Οι επιστήμονες έχουν εντοπίσει εκατοντάδες τεράστιους σχηματισμούς άμμου κρυμμένους κάτω από τη Βόρεια Θάλασσα, οι οποίοι φαίνεται να αμφισβητούν θεμελιώδεις γεωλογικές υποθέσεις και μπορεί να έχουν σημαντική σημασία για την εξερεύνηση ενέργειας και τις στρατηγικές αποθήκευσης άνθρακα.
Οι ανακαλύψεις κρύβονται στην άμμο
Συνδυάζοντας τρισδιάστατη σεισμική απεικόνιση υψηλής ανάλυσης, η οποία χρησιμοποιεί ηχητικά κύματα, με δεδομένα γεωτρήσεων και δείγματα πετρωμάτων που συλλέχθηκαν από εκατοντάδες σημεία γεώτρησης, μια ερευνητική ομάδα από το Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ, σε συνεργασία με εταίρους της βιομηχανίας, αποκάλυψε τεράστιους σωρούς άμμου - μερικοί εκτείνονται σε μήκος αρκετών χιλιομέτρων. Αυτές οι δομές φαίνεται να έχουν βυθιστεί στη Γη, παραμερίζοντας παλαιότερα, μαλακότερα και λιγότερο πυκνά στρώματα από κάτω τους.
Αυτή η διαδικασία έχει οδηγήσει σε αυτό που είναι γνωστό ως στρωματογραφική αναστροφή, όπου η τυπική ακολουθία γεωλογικής στρωματοποίησης αντιστρέφεται, τοποθετώντας νεότερες αποθέσεις άμμου κάτω από παλαιότερο υλικό - ένα μοτίβο που σπάνια παρατηρείται σε αυτό το μέγεθος.
Μια νέα υποεπιφανειακή διαδικασία αποκαλύφθηκε
Αν και αυτό το φαινόμενο έχει τεκμηριωθεί σε πολύ μικρότερες κλίμακες στο παρελθόν, οι νεοανακαλυφθέντες σχηματισμοί, τους οποίους οι ερευνητές έχουν ονομάσει «συσσίτες», αντιπροσωπεύουν τη μεγαλύτερη γνωστή εμφάνιση αυτού του τύπου γεωλογικής αναστροφής.
Η ανακάλυψη, που δημοσιεύτηκε στο Communications Earth & Environment, εγείρει νέα ερωτήματα σχετικά με το πώς συμπεριφέρεται το υπέδαφος και μπορεί να επηρεάσει μελλοντικές προσεγγίσεις στην αποθήκευση άνθρακα.
Ο καθηγητής Mads Huuse, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης από το Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ, εξήγησε: «Αυτή η ανακάλυψη αποκαλύπτει μια γεωλογική διαδικασία που δεν έχουμε ξαναδεί σε αυτή την κλίμακα. Αυτό που βρήκαμε είναι δομές όπου πυκνή άμμος έχει βυθιστεί σε ελαφρύτερα ιζήματα που επέπλεαν στην επιφάνεια της άμμου, ανατρέποντας ουσιαστικά τα συμβατικά στρώματα που θα περιμέναμε να δούμε και δημιουργώντας τεράστιους σωρούς κάτω από τη θάλασσα».
Τα ιζήματα εκατομμυρίων χρόνων
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι αυτά τα ιζήματα σχηματίστηκαν πριν από αρκετά εκατομμύρια χρόνια, μεταξύ των εποχών του Ύστερου Μειόκαινου και του Πλειόκαινου, όταν η σεισμική δραστηριότητα ή οι γρήγορες μετατοπίσεις της υπόγειας πίεσης πιθανότατα προκάλεσαν την υγροποίηση της άμμου και την κάθοδο μέσα από υπάρχοντα ρήγματα στον πυθμένα.
Καθώς η άμμος κινούνταν προς τα κάτω, εκτόπισε τα πιο πορώδη αλλά δομικά πιο άκαμπτα στρώματα από κάτω - που αποτελούνται κυρίως από σχεδίες λάσπης που αποτελούνται από μικροσκοπικά θαλάσσια απολιθώματα και συγκρατούνται μεταξύ τους από ρωγμές συρρίκνωσης - προκαλώντας την ανύψωσή τους. Αυτά τα πλωτά, ανυψωμένα στρώματα έχουν ονομαστεί «πλωτοί» από την ερευνητική ομάδα.
Επιπτώσεις για την αποθήκευση άνθρακα και την πρόβλεψη αποθεμάτων
Το εύρημα θα μπορούσε να βοηθήσει τους επιστήμονες να προβλέψουν καλύτερα πού μπορεί να παγιδευτούν πετρέλαιο και φυσικό αέριο και πού είναι ασφαλές να αποθηκευτεί διοξείδιο του άνθρακα στο υπέδαφος.
Ο καθηγητής Huuse δήλωσε: «Αυτή η έρευνα δείχνει πώς τα υγρά και τα ιζήματα μπορούν να κινούνται στον φλοιό της Γης με απροσδόκητους τρόπους. Η κατανόηση του πώς σχηματίζονται αυτά τα ιζήματα θα μπορούσε να αλλάξει σημαντικά τον τρόπο που αξιολογούμε τις υπόγειες αποθήκες, τη σφράγιση και τη μετανάστευση υγρών - όλα αυτά είναι ζωτικής σημασίας για τη δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα».
Τώρα η ομάδα ασχολείται με την καταγραφή άλλων παραδειγμάτων αυτής της διαδικασίας και την αξιολόγηση του πώς ακριβώς επηρεάζει την κατανόησή μας για τις υπόγειες αποθήκες και τα διαστήματα σφράγισης.
www.worldenergynews.gr
