Ένας νέος υπερκύκλος ενδέχεται να διαφαίνεται στον ορίζοντα των commodities καθώς μετά από μια δύσκολη δεκαετία, αλλά και μια σειρά διαρθρωτικών παραγόντων υποδηλώνει ότι μετά από χρόνια υποεπενδύσεων, το σκηνικό μπορεί να έχει στηθεί για τον επόμενο super cycle σύμφωνα με το mining.com.
Οι υπερκύκλοι των commodities είναι μακρά, ισχυρά κύματα που καθοδηγούνται από σημαντικές θεματικές μετατοπίσεις. Ο υπερκύκλος της δεκαετίας του 1970 είδε ένα μείγμα γεωπολιτικών διαταραχών προσφοράς και χαλαρής νομισματικής πολιτικής. Αυτός των αρχών της δεκαετίας του 2000 ορίστηκε από την ιστορική άνθηση της αστικοποίησης της Κίνας.
Σήμερα, υπάρχουν διαρθρωτικοί παράγοντες τόσο στην πλευρά της προσφοράς όσο και στην πλευρά της ζήτησης, στην εξίσωση των commodities, που θα μπορούσαν να είναι καταλυτικοί γιατην επόμενη άνθηση.
Αρχικά, όπως αναφέρει το mining.com, οι προοπτικές προσφοράς για τα commodities συνολικά παρουσιάζουν ορισμένα σημεία ευπάθειας που, εάν δοκιμαστούν, θα μπορούσαν να υποστηρίξουν μια αισιόδοξη μακροπρόθεσμη προοπτική.
Αρχικά, οι κρίσιμοι πόροι και η ικανότητα επεξεργασίας τους συγκεντρώνονται σε μεγάλο βαθμό σε λίγες μόνο δικαιοδοσίες.
Για παράδειγμα, η S&P Global αναφέρει ότι πάνω από το 40% της παγκόσμιας παραγωγής χαλκού προέρχεται από τη Χιλή και το Περού.
Πάνω από το 50% του παγκόσμιου σιδηρομεταλλεύματος προμηθεύεται από την Αυστραλία και τη Βραζιλία.
Και μόνο το Καζακστάν αντιπροσωπεύει πάνω από το 40% της παγκόσμιας προσφοράς ουρανίου στα ορυχεία.
Ο γεωπολιτικός παράγοντας
Αυτή η συγκέντρωση εκτείνεται από την εξόρυξη έως τη διύλιση. Η Κίνα διυλίζει σχεδόν το 90% των σπάνιων γαιών του κόσμου, τα οποία είναι ζωτικής σημασίας για τα πάντα, από τα ηλεκτρικά οχήματα έως τα αμυντικά συστήματα. Διυλίζει επίσης πάνω από το 40% του παγκόσμιου χαλκού, κρίσιμου για την Τεχνητή Νοημοσύνη και την ηλεκτροκίνηση.
Υπάρχουν παραδείγματα χωρών που χρησιμοποιούν τον έλεγχο της προσφοράς commodities ως γεωπολιτικό μοχλό. Η Κίνα περιόρισε προσωρινά τις εξαγωγές σπάνιων γαιών το 2025 κατά τη διάρκεια εμπορικών διαφορών και οι ΗΠΑ συμπεριέλαβαν μακροπρόθεσμες δεσμεύσεις αγοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου, LNG στις δασμολογικές τους συμφωνίες με την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη Νότια Κορέα.
Αυτή η τάση ενσωμάτωσης της ενεργειακής ασφάλειας και εξάρτησης στις εμπορικές συζητήσεις και σε άλλες γεωπολιτικές διαμάχες δημιουργεί ένα επίμονο ασφάλιστρο κινδύνου που θα μπορούσε να προκαλέσει σοβαρές διαταραχές στον εφοδιασμό στο μέλλον.
Αυτό επιδεινώνεται από μια απλή γεωλογική πραγματικότητα: τα εύκολα, υψηλής ποιότητας κοιτάσματα πιθανότατα έχουν ήδη βρεθεί. Τα πράσινα έργα εξόρυξης μπορούν πλέον να αντιμετωπίσουν μείωση των βαθμών μεταλλεύματος, αύξηση του κόστους κεφαλαίου και χρόνου παράδοσης, που θα μπορούσαν να ξεπεράσουν μια δεκαετία.
Χρόνια υποεπένδυσης, εν μέρει λόγω της πίεσης των μετόχων στις εταιρείες εξόρυξης να δώσουν προτεραιότητα στα μερίσματα έναντι της ανάπτυξης, έχουν περιορίσει τον μελλοντικό εφοδιασμό.
Ανελαστική ζήτηση
Ισχυρές τάσεις διαχρονικής εξέλιξης εκτυλίσσονται επίσης στην πλευρά της ζήτησης, οι οποίες θα μπορούσαν να είναι αρκετά ανοδικές για τις τιμές των commodities μακροπρόθεσμα.
Η παγκόσμια ώθηση για ηλεκτροδότηση και απαλλαγή από τον άνθρακα είναι έντονη στα μέταλλα. Ο χαλκός είναι το τέλειο παράδειγμα. Ενώ οι παραδοσιακοί τομείς όπως οι κατασκευές παραμένουν σημαντικοί καταναλωτές του βασικού μετάλλου, η εκρηκτική ανάπτυξη φαίνεται ότι θα προέλθει από τα ηλεκτρικά οχήματα, τα συστήματα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την τεράστια υποδομή δικτύου που απαιτείται για την υποστήριξή τους.
Εν τω μεταξύ, τεράστιες, πλούσιες σε ρευστότητα εταιρείες τεχνολογίας επενδύουν εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως σε κεφαλαιουχικές δαπάνες για την κατασκευή κέντρων δεδομένων τεχνητής νοημοσύνης και συναφών έργων ενέργειας.
Για αυτές τις εταιρείες, η εξασφάλιση της απαραίτητης ενέργειας και υλικών για να κερδίσουν την κούρσα της Τεχνητής Νοημοσύνης είναι μια υπαρξιακή επιτακτική ανάγκη, καθιστώντας τη ζήτησή τους ανθεκτική.
Ο χαλκός αποτελεί για άλλη μια φορά ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (IEA) αποκαλεί το μέταλλο «παγκόσμιο κρίσιμο ορυκτό» και εκτιμά ότι η ζήτηση που βασίζεται σε δηλωμένες πολιτικές και προσφορά από ανακοινωθέντα έργα, θα μπορούσε να οδηγήσει σε πιθανό έλλειμμα 30% έως το 2035.
Αυτό δεν μοιάζει με την ιστορία μιας κυκλικής έλλειψης, αλλά με μια διαρθρωτική σύγκρουση μεταξύ μιας ανεπαρκούς βάσης προσφοράς και της επιταχυνόμενης ζήτησης.
Επίσης, οι οικονομικοί άνεμοι φαίνεται να μετατοπίζονται υπέρ των commodities
Κατά πρώτον, υπάρχει το ζήτημα της τιμής.
Η τιμή του χαλκού, προσαρμοσμένη στον πληθωρισμό, παραμένει 30% κάτω από το υψηλό της το 2011, ενώ η τιμή του πετρελαίου, προσαρμοσμένη στον πληθωρισμό και ο συνολικός δείκτης Bloomberg Commodities (ο οποίος περιλαμβάνει την ενέργεια, τα βιομηχανικά και πολύτιμα μέταλλα, καθώς και τα γεωργικά προϊόντα) είναι 70% κάτω από τα προηγούμενα υψηλά του το 2008.
Αυτό έρχεται σε έντονη αντίθεση με τις αμερικανικές μετοχές, όπου ο δείκτης S&P 500 συνεχίζει να φτάνει σε ονομαστικά υψηλά όλων των εποχών και έχει σχεδόν τριπλασιαστεί από την κορύφωσή του πριν από την Παγκόσμια Οικονομική Κρίση το 2007, ακόμη και μετά την προσαρμογή για τον πληθωρισμό.
Ταυτόχρονα, οι επενδυτές ενδέχεται να χρειαστεί να βρουν μια νέα κατηγορία περιουσιακών στοιχείων (assets) για να μειώσουν την αστάθεια του χαρτοφυλακίου. Αυτό συμβαίνει επειδή ο πληθωρισμός αποδεικνύεται ασταθής σε αρκετές ανεπτυγμένες αγορές - κυρίως στις ΗΠΑ - γεγονός που θα μπορούσε να περιορίσει την ικανότητα των κεντρικών τραπεζών να μειώνουν επιθετικά τα επιτόκια, όταν οι οικονομίες αποδυναμώνονται.
Αυτό σημαίνει ότι οι επενδυτές δεν μπορούν πλέον να βασίζονται σε ομόλογα για να αντισταθμίσουν τους κινδύνους πτώσης των τιμών των μετοχών, αφήνοντας τα παραδοσιακά ισορροπημένα χαρτοφυλάκια, που αποτελούνται μόνο από μετοχές και ομόλογα ευάλωτα, όταν οι ζητούμενες τοποθετήσεις θα επιδιώκουν ξαφνικά να μειώσουν τον κίνδυνο.
Ο χρυσός έχει ήδη επανέλθει ως αντιστάθμιση έναντι γεωπολιτικών αναταραχών και νομισματικής υποτίμησης, που οφείλονται στις αδιάκοπες αγορές από τις κεντρικές τράπεζες και το αυξανόμενο ενδιαφέρον για τη λιανική αγορά. Ίσως τα βιομηχανικά μέταλλα και άλλα commodities σύντομα να θεωρηθούν επίσης ως στρατηγικά αντισταθμιστικά μέτρα για τον πληθωρισμό και την ανάπτυξη, δεδομένων των υποστηρικτικών προοπτικών προσφοράς-ζήτησης.
Ωστόσο, παρά τις δυνατότητες αυτές, οι επενδυτικές εντολές που επιτρέπουν άμεσες επενδύσεις, πόσο μάλλον οι εξειδικευμένες εντολές επενδύσεων σε commodities, παραμένουν σπάνιες στα περισσότερα θεσμικά χαρτοφυλάκια. Πολλοί στις επενδυτικές κοινότητες έχουν θεωρήσει την κακή απόδοση των τιμών των commodities την τελευταία δεκαετία ως ένδειξη της μελλοντικής πορείας.
Αυτή η νοοτροπία του παρελθόντος θα μπορούσε ενδεχομένως να περιορίσει τη ροή κεφαλαίων σε αυτόν τον τομέα.
Πότε ξεκινούν οι υπερκύκλοι
Κρίσιμο είναι ότι, όταν ξεκινήσει ένας υπερκύκλος, χρειάζονται πολλά για να τερματιστεί. Αυτό συχνά απαιτεί είτε επώδυνα μέτρα πολιτικής από την πλευρά της ζήτησης είτε σημαντικές τεχνολογικές ανακαλύψεις από την πλευρά της προσφοράς.
Σκεφτείτε τις αυξήσεις επιτοκίων του πρώην προέδρου της Ομοσπονδιακής Τράπεζας, Πολ Βόλκερ, τη δεκαετία του 1980, την επανάσταση του σχιστολιθικού πετρελαίου στις ΗΠΑ τη δεκαετία του 2010 και την πρόσφατη ύφεση της αγοράς ακινήτων στην Κίνα. Αυτό σημαίνει ότι αυτοί οι κύκλοι μπορούν να διαρκέσουν για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Ενώ ο σωστός χρονισμός τέτοιων ανθίσεων είναι πολύ δύσκολος, μπορεί κανείς να παρατηρήσει πότε οι υποκείμενες συνθήκες για έναν υπερκύκλο φαίνεται να τίθενται σε ισχύ - και αυτό θα μπορούσαμε να το βλέπουμε τώρα.
