Ένας δυνατός άνεμος φυσάει κομμάτια πλαστικού από μια ανοιχτή χωματερή στον ποταμό Αώο στην Αλβανία. Λίγες εκατοντάδες μέτρα ανάντη, ένας μεγάλος σωλήνας απορρίπτει λύματα στο ορμητικό νερό. Αλλού, οι εκσκαφείς ξύνουν χαλίκι από την κοίτη του ποταμού για να φτιάξουν σκυρόδεμα, το οποίο, σύμφωνα με τους ειδικούς, αλλοιώνει την πορεία του ποταμού και αποσταθεροποιεί τις όχθες του.
Ο χαρακτηρισμός της UNESCO
Τον περασμένο μήνα, η UNESCO χαρακτήρισε την κοιλάδα Αώο στην Αλβανία ως ένα από τα 26 νεοσύστατα Αποθέματα Βιόσφαιρας, μέρος μιας πρωτοβουλίας για την «προστασία ορισμένων από τα πλουσιότερα και πιο εύθραυστα οικοσυστήματα του πλανήτη», ανέφερε σε ανακοίνωσή της.
Σε πολλά μέρη η κοιλάδα, η οποία ακολουθεί την πορεία του ποταμού από τη βόρεια Ελλάδα έως τις ακτές της Αδριατικής της Αλβανίας, φαίνεται να πληροί τα κριτήρια μιας περιβαλλοντικά πλούσιας περιοχής. Φιλοξενεί βίδρες, απειλούμενους Ασπροπάρηδες και σπάνια είδη φυτών. Ο ποταμός, ένας από τους τελευταίους αδιάκοπους υδάτινους δρόμους στην Ευρώπη, ελίσσεται μέσα από δεντρόφυτα φαράγγια και καταπράσινες άδειες κοιλάδες. Το 2023, η κυβέρνηση τον ανακήρυξε εθνικό πάρκο.
Ο χαρακτηρισμός αυτός αποτελεί ευλογία για την Αλβανία, μια βαλκανική χώρα με 2,4 εκατομμύρια κατοίκους που έχει δει τον τουρισμό στις ακτές και τα βουνά της να εκτοξεύεται τα τελευταία χρόνια και επιδιώκει να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση μέχρι το τέλος της δεκαετίας.
Ανησυχίες για το μέλλον
Αλλά κάτω από το σαρωτικό τοπίο, οι περιβαλλοντολόγοι ανησυχούν για το μέλλον.
«Τα διεθνή έγγραφα αναγνώρισης όπως η UNESCO δεν λύνουν προβλήματα», δήλωσε η Μπεσιάνα Γκούρι από την μη κυβερνητική περιβαλλοντική οργάνωση Lumi (Ποταμός) κατά τη διάρκεια μιας από τις επισκέψεις της στην κοιλάδα την περασμένη εβδομάδα.
Η UNESCO δεν απάντησε σε αιτήματα του Reuters για σχόλια. Σε προηγούμενες αναφορές, ανέφερε ότι θα ακολουθήσει αυστηρά κριτήρια πριν χορηγήσει το καθεστώς του βιόσφαιρου Vjosa.
Ο υπουργός Περιβάλλοντος της Αλβανίας, Σοφιάν Γιαουπάι, ο οποίος διατηρεί ένα πλαισιωμένο αντίγραφο του χαρακτηρισμού της UNESCO στο γραφείο του, αναγνώρισε τα προβλήματα κατά τη διάρκεια συνέντευξης στο Reuters. Είπε ότι το υπουργείο του σχεδιάζει να δαπανήσει περισσότερα από 150 εκατομμύρια ευρώ για την επεξεργασία των λυμάτων και το κλείσιμο όλων των χώρων υγειονομικής ταφής.
Για πολλούς, η ζημιά έχει ήδη γίνει. Πηγάδια πετρελαίου και ορυχεία ασφάλτου πλαισιώνουν το ποτάμι, θέτοντας περαιτέρω κίνδυνο ρύπανσης, λένε.
Ο Αγκρόν Ζία, 55 ετών, έβγαλε πρόβατα και κατσίκες να βοσκήσουν στην όχθη του ποταμού την περασμένη εβδομάδα. Έδειξε προς τον χώρο υγειονομικής ταφής όπου το πλαστικό ανασηκώνεται από τον άνεμο και πιάνεται από τα κλαδιά των κοντινών δέντρων.
«Όταν ήμουν μικρός, κολυμπούσαμε εδώ όλο το καλοκαίρι. Πονάει όταν τα παιδιά σου δεν μπορούν να πάνε λόγω των λυμάτων και των σκουπιδιών», είπε.
www.worldenergynews.gr
