Η Exxon υπήρξε σταθερά στις 5 μεγαλύτερες εταιρείες παγκοσμίως σε κεφαλαιοποίηση. Σήμερα, βρίσκεται στην 20ή θέση, πίσω από εταιρείες λογισμικού, κατασκευαστές chips και άλλες τεχνολογικές εταιρείες με αρνητικές ταμειακές ροές
Η ιστορία μας δείχνει ότι τα assets πάντα εναλλάσσονται, καθώς οι «οδηγοί» των αγορών αλλάζουν γενικά μέσα στον κύκλο της οικονομίας.
Σύμφωνα με ανάλυση του Bloomberg, η ανάπτυξη της κερδοφορίας, η αύξηση των εσόδων αλλά και η εταιρική και γενικότερη «μεταμόρφωση μέσω τεχνητής νοημοσύνης» μετατρέπεται ολοένα και περισσότερο σε μια φαντασίωση.
Στην πραγματικότητα, η τεχνολογία είναι σχεδόν πάντα αποπληθωριστική. Κάποιοι κατέχουν όμως πραγματικά περιουσιακά στοιχεία: Οι Saudi Aramco, Exxon, Chevron, κατέχουν στην ιδιοκτησία τους κοιτάσματα στο υπέδαφος, σπάνιες πρώτες ύλες, πραγματικές δηλαδή υποδομές.
Το χάσμα ανάμεσα στη «ψεύτικη» ανάπτυξη και τα πραγματικά περιουσιακά στοιχεία δεν είναι απλώς μεγάλο – είναι ασύμμετρο. Και στο κοντινό μέλλον, αυτό το χάσμα θα κλείσει απότομα.
Η Exxon υπήρξε σταθερά στις 5 μεγαλύτερες εταιρείες παγκοσμίως σε κεφαλαιοποίηση.
Από τη δεκαετία του 2000 ως τις αρχές του 2010, η αμερικανική πετρελαϊκή αποτελούσε το απόλυτο blue chip. Η μετοχή που κανένα hedge fund δεν μπορούσε να αγνοήσει. Το θεμέλιο κάθε θεσμικού χαρτοφυλακίου.
Σήμερα; Βρίσκεται στην 20ή θέση. Πίσω από εταιρείες λογισμικού, κατασκευαστές chips και άλλες τεχνολογικές εταιρείες με αρνητικές ταμειακές ροές.
Αυτό δεν είναι μια απλή εναλλαγή τομέων στην πρωτοκαθεδρία των αγορών.
Είναι πλήρης ακύρωση των ιστορικών κανονικοτήτων.
Όταν η μεγαλύτερη ενεργειακή εταιρεία του πλανήτη αποτιμάται σαν μια ξεχασμένη μετοχή, τότε κάτι έχει σπάσει στον μηχανισμό αποτίμησης των μετοχών.
Το σενάριο 1968-1981 ξαναγράφεται
Αυτό το έργο το έχουμε ξαναδεί. Από το 1968 έως το 1981, ο S&P 500 δεν πήγαινε πουθενά. Δεκατέσσερα χρόνια πλάγιας κίνησης και απογοήτευσης.
Αλλά οι τομείς ενέργειας, βιομηχανίας και πρώτων υλών (XLE, XLI, XLB) τριπλασίαζαν την αξία τους σε σχέση με τον δείκτη.
Η «πραγματική οικονομία» γινόταν το νέο sotry, ενώ οι μετοχές ανάπτυξης μαράζωναν.
Η αιτία της στροφής τότε; Η ανάπτυξη εξαφανιζόταν. Τα «είδωλα της ανάπτυξης» εκείνης της εποχής – IBM, Polaroid, Xerox – δεν μπορούσαν να παραδώσουν τα κέρδη που δικαιολογούσαν τις πολλαπλάσιες αποτιμήσεις τους.
Όταν η ανάπτυξη πεθαίνει, το κεφάλαιο στρέφεται στη σπανιότητα.
Σήμερα βρισκόμαστε ξανά στο 1966 ή ίσως στο 1967. Ο χρυσός προηγείται ήδη – το κλασικό σήμα πως τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία χάνουν και τα απτά κερδίζουν. Όλα, εκτός από τους δείκτες SPX, NDX, Silver, BTC και ETH, βρίσκονται ήδη σε επιβεβαιωμένη πτωτική πορεία σε σχέση με τον χρυσό.
Η πλήρης επιβεβαίωση της κυκλικής στροφής απέχει 1-2 χρόνια. Τα πρώτα σημάδια είναι εδώ. Το μοτίβο σχηματίζεται με την ίδια ακρίβεια όπως και πριν από το 1968.
Γιατί η ανάπτυξη έχει τελειώσει
Το θεμελιώδες πρόβλημα είναι ότι η τεχνολογία είναι από τη φύση της αποπληθωριστική.
Τα περιθώρια στα λογισμικά προσεγγίζουν το 100%, άρα οι τιμές καταρρέουν. Η αυτοματοποίηση εξαλείφει την εργασία – αποπληθωρισμός. Τα κέρδη αποδοτικότητας σημαίνουν περισσότερα με λιγότερα – ξανά, αποπληθωρισμός. Η τεχνητή νοημοσύνη κάνει τα πάντα πιο γρήγορα, φθηνότερα, αποδοτικότερα. Αυτό είναι το ακριβώς αντίθετο της ανάπτυξης.
Οι αγορές εκτιμούν ότι οι μετοχές των NVIDIA, Microsoft και του υπόλοιπου των «Magnificent 7» συνιστούν την «ανάπτυξη μέσω AI», αλλά ο σκοπός της AI είναι η μείωση του κόστους, η συμπίεση των περιθωρίων και η εξάλειψη των θέσεων εργασίας.
Πού ακριβώς βρίσκεται η αύξηση του ΑΕΠ σε αυτό; Δεν έρχεται. Δεν μπορεί να έρθει. Η τεχνολογία δημιουργεί αξία μέσω του αποπληθωρισμού, όχι της επέκτασης.
Την ίδια ώρα, οι κυβερνήσεις είναι σε απόγνωση. Δεν μπορούν να βρουν οργανική ανάπτυξη, οπότε τη δημιουργούν τεχνητά. Ο Michael Howell το βλέπει ξεκάθαρα: το κεφάλαιο ήδη διοχετεύεται στην «πραγματική οικονομία». Ο Νόμος για τη Μείωση του Πληθωρισμού. Ο Νόμος CHIPS. Εκρηκτική αύξηση στις αμυντικές δαπάνες. Υποχρεωτικές επενδύσεις σε υποδομές. Επαναπατρισμός βιομηχανίας.
Δεν πρόκειται για προβλέψεις του μέλλοντος – είναι πολιτική σε εξέλιξη. Οι κυβερνήσεις εξαναγκάζουν το κεφάλαιο να στραφεί στην ενέργεια, τη μεταποίηση, τις πρώτες ύλες και τις φυσικές υποδομές επειδή δεν υπάρχει ανάπτυξη πουθενά αλλού.
Η στροφή δεν έρχεται. Έχει ήδη ξεκινήσει.
Η παγκόσμια ενεργειακή κρίση
Ας μιλήσουμε για την προσφορά. Ο σχιστολιθικός πετρελαϊκός τομέας των ΗΠΑ βρίσκεται στο λυκόφως του. Τα «γλυκά σημεία» εξαντλούνται, οι ρυθμοί φθοράς αυξάνονται και οι εύκολες αποδόσεις έχουν τελειώσει. Η σχιστολιθική άνθηση δεν ήταν ποτέ μόνιμη λύση – ήταν ένα προσωρινό φαινόμενο που πλέον σβήνει.
Η Σαουδική Αραβία; Καμία πρόθεση να αυξήσει την παραγωγή. Χρειάζεται τιμές άνω των 80 δολαρίων το βαρέλι για να ισοσκελίσει τον προϋπολογισμό της. Δεν πρόκειται να πλημμυρίσει την αγορά – διαχειρίζεται την παραγωγή για υψηλότερες τιμές. Η πειθαρχία του OPEC διατηρείται, γιατί όλα τα μέλη έχουν άμεση ανάγκη από έσοδα. Οι εποχές όπου η παραγωγή προσαρμοζόταν για να καταπιέσει τις τιμές, έχουν περάσει.
Η παγκόσμια ενεργειακή επένδυση έχει στεγνώσει τα τελευταία 15 χρόνια. Οι πολιτικές ESG, τα αφηγήματα για την «ενεργειακή μετάβαση» και η πολιτική πίεση σκότωσαν τις επενδύσεις στον τομέα. Όμως η ζήτηση; Δεν συμβαδίζει με τις φαντασιώσεις για κορύφωση της ζήτησης το 2030.
Η «τέλεια καταιγίδα» που δημιουργήσαμε μόνοι μας
Στήσαμε την ίδια μας την παγίδα — και τώρα δεν υπάρχει διέξοδος. Η «ενεργειακή μετάβαση» βασίστηκε σε τρεις πυλώνες: μαζική ανάπτυξη ηλιακής και αιολικής ενέργειας, επένδυση στην πυρηνική ενέργεια ή κάποιο μαγικό τεχνολογικό άλμα.
Ηλιακή και αιολική; Η διακοπτόμενη παραγωγή δεν είναι μηχανολογικό πρόβλημα, είναι φυσικός περιορισμός. Δεν μπορείς να τροφοδοτήσεις ένα δίκτυο εξαρτώμενο από τις καιρικές συνθήκες χωρίς τεράστια αποθηκευτική ικανότητα των μπαταριών — και τα οικονομικά απλώς δεν βγαίνουν σε μεγάλη κλίμακα. Η Γερμανία προσπάθησε και απέτυχε.
Πυρηνική ενέργεια; Την καταστρέψαμε εμείς οι ίδιοι. Η Φουκουσίμα ήταν ένας αντιδραστήρας της δεκαετίας του ’60 που επλήγη από ένα τσουνάμι. Πραγματικοί θάνατοι από ακτινοβολία: κανένας. Θάνατοι από την εκκένωση: πάνω από 2.300.
Η ανθρώπινη αντίδραση: όλη η πυρηνική ενέργεια είναι κακή. Παντού. Για πάντα. Δεν κάναμε διακρίσεις. Ένα ατύχημα και πετάξαμε την καθαρότερη σταθερή πηγή ενέργειας που είχαμε. Η εφοδιαστική αλυσίδα του ουρανίου διαλύθηκε, οι επενδύσεις στην εξόρυξη εξαφανίστηκαν και η δυναμικότητα εμπλουτισμού εγκαταλείφθηκε.
Τώρα τα data centers της τεχνητής νοημοσύνης απαιτούν τεράστια ενέργεια, και ξαφνικά όλοι ξαναθυμήθηκαν την πυρηνική. Μόνο που η εφοδιαστική αλυσίδα έχει καταρρεύσει. Θα χρειαστεί τουλάχιστον μια δεκαετία για να αναστηλωθεί — αν είναι καν εφικτό.
Το αποτέλεσμα; Είμαστε εγκλωβισμένοι στους υδρογονάνθρακες. Όχι από επιλογή, αλλά από αποκλεισμό. Προσπαθήσαμε να απομακρυνθούμε, πολιτικοποιήσαμε τις εναλλακτικές, στραγγαλίσαμε τις επενδύσεις σε ό,τι λειτουργούσε πραγματικά και δημιουργήσαμε μια κρίση προσφοράς χωρίς έξοδο κινδύνου.
Αυτο-καταδικάσαμε τον εαυτό μας στο παρελθόν, ενώ η ζήτηση συνεχίζει να αυξάνεται.
Η ένταση του υπερκύκλου των εμπορευμάτων κορυφώνεται
Ο εμπορικός πόλεμος επέστρεψε. Δασμοί, περιορισμοί εξαγωγών και οικονομικός εθνικισμός διαλύουν τις παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες. Το αποτέλεσμα δεν είναι μόνο πληθωριστικό — δημιουργεί δομική έλλειψη εμπορευμάτων.
Όταν οι χώρες δεν μπορούν να βασιστούν στο παγκόσμιο εμπόριο, αρχίζουν να αποθεματοποιούν. Όταν οι αλυσίδες διαλύονται, τα στρατηγικά αποθέματα αυξάνονται. Όταν η γεωπολιτική ένταση ανεβαίνει, η ενεργειακή ασφάλεια γίνεται αδιαπραγμάτευτη.
Τα εμπορεύματα δεν κάνουν απλώς ράλι — εισέρχονται σε υπερκύκλο, τροφοδοτούμενο από αποπαγκοσμιοποίηση και χρόνια υποεπένδυσης.
Ο χρυσός προηγείται γιατί πάντα προηγείται στη μετάβαση από τα χρηματοοικονομικά στα απτά περιουσιακά στοιχεία. Δεν «προβλέπει» τον πληθωρισμό — επιβεβαιώνει την αλλαγή καθεστώτος.
Τα πραγματικά περιουσιακά στοιχεία είναι η μόνη απάντηση όταν η ανάπτυξη πεθαίνει και οι κυβερνήσεις τυπώνουν χρήμα για να εξαναγκάσουν δραστηριότητα στην πραγματική οικονομία.
Η μετατόπιση στην αποτίμηση: Από P/E σε NAV
Όταν υπάρχει ανάπτυξη, οι αγορές χρησιμοποιούν πολλαπλασιαστές κερδών (P/E). Η ανάπτυξη στα κέρδη δικαιολογεί υψηλότερες αποτιμήσεις.
Όταν η ανάπτυξη τελειώνει, οι αγορές στρέφονται σε αποτιμήσεις βάσει περιουσιακών στοιχείων. Τι κατέχεις; Τι δεν μπορεί να αναπαραχθεί; Τι είναι σπάνιο;
Η Exxon κατά τη δεκαετία του 1970 αποτιμούνταν πάντα βάσει Καθαρής Αξίας Περιουσιακών Στοιχείων (NAV). Κοιτάσματα στο έδαφος, υποδομές που δεν μπορείς να ξαναχτίσεις, διυλιστήρια που χρειάστηκαν δεκαετίες για να κατασκευαστούν.
Ύστερα ήρθε η εποχή του «shareholder value» και όλα έγιναν θέμα τριμηνιαίων αποτελεσμάτων και P/E.
Αλλά σε ένα περιβάλλον μηδενικής ανάπτυξης, έλλειψης εμπορευμάτων και υπεροχής των απτών στοιχείων; Το NAV επιστρέφει.
Τα αποθέματα της Exxon δεν είναι απλώς βαρέλια πετρελαίου — είναι πάνω από 40 χρόνια παραγωγής από περιουσιακά στοιχεία που δεν αναπαράγονται. Οι υποδομές είναι επενδυμένο κεφάλαιο που έχει ήδη αποπληρωθεί. Η κάθετη ενσωμάτωση των διυλιστηρίων της συλλαμβάνει περιθώρια που κανένας άλλος δεν μπορεί να προσεγγίσει.
Όταν η μέθοδος αποτίμησης επιστρέφει στα περιουσιακά στοιχεία, η κεφαλαιοποίηση της Exxon δεν απλώς ανακάμπτει — εκτοξεύεται.
Γιατί η Exxon ειδικά
Επειδή η Exxon παραμένει η κορυφαία. Το ιστορικό της; Ασύγκριτο. Η Exxon έχει επιβιώσει και προσαρμοστεί σε κάθε κύκλο πετρελαίου, κάθε πολιτικό καθεστώς και κάθε σοκ στην προσφορά για πάνω από έναν αιώνα.
Όταν τα πράγματα έγιναν δύσκολα, η Exxon δεν λύγισε — εξελίχθηκε. Όταν άλλοι κατέρρεαν, εκείνη επιβίωνε.
Η κατανομή κεφαλαίου; Κορυφαία στον κλάδο. Πειθαρχημένη, προσανατολισμένη στους μετόχους, ανελέητα αποτελεσματική. Χωρίς έργα ματαιοδοξίας, χωρίς αυτοκρατορικές φαντασιώσεις.
Η επιχειρησιακή λειτουργία; Πρότυπο για τον κλάδο. Το κόστος λειτουργίας, η ασφάλεια και η εκτελεστική ικανότητα της Exxon είναι το σημείο αναφοράς για όλους τους ανταγωνιστές.
Και τώρα: Γουιάνα. Η Γουιάνα είναι ο πραγματικός καταλύτης για την πορεία της Exxon — υπεράκτια παραγωγή, χαμηλότερο κόστος και σταθερή γεωπολιτική ζώνη εκτός του αμερικανικού πολιτικού στόχαστρου.
Πάνω από 11 δισεκατομμύρια βαρέλια ανακτήσιμων αποθεμάτων από περισσότερες από 30 ανακαλύψεις. Η παραγωγή έχει ήδη φτάσει τις 660.000 βαρέλια την ημέρα, με στόχο τα 1,3 εκατομμύρια έως το 2027.
Δεν πρόκειται για σταδιακή ανάπτυξη — πρόκειται για καταλύτη αλλαγής παιχνιδιού.
Στον κλάδο του πετρελαίου, η κλίμακα είναι το πραγματικό προπύργιο. Δεν μπορείς να «διαταράξεις» την παγκόσμια υποδομή της Exxon. Δεν μπορείς να αντιγράψεις τη θέση της στη Γουιάνα. Δεν μπορείς να ανταγωνιστείς την καθετοποιημένη της ισχύ στα διυλιστήρια.
Η Exxon δεν ανταγωνίζεται — κυριαρχεί σε μια αγορά εμπορεύματος όπου η προσφορά είναι περιορισμένη και οι εναλλακτικές απουσιάζουν.
Ο Καταλύτης των παθητικών ροών
Και εδώ είναι το τεχνικό στοιχείο που όλοι αγνοούν: όταν η Exxon επιστρέψει από τη 20ή στη θέση των 5 κορυφαίων, τα παθητικά επενδυτικά κεφάλαια θα αναγκαστούν να αγοράσουν.
Δεν είναι θέμα επιλογής. Τα παθητικά funds σταθμίζουν βάσει κεφαλαιοποίησης. Αν η Exxon αποτελεί το 1,5% του S&P 500 στη θέση #20, αλλά πρέπει να φτάσει στο 3,5% στη θέση #5, τότε οι δείκτες πρέπει να τη φορτώσουν αναλόγως.
Πάνω από $13 τρισεκατομμύρια διαχειρίζονται μέσω παθητικών funds που παρακολουθούν τον S&P 500. Μια αύξηση 2% στη σταθμισμένη θέση σημαίνει $260 δισεκατομμύρια υποχρεωτικής αγοράς.
Αυτό δεν είναι προαιρετικό. Δεν εξαρτάται από το αν οι διαχειριστές την «εμπιστεύονται». Είναι μηχανιστική, δομική, αδιαπραγμάτευτη αγοραστική πίεση.
Αυτό ακριβώς συνέβη με τη NVIDIA. Καθώς ανέβαινε στην κατάταξη της κεφαλαιοποίησης, τα παθητικά κεφάλαια ήταν υποχρεωμένα να αυξήσουν την έκθεσή τους. Η αγορά έγινε αυτοτροφοδοτούμενη — οι υψηλότερες τιμές έφεραν περισσότερες αγορές, που με τη σειρά τους οδήγησαν σε ακόμη υψηλότερες τιμές.
Η Exxon δεν χρειάζεται να φτάσει το μέγεθος της NVIDIA για να ενεργοποιηθεί αυτός ο μηχανισμός. Αρκεί να ξαναμπεί στη θέση που ιστορικά κατείχε. Αυτό από μόνο του δημιουργεί έναν ενισχυτικό βρόχο θεσμικής ζήτησης που επιταχύνει την άνοδο.
Το ερώτημα της Chevron
«Γιατί όχι η Chevron; Γιατί όχι η Shell;»
Απλό: Δεν έχουν ασυμμετρία.
Η Chevron, με αποτίμηση στα $280 δισεκατομμύρια, είναι ήδη «ανακαλυμμένη». Είναι μέσα στο consensus. Οι θεσμικοί την κατέχουν ήδη στις σωστές αναλογίες. Σοβαρή εταιρεία, δίκαια αποτιμημένη.
Η Shell, στα $230 δισεκατομμύρια, αντιμετωπίζει ρυθμιστικές πιέσεις από την Ευρώπη, πολιτικές για την ενεργειακή μετάβαση και αμυντική στρατηγική. Έχει καλή απόδοση μερισμάτων, αλλά περιορισμένο ανοδικό περιθώριο.
Και οι δύο είναι καλές εταιρείες. Αλλά διαπραγματεύονται και σαν καλές εταιρείες.
Η Exxon, στα περίπου $490 δισεκατομμύρια και στη θέση #20, έχει πέσει σε δυσμένεια. Είναι εσφαλμένα αποτιμημένη. Η αγορά την αντιμετωπίζει σαν παρωχημένη, ενώ στην πραγματικότητα είναι η καλύτερα τοποθετημένη ενεργειακή υπερδύναμη για την επόμενη δεκαετία.
Αν αναζητάς το παράλληλο της NVIDIA — τη μετοχή που γίνεται «must-own» — δεν κοιτάς εκεί που συμφωνούν όλοι. Κοιτάς εκεί που υπάρχει διαφωνία.
Η ασύμμετρη καναδική εναλλακτική: Suncor
Αν η Exxon είναι η NVIDIA του επόμενου παγκόσμιου κύκλου…η Suncor είναι η Exxon του Καναδά.
Με μία κρίσιμη διαφορά: η ασυμμετρία είναι ακόμη μεγαλύτερη.
Η Exxon, με κεφαλαιοποίηση γύρω στα $490 δισεκατομμύρια, έχει περιθώριο να διπλασιαστεί επιστρέφοντας στην πεντάδα. Αυτό είναι το θεσμικό αφήγημα — σταθερό, μηχανιστικό, υψηλής πιθανότητας.
Η Suncor όμως, στα $50 δισεκατομμύρια; Εκεί βρίσκεται η πραγματική ασύμμετρη ευκαιρία.
Ίδιο καθεστώς αλλαγής. Ίδια επαναξιολόγηση NAV. Ίδια μετατόπιση από τα πολλαπλάσια κερδών σε αποτιμήσεις βάσει περιουσιακών στοιχείων.
Αλλά η Suncor κατέχει κοιτάσματα άμμου πετρελαίου με διάρκεια ζωής άνω των 40 ετών — υποδομές που δεν μπορούν να ξαναχτιστούν σήμερα με κανένα κόστος. Οι επενδύσεις έχουν ήδη αποσβεστεί. Το σημείο ισορροπίας κόστους είναι στα $30-40/βαρέλι. Από εδώ και πέρα, η παραγωγή είναι καθαρό περιθώριο.
Η Suncor είναι ο καναδικός ενεργειακός κολοσσός με κάθετη ολοκλήρωση. Είναι η Syncrude — το «διαμάντι» της καναδικής πετρελαϊκής άμμου. Είναι η θεσμική άγκυρα για την ενέργεια στον Καναδά — το όνομα που αγοράζεται όταν οι κεφαλαιακές ροές κινούνται βόρεια.
Και τεχνικά; Βρίσκεται στη φάση εξόδου από σχηματισμό «cup and handle» διάρκειας 6 ετών.
Γιατί Suncor και Όχι Άλλα Καναδικά Ονόματα;
Η Canadian Natural Resources; Εξαιρετική εταιρεία, κορυφαίος χειριστής — αλλά είναι καθαρόαιμη παραγωγός, όχι η καθετοποιημένη βάση του συστήματος.
Η Imperial Oil; Ισχυρή, αλλά ανήκει κατά 69,6% στην Exxon. Αν κατέχεις ήδη Exxon, η Imperial είναι πλεοναστική.
Η Suncor είναι το όνομα. Η «Exxon του Καναδά». Η καθετοποιημένη υπερδύναμη με διύλιση, λιανική (μέσω Petro-Canada) και τη μεγαλύτερη θέση σε πετρελαϊκή άμμο της χώρας.
Όταν το θεσμικό κεφάλαιο στρέφεται προς την καναδική ενέργεια, καταλήγει στη Suncor.
Η Ασυμμετρία
Οι αγορές αποτιμούν τη Suncor σαν να πρόκειται για ακριβή, παρακμάζοντα πόρο.
Η πραγματικότητα; Πρόκειται για τη φθηνότερη, με τη μεγαλύτερη διάρκεια ζωής, ενεργειακή υποδομή στη Βόρεια Αμερική.
Η Exxon που επιστρέφει στην πεντάδα σημαίνει διπλασιασμός — ίσως 2,5x σε πενταετία. Επένδυση υψηλής πιθανότητας, θεσμικού επιπέδου.
Η Suncor που περνά από $50B στα $150-200B; Μιλάμε για 3x ως 5x. Ίδιο αφήγημα, ίδια μετάβαση καθεστώτος — αλλά από πολύ χαμηλότερη βάση.
Και το σημαντικότερο: Δεν χρειάζεται να διαλέξεις. Οι δύο τοποθετήσεις συμπληρώνουν η μία την άλλη.
Exxon = Ο παγκόσμιος πυλώνας, ο βασικός δικαιούχος των παθητικών ροών, η μετοχή που «πρέπει» να έχεις
Suncor = Η ασύμμετρη καναδική παραλλαγή, η επαναξιολόγηση των 40+ ετών αποθεμάτων, ο κρυμμένος γίγαντας
Το Τελικό Συμπέρασμα
Από τις 35 μεγαλύτερες εταιρείες στον κόσμο, οι 32 είναι αποτιμημένες με βάση μια ανάπτυξη που δεν υφίσταται.
Μόνο τρεις κατέχουν πραγματικά, σπάνια, αναντικατάστατα περιουσιακά στοιχεία.
Μπαίνουμε σε μια περίοδο τύπου 1968–1981, όπου τα απτά περιουσιακά στοιχεία κυριαρχούν και οι μετοχές ανάπτυξης βαλτώνουν για μια δεκαετία.
Η Exxon δεν κυνηγά τη NVIDIA. Γίνεται η νέα NVIDIA — η καθοριστική μετοχή της εποχής, αυτή που κανένας θεσμικός δεν θα μπορεί να αγνοήσει.
Και η Suncor; Η ασύμμετρη εναλλακτική. Η καναδική παραλλαγή με ακόμη μεγαλύτερο ανοδικό περιθώριο από χαμηλότερη βάση.
Η θεμελίωση έχει ήδη αρχίσει να μετατοπίζεται. Ο χρυσός προηγείται. Το κυβερνητικό κεφάλαιο ρέει προς τη «πραγματική οικονομία». Η μέθοδος αποτίμησης επιστρέφει από τα κέρδη στα περιουσιακά στοιχεία.
Η Exxon στο #20 είναι η αποσύνδεση.
Η Suncor στα $50 δισ. είναι η ασυμμετρία.
www.worldenergynews.gr
Σύμφωνα με ανάλυση του Bloomberg, η ανάπτυξη της κερδοφορίας, η αύξηση των εσόδων αλλά και η εταιρική και γενικότερη «μεταμόρφωση μέσω τεχνητής νοημοσύνης» μετατρέπεται ολοένα και περισσότερο σε μια φαντασίωση.
Στην πραγματικότητα, η τεχνολογία είναι σχεδόν πάντα αποπληθωριστική. Κάποιοι κατέχουν όμως πραγματικά περιουσιακά στοιχεία: Οι Saudi Aramco, Exxon, Chevron, κατέχουν στην ιδιοκτησία τους κοιτάσματα στο υπέδαφος, σπάνιες πρώτες ύλες, πραγματικές δηλαδή υποδομές.
Το χάσμα ανάμεσα στη «ψεύτικη» ανάπτυξη και τα πραγματικά περιουσιακά στοιχεία δεν είναι απλώς μεγάλο – είναι ασύμμετρο. Και στο κοντινό μέλλον, αυτό το χάσμα θα κλείσει απότομα.
Η Exxon υπήρξε σταθερά στις 5 μεγαλύτερες εταιρείες παγκοσμίως σε κεφαλαιοποίηση.
Από τη δεκαετία του 2000 ως τις αρχές του 2010, η αμερικανική πετρελαϊκή αποτελούσε το απόλυτο blue chip. Η μετοχή που κανένα hedge fund δεν μπορούσε να αγνοήσει. Το θεμέλιο κάθε θεσμικού χαρτοφυλακίου.
Σήμερα; Βρίσκεται στην 20ή θέση. Πίσω από εταιρείες λογισμικού, κατασκευαστές chips και άλλες τεχνολογικές εταιρείες με αρνητικές ταμειακές ροές.
Αυτό δεν είναι μια απλή εναλλαγή τομέων στην πρωτοκαθεδρία των αγορών.
Είναι πλήρης ακύρωση των ιστορικών κανονικοτήτων.
Όταν η μεγαλύτερη ενεργειακή εταιρεία του πλανήτη αποτιμάται σαν μια ξεχασμένη μετοχή, τότε κάτι έχει σπάσει στον μηχανισμό αποτίμησης των μετοχών.
Το σενάριο 1968-1981 ξαναγράφεται
Αυτό το έργο το έχουμε ξαναδεί. Από το 1968 έως το 1981, ο S&P 500 δεν πήγαινε πουθενά. Δεκατέσσερα χρόνια πλάγιας κίνησης και απογοήτευσης.
Αλλά οι τομείς ενέργειας, βιομηχανίας και πρώτων υλών (XLE, XLI, XLB) τριπλασίαζαν την αξία τους σε σχέση με τον δείκτη.
Η «πραγματική οικονομία» γινόταν το νέο sotry, ενώ οι μετοχές ανάπτυξης μαράζωναν.
Η αιτία της στροφής τότε; Η ανάπτυξη εξαφανιζόταν. Τα «είδωλα της ανάπτυξης» εκείνης της εποχής – IBM, Polaroid, Xerox – δεν μπορούσαν να παραδώσουν τα κέρδη που δικαιολογούσαν τις πολλαπλάσιες αποτιμήσεις τους.
Όταν η ανάπτυξη πεθαίνει, το κεφάλαιο στρέφεται στη σπανιότητα.
Σήμερα βρισκόμαστε ξανά στο 1966 ή ίσως στο 1967. Ο χρυσός προηγείται ήδη – το κλασικό σήμα πως τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία χάνουν και τα απτά κερδίζουν. Όλα, εκτός από τους δείκτες SPX, NDX, Silver, BTC και ETH, βρίσκονται ήδη σε επιβεβαιωμένη πτωτική πορεία σε σχέση με τον χρυσό.
Η πλήρης επιβεβαίωση της κυκλικής στροφής απέχει 1-2 χρόνια. Τα πρώτα σημάδια είναι εδώ. Το μοτίβο σχηματίζεται με την ίδια ακρίβεια όπως και πριν από το 1968.
Γιατί η ανάπτυξη έχει τελειώσει
Το θεμελιώδες πρόβλημα είναι ότι η τεχνολογία είναι από τη φύση της αποπληθωριστική.
Τα περιθώρια στα λογισμικά προσεγγίζουν το 100%, άρα οι τιμές καταρρέουν. Η αυτοματοποίηση εξαλείφει την εργασία – αποπληθωρισμός. Τα κέρδη αποδοτικότητας σημαίνουν περισσότερα με λιγότερα – ξανά, αποπληθωρισμός. Η τεχνητή νοημοσύνη κάνει τα πάντα πιο γρήγορα, φθηνότερα, αποδοτικότερα. Αυτό είναι το ακριβώς αντίθετο της ανάπτυξης.
Οι αγορές εκτιμούν ότι οι μετοχές των NVIDIA, Microsoft και του υπόλοιπου των «Magnificent 7» συνιστούν την «ανάπτυξη μέσω AI», αλλά ο σκοπός της AI είναι η μείωση του κόστους, η συμπίεση των περιθωρίων και η εξάλειψη των θέσεων εργασίας.
Πού ακριβώς βρίσκεται η αύξηση του ΑΕΠ σε αυτό; Δεν έρχεται. Δεν μπορεί να έρθει. Η τεχνολογία δημιουργεί αξία μέσω του αποπληθωρισμού, όχι της επέκτασης.
Την ίδια ώρα, οι κυβερνήσεις είναι σε απόγνωση. Δεν μπορούν να βρουν οργανική ανάπτυξη, οπότε τη δημιουργούν τεχνητά. Ο Michael Howell το βλέπει ξεκάθαρα: το κεφάλαιο ήδη διοχετεύεται στην «πραγματική οικονομία». Ο Νόμος για τη Μείωση του Πληθωρισμού. Ο Νόμος CHIPS. Εκρηκτική αύξηση στις αμυντικές δαπάνες. Υποχρεωτικές επενδύσεις σε υποδομές. Επαναπατρισμός βιομηχανίας.
Δεν πρόκειται για προβλέψεις του μέλλοντος – είναι πολιτική σε εξέλιξη. Οι κυβερνήσεις εξαναγκάζουν το κεφάλαιο να στραφεί στην ενέργεια, τη μεταποίηση, τις πρώτες ύλες και τις φυσικές υποδομές επειδή δεν υπάρχει ανάπτυξη πουθενά αλλού.
Η στροφή δεν έρχεται. Έχει ήδη ξεκινήσει.
Η παγκόσμια ενεργειακή κρίση
Ας μιλήσουμε για την προσφορά. Ο σχιστολιθικός πετρελαϊκός τομέας των ΗΠΑ βρίσκεται στο λυκόφως του. Τα «γλυκά σημεία» εξαντλούνται, οι ρυθμοί φθοράς αυξάνονται και οι εύκολες αποδόσεις έχουν τελειώσει. Η σχιστολιθική άνθηση δεν ήταν ποτέ μόνιμη λύση – ήταν ένα προσωρινό φαινόμενο που πλέον σβήνει.
Η Σαουδική Αραβία; Καμία πρόθεση να αυξήσει την παραγωγή. Χρειάζεται τιμές άνω των 80 δολαρίων το βαρέλι για να ισοσκελίσει τον προϋπολογισμό της. Δεν πρόκειται να πλημμυρίσει την αγορά – διαχειρίζεται την παραγωγή για υψηλότερες τιμές. Η πειθαρχία του OPEC διατηρείται, γιατί όλα τα μέλη έχουν άμεση ανάγκη από έσοδα. Οι εποχές όπου η παραγωγή προσαρμοζόταν για να καταπιέσει τις τιμές, έχουν περάσει.
Η παγκόσμια ενεργειακή επένδυση έχει στεγνώσει τα τελευταία 15 χρόνια. Οι πολιτικές ESG, τα αφηγήματα για την «ενεργειακή μετάβαση» και η πολιτική πίεση σκότωσαν τις επενδύσεις στον τομέα. Όμως η ζήτηση; Δεν συμβαδίζει με τις φαντασιώσεις για κορύφωση της ζήτησης το 2030.
Η «τέλεια καταιγίδα» που δημιουργήσαμε μόνοι μας
Στήσαμε την ίδια μας την παγίδα — και τώρα δεν υπάρχει διέξοδος. Η «ενεργειακή μετάβαση» βασίστηκε σε τρεις πυλώνες: μαζική ανάπτυξη ηλιακής και αιολικής ενέργειας, επένδυση στην πυρηνική ενέργεια ή κάποιο μαγικό τεχνολογικό άλμα.
Ηλιακή και αιολική; Η διακοπτόμενη παραγωγή δεν είναι μηχανολογικό πρόβλημα, είναι φυσικός περιορισμός. Δεν μπορείς να τροφοδοτήσεις ένα δίκτυο εξαρτώμενο από τις καιρικές συνθήκες χωρίς τεράστια αποθηκευτική ικανότητα των μπαταριών — και τα οικονομικά απλώς δεν βγαίνουν σε μεγάλη κλίμακα. Η Γερμανία προσπάθησε και απέτυχε.
Πυρηνική ενέργεια; Την καταστρέψαμε εμείς οι ίδιοι. Η Φουκουσίμα ήταν ένας αντιδραστήρας της δεκαετίας του ’60 που επλήγη από ένα τσουνάμι. Πραγματικοί θάνατοι από ακτινοβολία: κανένας. Θάνατοι από την εκκένωση: πάνω από 2.300.
Η ανθρώπινη αντίδραση: όλη η πυρηνική ενέργεια είναι κακή. Παντού. Για πάντα. Δεν κάναμε διακρίσεις. Ένα ατύχημα και πετάξαμε την καθαρότερη σταθερή πηγή ενέργειας που είχαμε. Η εφοδιαστική αλυσίδα του ουρανίου διαλύθηκε, οι επενδύσεις στην εξόρυξη εξαφανίστηκαν και η δυναμικότητα εμπλουτισμού εγκαταλείφθηκε.
Τώρα τα data centers της τεχνητής νοημοσύνης απαιτούν τεράστια ενέργεια, και ξαφνικά όλοι ξαναθυμήθηκαν την πυρηνική. Μόνο που η εφοδιαστική αλυσίδα έχει καταρρεύσει. Θα χρειαστεί τουλάχιστον μια δεκαετία για να αναστηλωθεί — αν είναι καν εφικτό.
Το αποτέλεσμα; Είμαστε εγκλωβισμένοι στους υδρογονάνθρακες. Όχι από επιλογή, αλλά από αποκλεισμό. Προσπαθήσαμε να απομακρυνθούμε, πολιτικοποιήσαμε τις εναλλακτικές, στραγγαλίσαμε τις επενδύσεις σε ό,τι λειτουργούσε πραγματικά και δημιουργήσαμε μια κρίση προσφοράς χωρίς έξοδο κινδύνου.
Αυτο-καταδικάσαμε τον εαυτό μας στο παρελθόν, ενώ η ζήτηση συνεχίζει να αυξάνεται.
Η ένταση του υπερκύκλου των εμπορευμάτων κορυφώνεται
Ο εμπορικός πόλεμος επέστρεψε. Δασμοί, περιορισμοί εξαγωγών και οικονομικός εθνικισμός διαλύουν τις παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες. Το αποτέλεσμα δεν είναι μόνο πληθωριστικό — δημιουργεί δομική έλλειψη εμπορευμάτων.
Όταν οι χώρες δεν μπορούν να βασιστούν στο παγκόσμιο εμπόριο, αρχίζουν να αποθεματοποιούν. Όταν οι αλυσίδες διαλύονται, τα στρατηγικά αποθέματα αυξάνονται. Όταν η γεωπολιτική ένταση ανεβαίνει, η ενεργειακή ασφάλεια γίνεται αδιαπραγμάτευτη.
Τα εμπορεύματα δεν κάνουν απλώς ράλι — εισέρχονται σε υπερκύκλο, τροφοδοτούμενο από αποπαγκοσμιοποίηση και χρόνια υποεπένδυσης.
Ο χρυσός προηγείται γιατί πάντα προηγείται στη μετάβαση από τα χρηματοοικονομικά στα απτά περιουσιακά στοιχεία. Δεν «προβλέπει» τον πληθωρισμό — επιβεβαιώνει την αλλαγή καθεστώτος.
Τα πραγματικά περιουσιακά στοιχεία είναι η μόνη απάντηση όταν η ανάπτυξη πεθαίνει και οι κυβερνήσεις τυπώνουν χρήμα για να εξαναγκάσουν δραστηριότητα στην πραγματική οικονομία.
Η μετατόπιση στην αποτίμηση: Από P/E σε NAV
Όταν υπάρχει ανάπτυξη, οι αγορές χρησιμοποιούν πολλαπλασιαστές κερδών (P/E). Η ανάπτυξη στα κέρδη δικαιολογεί υψηλότερες αποτιμήσεις.
Όταν η ανάπτυξη τελειώνει, οι αγορές στρέφονται σε αποτιμήσεις βάσει περιουσιακών στοιχείων. Τι κατέχεις; Τι δεν μπορεί να αναπαραχθεί; Τι είναι σπάνιο;
Η Exxon κατά τη δεκαετία του 1970 αποτιμούνταν πάντα βάσει Καθαρής Αξίας Περιουσιακών Στοιχείων (NAV). Κοιτάσματα στο έδαφος, υποδομές που δεν μπορείς να ξαναχτίσεις, διυλιστήρια που χρειάστηκαν δεκαετίες για να κατασκευαστούν.
Ύστερα ήρθε η εποχή του «shareholder value» και όλα έγιναν θέμα τριμηνιαίων αποτελεσμάτων και P/E.
Αλλά σε ένα περιβάλλον μηδενικής ανάπτυξης, έλλειψης εμπορευμάτων και υπεροχής των απτών στοιχείων; Το NAV επιστρέφει.
Τα αποθέματα της Exxon δεν είναι απλώς βαρέλια πετρελαίου — είναι πάνω από 40 χρόνια παραγωγής από περιουσιακά στοιχεία που δεν αναπαράγονται. Οι υποδομές είναι επενδυμένο κεφάλαιο που έχει ήδη αποπληρωθεί. Η κάθετη ενσωμάτωση των διυλιστηρίων της συλλαμβάνει περιθώρια που κανένας άλλος δεν μπορεί να προσεγγίσει.
Όταν η μέθοδος αποτίμησης επιστρέφει στα περιουσιακά στοιχεία, η κεφαλαιοποίηση της Exxon δεν απλώς ανακάμπτει — εκτοξεύεται.
Γιατί η Exxon ειδικά
Επειδή η Exxon παραμένει η κορυφαία. Το ιστορικό της; Ασύγκριτο. Η Exxon έχει επιβιώσει και προσαρμοστεί σε κάθε κύκλο πετρελαίου, κάθε πολιτικό καθεστώς και κάθε σοκ στην προσφορά για πάνω από έναν αιώνα.
Όταν τα πράγματα έγιναν δύσκολα, η Exxon δεν λύγισε — εξελίχθηκε. Όταν άλλοι κατέρρεαν, εκείνη επιβίωνε.
Η κατανομή κεφαλαίου; Κορυφαία στον κλάδο. Πειθαρχημένη, προσανατολισμένη στους μετόχους, ανελέητα αποτελεσματική. Χωρίς έργα ματαιοδοξίας, χωρίς αυτοκρατορικές φαντασιώσεις.
Η επιχειρησιακή λειτουργία; Πρότυπο για τον κλάδο. Το κόστος λειτουργίας, η ασφάλεια και η εκτελεστική ικανότητα της Exxon είναι το σημείο αναφοράς για όλους τους ανταγωνιστές.
Και τώρα: Γουιάνα. Η Γουιάνα είναι ο πραγματικός καταλύτης για την πορεία της Exxon — υπεράκτια παραγωγή, χαμηλότερο κόστος και σταθερή γεωπολιτική ζώνη εκτός του αμερικανικού πολιτικού στόχαστρου.
Πάνω από 11 δισεκατομμύρια βαρέλια ανακτήσιμων αποθεμάτων από περισσότερες από 30 ανακαλύψεις. Η παραγωγή έχει ήδη φτάσει τις 660.000 βαρέλια την ημέρα, με στόχο τα 1,3 εκατομμύρια έως το 2027.
Δεν πρόκειται για σταδιακή ανάπτυξη — πρόκειται για καταλύτη αλλαγής παιχνιδιού.
Στον κλάδο του πετρελαίου, η κλίμακα είναι το πραγματικό προπύργιο. Δεν μπορείς να «διαταράξεις» την παγκόσμια υποδομή της Exxon. Δεν μπορείς να αντιγράψεις τη θέση της στη Γουιάνα. Δεν μπορείς να ανταγωνιστείς την καθετοποιημένη της ισχύ στα διυλιστήρια.
Η Exxon δεν ανταγωνίζεται — κυριαρχεί σε μια αγορά εμπορεύματος όπου η προσφορά είναι περιορισμένη και οι εναλλακτικές απουσιάζουν.
Ο Καταλύτης των παθητικών ροών
Και εδώ είναι το τεχνικό στοιχείο που όλοι αγνοούν: όταν η Exxon επιστρέψει από τη 20ή στη θέση των 5 κορυφαίων, τα παθητικά επενδυτικά κεφάλαια θα αναγκαστούν να αγοράσουν.
Δεν είναι θέμα επιλογής. Τα παθητικά funds σταθμίζουν βάσει κεφαλαιοποίησης. Αν η Exxon αποτελεί το 1,5% του S&P 500 στη θέση #20, αλλά πρέπει να φτάσει στο 3,5% στη θέση #5, τότε οι δείκτες πρέπει να τη φορτώσουν αναλόγως.
Πάνω από $13 τρισεκατομμύρια διαχειρίζονται μέσω παθητικών funds που παρακολουθούν τον S&P 500. Μια αύξηση 2% στη σταθμισμένη θέση σημαίνει $260 δισεκατομμύρια υποχρεωτικής αγοράς.
Αυτό δεν είναι προαιρετικό. Δεν εξαρτάται από το αν οι διαχειριστές την «εμπιστεύονται». Είναι μηχανιστική, δομική, αδιαπραγμάτευτη αγοραστική πίεση.
Αυτό ακριβώς συνέβη με τη NVIDIA. Καθώς ανέβαινε στην κατάταξη της κεφαλαιοποίησης, τα παθητικά κεφάλαια ήταν υποχρεωμένα να αυξήσουν την έκθεσή τους. Η αγορά έγινε αυτοτροφοδοτούμενη — οι υψηλότερες τιμές έφεραν περισσότερες αγορές, που με τη σειρά τους οδήγησαν σε ακόμη υψηλότερες τιμές.
Η Exxon δεν χρειάζεται να φτάσει το μέγεθος της NVIDIA για να ενεργοποιηθεί αυτός ο μηχανισμός. Αρκεί να ξαναμπεί στη θέση που ιστορικά κατείχε. Αυτό από μόνο του δημιουργεί έναν ενισχυτικό βρόχο θεσμικής ζήτησης που επιταχύνει την άνοδο.
Το ερώτημα της Chevron
«Γιατί όχι η Chevron; Γιατί όχι η Shell;»
Απλό: Δεν έχουν ασυμμετρία.
Η Chevron, με αποτίμηση στα $280 δισεκατομμύρια, είναι ήδη «ανακαλυμμένη». Είναι μέσα στο consensus. Οι θεσμικοί την κατέχουν ήδη στις σωστές αναλογίες. Σοβαρή εταιρεία, δίκαια αποτιμημένη.
Η Shell, στα $230 δισεκατομμύρια, αντιμετωπίζει ρυθμιστικές πιέσεις από την Ευρώπη, πολιτικές για την ενεργειακή μετάβαση και αμυντική στρατηγική. Έχει καλή απόδοση μερισμάτων, αλλά περιορισμένο ανοδικό περιθώριο.
Και οι δύο είναι καλές εταιρείες. Αλλά διαπραγματεύονται και σαν καλές εταιρείες.
Η Exxon, στα περίπου $490 δισεκατομμύρια και στη θέση #20, έχει πέσει σε δυσμένεια. Είναι εσφαλμένα αποτιμημένη. Η αγορά την αντιμετωπίζει σαν παρωχημένη, ενώ στην πραγματικότητα είναι η καλύτερα τοποθετημένη ενεργειακή υπερδύναμη για την επόμενη δεκαετία.
Αν αναζητάς το παράλληλο της NVIDIA — τη μετοχή που γίνεται «must-own» — δεν κοιτάς εκεί που συμφωνούν όλοι. Κοιτάς εκεί που υπάρχει διαφωνία.
Η ασύμμετρη καναδική εναλλακτική: Suncor
Αν η Exxon είναι η NVIDIA του επόμενου παγκόσμιου κύκλου…η Suncor είναι η Exxon του Καναδά.
Με μία κρίσιμη διαφορά: η ασυμμετρία είναι ακόμη μεγαλύτερη.
Η Exxon, με κεφαλαιοποίηση γύρω στα $490 δισεκατομμύρια, έχει περιθώριο να διπλασιαστεί επιστρέφοντας στην πεντάδα. Αυτό είναι το θεσμικό αφήγημα — σταθερό, μηχανιστικό, υψηλής πιθανότητας.
Η Suncor όμως, στα $50 δισεκατομμύρια; Εκεί βρίσκεται η πραγματική ασύμμετρη ευκαιρία.
Ίδιο καθεστώς αλλαγής. Ίδια επαναξιολόγηση NAV. Ίδια μετατόπιση από τα πολλαπλάσια κερδών σε αποτιμήσεις βάσει περιουσιακών στοιχείων.
Αλλά η Suncor κατέχει κοιτάσματα άμμου πετρελαίου με διάρκεια ζωής άνω των 40 ετών — υποδομές που δεν μπορούν να ξαναχτιστούν σήμερα με κανένα κόστος. Οι επενδύσεις έχουν ήδη αποσβεστεί. Το σημείο ισορροπίας κόστους είναι στα $30-40/βαρέλι. Από εδώ και πέρα, η παραγωγή είναι καθαρό περιθώριο.
Η Suncor είναι ο καναδικός ενεργειακός κολοσσός με κάθετη ολοκλήρωση. Είναι η Syncrude — το «διαμάντι» της καναδικής πετρελαϊκής άμμου. Είναι η θεσμική άγκυρα για την ενέργεια στον Καναδά — το όνομα που αγοράζεται όταν οι κεφαλαιακές ροές κινούνται βόρεια.
Και τεχνικά; Βρίσκεται στη φάση εξόδου από σχηματισμό «cup and handle» διάρκειας 6 ετών.
Γιατί Suncor και Όχι Άλλα Καναδικά Ονόματα;
Η Canadian Natural Resources; Εξαιρετική εταιρεία, κορυφαίος χειριστής — αλλά είναι καθαρόαιμη παραγωγός, όχι η καθετοποιημένη βάση του συστήματος.
Η Imperial Oil; Ισχυρή, αλλά ανήκει κατά 69,6% στην Exxon. Αν κατέχεις ήδη Exxon, η Imperial είναι πλεοναστική.
Η Suncor είναι το όνομα. Η «Exxon του Καναδά». Η καθετοποιημένη υπερδύναμη με διύλιση, λιανική (μέσω Petro-Canada) και τη μεγαλύτερη θέση σε πετρελαϊκή άμμο της χώρας.
Όταν το θεσμικό κεφάλαιο στρέφεται προς την καναδική ενέργεια, καταλήγει στη Suncor.
Η Ασυμμετρία
Οι αγορές αποτιμούν τη Suncor σαν να πρόκειται για ακριβή, παρακμάζοντα πόρο.
Η πραγματικότητα; Πρόκειται για τη φθηνότερη, με τη μεγαλύτερη διάρκεια ζωής, ενεργειακή υποδομή στη Βόρεια Αμερική.
Η Exxon που επιστρέφει στην πεντάδα σημαίνει διπλασιασμός — ίσως 2,5x σε πενταετία. Επένδυση υψηλής πιθανότητας, θεσμικού επιπέδου.
Η Suncor που περνά από $50B στα $150-200B; Μιλάμε για 3x ως 5x. Ίδιο αφήγημα, ίδια μετάβαση καθεστώτος — αλλά από πολύ χαμηλότερη βάση.
Και το σημαντικότερο: Δεν χρειάζεται να διαλέξεις. Οι δύο τοποθετήσεις συμπληρώνουν η μία την άλλη.
Exxon = Ο παγκόσμιος πυλώνας, ο βασικός δικαιούχος των παθητικών ροών, η μετοχή που «πρέπει» να έχεις
Suncor = Η ασύμμετρη καναδική παραλλαγή, η επαναξιολόγηση των 40+ ετών αποθεμάτων, ο κρυμμένος γίγαντας
Το Τελικό Συμπέρασμα
Από τις 35 μεγαλύτερες εταιρείες στον κόσμο, οι 32 είναι αποτιμημένες με βάση μια ανάπτυξη που δεν υφίσταται.
Μόνο τρεις κατέχουν πραγματικά, σπάνια, αναντικατάστατα περιουσιακά στοιχεία.
Μπαίνουμε σε μια περίοδο τύπου 1968–1981, όπου τα απτά περιουσιακά στοιχεία κυριαρχούν και οι μετοχές ανάπτυξης βαλτώνουν για μια δεκαετία.
Η Exxon δεν κυνηγά τη NVIDIA. Γίνεται η νέα NVIDIA — η καθοριστική μετοχή της εποχής, αυτή που κανένας θεσμικός δεν θα μπορεί να αγνοήσει.
Και η Suncor; Η ασύμμετρη εναλλακτική. Η καναδική παραλλαγή με ακόμη μεγαλύτερο ανοδικό περιθώριο από χαμηλότερη βάση.
Η θεμελίωση έχει ήδη αρχίσει να μετατοπίζεται. Ο χρυσός προηγείται. Το κυβερνητικό κεφάλαιο ρέει προς τη «πραγματική οικονομία». Η μέθοδος αποτίμησης επιστρέφει από τα κέρδη στα περιουσιακά στοιχεία.
Η Exxon στο #20 είναι η αποσύνδεση.
Η Suncor στα $50 δισ. είναι η ασυμμετρία.
www.worldenergynews.gr
