Tρεις προϋποθέσεις θέτει η Λευκωσία για να συμμετάσχει στο έργο ηλεκτρικής διασύνδεσης Great Sea Interconnector, την ίδια ώρα που εντείνονται οι έρευνες της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας σε σχέση με τις καταγγελίες για το μεγαλεπήβολο έργο. Οι τρεις προϋποθέσεις που θέτει η Κυβέρνηση του Νίκου Χριστοδουλίδη είναι:
- Πρώτο, να προχωρήσει ο Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας, ΑΔΜΗΕ με τα χρονοδιαγράμματα που συμφωνήθηκαν στη σύσκεψη που έγινε στη Λευκωσία τον Σεπτέμβριο του 2024.
- Δεύτερο να προχωρήσει η έκδοση NAVTEX για ενημέρωση των ναυτιλιακών αρχών και των πλοίων σχετικά με τις θαλάσσιες δραστηριότητες που σχετίζονται με την κατασκευή του υποθαλάσσιου ηλεκτρικού καλωδίου που θα συνδέει την Ελλάδα, την Κύπρο και μελλοντικά το Ισραήλ
- Τρίτο, να προχωρήσουν οι βυθομετρήσεις για τον προγραμματισμό έργων υποθαλάσσιων εγκαταστάσεων, για μελέτη περιβαλλοντικών και γεωλογικών συνθηκών του βυθού. Να σημειωθεί ότι, Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, έχει δηλώσει δημοσίως ότι η Κύπρος υποστηρίζει το έργο του Great Sea Interconnector, αλλά η συνέχισή του εξαρτάται από την εκπλήρωση των υποχρεώσεων του ελληνικού διαχειριστή συστήματος (IPTO). Ο Πρόεδρος θεωρεί ότι η Κύπρος μπορεί να συμμετάσχει στο έργο εφόσον εκπληρωθούν οι υποχρεώσεις του ΑΔΜΗΕ και διασφαλιστεί η βιωσιμότητά του, το κόστος και οι νομικές πτυχές του.
Από την άλλη πληροφορίες της Βrief αναφέρουν ότι ο Υπουργός Οικονομικών Μάκης Κεραυνός, που κρατά στα χέρια του το «κλειδί» για τη χρηματοδότηση του έργου, δεν πρόκειται να συναινέσει σε εκταμίευση οποιουδήποτε ποσού υπό τις σημερινές προϋποθέσεις, και εφόσον δεν διασφαλιστούν όλα όσα έχει καταθέσει λεπτομερώς η κυπριακή πλευρά σε όλους τους εμπλεκομένους. Χαρακτηριστικά δηλώνει πως δεν πρόκεται να αποδεχθεί όπως η Κύπρος βρεθεί ενώπιον ενός δεύτερου μνημονίου.
Η Άννα - Κάιζα, εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για θέματα ενέργειας, δήλωσε χθες ότι η Επιτροπή θεωρεί το έργο του Great Sea Interconnector στρατηγικής σημασίας για την ενεργειακή πολιτική της Ε.Ε και την υποδομή της περιοχής. Τόνισε ότι, η Επιτροπή έχει υπενθυμίσει σε πολιτικό επίπεδο την ανάγκη προώθησης του έργου, δεδομένης της σημασίας του για την περιοχή. Ωστόσο, αναγνώρισε ότι υπάρχουν καθυστερήσεις και προβλήματα στην υλοποίηση του έργου και εξέφρασε την επιθυμία της Επιτροπής να ολοκληρωθεί το συντομότερο δυνατόν.
Ιχνηλάτηση διαδρομών χρημάτων
Στο μεταξύ, σύμφωνα με πληροφορίες μας, σε ιχνηλάτηση των διαδρομών χρημάτων ύψους €48,8 εκατ. από τον ΑΔΜΗΕ προς την EuroAsia Interconnector για την εξαγορά της δεύτερης, προχώρησε η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, «ξεσκονίζοντας» λογαριασμούς συγκεκριμένων προσώπων και εντοπίζοντας ποσά που δεν δικαιολογούνται από το deal.
Το Ευρωπαϊκό Γραφείο Δημόσιου Κατήγορου (EPPO) επικεντρώνεται σε στοιχεία που αφορούν συγκεκριμένες συμβάσεις. H ιχνηλάτηση του Γραφείου αναμένεται να ρίξει φως σε διάφορες πτυχές που σχετίζονται με καταγγελίες για παραλείψεις, παρατυπίες ή ακόμη και κέρδη για τρίτους που δεν είχαν άμεσο συμφέρον με το έργο.
Το έργο εντάχθηκε το 2013 στα Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος της Ε.Ε., ανοίγοντας τον δρόμο για σημαντικές χρηματοδοτήσεις. Για μια δεκαετία, η EuroAsia Interconnector Ltd. είχε την ευθύνη, μέχρι που τον Οκτώβριο του 2023 η διαχείριση πέρασε στον ΑΔΜΗΕ.
Η αλλαγή μετατόπισε και το επίκεντρο του ελέγχου, αφού η ελληνική πλευρά κλήθηκε να χειριστεί όχι μόνο το τεράστιο έργο, αλλά και τις δεσμεύσεις έναντι της Ε.Ε.
Σημείο αναφοράς, που αναμένεται να τη βοηθήσει τους Εισαγγελείς στο έργο τους, είναι πληροφορίες που δόθηκαν από την Ελεγκτική Υπηρεσία της Κύπρου, η οποία παρακολουθούσε το έργο για πέραν των τριών χρόνων.
Στην έρευνα αυτή συνέδραμαν δύο Γενικοί Ελεγκτές, ένας εκ των οποίων διορίστηκε από την κυβέρνηση Χριστοδουλίδη, ο οποίος χειρίστηκε την υπόθεση ενδιάμεσα βασιζόμενος στα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν επί θητείας Οδυσσέα Μιχαηλίδη.
Η εκτεταμένη έρευνα της Ελεγκτικής Υπηρεσίας ξεκίνησε όταν η EuroAsia Interconnector ήταν ο φορέας υλοποίησης της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου - Κρήτης και ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης ήταν Γενικός Ελεγκτής. Ωστόσο συνεχίστηκε μέχρι την αποχώρησή του στις 18 Σεπτεμβρίου 2024.
Μετά την αξιολόγηση των στοιχείων, ο νυν Γενικός Ελεγκτής Ανδρέας Παπακωνσταντίνου διαβίβασε τα συμπεράσματα της Υπηρεσίας στην EPPO για διερεύνηση. Η ενημέρωση κρίθηκε απαραίτητη, δεδομένου ότι το έργο χρηματοδοτείται με €658 εκατ. από την Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω του μηχανισμού CINEA. Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία έχει, επομένως, νομική υποχρέωση να ελέγξει τόσο τη χρήση της επιχορήγησης όσο και τυχόν ποινικές παρατυπίες.
Η Ελεγκτική Υπηρεσία
Η έρευνα των δυο Γενικών Ελεγκτών επεκτάθηκε στην εμπλοκή πολιτικά εκτεθειμένων προσώπων και πρώην κρατικών αξιωματούχων, στη διαδικασία χορήγησης και χρήσης της ευρωπαϊκής επιχορήγησης, στη διαμόρφωση και τροποποίηση του κανονιστικού πλαισίου, στις διαπραγματεύσεις μεταξύ Κυπριακών Αρχών και Ελληνικής Κυβέρνησης, και στις αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου για τη συμμετοχή του κράτους και τη δέσμευση δανείου €100 εκατ. για τη στήριξη της EuroAsia και, κατόπιν, για την αγορά μετοχών της Great Sea Interconnector.
Στο μεταξύ, ο ΔΗΣΥ με ανακοίνωσή του καλεί την κυβέρνηση να ξεκαθαρίσει τις προθέσεις της για την ηλεκτρική διασύνδεση, προσθέτοντας πως «θα πρέπει να συγκεκριμενοποιήσει τα αιτήματά της και να αποκαταστήσει το κλίμα συνεργασίας και εμπιστοσύνης με την Ελλάδα».
Παράλληλα, ο ΔΗΣΥ κάνει λόγο για «διγλωσσία, αμφισημία και ατολμία που παρατηρείται το τελευταίο διάστημα γύρω από το ζήτημα» και σημειώνει ότι «οι πρόσφατες αρνητικές δηλώσεις εκ μέρους της κυβέρνησης, διασαλεύουν τις σχέσεις μας με την Ελλάδα».
www.worldenergynews.gr
