ΙΕΑ: Βιώσιμη ενέργεια για όλους έως το 2030 – Πού βρίσκεται ο κόσμος σήμερα;

ΙΕΑ: Βιώσιμη ενέργεια για όλους έως το 2030 – Πού βρίσκεται ο κόσμος σήμερα;
Η ενεργειακή αποδοτικότητα, συχνά αποκαλούμενη ως το «πρώτο καύσιμο» στην καθαρή ενεργειακή μετάβαση, αποτελεί έναν από τους ταχύτερους και οικονομικότερους τρόπους για να μειωθούν οι λογαριασμοί ενέργειας, να περιοριστούν οι εκπομπές ρύπων και να ενισχυθεί η ενεργειακή ασφάλεια
Δημοσιευμένη σε συνεργασία με τον Διεθνή Οργανισμό Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (IRENA), τη Στατιστική Υπηρεσία του ΟΗΕ, την Παγκόσμια Τράπεζα και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΙΕΑ) «Tracking SDG7: The Energy Progress Report 2025» παρέχει μια συνολική εικόνα της υφιστάμενης κατάστασης και των προκλήσεων που βρίσκονται μπροστά σε σχέση με την παγκόσμια ενεργειακή πολιτική.

Οι 17 Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης θέτουν μια φιλόδοξη ατζέντα για τη διαμόρφωση ενός καλύτερου ενεργειακά κόσμου έως το 2030. 

Καθώς πλησιάζει η καταληκτική ημερομηνία, η παρακολούθηση της προόδου καθίσταται κρίσιμη για τον εντοπισμό των τομέων που χρειάζονται άμεση δράση.

Ο Στόχος 7 αποσκοπεί στο να «διασφαλίσει την πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή, αξιόπιστη, βιώσιμη και σύγχρονη ενέργεια για όλους», μέσα από την καθολική πρόσβαση στην ηλεκτρική ενέργεια και σε καθαρές λύσεις μαγειρέματος, την ενίσχυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης. 

Η επίτευξη του στόχου θα επιφέρει ευρύτατα κοινωνικοοικονομικά, δημόσια υγειονομικά και εκπαιδευτικά οφέλη, αλλά προϋποθέτει μια θεμελιώδη αλλαγή στον τρόπο παραγωγής, διανομής και κατανάλωσης της ενέργειας.

Ενδεικτικά, ο αριθμός των ανθρώπων χωρίς πρόσβαση σε ηλεκτρική ενέργεια μειώθηκε από 958 εκατομμύρια το 2023 σε 666 εκατομμύρια το 2025, ενώ όσοι δεν έχουν πρόσβαση σε καθαρές λύσεις μαγειρέματος μειώθηκαν από 2,7 δισεκατομμύρια σε 2,1 δισεκατομμύρια την ίδια περίοδο. 

Η Κεντρική και Νότια Ασία σημείωσαν σημαντική πρόοδο, περιορίζοντας το έλλειμμα πρόσβασης σε ηλεκτρική ενέργεια από 414 εκατομμύρια το 2010 σε μόλις 27 εκατομμύρια το 2023. 

Ωστόσο, η υποσαχάρια Αφρική παραμένει κρίσιμη περιοχή, καθώς συγκεντρώνει το 85% του παγκόσμιου πληθυσμού χωρίς πρόσβαση σε ηλεκτρικό ρεύμα. 

Η ενίσχυση επενδύσεων σε λύσεις όπως τα αποκεντρωμένα δίκτυα (mini-grids) και τα αυτόνομα ηλιακά συστήματα, η προτεραιότητα στις ευάλωτες ομάδες και η άρση των ρυθμιστικών εμποδίων είναι ζωτικής σημασίας για τη γεφύρωση του χάσματος.

Ανανεώσιμες πηγές και ενεργειακή αποδοτικότητα: Υπάρχει ακόμη δρόμος

Ο Στόχος 7 προβλέπει επίσης τον διπλασιασμό της ενεργειακής αποδοτικότητας και την αύξηση του ποσοστού των ανανεώσιμων πηγών στο τελικό ενεργειακό μείγμα. Και οι δύο τομείς έχουν σημειώσει σταδιακή πρόοδο, ακόμη και κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορωνοϊού και της ενεργειακής κρίσης που προκάλεσε η πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. 

Ωστόσο, οι σημερινές φιλοδοξίες υπολείπονται του στόχου της COP28 για τριπλασιασμό της παγκόσμιας ισχύος από ανανεώσιμες πηγές έως το 2030.

Η ενεργειακή αποδοτικότητα, συχνά αποκαλούμενη ως το «πρώτο καύσιμο» στην καθαρή ενεργειακή μετάβαση, αποτελεί έναν από τους ταχύτερους και οικονομικότερους τρόπους για να μειωθούν οι λογαριασμοί ενέργειας, να περιοριστούν οι εκπομπές ρύπων και να ενισχυθεί η ενεργειακή ασφάλεια. 

Το 10ο Ετήσιο Παγκόσμιο Συνέδριο για την Ενεργειακή Αποδοτικότητα της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας (IEA), που συνδιοργανώθηκε στις Βρυξέλλες με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με το κίνημα Energy Efficiency Movement, συγκέντρωσε υπουργούς και υψηλόβαθμους ηγέτες με στόχο τον καθορισμό μιας κοινής πορείας για διπλασιασμό της βελτίωσης της ενεργειακής αποδοτικότητας έως το 2030.

Σχεδόν 50 κυβερνήσεις ενέκριναν τον στόχο αυτό, αναγνωρίζοντας τον κομβικό ρόλο της αποδοτικότητας στην αντιμετώπιση ζητημάτων όπως η ενεργειακή προσβασιμότητα, η ανταγωνιστικότητα και η ασφάλεια. 

Όπως δήλωσε ο Ευρωπαίος Επίτροπος για την Ενέργεια και τη Στέγαση Νταν Γιόργκενσεν: «Η ενεργειακή αποδοτικότητα είναι η βασική λύση για όλα αυτά».

Πολλαπλά οφέλη από την ενεργειακή αποδοτικότητα

Η πρόσφατη έκθεση μας με τίτλο Multiple Benefits of Energy Efficiency αναδεικνύει πώς τα οφέλη της ενεργειακής αποδοτικότητας ξεπερνούν την εξοικονόμηση ενέργειας, ενισχύοντας τη δημιουργία θέσεων εργασίας, την οικονομική ανθεκτικότητα και τη μείωση των λογαριασμών ενέργειας.

Για παράδειγμα, κάθε επένδυση ύψους 1 εκατομμυρίου δολαρίων ΗΠΑ στην ενεργειακή αποδοτικότητα μπορεί να δημιουργήσει από πέντε έως 22 θέσεις εργασίας, ανάλογα με τον κλάδο.

Για την καλύτερη παρακολούθηση της προόδου στον τομέα της αποδοτικότητας, η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας (IEA) διοργάνωσε ένα τριήμερο εργαστήριο για την περιοχή της Νοτιοανατολικής Ασίας με θέμα τα Δεδομένα Ζήτησης και τους Δείκτες Ενεργειακής Αποδοτικότητας, στο οποίο συμμετείχαν πάνω από 100 εκπρόσωποι. 

Οι εργασίες επικεντρώθηκαν σε τρεις βασικούς τομείς: βιομηχανία, κτήρια και μεταφορές.

Δίκαιες και χωρίς αποκλεισμούς ενεργειακές μεταβάσεις

Η μετάβαση στην καθαρή ενέργεια πρέπει να είναι δίκαιη, χωρίς αποκλεισμούς και με επίκεντρο τον άνθρωπο, διασφαλίζοντας ότι κανείς δεν θα μείνει πίσω. Αυτό σημαίνει προστασία αξιοπρεπών θέσεων εργασίας, ανάπτυξη νέων δεξιοτήτων και στήριξη ευάλωτων κοινοτήτων.

Το Συμβούλιο Εργασίας για την Καθαρή Ενέργεια της IEA, μέσω της έκθεσης Ensuring a Strong Labour Dimension for Just and Inclusive Energy Transitions, καταθέτει προτάσεις προς τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, καθώς και στις προεδρίες της G20 και της COP30, που περιλαμβάνουν την ενίσχυση της εκπαίδευσης, την κατάρτιση του εργατικού δυναμικού και την προώθηση ουσιαστικού κοινωνικού διαλόγου.

Η φετινή προεδρία της G20, που ασκείται από τη Νότια Αφρική, έχει θέσει στο επίκεντρο της ατζέντας της μια δίκαιη και χωρίς αποκλεισμούς ενεργειακή μετάβαση, ακολουθώντας τα βήματα της Βραζιλίας το 2024. 

Η Έκθεση Οδικού Χάρτη για τις Δίκαιες και Ανθρώποκεντρικές Ενεργειακές Μεταβάσεις της Παγκόσμιας Επιτροπής για την Καθαρή Ενέργεια παρουσιάζει επιτυχημένα παραδείγματα από όλο τον κόσμο, όπως η περίπτωση της Κένυας, όπου προωθήθηκε η πρόσβαση σε ενέργεια για μαγείρεμα και φωτισμό στο Προσφυγικό Καταυλισμό Κακούμα μέσω μηχανισμών της αγοράς. 

Με την εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα, τον εντοπισμό εμποδίων και την ευαισθητοποίηση της τοπικής κοινότητας, η πρωτοβουλία εξασφάλισε πρόσβαση σε ηλεκτρική ενέργεια για 38.000 άτομα και δημιούργησε 375 θέσεις εργασίας.

Ο ρόλος του ενεργειακού τομέα στη διαμόρφωση της κλιματικής δράσης

Κατά τη διάρκεια των κλιματικών διασκέψεων του Ιουνίου της UNFCCC στη Βόννη, η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας (IEA) συνδιοργάνωσε μια παράλληλη εκδήλωση με τίτλο Επιτάχυνση της Υλοποίησης των Εθνικά Καθορισμένων Συνεισφορών (NDCs) μέσω των Ενεργειακών Στόχων της Παγκόσμιας Αποτίμησης (GST). 

Η συζήτηση ανέδειξε τη σημασία της παρακολούθησης της προόδου μέσω της Παγκόσμιας Αποτίμησης και της θέσπισης φιλόδοξων εθνικών στόχων ως κρίσιμα στοιχεία για την υλοποίηση των αποφάσεων της COP28 και τη δημιουργία δυναμικής ενόψει της COP30. 

Οι συμμετέχοντες εξέτασαν επίσης τον ρόλο της πολιτικής δράσης και της τεχνολογικής καινοτομίας στην προσέλκυση επενδύσεων στην καθαρή ενέργεια.

Στο πλαίσιο της συνεχούς ενασχόλησης της IEA με τα κέντρα δεδομένων και την τεχνητή νοημοσύνη, η πρωτοβουλία Digital Demand-Driven Electricity Networks συνδιοργάνωσε διαδικτυακό σεμινάριο με τίτλο Κατανόηση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας από τα κέντρα δεδομένων στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης. 

Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με το Τεχνολογικό Πρόγραμμα Συνεργασίας της IEA για τον Ενεργειακά Αποδοτικό Εξοπλισμό Τελικής Χρήσης, την EDNA (Efficient, Demand Flexible Networked Appliances) και την πρωτοβουλία SEAD (Super-Efficient Equipment and Appliance Deployment).

Η συνεδρία ξεκίνησε με βασικά ευρήματα από την έκθεση της IEA Energy and AI, η οποία ανέδειξε τον αυξανόμενο αντίκτυπο της τεχνητής νοημοσύνης στο ενεργειακό σύστημα, περιλαμβανομένης της ενίσχυσης της ζήτησης για ηλεκτρική ενέργεια και των νέων προκλήσεων που αφορούν την ασφάλεια και τον ενεργειακό σχεδιασμό. 

Τονίστηκε ότι τα ακριβή και έγκαιρα δεδομένα είναι κρίσιμα για την αποτελεσματική ανταπόκριση των πολιτικών στον ταχέως εξελισσόμενο ψηφιακό τομέα.

Η συνεδρία περιλάμβανε επίσης την παρουσίαση της Κριτικής Ανασκόπησης για την Κατανάλωση Ενέργειας στα Κέντρα Δεδομένων από την EDNA, η οποία επισήμανε τις υφιστάμενες αποκλίσεις μεταξύ των δημοσιευμένων εκτιμήσεων για τη σημερινή και μελλοντική ενεργειακή ζήτηση. 

Βέλτιστες πρακτικές στη συλλογή δεδομένων και τα μοντέλα πρόβλεψης μπορούν να συμβάλουν στην υπέρβαση αυτών των ασυνεπειών, προσφέροντας σαφήνεια σε υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, ερευνητές και σχεδιαστές συστημάτων.

Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με την παρουσίαση του εργαλείου Total Energy Model 4.0 της EDNA. 

Το καινοτόμο αυτό μοντέλο έχει σχεδιαστεί για την πρόβλεψη της ενεργειακής κατανάλωσης σε διαφορετικά είδη κέντρων δεδομένων, διευκολύνοντας τη διαμόρφωση πολιτικών που αξιολογούν τον αντίκτυπο της ανάπτυξης της ψηφιακής υποδομής και των παρεμβάσεων πολιτικής στην κατανάλωση ενέργειας.

www.worldenergynews.gr

Ρoή Ειδήσεων

Δείτε επίσης