καταστούν τεχνολογικά ώριμες και οικονομικά βιώσιμες λύσεις θα οδηγηθούμε σε συστήματα πλήρως ανεξάρτητα της συμβατικής παραγωγής.
Ταυτόχρονα είναι μεγάλη η ανάγκη για εκσυγχρονισμό των υποδομών του δικτύου ώστε να αρθούν υφιστάμενες τοπικές συμφορήσεις και να απελευθερωθεί χώρος για την εγκατάσταση σταθμών ΑΠΕ.
Στρεβλώσεις που αυξάνουν το κόστος
Ακόμη μια πρόκληση που πρέπει να αντιμετωπιστεί είναι οι στρεβλώσεις της ελληνικής αγοράς, που αυξάνουν τα κόστη. Στρέβλωση δημιουργούν οι απώλειες, κυρίως μη-τεχνικής φύσεως (π.χ. ρευματοκλοπές), έχουν αυξηθεί ανησυχητικά. Με βάση υπολογισμούς της αρχής, στη χαμηλή τάση οι συνολικές απώλειες για το Α εξάμηνο 2022 ανέρχονται σε περίπου 17,58% επί της πραγματικά καταναλωθείσας ενέργειας, ποσοστό εξόχως υψηλό που μεταφράζεται σε κόστος για τους προμηθευτές και που εν τέλει μετακυλίεται στον τελικό καταναλωτή.
Μια δεύτερη στρέβλωση δημιουργεί το φαινόμενο του ενεργειακού τουρισμού αφορά σε ληξιπρόθεσμες οφειλές καταναλωτών χωρίς να διακοπεί η ηλεκτροδότησή τους και έχοντας παράλληλα αλλάξει πάροχο. Σύμφωνα με τη ΡΑΕ τα χρέη που προκύπτουν από τον ενεργειακό τουρισμό ανέρχονται για το 2024 σε 1,65 δισ. ευρώ[Έκθεση Λιανικής Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας 2024, ΡΑΕΕΥ].
Η ηλεκτροπαραγωγή από ΑΠΕ μέχρι στιγμής για το 2025, ανέρχεται σε ποσοστό περίπου 60%. Το 2024 για πρώτη φορά η Ελλάδα κατέστη καθαρός εξαγωγέας ηλεκτρικής ενέργειας. Λόγω της μεγάλης διείσδυσης των ΑΠΕ βλέπουμε - ιδίως ημέρες με χαμηλή ζήτηση - ώρες με μηδενικές ή και αρνητικές τιμές στη χονδρική αγορά. Η μεγάλη διείσδυση φωτοβολταϊκών στο σύστημα, σε συνδυασμό με το προφίλ παραγωγής τους, δημιουργεί πλεόνασμα που πολλές φορές δεν δύναται να απορροφηθεί ή και τοπικές συμφορήσεις, με αποτέλεσμα αυξανόμενο επίπεδο περικοπών.
Η απάντηση είναι η αύξηση της αποθήκευσης. Έχουν γίνει ήδη 3 δημοπρασίες για την χορήγηση επενδυτικής και λειτουργικής ενίσχυσης μπαταριών, οι οποίες βρίσκονται υπό υλοποίηση. Σύντομα αναμένουμε τα πρώτα έργα αποθήκευσης να λειτουργήσουν στο σύστημα.
Τα μερίδια ενέργειας στην παραγωγή ενέργειας και στην παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ
Το μεγαλύτερο μερίδιο στην παραγωγή ενέργειας έχει η ΔΕΗ, και ανέρχεται σε 30,26%, ακολουθεί ο ΔΑΠΕΕΠ που εκπροσωπεί το 47,32% του συνόλου των ΑΠΕ και κατέχει μερίδιο 19,92% στο σύνολο της αγοράς.
Στην Τρίτη θέση η Metlen με 19,01% στην παραγωγή ενέργειας και στην 4η ο ΦΟΣΕ Optimus με μερίδιο 11,09% και στην 5η θέση η Elpedison με 6,95%.
Στην παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ το 47,32% προέρχεται από τις ΑΠΕ που εκπροσωπεί ο ΔΑΠΕΕΠ, το 26,35% από ΑΠΕ του ΦΟΣΕ Optimus, το 8,65% από ΑΠΕ τη Metlen, το 5,86% από παραγωγή ΑΠΕ της Susaki Power και το 3,78% από ΑΠΕ της ΔΕΗ.
www.worldenergynews.gr
