Το ισχύον καθεστώς στα μέταλλα, η κινέζικη κυριαρχία, η απαίτηση για την αμερικάνικη επιστροφή…, τα πεπραγμένα Τραμπ και Μπάιντεν, σύμφωνα με την ανάλυση που κάνει το επιτελικό στέλεχος της Longview Global, LLC
Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο «πόλεμος» των σπάνιων γαιών μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας. Οι Ασιάτες συνεχίζουν να κυριαρχούν, αλλά ο «Λευκός Οίκος» θέλει να πάρει την κορυφή.
Στο άρθρο γνώμης του Dewardric L. McNeal στο cnbc.com, αναλύονται αρκετές παράμετροι.
O Διευθύνων Σύμβουλος και Ανώτερος Αναλυτής Πολιτικής της Longview Global, LLC (εταιρεία κυβερνητικών σχέσεων που παρέχει στρατηγική καθοδήγηση και ανάλυση πολιτικής σε εταιρείες, κυβερνήσεις, ΜΚΟ και άτομα που επιδιώκουν να κατανοήσουν τα παγκόσμια γεωπολιτικά γεγονότα και τις μακροπρόθεσμες τάσεις), αναφέρει το νέο εμπορικό πλαίσιο βάσει του οποίου η Κίνα θα συνεχίσει να εγκρίνει άδειες εξαγωγής για σπάνιες γαίες τους επόμενους 6 μήνες, τα πεπραγμένα Τραμπ και Μπάιντεν, τις αντιδράσεις εταιρειών σε Ευρώπη και Β. Αμερική, της Κίνας και της G7.
Δεν παραλείπει να υποδείξει στην Αμερική τι πρέπει να κάνει για να πιάσει κορυφή, κρούοντας παράλληλα «καμπανάκι» κινδύνου. 
Αδυναμία ΗΠΑ και λοιπού κόσμου έναντι της Κίνας
Τον Απρίλιο του 2025, η Κίνα επέβαλε νέους ελέγχους στις εξαγωγές 7 σπάνιων γαιών και των μόνιμων μαγνητών που προέρχονται από αυτά (υλικά που αποτελούν το θεμέλιο της σύγχρονης ζωής και του σύγχρονου πολέμου).
Μαχητικά αεροσκάφη, πύραυλοι, ηλεκτρικά οχήματα, drones, ανεμογεννήτριες, ακόμη και κέντρα δεδομένων βασίζονται σε μαγνήτες υψηλής απόδοσης κατασκευασμένους από αυτά τα κρίσιμα ορυκτά.
Περιορίζοντας τη ροή τους, το Πεκίνο δεν επέδειξε απλώς τη βιομηχανική του ισχύ, αλλά αποκάλυψε την επικίνδυνη αδυναμία της Αμερικής και του υπόλοιπου κόσμου.
Οι ΗΠΑ γνωρίζουν εδώ και πάνω από 15 χρόνια ότι οι κρίσιμες αλυσίδες εφοδιασμού ορυκτών τους ήταν πολύ συγκεντρωμένες, πολύ εύθραυστες και πολύ εκτεθειμένες στην Κίνα.
Όλες αμερικάνικες κυβερνήσεις δεν έχουν ανταποκριθεί όπως έπρεπε. Πλέον οι συνέπειες αυτών των αποτυχιών έχουν πιάσει τις ΗΠΑ από το λαιμό και κατακλύζουν τον εμπορικό και αμυντικό τους τομέα.
Νέες άδειες κινέζικων εξαγωγών στις ΗΠΑ
Μετά τις συνομιλίες του Λονδίνου, η Ουάσινγκτον και το Πεκίνο ανακοίνωσαν στις 27/6 ένα νέο εμπορικό πλαίσιο βάσει του οποίου η Κίνα θα συνεχίσει να εγκρίνει άδειες εξαγωγής για σπάνιες γαίες τους επόμενους 6 μήνες. Αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν εκθειάσει δημόσια την πρόοδο, αλλά έχουν προσφέρει λίγες λεπτομέρειες σχετικά με το τι δόθηκε ως αντάλλαγμα.
Αντιδράσεις εταιρειών σε Ευρώπη και Β. Αμερική
Ο σκεπτικισμός είναι μεγάλος. Η Ford σταμάτησε πρόσφατα την παραγωγή στο εργοστάσιό της στο Σικάγο λόγω έλλειψης μαγνητών.
Δεκάδες εταιρείες στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική έχουν χαρακτηρίσει τη διαδικασία αδειοδότησης εξαγωγής της Κίνας ως εξαιρετικά επεμβατική, απαιτώντας από τις εταιρείες να υποβάλουν λεπτομερή δεδομένα παραγωγής, αιτήσεις τελικής χρήσης, εικόνες εγκαταστάσεων, ονόματα πελατών και ιστορικό συναλλαγών.
Για τις εταιρείες στις αλυσίδες εφοδιασμού άμυνας, οι επιπτώσεις είναι ανησυχητικές. Συγκεκριμένα πολύτιμες εμπορικές πληροφορίες θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τη χαρτογράφηση των ανταγωνιστών, τη διατάραξη των τιμών ή την προώθηση κινεζικών υποκατάστατων.
Μέχρι οι ΗΠΑ να δημιουργήσουν ασφαλή, ανεξάρτητη χωρητικότητα σε όλη την αλυσίδα εφοδιασμού κρίσιμων ορυκτών, παραμένουν εκτεθειμένες σε διαταραχές και σε κίνδυνο δεδομένων.
Αυτό το τρωτό σημείο δεν εμφανίστηκε ξαφνικά. Ξεκίνησε το 2010.
Τα πεπραγμένα Τραμπ και Μπάιντεν
Η πρώτη κυβέρνηση Τραμπ χαρακτήρισε τις σπάνιες γαίες ως κρίσιμες, αλλά τις εξαίρεσε από τους δασμούς της Κίνας του 2018. Ίσως να ήταν σιωπηρή αναγνώριση της εξάρτησης των ΗΠΑ.
Ο Μπάιντεν ακολούθησε την πιο δομημένη προσέγγιση μέχρι σήμερα. Το Εκτελεστικό Διάταγμα 14017, την Ομάδα Εργασίας Κρίσιμων Ορυκτών και τη χρηματοδότηση από την IIJA και την IRA.
Προέκυψαν στρατηγικές συνεργασίες όπως η Συνεργασία για την Ασφάλεια των Ορυκτών. Αλλά η πρόοδος ήταν αργή, παρεμποδιζόμενη από την αδειοδότηση καθυστερήσεων και άνισες δεσμεύσεις συμμάχων.
Η δεύτερη κυβέρνηση Τραμπ επέστρεψε με πιο επιθετικά μέτρα, επικαλούμενη το Άρθρο 232, ενεργοποιώντας τον Νόμο περί Παραγωγής Άμυνας και προτείνοντας σημαντικές ενισχύσεις χρηματοδότησης το οικονομικό έτος 2026. Ένα Εθνικό Συμβούλιο Ενεργειακής Κυριαρχίας συντονίζει τώρα τις προσπάθειες. Ωστόσο, αυτά τα μέτρα, όπως η εξάμηνη αναστολή της Κίνας, εξακολουθούν να μην καταφέρνουν να εκτοπίσουν τον έλεγχο του Πεκίνου.
Το πιο σημαντικό είναι ότι ο αμυντικός τομέας παραμένει αποκομμένος, χωρίς να υπάρχει διαθέσιμο τέτοιο παράθυρο αδειοδότησης.
«Σήμα κινδύνου» από την G7 - Σχέδιο για κρίσιμα ορυκτά
Η πρόσφατη σύνοδος κορυφής της G7 στον Καναδά υπογράμμισε τα παγκόσμια διακυβεύματα.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν (Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής), κατηγόρησε ευθέως την Κίνα ότι «οπλοποιεί» τον έλεγχό της σε βασικά υλικά, όπως οι σπάνιες γαίες, ζητώντας μια ενωμένη απάντηση της G7. 
Το αποτέλεσμα: ένα Σχέδιο Δράσης για τα Κρίσιμα Ορυκτά της G7.
Αν και η Κίνα δεν αναφέρθηκε ονομαστικά, το υπονοούμενο ήταν αδιαμφισβήτητο.
Το σχέδιο δεσμεύει τα μέλη της G7 να αυξήσουν τα πρότυπα ESG και ιχνηλασιμότητας για βασικούς πόρους, να κινητοποιήσουν κεφάλαια για νέα έργα στην εξόρυξη και επεξεργασία κρίσιμων ορυκτών και να συνεργαστούν στην καινοτομία στις τεχνολογίες ανακύκλωσης, υποκατάστασης και διύλισης.
Οργισμένη αντίδραση της Κίνας
Όπως ήταν αναμενόμενο, το Πεκίνο αντέδρασε με οργή. Το κινεζικό Υπουργείο Εξωτερικών απέρριψε το σχέδιο ως «πρόφαση» για προστατευτισμό, ισχυριζόμενο ότι η G7 υποκινούσε την αντιπαράθεση από φόβο μήπως χάσει μερίδιο αγοράς.
Οι Βρυξέλλες τώρα σηματοδοτούν ότι οι εμπορικές διαπραγματεύσεις με το Πεκίνο έχουν ουσιαστικά βαλτώσει…, επομένως οι πιθανότητες κινεζικών αντιποίνων (ιδιαίτερα κατά της ΕΕ) αυξάνονται.
Εάν η Κίνα διπλασιάσει τις προσπάθειές της, κινδυνεύει να ωθήσει την ΕΕ, την Ιαπωνία, τη Νότια Κορέα και την Ινδία πιο σφιχτά στην τροχιά των ΗΠΑ (ακριβώς αυτό που ελπίζει να αποφύγει το Πεκίνο).
Κυριαρχία και συνεργασίες της Κίνας σε σπάνιες γαίες
Η Κίνα αντιπροσωπεύει περίπου το 70% της παγκόσμιας εξόρυξης σπάνιων γαιών, αλλά πάνω από το 90% της δυναμικότητας διύλισης. Παράγει το 92% των μαγνητών νεοδυμίου-σιδήρου-βορίου (NdFeB) στον κόσμο.
Αυτή η κυριαρχία δεν είναι τυχαία. Η Κίνα επιδοτούσε την επεξεργασία, επικεντρώθηκε σε παγκόσμιες εξαγορές σε όλη την αλυσίδα εφοδιασμού και κλιμακώνει την παραγωγή πολύ πιο γρήγορα από ό,τι η Δύση μπορεί να εγκρίνει και να εκδώσει άδειες για ένα μόνο ορυχείο.
Η Κίνα κινήθηκε νωρίς και αποφασιστικά στην Αφρική και τη Λατινική Αμερική.
Συγκεκριμένα συνεργάστηκε με κυβερνήσεις στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, τη Βολιβία και τη Χιλή, επενδύοντας σε λιμάνια, σιδηροδρόμους και υποδομές διύλισης.
Δεν επαρκούν οι προσπάθειες των ΗΠΑ
Οι προσπάθειες και η εμπλοκή των ΗΠΑ σε αυτά τα ζητήματα ήταν αποσπασματικές.
Τα Υπουργεία Άμυνας και Ενέργειας έχουν προσφέρει επιχορηγήσεις.
Ο προϋπολογισμός Τραμπ για το οικονομικό έτος 2026 επιδιώκει να επεκτείνει την ικανότητα εξόρυξης των ΗΠΑ και να εξασφαλίσει την πρόσβαση σε κρίσιμα ορυκτά.
Αλλά όλα αυτά παραμένουν επισκιασμένα από το προβάδισμα της Κίνας και τη μακροχρόνια βιομηχανική διοίκηση και έλεγχο του τομέα.
Οι απειλές του Κογκρέσου για κατάργηση της χρηματοδότησης της καθαρής ενέργειας και της βιομηχανικής πολιτικής θα μπορούσαν να σταματήσουν τα έργα σπάνιων γαιών ακριβώς τη στιγμή που αποκτούν ώθηση.
Γεωπολιτική δύναμη τα κρίσιμα ορυκτά - Τι χρειάζονται οι ΗΠΑ
Οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει τώρα να αντιμετωπίζουν τα κρίσιμα ορυκτά όχι ως εμπορεύματα, αλλά ως μέσα γεωπολιτικής ισχύος. Η Κίνα ήδη το κάνει.
Απαιτείται συνεκτική, μακροπρόθεσμη στρατηγική για την οικοδόμηση μιας ολοκληρωμένης αλυσίδας εφοδιασμού που να περιλαμβάνει όχι μόνο εγχώριες δυνατότητες αλλά και αξιόπιστους συμμάχους και εταίρους.
Μια πετυχημένη και βιώσιμη πολιτική απαιτεί δέσμευση από τη μία κυβέρνηση στην άλλη.
Χώρες όπως η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, η Χιλή και η Ινδονησία (μεταξύ άλλων) χρειάζονται βιώσιμες συνεργασίες που υποστηρίζονται από χρηματοδότηση, μεταφορά τεχνολογίας και επενδύσεις σε κρίσιμες υποδομές.
Η εξάμηνη αναστολή εξαγωγών από την Κίνα δεν αποτελεί λύση. Αποκαλύπτει εάν οι ΗΠΑ μπορούν τελικά να επικεντρωθούν και να δράσουν ή εάν θα υποχωρήσουν ξανά στον εφησυχασμό.
www.worldenergynews.gr
