Η διεύρυνση της πρόσβασης της Τουρκίας σε LNG από παγκόσμιες αγορές όχι μόνο θα διαφοροποιήσει τους σημερινούς βασικούς της προμηθευτές – Ρωσία, Αζερμπαϊτζάν και Ιράν – αλλά ενδέχεται να της επιτρέψει να εξελιχθεί και σε προμηθευτή, ενισχύοντας περαιτέρω τη θέση της στη διεθνή ενεργειακή σκακιέρα
Από το φυσικό αέριο των ΗΠΑ και το πετρέλαιο της Νοτιοανατολικής Ασίας μέχρι το ουράνιο της Υποσαχάριας Αφρικής, η Τουρκία επιδίδεται σε ένα παγκόσμιο κυνήγι ενεργειακών και πρώτων υλών, αξιοποιώντας την αυξανόμενη διπλωματική και πολιτική επιρροή της για να αποκτήσει πλεονέκτημα στον ανταγωνισμό για τους πόρους.
Σύμφωνα με το Bloomberg, η Άγκυρα εντείνει τις διπλωματικές κινήσεις της μέσα στο 2025, υπογράφοντας συμφωνίες για έρευνες υδρογονανθράκων σε τρεις ηπείρους – η πιο πρόσφατη μόλις την περασμένη εβδομάδα στο Ομάν – ενώ εξασφαλίζει εξειδικευμένα ερευνητικά πλοία για την υποστήριξή τους.
Παράλληλα, η κρατική εταιρεία φυσικού αερίου Botas ετοιμάζεται να αναλάβει ρόλο διεθνούς εμπορικού παίκτη.
Στόχος είναι η διασφάλιση πρόσβασης σε κρίσιμες πρώτες ύλες που θα καλύψουν τις ενεργειακές ανάγκες της τουρκικής οικονομίας των 1,4 τρισ. δολαρίων, σε μια εποχή που οι παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες βρίσκονται υπό πίεση.
Μια Τουρκία που θυμίζει…Κίνα
Το τουρκικό εγχείρημα θυμίζει, σε μικρότερη κλίμακα, αυτό που ξεκίνησε η Κίνα τη δεκαετία του 1990 μέσω της διεθνούς επέκτασης των κρατικών ενεργειακών της κολοσσών.
Για τον πρόεδρο Ερντογάν, πρόκειται και για μια στρατηγική ενίσχυσης της τουρκικής επιρροής και οικοδόμησης νέων οικονομικών σχέσεων.
Όπως τόνισε ο επικεφαλής της κρατικής εταιρείας Turkiye Petrolleri AO, Αχμέτ Τουρκογλου, που ήδη δραστηριοποιείται στη Ρωσία, το Αζερμπαϊτζάν, το Ιράκ και την Τουρκία, τέτοιου είδους έργα αποτελούν πλέον επιτακτική ανάγκη.
«Οι γεωπολιτικές πραγματικότητες, όπως η ασφάλεια του εφοδιασμού και η τεχνολογία, δεν είναι πλέον επιλογές, αλλά προϋποθέσεις», δήλωσε πρόσφατα.
Ωστόσο, η φιλοδοξία της Άγκυρας συνοδεύεται από κινδύνους, καθώς αναθέτει σε κρατικούς φορείς έργα που παραδοσιακά πραγματοποιούνται από μεγάλους και ιδιωτικούς ενεργειακούς ομίλους.
Αυτό σημαίνει ότι οι σχετικές επενδύσεις ενέχουν σημαντικό ρίσκο για το κράτος.
Όπως σημειώνει η Βαλερί Μαρσέλ, διευθύντρια του δικτύου New Producers for Sustainable Energy, «για μια εθνική πετρελαϊκή εταιρεία, η ανάληψη ερευνών σε παρθένα πεδία αποτελεί επένδυση υψηλού κινδύνου. Μπορεί να υπάρξουν μεγάλα κέρδη, αλλά και μεγάλες ζημιές».
Η Τουρκία δεν είναι η μόνη χώρα που επιδιώκει πρόσβαση σε στρατηγικές πρώτες ύλες. Η Ευρώπη, για παράδειγμα, έχει επιδοθεί σε αγώνα δρόμου για την εξασφάλιση υγροποιημένου φυσικού αερίου, στην προσπάθειά της να απεξαρτηθεί από τη Ρωσία.
Η Άγκυρα, στο δικό της αφήγημα που πλασάρει στις κυβερνήσεις του εξωτερικού, προβάλλει το project φυσικού αερίου στη Μαύρη Θάλασσα ως απόδειξη ότι μπορεί να φέρει εις πέρας περίπλοκα έργα μεγάλης κλίμακας.
Επιπλέον, επωφελείται από τη γεωγραφική της θέση μεταξύ Ευρώπης και Ασίας και από την απουσία αποικιοκρατικού παρελθόντος, σε αντίθεση με τις δυτικές δυνάμεις.
Τα νέα γεωτρύπανα
Η TPAO ενίσχυσε τον στόλο της με δύο γεωτρύπανα, τα οποία απέκτησε από τη νορβηγική Eldorado Drilling έναντι περίπου 245 εκατομμυρίων δολαρίων έκαστο.
Φέτος, κρατικές εταιρείες υπό τον έλεγχο του υπουργείου Ενέργειας υπέγραψαν συμφωνίες για έρευνες υδρογονανθράκων με το Ομάν, τη Λιβύη, το Πακιστάν, το Αζερμπαϊτζάν και την Ουγγαρία – χώρες με τις οποίες η Τουρκία έχει ενισχύσει τους δεσμούς της τα τελευταία χρόνια.
Στον τομέα της εξόρυξης, Τούρκοι αξιωματούχοι εξετάζουν κοιτάσματα χρυσού στο Σουδάν, όπου η Άγκυρα στηρίζει την κυβέρνηση στον εμφύλιο πόλεμο, ενώ έχουν αναφερθεί διαπραγματεύσεις και με την Αγκόλα, τη Μαλαισία, την Ινδονησία, τον Νίγηρα, το Τουρκμενιστάν, το Ιράκ και τη Βουλγαρία.
Η περίπτωση του Νίγηρα, ενός από τους μεγαλύτερους παραγωγούς ουρανίου παγκοσμίως, καταδεικνύει πώς η Τουρκία εκμεταλλεύθηκε το πραξικόπημα του 2023 και την προσπάθεια της στρατιωτικής χούντας να εκδιώξει τον γαλλικό κολοσσό Orano.
Ο έλεγχος στρατηγικών φυσικών πόρων στο εξωτερικό αναμένεται να ενισχύσει τη γεωπολιτική επιρροή της Τουρκίας στις αντίστοιχες χώρες, δημιουργώντας περιθώρια συνεργασίας και σε άλλους τομείς, όπως το εμπόριο και η άμυνα.
Το τουρκικό σχέδιο θυμίζει την τακτική που ακολούθησαν οι κινεζικές κρατικές πετρελαϊκές από τη δεκαετία του 1990, ξεκινώντας από τις αναπτυσσόμενες χώρες και επεκτείνοντας σταδιακά την εμπορική τους δραστηριότητα σε παγκόσμιο επίπεδο.
Όπως επισημαίνει η Ντεφνέ Αρσλάν, ανώτερη διευθύντρια του Atlantic Council στην Τουρκία, «η ενεργειακή διπλωματία της Άγκυρας εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πολιτικό σχέδιο: την ενίσχυση του ρόλου της χώρας ως περιφερειακής δύναμης».
Η Botas, ο κρατικός όμιλος φυσικού αερίου, μετασχηματίζεται επίσης, αποκτώντας ρόλο διεθνούς εμπόρου και όχι απλώς παθητικού εισαγωγέα. Έχει ήδη υπογράψει συμβόλαια εισαγωγής LNG που της δίνουν για πρώτη φορά τον έλεγχο της ναυτιλιακής μεταφοράς και φέρεται να βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις για επιπλέον ευέλικτες ποσότητες, κυρίως από τις ΗΠΑ.
Σύμφωνα με πηγές, η Botas σχεδιάζει να ανοίξει γραφείο στην Ελβετία εντός του έτους, ώστε να αποκτήσει παρουσία δίπλα στους μεγαλύτερους εμπορικούς παίκτες παγκοσμίως.
Η ταχέως αυξανόμενη παραγωγή LNG στις ΗΠΑ και η υψηλή διεθνής ζήτηση δημιουργούν ευκαιρίες για κερδοφόρες εμπορικές κινήσεις. Παραδοσιακοί αγοραστές όπως η Κίνα και η Ιαπωνία ήδη δραστηριοποιούνται ως μεταπωλητές, εκμεταλλευόμενοι ευκαιριακές συμφωνίες για εξαγωγές προς την Ευρώπη.
Η διεύρυνση της πρόσβασης της Τουρκίας σε LNG από παγκόσμιες αγορές όχι μόνο θα διαφοροποιήσει τους σημερινούς βασικούς της προμηθευτές – Ρωσία, Αζερμπαϊτζάν και Ιράν – αλλά ενδέχεται να της επιτρέψει να εξελιχθεί και σε προμηθευτή, ενισχύοντας περαιτέρω τη θέση της στη διεθνή ενεργειακή σκακιέρα.
www.worldenergynews.gr
Σύμφωνα με το Bloomberg, η Άγκυρα εντείνει τις διπλωματικές κινήσεις της μέσα στο 2025, υπογράφοντας συμφωνίες για έρευνες υδρογονανθράκων σε τρεις ηπείρους – η πιο πρόσφατη μόλις την περασμένη εβδομάδα στο Ομάν – ενώ εξασφαλίζει εξειδικευμένα ερευνητικά πλοία για την υποστήριξή τους.
Παράλληλα, η κρατική εταιρεία φυσικού αερίου Botas ετοιμάζεται να αναλάβει ρόλο διεθνούς εμπορικού παίκτη.
Στόχος είναι η διασφάλιση πρόσβασης σε κρίσιμες πρώτες ύλες που θα καλύψουν τις ενεργειακές ανάγκες της τουρκικής οικονομίας των 1,4 τρισ. δολαρίων, σε μια εποχή που οι παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες βρίσκονται υπό πίεση.
Μια Τουρκία που θυμίζει…Κίνα
Το τουρκικό εγχείρημα θυμίζει, σε μικρότερη κλίμακα, αυτό που ξεκίνησε η Κίνα τη δεκαετία του 1990 μέσω της διεθνούς επέκτασης των κρατικών ενεργειακών της κολοσσών.
Για τον πρόεδρο Ερντογάν, πρόκειται και για μια στρατηγική ενίσχυσης της τουρκικής επιρροής και οικοδόμησης νέων οικονομικών σχέσεων.
Όπως τόνισε ο επικεφαλής της κρατικής εταιρείας Turkiye Petrolleri AO, Αχμέτ Τουρκογλου, που ήδη δραστηριοποιείται στη Ρωσία, το Αζερμπαϊτζάν, το Ιράκ και την Τουρκία, τέτοιου είδους έργα αποτελούν πλέον επιτακτική ανάγκη.
«Οι γεωπολιτικές πραγματικότητες, όπως η ασφάλεια του εφοδιασμού και η τεχνολογία, δεν είναι πλέον επιλογές, αλλά προϋποθέσεις», δήλωσε πρόσφατα.
Ωστόσο, η φιλοδοξία της Άγκυρας συνοδεύεται από κινδύνους, καθώς αναθέτει σε κρατικούς φορείς έργα που παραδοσιακά πραγματοποιούνται από μεγάλους και ιδιωτικούς ενεργειακούς ομίλους.
Αυτό σημαίνει ότι οι σχετικές επενδύσεις ενέχουν σημαντικό ρίσκο για το κράτος.
Όπως σημειώνει η Βαλερί Μαρσέλ, διευθύντρια του δικτύου New Producers for Sustainable Energy, «για μια εθνική πετρελαϊκή εταιρεία, η ανάληψη ερευνών σε παρθένα πεδία αποτελεί επένδυση υψηλού κινδύνου. Μπορεί να υπάρξουν μεγάλα κέρδη, αλλά και μεγάλες ζημιές».
Η Τουρκία δεν είναι η μόνη χώρα που επιδιώκει πρόσβαση σε στρατηγικές πρώτες ύλες. Η Ευρώπη, για παράδειγμα, έχει επιδοθεί σε αγώνα δρόμου για την εξασφάλιση υγροποιημένου φυσικού αερίου, στην προσπάθειά της να απεξαρτηθεί από τη Ρωσία.
Η Άγκυρα, στο δικό της αφήγημα που πλασάρει στις κυβερνήσεις του εξωτερικού, προβάλλει το project φυσικού αερίου στη Μαύρη Θάλασσα ως απόδειξη ότι μπορεί να φέρει εις πέρας περίπλοκα έργα μεγάλης κλίμακας.
Επιπλέον, επωφελείται από τη γεωγραφική της θέση μεταξύ Ευρώπης και Ασίας και από την απουσία αποικιοκρατικού παρελθόντος, σε αντίθεση με τις δυτικές δυνάμεις.
Τα νέα γεωτρύπανα
Η TPAO ενίσχυσε τον στόλο της με δύο γεωτρύπανα, τα οποία απέκτησε από τη νορβηγική Eldorado Drilling έναντι περίπου 245 εκατομμυρίων δολαρίων έκαστο.
Φέτος, κρατικές εταιρείες υπό τον έλεγχο του υπουργείου Ενέργειας υπέγραψαν συμφωνίες για έρευνες υδρογονανθράκων με το Ομάν, τη Λιβύη, το Πακιστάν, το Αζερμπαϊτζάν και την Ουγγαρία – χώρες με τις οποίες η Τουρκία έχει ενισχύσει τους δεσμούς της τα τελευταία χρόνια.
Στον τομέα της εξόρυξης, Τούρκοι αξιωματούχοι εξετάζουν κοιτάσματα χρυσού στο Σουδάν, όπου η Άγκυρα στηρίζει την κυβέρνηση στον εμφύλιο πόλεμο, ενώ έχουν αναφερθεί διαπραγματεύσεις και με την Αγκόλα, τη Μαλαισία, την Ινδονησία, τον Νίγηρα, το Τουρκμενιστάν, το Ιράκ και τη Βουλγαρία.
Η περίπτωση του Νίγηρα, ενός από τους μεγαλύτερους παραγωγούς ουρανίου παγκοσμίως, καταδεικνύει πώς η Τουρκία εκμεταλλεύθηκε το πραξικόπημα του 2023 και την προσπάθεια της στρατιωτικής χούντας να εκδιώξει τον γαλλικό κολοσσό Orano.
Ο έλεγχος στρατηγικών φυσικών πόρων στο εξωτερικό αναμένεται να ενισχύσει τη γεωπολιτική επιρροή της Τουρκίας στις αντίστοιχες χώρες, δημιουργώντας περιθώρια συνεργασίας και σε άλλους τομείς, όπως το εμπόριο και η άμυνα.
Το τουρκικό σχέδιο θυμίζει την τακτική που ακολούθησαν οι κινεζικές κρατικές πετρελαϊκές από τη δεκαετία του 1990, ξεκινώντας από τις αναπτυσσόμενες χώρες και επεκτείνοντας σταδιακά την εμπορική τους δραστηριότητα σε παγκόσμιο επίπεδο.
Όπως επισημαίνει η Ντεφνέ Αρσλάν, ανώτερη διευθύντρια του Atlantic Council στην Τουρκία, «η ενεργειακή διπλωματία της Άγκυρας εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πολιτικό σχέδιο: την ενίσχυση του ρόλου της χώρας ως περιφερειακής δύναμης».
Η Botas, ο κρατικός όμιλος φυσικού αερίου, μετασχηματίζεται επίσης, αποκτώντας ρόλο διεθνούς εμπόρου και όχι απλώς παθητικού εισαγωγέα. Έχει ήδη υπογράψει συμβόλαια εισαγωγής LNG που της δίνουν για πρώτη φορά τον έλεγχο της ναυτιλιακής μεταφοράς και φέρεται να βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις για επιπλέον ευέλικτες ποσότητες, κυρίως από τις ΗΠΑ.
Σύμφωνα με πηγές, η Botas σχεδιάζει να ανοίξει γραφείο στην Ελβετία εντός του έτους, ώστε να αποκτήσει παρουσία δίπλα στους μεγαλύτερους εμπορικούς παίκτες παγκοσμίως.
Η ταχέως αυξανόμενη παραγωγή LNG στις ΗΠΑ και η υψηλή διεθνής ζήτηση δημιουργούν ευκαιρίες για κερδοφόρες εμπορικές κινήσεις. Παραδοσιακοί αγοραστές όπως η Κίνα και η Ιαπωνία ήδη δραστηριοποιούνται ως μεταπωλητές, εκμεταλλευόμενοι ευκαιριακές συμφωνίες για εξαγωγές προς την Ευρώπη.
Η διεύρυνση της πρόσβασης της Τουρκίας σε LNG από παγκόσμιες αγορές όχι μόνο θα διαφοροποιήσει τους σημερινούς βασικούς της προμηθευτές – Ρωσία, Αζερμπαϊτζάν και Ιράν – αλλά ενδέχεται να της επιτρέψει να εξελιχθεί και σε προμηθευτή, ενισχύοντας περαιτέρω τη θέση της στη διεθνή ενεργειακή σκακιέρα.
www.worldenergynews.gr
