Έρχονται νέες επιβαρύνσεις για τα ευάλωτα νοικοκυριά και τις μικρές επιχειρήσεις από το νέο Κανονισμό Εμπορίας Δικαιωμάτων

Τις αντοχές ευάλωτων νοικοκυριών και μικρών επιχειρήσεων αναμένεται να δοκιμάσει η εφαρμογή του νέου Κανονισμού ΣΕΔΕ 2 (Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών) για την απανθρακοποίηση στις οδικές μεταφορές, τα κτίρια και τις μικρές επιχειρήσεις, με την ΕΕ να σπεύδει σε παρεμβάσεις αμφίβολης αποτελεσματικότητας που εναπόκεινται εν πολλοίς στις δημοσιονομικές δυνατότητες των κρατών- μελών.

Από 1/1/2027, όλα τα ορυκτά καύσιμα , όπως βενζίνες, πετρέλαιο, φυσικό αέριο και κάθε άλλο καύσιμο που εκπέμπει ρύπους και χρησιμοποιείται σε κτίρια για θέρμανση, στις οδικές μεταφορές ή σε μικρές βιομηχανίες θα επιβαρύνονται με κόστος ρύπων, ώστε οι εκπομπές να μειωθούν κατά 42% έως το 2030 σε σχέση με το 2005. Ο Κανονισμός που συζητήθηκε στο προχθεσινό συμβούλιο υπουργών Ενέργειας των «27» στο Λουξεμβούργο έχει προκαλέσει την έντονη διαμαρτυρία αρκετών κρατών -μελών, οι κυβερνήσεις των οποίων έχουν γίνει αποδέκτες αντίστοιχων διαμαρτυριών από τους φορείς των κλάδων που θα επηρεαστούν.

Στην περίπτωση της Ελλάδας, υπολογίζεται ότι περισσότερες από 150.000 μικρομεσαίες επιχειρήσεις θα πληγούν από την εφαρμογή του Κανονισμού και περισσότερα από 1,5 εκατ. ευάλωτα ενεργειακά και μεταφορικά νοικοκυριά.

Οι επιπτώσεις για τους καταναλωτές

Σύμφωνα με μία πρόσφατη μελέτη το Ινστιτούτο Ευρωπαϊκής Ενεργειακής και Κλιματικής Πολιτικής ( IEECP ), συνολικά οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις της χώρας θα επωμιστούν πρόσθετο κόστος 2 δις. ευρώ την περίοδο 2027-2032, δηλαδή σχεδόν 330 εκατ. ευρώ το χρόνο, το οποίο μπορεί να ανέλθει σε 3 δις. σε περίπτωση υψηλότερων τιμών. Η συνολική επιβάρυνσης των καταναλωτών με βάση τις σημερινές τιμές CO2 (45 ευρώ ο τόνος) και με την υπόθεση ότι η κατανάλωση το 2027 στα καύσιμα θα είναι ίδια με σήμερα, υπολογίζεται από το Σύνδεσμο Εταιριών Εμπορίας Πετρελαιοειδών στα 800 εκατ. ευρώ ετησίως.

Μόνο τα ευάλωτα ενεργειακά νοικοκυριά της χώρας 1,15-1,17 εκατομμύρια (26,5%) και ένας αριθμός 448- 475 χιλιάδων μεταφορικά ευάλωτων νοικοκυριών (13,9%) σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Green Thank θα επιβαρυνθούν με ένα κόστος που θα κυμανθεί από 833 εκατ, έως 1,6 δις. ευρώ την περίοδο 2027-2032 για μέσες τιμές δικαιωμάτων εκπομπών CO2, 45 ευρώ/τόνος και 84 ευρώ/τόνος αντίστοιχα. Σύμφωνα με τις ίδιες εκτιμήσεις, αυτό σημαίνει ότι ο αριθμός των ευάλωτων νοικοκυριών θα διευρυνθεί κατά περίπου 0,9-1,5% και των μεταφορικά ευάλωτων κατά 1,1 έως 2,1%.

Ο ETS2 θεσπίστηκε στο πλαίσιο του πακέτου Fit for 55, για να επιταχύνει την απανθρακοποίηση στους παραπάνω τομείς, οι οποίοι αθροιστικά αντιπροσωπεύουν ένα σημαντικό μερίδιο των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου της ΕΕ. Μέχρι το 2030, το ΣΕΔΕ ΙΙ εκτιμάται ότι θα εξελιχθεί στη μεγαλύτερη αγορά άνθρακα της ΕΕ, υπερβαίνοντας το ETS1, με εκτιμώμενο όγκο 1,1 δισ. τόνους CO₂ με τις οδικές μεταφορές να συνεισφέρουν πάνω από το ήμισυ του συνόλου. Η ΕΕ προκειμένου να μετριάσει τις επιπτώσεις για τους πολίτες της Ευρώπης από τις αυξήσεις του κόστους καυσίμων για θέρμανση, ψύξη και μετακίνηση από την εφαρμογή του ΣΕΔΕ2 έχει θεσπίσει το Κοινωνικό Κλιματικό Ταμείο, ένα χρηματοδοτικό εργαλείο για τη στήριξη ευάλωτων νοικοκυριών και μικρών επιχειρήσεων για την περίοδο εφαρμογής του με συνολικό προϋπολογισμό 65 δις. ευρώ και ελάχιστη συμμετοχή των κρατών- μελών 25%.

Οι "7" δράσεις της Κομισιόν

Με βάση το σχέδιο δράσης που παρουσιάστηκε στις αρχές του 2025 (Affordable Energy Action Plan), η Κομισιόν θέτει πλέον επτά συγκεκριμένες δράσεις που θα εφαρμοστούν σε στενή συνεργασία με τα κράτη -μέλη για την μείωση των τιμών ενέργειας, με τον αρμόδιο Επίτροπο κ. Γιόγκερσεν να αναγνωρίζει ότι οι τιμές στην Ευρώπη παραμένουν υψηλές σε σχέση με τους ανταγωνιστές της.

«Αναλάβαμε δράση για να μειωθούν οι ενεργειακές τιμές από την πρώτη ημέρα, κυρίως με το Σχέδιο Δράσης για την Οικονομική Ενέργεια, που αρχίζει να έχει απτά αποτελέσματα. Όμως, οι τιμές παραμένουν πιο ψηλά από τους ανταγωνιστές μας. Οι πολίτες και οι επιχειρήσεις μας, ιδίως οι ενεργοβόρες, χρειάζονται άμεση ανακούφιση. Είναι κοινή μας ευθύνη μαζί με τα κράτη-μέλη να επιταχύνουμε τις προσπάθειες και να φέρουμε αποτελέσματα σύντομα" δήλωσε ανακοινώνοντας χθες το πακέτο "7¨" παρακάτω παρεμβάσεων:

Πλήρης χρήση του πλαισίου κρατικών ενισχύσεων (CISAF) με τεχνική καθοδήγηση προς τα κράτη-μέλη ως τα τέλη του 2025 για το σχεδιασμό εθνικών μηχανισμών.

• Μεγιστοποίηση της αξιοποίησης κεφαλαίων συνοχής για επενδύσεις στα εθνικά δίκτυα και την αποθήκευση. Τα κράτη-μέλη μπορούν να παρουσιάσουν αναθεωρημένα προγράμματα πριν το τέλος του 2025.
• Ενθάρρυνση των βιομηχανιών να συνεργαστούν με τα πιστωτικά ιδρύματα, όπως η ΕΙΒ και οι εθνικές τράπεζες για μηχανισμούς απομάκρυνσης του ρίσκου, όπως τα διμερή συμβόλαια.
• Επιτάχυνση της αδειοδότησης στις ΑΠΕ, την αποθήκευση και τα δίκτυα μέσω της γρήγορης εφαρμογής της αναθεωρημένης οδηγίας για τις ΑΠΕ. Επίσης, προβλέπονται νέα μέτρα στα πλαίσια του πακέτου για τα δίκτυα που θα υιοθετηθεί πριν το τέλος του φετινού έτους.
• Έμφαση στις διεθνείς διασυνδέσεις και τα εθνικά δίκτυα για να μειωθεί το κόστος ηλεκτρισμού. Το πακέτο για τα δίκτυα και το αντίστοιχο για τις οκτώ "ενεργειακές λεωφόρους" θα καλύψουν αυτή τη διάσταση.
• Διαφοροποίηση των πηγών αερίου μέσω συνεργασίας με αξιόπιστους εταίρους, όπως οι ΗΠΑ, η Νορβηγία και το Κατάρ. Η Κομισιόν με τα κράτη-μέλη θα ξεκινήσουν άσκηση για τις εταιρείες της ΝΑ Ευρώπης, ώστε να επιβεβαιωθεί η προμήθεια έναντι ανταγωνιστικού κόστους.
• Σύντομα η Κομισιόν θα παρουσιάσει πρόσθετες κατευθύνσεις για μείωση της ενεργειακής φορολογίας.

www.worldenergynews.gr