Με εξωδικαστική συμφωνία έκλεισαν την μεταξύ τους δικαστική διαμάχη ΔΕΠΑ Εμπορίας και Gazprom. Στο παρά πέντε της απόφασης της Διαιτησίας σύμφωνα με πληροφορίες, οι δύο πλευρές υπέγραψαν την περασμένη εβδομάδα συμφωνία στην οποία κατέληξαν μέσα από ένα κύκλο εξωδικαστικών διαπραγματεύσεων για να αποτρέψουν τις δυσάρεστες συνέπειες για αμφότερους από την διαφαινόμενη δικαστική δικαίωση της ΔΕΠΑ.
Η ελληνική εταιρία, που δεν είχε λόγους να ανησυχεί για το αποτέλεσμα της Διαιτησίας μπήκε στη διαδικασία του εξωδικαστικού συμβιβασμού, με την σύμφωνη γνώμη της κυβέρνησης, για να αποτρέψει το βέβαιο ενδεχόμενο μιας πλήρους διακοπής των φθηνών ρωσικών προμηθειών αερίου, όχι μόνο για την ίδια αλλά συνολικότερα για τη χώρα.
Με βάση την αναμενόμενη θετική για τη ΔΕΠΑ απόφαση της Διαιτησίας, η ελληνική εταιρία θα έπρεπε να απαιτήσει από την Gazrpom το προβλεπόμενο εις βάρος της ποσό. Η Gazprom ωστόσο, βάσει νόμου δεν αναγνωρίζει τις αποφάσεις των Διεθνών Δικαστηρίων, οπότε στην περίπτωση αυτή η ΔΕΠΑ θα έπρεπε να κατάσχει περιουσιακά στοιχεία της ρωσικής εταιρίας στην Ελλάδα- που δεν υπάρχουν- ή να παρακρατήσει πληρωμές τρίτων υπέρ Gazprom.
Θετική εξέλιξη - Τα κέρδη
Σε αυτή την περίπτωση, η Gazprom θα διέκοπτε την προμήθεια φυσικού αερίου αυτόματα στη ΔΕΠΑ, προκαλώντας την ανάγκη υποκατάστασης για τις ποσότητες με πολύ ακριβότερο LNG. Η εξέλιξη αυτή ενδεχομένως να είχε ευρύτερες συνέπειες στις πληρωμές του ρωσικού κολοσσού στην Ελλάδα από την εφαρμογή της απόφαση της Διαιτησίας.
Κάπως έτσι, η Gazprom τον περασμένο Νοέμβιο διέκοψε τις προμήθειες αερίου στην OMV, όταν η αυστριακή εταιρία σταμάτησε να την πληρώνει για να αντισταθμίσει μια διαιτητική απόφαση ύψους 230 εκατ. ευρώ που κέρδισε σχετικά με προηγούμενη διακοπή παροχής φυσικού αερίου. Με αυτά τα δεδομένα, η εξωδικαστική συμφωνία της περασμένης εβδομάδας αξιολογείται ως πολύ θετική εξέλιξη.
Πληροφορίες, που όμως δεν έχουν επιβεβαιωθεί αφού δεν κατέστη δυνατή κάποια επικοινωνία με τη ΔΕΠΑ, θέλουν την ελληνική εταιρία να έχει πετύχει έκπτωση στην τιμή προμήθειας φυσικού αερίου αναδρομικά από 1/1/2025 και έως το τέλος του 2026 που λήγει η σύμβαση, αλλά και μια πολύ καλή διευθέτηση των απαιτήσεων της Gazprom για ρήτρες take or pay.
H ΔΕΠΑ εισάγει από την Gazprom σε ετήσια βάση 2 δις. κμ αερίου ενώ μια αντίστοιχη ποσότητα εισάγει και η Metlen. O τρίτος πελάτης της ρωσικής εταιρίας στη Ελλάδα είναι η ΔΕΗ, η οποία εξαγόρασε το συμβόλαιο τoυ Ομίλου Κοπελούζου για ετήσιες ποσότητες 0,5 δις. κμ αερίου.
Yπενθυμίζεται, ότι η προσφυγή της ΔΕΠΑ στη Διαιτησία ήταν η απάντηση στις απαιτήσεις της Gazprom για ρήτρες take or pay συνολικού ποσού περί τα 400 εκατ. ευρώ για τη διετία 2021-2022. Η ΔΕΠΑ προσέφυγε στη Διαιτησία διεκδικώντας αναδρομική μείωση της τιμής προμήθειας φυσικού αερίου από το 2022 , με το επιχείρημα της παραβίασης της σύμβασης από τη Gazrpom .
Επιβεβαιώνοντας το WEN νεώτερες πληροφορίες από την ΔΕΠΑ αναφέρουν τα εξής:
Η επιλογή της διαιτησίας απέδωσε: μετρήσιμο όφελος για την ενέργεια, την οικονομία και τη σταθερότητα
Τι προηγήθηκε
Η ΔΕΠΑ τον Νοέμβριο του 2022 κατέθεσε αίτημα αναθεώρησης τιμής, όπως προβλέπεται από την υφιστάμενη σύμβαση στην GPE - η τιμή πώλησης προς την ΔΕΠΑ ήταν πολύ υψηλή, τόσο σε σύγκριση με το spot LNG, όσο και σε σχέση με την τιμή πώλησης της GPE προς τον έτερο ανταγωνιστή της ΔΕΠΑ στην ελληνική αγορά, όλη την περίοδο 2022-2023-2024.
Στις διαπραγματεύσεις που διήρκησαν όλο το 2023 δεν κατέστη δυνατόν να βρεθεί εμπορική λύση. Η ΔΕΠΑ βλέποντας ότι δεν υπήρχε εκείνη την χρονική περίοδο λύση που να διασφαλίζει τα συμφέροντα της κατέφυγε σε διεθνή διαιτησία τον Μάρτιο του 2024.
Η προσφυγή στη διαιτησία αλλά και η επιχειρηματολογία που κατέθεσε η ομάδα διαχείρισης της ΔΕΠΑ, ( αποτελούμενη από στελέχη της εταιρίας αλλά και από διεθνούς κύρους συμβούλους ), οδήγησε την GPE, τους τελευταίους μήνες, στην επαναπροσέγγιση με την ΔΕΠΑ και την κατάθεση συμβιβαστικής πρότασης. Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των δυο πλευρών οδήγησαν στην εξωδικαστική συμφωνία, τα βασικά σημεία της οποίας παρατίθενται παρακάτω :
Κρίσιμα σημεία της συμφωνίας
1. Δικαιώθηκε η στρατηγική επιλογή της ΔΕΠΑ για προσφυγή σε διαιτησία.
Η διαιτησία λειτούργησε ως μοχλός πίεσης. Οι Ρώσοι προσήλθαν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων 5 μήνες πριν την απόφαση.
2. Ελαχιστοποίηση του ενεργειακού κινδύνου εν μέσω γεωπολιτικής αστάθειας.
Η συμφωνία αποτρέπει διακοπή ροών σε μια περίοδο εντάσεων στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο και εξασφαλίζει ενεργειακή συνέχεια.
3. Πλήρης εξασφάλιση των συμφερόντων της ΔΕΠΑ έως τη λήξη της σύμβασης.
Η εταιρεία λειτουργεί πλέον σε σταθερό και προβλέψιμο περιβάλλον, χωρίς νομικές ή εμπορικές εκκρεμότητες.
4. Διαγραφή όλων των οικονομικών απαιτήσεων της Gazprom.
Οι αξιώσεις για ρήτρες take or pay, συνολικού ύψους περίπου 400 εκατ. ευρώ, ακυρώνονται πλήρως.
5. Εξασφάλιση ανταγωνιστικής τιμής φυσικού αερίου έως το τέλος του 2026.
Η συμφωνία προβλέπει αναδρομική έκπτωση τιμής και επιτρέπει στη ΔΕΠΑ να υλοποιήσει τον αναπτυξιακό σχεδιασμό της, στη βάση σταθερού κόστους προμήθειας.
H ανακοίνωση της ΔΕΠΑ
Η ΔΕΠΑ τον Νοέμβριο του 2022 κατέθεσε αίτημα αναθεώρησης τιμής, όπως προβλέπεται από την υφιστάμενη σύμβαση στην GPE. Στις διαπραγματεύσεις που διήρκησαν όλο το 2023 δεν κατέστη δυνατόν να βρεθεί εμπορική λύση. Η ΔΕΠΑ, βλέποντας ότι δεν υπήρχε εκείνη την χρονική περίοδο λύση που να διασφαλίζει τα συμφέροντα της, κατέφυγε σε διεθνή διαιτησία τον Μάρτιο του 2024. Η Προσφυγή στην διαιτησία αλλά και η επιχειρηματολογία που κατέθεσε η ομάδα διαχείρισης της ΔΕΠΑ ( αποτελούμενη από στελέχη της εταιρίας αλλά και από διεθνούς κύρους συμβούλους ) οδήγησε την GPE τους τελευταίους μήνες στην επαναπροσέγγιση με την ΔΕΠΑ και την κατάθεση συμβιβαστικής πρότασης.
Η ΔΕΠΑ Εμπορίας προχώρησε σε εξωδικαστική συμφωνία με τη Gazprom Export, επιλύοντας συναινετικά τις διαφορές που είχαν ανακύψει μεταξύ των δύο πλευρών. Η συμφωνία αποτελεί δικαίωση αλλά και αποτέλεσμα στοχευμένων, σταθερών και δυναμικών πρωτοβουλιών της διοίκησης και των στελεχών της εταιρείας ήδη από το 2022.
Με τη συμφωνία:
- Διασφαλίζεται ανταγωνιστική τιμή προμήθειας για τα έτη 2025-2026, ενισχύοντας τη δυνατότητα της ΔΕΠΑ να υποστηρίξει το επιχειρηματικό και επενδυτικό της σχέδιο.
- Επιλύονται πλήρως όλα τα ζητήματα που σχετίζονται με απολήψεις ποσοτήτων από παρελθόντα έτη
- Εξασφαλίζεται η συνέχιση της αδιάλειπτης προμήθειας φυσικού αερίου από τον βασικό προμηθευτή της ΔΕΠΑ τουλάχιστον έως τη λήξη της σύμβασης και σε πλήρη συμμόρφωση με την ισχύουσα νομοθεσία και τις αποφάσεις της Ε.Ε.
- Αποτρέπεται κάθε ενδεχόμενο διακοπής ροής ή επιδείνωσης της ενεργειακής ασφάλειας της χώρας, σε μια περίοδο διεθνούς γεωπολιτικής αστάθειας.
Η συμφωνία ενισχύει την ανθεκτικότητα της ενεργειακής τροφοδοσίας της εγχώριας αγοράς, λειτουργώντας σταθεροποιητικά σε ένα περιβάλλον αυξημένου ρίσκου, ιδίως μετά τις πρόσφατες εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και τις πιθανές επιπτώσεις τους στην παγκόσμια αγορά LNG.
Η ΔΕΠΑ Εμπορίας παραμένει προσηλωμένη στη βελτιστοποίηση του χαρτοφυλακίου προμηθειών της και συνεχίζει τις σχετικές διαδικασίες με άλλους προμηθευτές, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης στρατηγικής για διασφάλιση ευελιξίας, αξιοπιστίας και τιμολογιακής ανταγωνιστικότητας.
www.worldenergynews.gr
